ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού - κατάτμηση:Μη νόμιμη η εξόφληση τιμήματος από Νοσοκομείο σε ιδιωτικές εταιρείες για την απευθείας προμήθεια μελανιών και υλικού εκτυπώσεων και βιβλιοδετήσεων κατά το έτος 2013, καθόσον: α) η προμήθεια των παραπάνω ειδών τμηματικά από τις ανωτέρω εταιρίες διενεργήθηκε μετά από κατάτμηση της συνολικώς απαιτούμενης κατά το έτος 2013 δαπάνης για την προμήθεια ομοειδών υλικών, αφού, εντός του έτους (2013), είχαν εξοφληθεί σε βάρος του αντίστοιχου Κ.Α.Ε. του οικείου προϋπολογισμού χρηματικά εντάλματα για την πληρωμή προμηθειών ομοειδών υλικών εκτυπώσεων και βιβλιοδετήσεων. Συνεπώς, αφού συναθροιζόμενες όλες οι ανωτέρω δαπάνες υπερβαίνουν το όριο των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μη νομίμως το Νοσοκομείο προμηθεύθηκε τα είδη τμηματικά και με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης και β) το αντικείμενο των προμηθειών εμπίπτει μεν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3580/2007, υπαγόμενο στη γενική κατηγορία της «γραφικής ύλης», έχοντας άλλωστε ενταχθεί, κατά τα συνομολογούμενα από το Νοσοκομείο, στο Πρόγραμμα Προμηθειών Υπηρεσιών Υγείας ετών 2012 και 2013, παραβιάσθηκαν όμως, οι όροι της ένταξης αυτής, διότι όχι μόνο δεν διενεργήθηκε ενιαία πρόχειρος διαγωνισμός για την προμήθεια των επίμαχων ειδών, αλλά πραγματοποιήθηκε τελικώς με τις ήδη κρινόμενες προμήθειες και υπέρβαση του κεντρικά προγραμματισμένου προϋπολογισμού.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ – ΑΓΟΡΕΣ:Μη νόμιμη η εξόφληση ποσού από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία που αφορά την προμήθεια υλικών ηλεκτροφωτισμού, καθόσον η ανωτέρω προμήθεια ανατέθηκε κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού, παρά το γεγονός ότι η συνολική δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Δήμου σε ηλεκτρολογικά υλικά και υλικά ηλεκτροφωτισμού γενικά για το έτος 2014, υπερέβαινε το ποσό των 60.000 ευρώ, μη συμπεριλαμβανόμενου του ΦΠΑ, πέραν του οποίου απαιτείται η διενέργεια τακτικού διαγωνισμού (άρθρο 209 του ΚΔΚ που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114/2006 και Π1/3305/3.11.2010 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, ΦΕΚ Β΄ 1789/2010).

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι οι εντελλόμενες δαπάνες, οι οποίες αφορούν στην προμήθεια ομοειδών αγαθών (λουλουδιών και δένδρων), δεν είναι νόμιμες, καθόσον μη νομίμως επιμερίσθηκαν οι ως άνω προμήθειες και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός, αφού η συνολική τους ετήσια δαπάνη, ανέρχεται στο ποσό των 19.167,50 ευρώ και επομένως υπερβαίνει το όριο των 15.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεσή τους. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι  εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Οι προμήθειες κάθε είδους αγαθών ανατίθενται κατά τις διατάξεις περί προμηθειών του Δημοσίου και εκτελούνται σύμφωνα με τον Ενιαίο Κανονισμό Προμηθειών .Ειδικότερα, οι προμήθειες των Ο.Τ.Α. διενεργούνται, κατά κανόνα, κατόπιν δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων των Ο.Τ.Α. με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας για αυτούς προσφοράς. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, όταν η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσό των 60.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. ή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (διαπραγμάτευση), όταν η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α. Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό, στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη συγκεκριμένης προμήθειας και, κατ’ επέκταση, η δυνατότητα αναθέσεώς της απευθείας, με διαπραγμάτευση, πρόχειρο ή ανοιχτό διαγωνισμό, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε αγαθά που, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις θεωρούνται όμοια ή ομοειδή ή που ως εκ της φύσεώς τους, του αντικειμένου τους ή της λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες αγαθών. Δεν είναι νόμιμος, επομένως, ο επιμερισμός της κατά τα ανωτέρω συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες όμοιες ή ομοειδείς κατηγορίες και στη συνέχεια η απευθείας ανάθεση, με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής ποσότητας, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται η αποφυγή τήρησης της οριζόμενης από τις οικείες διατάξεις διαδικασίας διενέργειας ενιαίου τακτικού δημοσίου ή πρόχειρου διαγωνισμού προμήθειας για τα είδη αυτής (βλ. πράξεις VΙΙ Τμ. 262/2008, 12, 25 και 246/2009, 173, 391/2010, 62/2012 κ.ά.).

Με δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι προέχων χαρακτήρας στις σχετικές ως άνω μικτές συμβάσεις προμήθειας ανταλλακτικών οχημάτων διαφόρων κατηγοριών και παροχής υπηρεσιών για την κάλυψη των αναγκών του Δήμου ......, είναι, βάσει της οικονομικής τους αξίας, αυτός της σύμβασης προμήθειας, οι τελευταίες μη νομίμως ανατέθηκαν χωριστά, μετά από κατάτμηση της συνολικής εντελλόμενης με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνης ύψους 27.743,30 ευρώ, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού κατά παράβαση των σχετικώς αξιουμένων από τις εφαρμοστέες ως άνω διατάξεις, καθόσον η αξία της προμήθειας των, κατά τα ανωτέρω, όμοιων ή ομοειδών αγαθών υπερέβαινε το μέγιστο επιτρεπόμενο για την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ποσό των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.. Περαιτέρω, ο προβαλλόμενος από τον Επίτροπο ισχυρισμός, ότι δεν τηρήθηκε εν προκειμένω ούτε η οριζόμενη από τις οικείες διατάξεις διαδικασία διενέργειας ενιαίου τακτικού δημοσίου διαγωνισμού προμήθειας, αφού, όπως προκύπτει από το Ημερολόγιο Ενταλμάτων για τη χρονική περίοδο 1.1.2012 έως 31.12.2012 της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου ......, η συνολική δαπάνη για την προμήθεια ανταλλακτικών των οχημάτων του Δήμου κατά το έτος 2012 ανήλθε σε 36.226,59 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., η οποία, προστιθέμενη με το προαναφερόμενο ποσό των 27.743,30 ευρώ, υπερβαίνει το όριο των 60.000,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, είναι απορριπτέος προεχόντως ως αναπόδεικτος, καθόσον δεν προσκομίζονται τα λοιπά δικαιολογητικά των απαριθμούμενων στο Ημερολόγιο της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου χρηματικών ενταλμάτων (αποφάσεις ανάθεσης, πρωτόκολλα παραλαβής, τιμολόγια – δελτία αποστολής κ.λπ.). Κατόπιν τούτων, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα είναι μη νόμιμες και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια μελανοταινιών εκτυπωτών...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι τα ως άνω προμηθευθέντα υλικά, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοια ή ομοειδή αγαθά, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των αγαθών (κατηγορία γένους) αναλώσιμα και ανταλλακτικά εκτυπωτικών/φωτοτυπικών μηχανημάτων και ηλεκτρονικών υπολογιστών. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκε ο Κ.Α.Ε. 10.6613 σε μερικότερους υποκωδικούς, ήτοι σε χωριστές πιστώσεις που ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη, όπως προκύπτει από το άθροισμα των ποσών των ως άνω επιμέρους συμβάσεων ανάθεσης των κρίσιμων προμηθειών (9.000,00 + 2.500,00 + 876,32 + 5.000,00 = 17.376,32 ευρώ), υπερβαίνει το όριο των 15.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεσή τους. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο, σε ανώνυμη εταιρεία, σε εκτέλεση σύμβασης σχετικά με την προμήθεια αδρανών υλικών για την κάλυψη των αναγκών που δημιούργησαν οι σεισμοί του 2014, καθόσον: α) πριν την απευθείας ανάθεση της προμήθειας, δεν υπήρχε εγγεγραμμένη στον προϋπολογισμό πίστωση, β) για την απευθείας ανάθεση της προμήθειας των αδρανών υλικών δεν υπήρχαν ούτε απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Δήμου ούτε και έγγραφη σύμβαση, η δε προμήθεια εκτελέστηκε εξωσυμβατικώς, βάσει άκυρης συμφωνίας και γ)  η σύμβαση, η οποία υπογράφηκε εκ των υστέρων, δεν δύναται να νομιμοποιήσει την επίμαχη προμήθεια, αφού δεν επιτρέπεται η αναδρομική ισχύς των συμβάσεων που συνάπτονται από τους δημόσιους φορείς, προκειμένου να συμπεριληφθούν εργασίες που έχουν ήδη εκτελεστεί εξωσυμβατικώς (άρθρο 275 του ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α΄ 87/2010). (συγγνωστή πλάνη)

Προμήθειες Ν.Ι.Μ.Τ.Σ.1) Η προμήθεια από το Ν.Ι.Μ.Τ.Σ. των περί ων το ερώτημα υλικών αγγειοπλαστικής έλαβε χώραν εκτός της ισχύουσας σύμβασης, χωρίς να τηρηθούν οι διατάξεις των άρθρων 82 επ. του Ν 2362/1995 και 1, 2 του Ν 2286/1995 για τη νόμιμη προμήθεια τέτοιων υλικών (με διαγωνισμό, ενώ δεν προκύπτει συνδρομή των νομίμων προϋποθέσεων προμήθειας με απευθείας ανάθεση). Συνεπώς πρόκειται για απολύτως άκυρες συμβάσεις και, ως εκ της ακυρότητας αυτής, οι σχετικές δαπάνες δεν είναι νόμιμες. Η ακυρότητα πλήττει τις συμβάσεις προμήθειας των υλικών αγγειοπλαστικής στο σύνολό  τους και όχι μόνο το τίμημα και, ως εκ τούτου, δεν τίθεται και θέμα τιμολόγησης των παραληφθέντων και χρησιμοποιηθέντων υλικών ανάλογα με τις συμβατικές τιμές της σύμβασης προμήθειας. 2) Βεβαίως δεν αποκλείεται το δικαίωμα των προμηθευτών των περί ων πρόκειται υλικών να στραφούν κατά του Ν.Ι.Μ.Τ.Σ. και να ζητήσουν την απόδοση της ωφέλειας αυτού κατ άρθρο 904 ΑΚ. Εφόσον συμβεί δε τούτο και υποχρεωθεί το Ν.Ι.Μ.Τ.Σ. σε καταβολή, θα μπορεί να στραφεί κατά των υπαλλήλων του (ιατρών) κατ άρθρο 39 του ΝΔ 496/1974 για την αποκατάσταση της ζημίας του. 3) Τέλος, από την καθυστέρηση υποβολής των δαπανών νοσηλίων στα ασφαλιστικά ταμεία μπορεί να χωρήσει παραγραφή της αξιώσεως του Ν.Ι.Μ.Τ.Σ., εφόσον συμπληρωθεί ο χρόνος αυτής. Για την αποφυγή τέτοιου ενδεχομένου θα πρέπει το Ν.Ι.Μ.Τ.Σ. να υποβάλει τα δικαιολογητικά που αφορούν τις (λοιπές) δαπάνες νοσηλίων (χωρίς τα τιμολόγια αγοράς των περί ων πρόκειται υλικών αγγειοπλαστικής). (ομοφ.)

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Νόμιμη η καταβολή μέρους δαπάνης από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για περιφράξεις κοινόχρηστων και δημοτικών χώρων, καθόσον είναι νόμιμη η με απευθείας ανάθεση σύναψη σύμβασης παροχής υπηρεσιών, σύμφωνα με το άρθ.83 ν.2362/95 και το άρθρο 1 της κατ’εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσας 35130/739/9.8.2010 Υ.Α,, αφού παρά το ότι έχει μικτό χαρακτήρα, δηλαδή της προμήθειας των υλικών περίφραξης και των εργασιών τοποθέτησης αυτών, προέχων όμως χαρακτήρας και κύριο αντικείμενό της ανάθεσης είναι η εκτέλεση από τον ανάδοχο των εργασιών περίφραξης και όχι η προμήθεια των υλικών. Ο χαρακτήρας της ως άνω σύμβασης δεν αναιρείται από το γεγονός ότι εκδόθηκε τιμολόγιο πώλησης και όχι τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι η προμήθεια των ανωτέρω ειδών, τα οποία αποτελούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ομοειδή αγαθά, που υπάγονται στην ευρύτερη, κατά τα ανωτέρω διδάγματα και αντιλήψεις, κατηγορία αγαθών (κατηγορία γένους) των «καυσίμων και λιπαντικών», δεν είναι νόμιμη, διότι η συνολική για τα ομοειδή αυτά είδη δαπάνη υπερβαίνει το τιθέμενο από την προαναφερόμενη υπουργική απόφαση όριο των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α., ήτοι ανέρχεται στο ποσό των 71.220,70 ευρώ (με Φ.Π.Α.), κι επομένως μη νομίμως επιμερίσθηκαν αυτά σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες και κατατμήθηκε η συνολικά απαιτούμενη γι΄ αυτά δαπάνη, με συνέπεια να διενεργηθεί η προμήθειά τους χωριστά με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, αντί να διενεργηθεί ενιαίος διαγωνισμός. Ως εκ τούτου, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και, επομένως, τα χρηματικά αυτά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια φωτοαντιγραφικού και μηχανογραφικού–χημικού χαρτιού...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι τα ως άνω προμηθευθέντα υλικά, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοια ή ομοειδή αγαθά, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των αγαθών (κατηγορία γένους) αναλώσιμα (χαρτική ύλη) εκτυπωτικών/φωτοτυπικών μηχανημάτων και ηλεκτρονικών υπολογιστών και αφορούν, στο σύνολό τους, στις ανάγκες μηχανοργάνωσης των ως άνω υπηρεσιών. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκαν σε διαφορετικούς υποκωδικούς, ήτοι σε χωριστές πιστώσεις που ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη, όπως προκύπτει από το άθροισμα των ποσών των ως άνω επιμέρους συμβάσεων ανάθεσης των κρίσιμων προμηθειών (11.991,20 + 14.990,49 + 2.992,42 = 29.974,11 ευρώ), υπερβαίνει το όριο των 15.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεσή τους. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.