Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη το συγκεκριμένο περιεχόμενο της ανωτέρω δημοσίευσης, το οποίο αναλώνεται στην παρουσίαση του έργου της δημοτικής αρχής στους διάφορους τομείς δράσης της, σύμφωνα με τις προεκλογικές της εξαγγελίες, αλλά και στην ενημέρωση των δημοτών σε σχέση με το πρόγραμμα εξυγίανσης του Δήμου, άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου, ούτε δύναται να χαρακτηριστεί ως λειτουργική. Περαιτέρω, ως προς την προβολή του έργου της δημοτικής αρχής, από τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (ν.3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114) προβλέπεται συγκεκριμένος τρόπος ενημέρωσης των δημοτών. Ειδικότερα, οι δημότες μπορούν: α) να ενημερωθούν για τα θέματα που απασχόλησαν το δημοτικό συμβούλιο και για το περιεχόμενο των ληφθεισών αποφάσεων είτε από το σχετικό πίνακα που αναρτάται στο δημοτικό κατάστημα είτε μέσω της τυχόν υπάρχουσας ιστοσελίδας του Δήμου, ενώ μπορούν επιπροσθέτως να ζητήσουν και επικυρωμένο αντίγραφο των πρακτικών και αποφάσεων (άρθρα 97 παρ. 6, 7 και 8 του ν.3463/2006), β) να παρακολουθήσουν τις δημόσιες συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου (άρθρο 96 παρ. 1 του ν.3463/2006), γ) να καταθέσουν ατομικά ή συλλογικά στο Δήμο αναφορές και ερωτήσεις για την ενημέρωσή τους επί αποφάσεων που τους ενδιαφέρουν (άρθρο 215 παρ. 2 του ν.3463/2006) και δ) να ενημερωθούν για τα πεπραγμένα της δημοτικής αρχής μέσα από την ειδική και αδάπανη διαδικασία της ετήσιας λογοδοσίας του Δημάρχου, που καθιερώνει το άρθρο 217 του ν.3463/2006.

Προμήθεια  εντύπων (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου, δεν εξυπηρετεί λειτουργικές ανάγκες του Δήμου, ούτε συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών και της αποστολής του. Εξάλλου, από τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (ν.3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114) προβλέπεται ο τρόπος ενημέρωσης των δημοτών για τις δραστηριότητες της δημοτικής τους αρχής. Συγκεκριμένα, οι δημότες μπορούν: α) να ενημερωθούν για τα θέματα που απασχόλησαν το δημοτικό συμβούλιο και για το περιεχόμενο των ληφθεισών αποφάσεων είτε από το σχετικό πίνακα που αναρτάται στο δημοτικό κατάστημα είτε μέσω της τυχόν υπάρχουσας ιστοσελίδας του Δήμου, μπορούν δε επιπροσθέτως να ζητήσουν και επικυρωμένο αντίγραφο των πρακτικών και αποφάσεων (άρθρα 97 παρ. 6, 7 και 8 του ν.3463/2006), β) να παρακολουθήσουν τις δημόσιες συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου (άρθρο 96 παρ.1 του ν.3463/2006), γ) να καταθέσουν ατομικά ή συλλογικά στο Δήμο αναφορές και ερωτήσεις για την ενημέρωση τους επί αποφάσεων που τους ενδιαφέρουν (άρθρο 215 παρ.2 του ν.3463/2006) και δ) να ενημερωθούν για τα πεπραγμένα της δημοτικής αρχής μέσα από την ειδική και αδάπανη διαδικασία της ετήσιας λογοδοσίας του Δημάρχου, που καθιερώνει το άρθρο 217 του ν.3463/2006, το οποίο ειδικά για Δήμους πρωτευουσών νομών ή νομών άνω των 50.000 κατοίκων προβλέπει τη συμμετοχή σε αυτήν θεσμοθετημένων συλλογικών φορέων της τοπικής κοινωνίας, που αποσκοπεί στην ευρύτερη δυνατή εκπροσώπηση των κατοίκων και στην ως εκ τούτου επαρκέστερη ενημέρωσή τους. Ως εκ τούτου πρέπει να απορριφθούν οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του Δήμου, ενώ, τέλος και ο ισχυρισμός ότι ο Δήμος πλανήθηκε εκλαμβάνοντας ότι η δαπάνη για την έκδοση και διανομή στους κατοίκους και δημότες πληροφοριακού εντύπου είναι νόμιμη, διότι διενεργείτο και από άλλους Δήμους, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι η πλάνη αυτή δεν είναι δικαιολογημένη για τους ίδιους λόγους που αναπτύχθηκαν ανωτέρω. Κατ’ ακολουθίαν, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Εκτύπωση  εντύπων. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου, δεν εξυπηρετεί λειτουργικές ανάγκες του Δήμου ούτε συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών και της αποστολής του. Εξάλλου, από τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006) προβλέπεται συγκεκριμένος τρόπος ενημέρωσης των δημοτών για τις δραστηριότητες της δημοτικής τους αρχής. Ειδικότερα, οι δημότες μπορούν: α) να ενημερωθούν για τα θέματα που απασχόλησαν το δημοτικό συμβούλιο και για το περιεχόμενο των ληφθεισών αποφάσεων είτε από το σχετικό πίνακα που αναρτάται στο δημοτικό κατάστημα είτε μέσω της τυχόν υπάρχουσας ιστοσελίδας του Δήμου, μπορούν δε επιπροσθέτως να ζητήσουν και επικυρωμένο αντίγραφο των πρακτικών και αποφάσεων (άρθρο 97 παρ. 6, 7 και 8), β) να παρακολουθήσουν τις δημόσιες συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου (άρθρο 96 παρ. 1), γ) να καταθέσουν ατομικά ή συλλογικά στο Δήμο αναφορές και ερωτήσεις για την ενημέρωση τους επί αποφάσεων που τους ενδιαφέρουν (άρθρο 215 παρ. 2) και δ) να ενημερωθούν για τα πεπραγμένα της δημοτικής αρχής μέσα από την ειδική και αδάπανη διαδικασία της ετήσιας λογοδοσίας του Δημάρχου, που καθιερώνει το άρθρο 217 του Κώδικα, το οποίο ειδικά για Δήμους πρωτευουσών νομών ή Δήμους άνω των 50.000 κατοίκων προβλέπει τη συμμετοχή σε αυτήν θεσμοθετημένων συλλογικών φορέων της τοπικής κοινωνίας, που αποσκοπεί στην ευρύτερη δυνατή εκπροσώπηση των κατοίκων και στην ως εκ τούτου επαρκέστερη ενημέρωσή τους. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια εντύπων  που μοιράσθηκαν στους μαθητές ώστε να ενημερωθούν για το πρόβλημα της εξοικονόμησης ενέργειας(..) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη με το άνω χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι λειτουργική καθόσον συμβάλλει στην εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου για την προστασία του περιβάλλοντος που έχουν αφενός πρωταρχική σημασία και αφετέρου εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του όπως αυτές περιγράφονται στο άρθρο 75 του ν. 3463/2006. Απαραίτητη δε προϋπόθεση για την επιτυχή εκπλήρωση των παραπάνω στόχων είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των δημοτών και ιδίως των νέων. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι η επίμαχη δαπάνη δεν υπερβαίνει το προσήκον μέτρο θα μπορούσε το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε ανώνυμη εταιρεία (η οποία προήλθε από μετατροπή  αμιγούς δημοτικής επιχείρησης εκμετάλλευσης), που αφορά στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της, καθόσον η ανωτέρω δαπάνη αποσκοπεί, τουλάχιστον κατά το μεγαλύτερο μέρος της, στην ταμειακή διευκόλυνση της εταιρείας, προκειμένου αυτή να εκπληρώσει οικονομικές υποχρεώσεις της προς τρίτους προμηθευτές, ενώ επιπλέον δεν έχει παρασχεθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο η δυνατότητα να αποφασίσει, αν η μειωμένη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας αυτής (250.000,00 ευρώ) εξακολουθεί να εξυπηρετεί την εκπλήρωση του σκοπού, για τον οποίο αρχικά είχε αποφασιστεί μεγαλύτερη αύξηση (326.500,00 ευρώ) (άρθρα 252 παρ. 1 και 253 παρ. 1 του ΚΔΚ, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006,ΦΕΚ Α΄ 114/2006).

Παροχή υπηρεσιών ενισχυτικής διδασκαλίας:..Με δεδομένα αυτά και λαμβανομένων υπόψη ότι α) οι ελεγχόμενες      με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα υπηρεσίες ενισχυτικής διδασκαλίας δεν απευθύνονται στο γενικό πληθυσμό αλλά ειδικά σε παιδιά Ρομά ή σε παιδιά  που ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και αποσκοπούν στην ομαλή ένταξή τους στη κοινωνική και πολιτιστική ζωή της τοπικής κοινωνίας και β) με την 743/11.7.2015 απόφαση  της Επιτροπής του άρθρου 4 παρ.2 του ν. 3345/2005 κρίθηκε ότι η συμμετοχή του Δήμου .... στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα URBACT III εμπίπτει στις αρμοδιότητές του σύμφωνα με το άρθρο 75 του ν. 3463/2006, οι εν λόγω υπηρεσίες εμπίπτουν πράγματι στην αρμοδιότητα του Δήμου ... (βλ. άρθρο 75 παρ.2 ε) περ. 5 του  ν. 3463/2006) και ως εκ τούτου, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Αποδοχή της αρ.321/2008 γνωμοδότησης του Γ’ Τμήματος του Ν.Σ.Κ.Αρμόδιο συλλογικό όργανο να αποφασίσει για την απευθείας ανάθεση κατασκευής μικρών έργων ή εκτέλεσης εργασιών συντήρησης έργων μέχρι του ποσού που καθορίζεται με την εκάστοτε απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. , υπό την ισχύ του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (Ν.3463/2006 ΦΕΚ 114 Α’) είναι το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο και συνεπώς η ανωτέρω αρμοδιότητα δεν ασκείται πλέον από τη Δημαρχιακή Επιτροπή

Μόνο δε σε περίπτωση λύσης της σύμβασης κατά τις ανωτέρω διατάξεις, ο εργοδότης Δήμος έχει τη δυνατότητα να αναθέσει τυχόν τμήμα της μελέτης που δεν εκπονήθηκε σε άλλο μελετητή ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία, διαφορετικά, δηλαδή εφόσον η σύμβαση δεν έχει καθ΄ οιονδήποτε τρόπο λυθεί, εξακολουθεί και δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη ως προς το σύνολο των δικαιωμάτων υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτήν.Σε περίπτωση δε καταβολής αμοιβής για την εκπόνηση μελέτης κατά τις διατάξεις του ν. 3316/2005, απαραίτητα κατά νόμο δικαιολογητικά εκκαθάρισης και εξόφλησης της σχετικής δαπάνης αποτελούν, μεταξύ άλλων, η έκδοση βεβαίωσης από τη διευθύνουσα υπηρεσία για την περαίωση των εργασιών της σύμβασης, μετά από σχετική εισήγηση του επιβλέποντα καθώς και η εγκριτική της μελέτης απόφαση του αρμόδιου κατά νόμο οργάνου που είναι το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο (βλ. άρθρο 93 παρ. 4 ν. 3463/2006 και απόφαση 40700/2006 των Υπουργών Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., ΦΕΚ Β΄ 1196), ώστε να αποδεικνύεται η εκπλήρωση της παροχής από τον ανάδοχο και μάλιστα η εκπλήρωση σύμφωνα με τους όρους της επισυναπτόμενης στο οικείο χρηματικό ένταλμα σύμβασης (βλ. Πράξεις VII Τμ. 7/2005, 165/2007). Συνεπώς, η μη έκδοση ή μη νόμιμη έκδοση των ως άνω δικαιολογητικών καθιστά την εντελλόμενη δαπάνη μη κανονική (πρβλ. Πράξεις VII Τμ.165/2007, 93, 261/2006 και IV Τμ.172/2006).

Έλεγχος νομιμότητας σχεδίων σύμβασης μεταφοράς μαθητών. (..)Επί της περιγραφείσας παρούσας διαδικασίας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα ακόλουθα: Από τις διατάξεις του άρθρου 72 παρ. 1, 3 και 4 του ν.3852/2010 (βλ. και άρθρο 103 παρ. 2, 4 και 5 του ν.3463/2006) προκύπτει ότι η Οικονομική Επιτροπή είναι το αποκλειστικώς αρμόδιο όργανο για τη συγκρότηση των επιτροπών διαγωνισμού, έχοντας την ευχέρεια να παραπέμπει θέματα της αρμοδιότητάς της, όταν αυτό επιβάλλεται από την ιδιαίτερη σοβαρότητά τους, μόνο στο δημοτικό συμβούλιο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Επιτροπή Διαγωνισμού συγκροτήθηκε με την 26/2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ..., βάσει της από 19.1.2011 εισήγησης του Αντιδημάρχου Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου .... Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, δεν είναι νόμιμη η συγκρότησή της από το Δημοτικό Συμβούλιο. Ούτε, άλλωστε, από κανένα στοιχείο του φακέλου προκύπτει ότι το δημοτικό συμβούλιο με ειδική αιτιολογία και με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του αποφάσισε ότι θα ασκήσει το ίδιο τη σχετική αρμοδιότητα (βλ. άρθρο 72 παρ. 1 και 3 του ν.3852/2010). Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η πλημμέλεια αυτή δεν θα μπορούσε από μόνη της να οδηγήσει σε ακυρότητα όλης της διαδικασίας του διαγωνισμού, αφού, ενόψει του κριτηρίου κατακύρωσης που είναι αποκλειστικά η χαμηλότερη τιμή, δεν επηρέασε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού και με την έννοια αυτή δεν συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια..(..)Δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τον έλεγχο νομιμότητας της επί μέρους φάσης της διαδικασίας, που αφορά στην ανάδειξη αναδόχων για τη μεταφορά μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου ... κατά το σχολικό έτος 2011 – 2012.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Μη νόμιμη η δαπάνη μετακίνησης Δημάρχου στο εσωτερικό για διεκπεραίωση υποθέσεων του Δήμου, καθόσον: α) οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, με τις οποίες εγκρίθηκαν αναδρομικά οι μετακινήσεις του Δημάρχου, δεν φέρουν ειδική αιτιολογία ως προς τους κατεπείγοντες υπηρεσιακούς λόγους που κατέστησαν αναγκαία την άμεση και χωρίς καθυστέρηση μετακίνηση αυτού στην Αθήνα δύο φορές, ώστε να μην είναι δυνατή η προηγούμενη έγκριση αυτής από το Δημοτικό Συμβούλιο και β) δεν αιτιολογείται η ανάγκη αλλαγής της ώρας αναχώρησης της προγραμματισμένης πτήσης του Δημάρχου, με συνέπεια την επιβάρυνση του Δήμου με το ποσό των 70 ευρώ (άρθρο 140 παρ. 2 του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α' 114/2006, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με την παρ. 8 του άρθρου 20 του ν. 3731/2008, ΦΕΚ Α' 263/2008).