ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ...ζητείται η ανάκληση της 289/2019 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (υπό στοιχ. ΙΙ), το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση στον μεν όρο 1.3 της διακήρυξης ορίζεται σαφώς ότι η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό του 1.005.550 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), στο οποίο περιλαμβάνεται δικαίωμα προαίρεσης, ύψους 402.058,87 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), στο δε Παράρτημα Ι αυτής στο οποίο παραπέμπει ο προαναφερόμενος όρος 1.3 ορίζεται ότι η συνολική εκτιμώμενη ποσότητα καυσίμων, που αποτελεί αντικείμενο της προς σύναψη σύμβασης, ανέρχεται σε 987.500 λίτρα. Από το συνδυασμό των προαναφερόμενων στοιχείων της διακήρυξης δύναται με ευχέρεια να συναχθεί ότι η ως άνω συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης (ύψους 1.005.550 ευρώ) αντιστοιχεί στην ως άνω αναφερόμενη ομοίως συνολική εκτιμώμενη ποσότητα των 987.500 λίτρων καυσίμων. Εξάλλου, και εάν ήθελε υποτεθεί το αντίθετο, ήτοι ότι η προκηρυσσόμενη ποσότητα καυσίμων αφορούσε στην αξία της κύριας σύμβασης μόνο (ήτοι στο ποσό των 603.894,35 ευρώ), χωρίς το δικαίωμα προαίρεσης, τότε η εκτιμώμενη μέση αξία των ως άνω καυσίμων ανά λίτρο θα υπολειπόταν κατά πολύ της αξίας του 1 ευρώ/λίτρο (603.894,35: 987.500,00 = 0,61 ευρώ/ λίτρο), τιμή η οποία θα απέκλινε σημαντικά από τις, κατά την περίοδο του διαγωνισμού, τρέχουσες τιμές (οπότε και η μέση τιμή λιανικής πώλησης ενδεικτικώς του πετρελαίου κίνησης ανερχόταν στο ποσό του 1,394 ευρώ, όπως προκύπτει από το υπ΄αριθμ. πρωτ. 130209/5.12.2018 καθημερινό δελτίο επισκόπησης τιμών υγρών καυσίμων του Τμήματος Παρατηρητηρίων Τιμών της Διεύθυνσης Ελέγχων και Παρατηρητηρίων του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης). Ως εκ τούτου, οι εν δυνάμει ενδιαφερόμενοι με στοιχειώδη γνώση των τιμών της αγοράς μπορούσαν ευχερώς να αντιληφθούν ότι η συνολική προκηρυσσόμενη ποσότητα καυσίμων αντιστοιχεί και στην αξία του δικαιώματος προαίρεσης. Συνεπώς η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού είναι σαφής, τόσο ως προς το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της προκηρυσσόμενης σύμβασης προμήθειας, όσο και ως προς το προβλεπόμενο σε αυτήν δικαίωμα προαίρεσης. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 289/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος και της εταιρείας «….», με αντικείμενο την προμήθεια καυσίμων για τις ανάγκες του ως άνω Νοσοκομείου και των φορέων ευθύνης του, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.005.550 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος προαίρεσης, ποσού 402.058,87 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., με την επισήμανση της προμνησθείσας προσθήκης ως προς τις μέγιστες, ανά είδος καυσίμου, ποσότητες, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη.

Προμήθεια πετρελαίου κίνησης:Από τα ανωτέρω πραγματικά δεδομένα προκύπτει ότι σκοπός της αρχικής σύμβασης ήταν η κάλυψη των αναγκών της Κοινωφελούς Επιχείρησης Αθλητισμού, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος του Δήμου ..... σε πετρέλαιο κίνησης για την θέρμανση των κολυμβητικών δεξαμενών για τέσσερα έτη. Εν τούτοις, λαμβανομένου υπ’όψιν του γεγονότος ότι παγίως σε παρόμοιες συμβάσεις οι προμήθειες διενεργούνται με βάση τις ισχύουσες κατά το χρόνο παράδοσης των καυσίμων τιμές, τόσο στη Διακήρυξη όσο και στην αρχική σύμβαση η προς προμήθεια ποσότητα και η σχετική δαπάνη έχουν τεθεί συνολικά για τέσσερα έτη, χωρίς επιμερισμό ανά έτος, ενώ ως όριο διάρκειας της σύμβασης έχει τεθεί, κατά το άρθρο 2 αυτής, η   14η. 12.2025. Εξάλλου, ούτε από την οικεία μελέτη (19/2021) προκύπτει ότι η προϋπολογισθείσα ποσότητα πετρελαίου κίνησης (180.000 λίτρα) αφορά αποκλειστικά στο έτος 2022. Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των κατά την αναθέτουσα Αρχή απαιτούμενων για το έτος 2022 ποσοτήτων πετρελαίου κίνησης, η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση της συμβατικής δαπάνης, λόγω της ανυπαρξίας κατανομής ποσοτήτων μεταξύ των ετών 2022-2025. Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί. Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, καθώς ακόμα και αν το συμβατικό αντάλλαγμα αναλώνεται πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν συνολικά για τα έτη 2022-2025, σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που συνεπάγεται τη λήξη της σχετικής σύμβασης προ της 14ης.12.2025, δύναται να προκηρύξει έγκαιρα νέο διαγωνισμό για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της. Πέραν των ανωτέρω, η αναγκαιότητα της επίμαχης τροποποίησης δεν αιτιολογείται επαρκώς, δεδομένου ότι, αν συνεκτιμηθεί η συμβατική (άρθρο 9) πρόβλεψη περί επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου κατά 20%, η οποία ακριβώς τέθηκε προς κάλυψη της διαφαινόμενης αυξητικής τάσης των τιμών των καυσίμων, κατά την ανωτέρω εισήγηση της Επιτροπής παρακολούθησης και παραλαβής προμηθειών, η αναθέτουσα Αρχή δύναται διά της ενεργοποίησής της και με βάση την τρέχουσα τιμή καυσίμων να προμηθευτεί ακόμα 64.382 λίτρα πετρελαίου κίνησης, ήτοι συνολικά (109.962 + 64.382) 174.344 λίτρα του οικείου καυσίμου, ποσότητα, η οποία εν πολλοίς προσεγγίζει τη συνολική και σχετικώς προϋπολογισθείσα για 4 έτη ποσότητα των 180.000 λίτρων. Κατά τούτο, λαμβάνοντας υπ’όψιν ότι η προϋπολογισθείσα ποσότητα των 180.000 λίτρων προκύπτει από την οικεία μελέτη να αφορά σε χρονική διάρκεια τεσσάρων ετών, η αναθέτουσα Αρχή δεν τεκμηριώνει με επάρκεια γιατί τα υπολειπόμενα (180.000-174.344) 5.656 λίτρα πετρελαίου κίνησης καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία του κολυμβητηρίου ακόμη και γι’αυτό το έτος 2022, πόσον μάλλον για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την προκήρυξη νέας αντίστοιχης διαγωνιστικής διαδικασίας, κατά τα προεκτεθέντα.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της 28977/22.6.2021 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΚΑΙ ΣΙΑ Α.Ε.», για την «Προμήθεια υγρών καυσίμων και πετρελαίου θέρμανσης για τις ανάγκες του Δήμου …», κατά το μέρος που αφορά την προμήθεια καυσίμων κίνησης (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης αμόλυβδης).(....)Συνακόλουθα, στην ελεγχόμενη περίπτωση, δοθείσας και της φύσης της επίμαχης σύμβασης, που αφορά πάγια και διαρκή ανάγκη, η αναθέτουσα Αρχή όφειλε να είχε εκκινήσει εγκαίρως τη νέα διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να είχε ολοκληρωθεί αυτή κατά τον εκ των προτέρων γνωστό χρόνο λήξης της αρχικής σύμβασης (22.6.2022). Εξάλλου, δεν προέκυψε από τα προσκομισθέντα ενώπιον του Κλιμακίου στοιχεία ότι η έγκαιρη εκκίνηση του νέου διαγωνισμού κατέστη ανέφικτη για λόγους που εκφεύγουν της σφαίρας επιρροής της αναθέτουσας Αρχής(....)Η μόνη δε διαφοροποίηση των δύο σχεδίων, ως προς το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της σχεδιαζόμενης προμήθειας, έγκειται στη διαφορετική κατανομή, ανά έτος, των προς προμήθεια ποσοτήτων καυσίμων για τις ανάγκες του Δήμου … και, κατ’ επέκταση, της οικείας δαπάνης.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΚΑΙ ΣΙΑ Α.Ε.».

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1391/2022.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) η επίμαχη διακήρυξη παρίσταται αόριστη ως προς το φυσικό αντικείμενο της ανάθεσης. Ειδικότερα, από τη διακήρυξη δεν προκύπτει με σαφήνεια αν η συνολική προς προμήθεια ποσότητα καυσίμων (987.500 λίτρα), που αναφέρεται στο Παράρτημα Ι αυτής, αντιστοιχεί στην αξία της προκηρυσσόμενης σύμβασης (603.894,35 ευρώ) και είναι το κύριο αντικείμενο αυτής, ή στην ποσότητα αυτή περιλαμβάνεται και το πρόσθετο αντικείμενο, μετά την ενεργοποίηση από την αναθέτουσα αρχή του δικαιώματος προαίρεσης, η ασάφεια δε αυτή ήταν ικανή να δημιουργήσει σύγχυση ως προς την έκταση του προκηρυσσόμενου αντικειμένου και να επηρεάσει τους υποψηφίους κατά την υποβολή και την διαμόρφωση της προσφοράς τους, β) μη νομίμως και δη κατά παράβαση προεχόντως της παρ. 2 εδ. ε του άρθρου 53 του ν. 4412/2016, η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού διέλαβε όρο περί δικαιώματος προαίρεσης, ο οποίος, πέραν του ότι δεν ερείδετο στη δια των τεχνικών προδιαγραφών επιχειρηθείσα τεκμηρίωση του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προμήθειας (άρθρο 45 ν. 4412/2016), ήταν ασαφής και ελλιπής στο βαθμό που δεν περιείχε οιαδήποτε μνεία στις ποσότητες και τους επιμέρους προϋπολογισμούς εκάστης ομάδας καυσίμων που εφέρετο ότι συνιστούσαν το φυσικό του αντικείμενο, με αυτόθροη συνέπεια την ανακριβή περιγραφή του, ούτε στο χρόνο και τον τρόπο ενεργοποίησής του δικαιώματος αυτού. Την ασάφεια δε αυτή δεν δύναται να θεραπεύσει, αλλά αντίθετα την επιτείνει, η μη νόμιμη προσθήκη το πρώτον στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ όρων και δη εκείνων που αφορούν στη δυνατότητα ανανέωσης της σύμβασης και την εντός τριμήνου από της υπογραφής της δυνατότητα ενάσκησής του δικαιώματος προαίρεσης καθώς και της τροποποίησης της διάρκειας της από ετήσιας σε δεκαπεντάμηνη, πληροφορίες που δεν περιέχονται στις ημεδαπές δημοσιεύσεις, κατά παράβαση του άρθρου 66 παρ. 4 του ν. 4412/ 2016, γ) ενόψει της ανωτέρω ουσιώδους πλημμέλειας, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 του ν. 4412/2016 για τη νομιμότητα ενδεχόμενης, σε περίπτωση ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης, τροποποίησης της σύμβασης και δ) το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης είναι ελλιπές και αόριστο, στο βαθμό που δεν αναφέρεται στις ανά ομάδες καυσίμων εκτιμώμενες ποσότητές τους, ενώ, σύμφωνα και με τα προεκτεθέντα, η αναφορά σ’ αυτό του δικαιώματος προαίρεσης παρίσταται ασαφής.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1766/2019

Προμήθεια καυσίμων κίνησης Πολεμικών Πλοίων και Πλωτών Μέσων Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ.: Με την προσφυγή αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 246/2021 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(....)Τούτων δοθέντων και λαμβανομένου υπόψη α) ότι δεν υφίστανται γεγονότα που συνέβησαν κατά την εκτέλεση της σύμβασης και επηρέασαν τη βιωσιμότητά της, καθόσον το επικαλούμενο «λάθος» εχώρησε κατά την υποβολή της προσφοράς, β) ότι τα μέρη δεν επιδιώκουν την επαναδιαπραγμάτευση όρου της μεταξύ τους σύμβασης – πλαίσιο, αλλά την (απευθείας) συμφωνία (για την αποκατάσταση σφάλματος κατά τους ισχυρισμούς της αναδόχου) με στόχο τον 100πλασιασμό της τιμής PREMIUM χωρίς να υφίστανται ρήτρες αναθεώρησης και σε αντίθεση με ρητούς όρους της διακήρυξης περί ανάληψης της υποχρέωσης καταβολής των κρατήσεων από την ανάδοχο και γ) ότι ο χαρακτηρισμός της τροποποίησης ως «ουσιώδους ή μη» δεν επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των συμβαλλόμενων μερών, αλλά προσδιορίζεται με βάση τα κριτήρια που τίθενται στο άρθρο 132 παρ. 4 του ν.4412/2016, εν προκειμένω δε η αιτούμενη τροποποίηση ως επαγόμενη σημαντική οικονομική επιβάρυνση της αναθέτουσας αρχής (με την εκ μέρους της ανάληψη των νόμιμων κρατήσεων) υπέρ της αναδόχου είναι ουσιώδης κατά το κριτήριο που προβλέπεται στην περ. β΄ της παρ. 4 του ίδιου ως άνω άρθρου και νόμου, δεν δύναται η αιτούμενη αποκατάσταση του σφάλματος να αποτελέσει αντικείμενο τροποποιητικής σύμβασης. Δεν ανακαλεί την 246/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Α'ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/178/2022

Προμήθεια υγρών καυσίμων (...)Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των κατά την αναθέτουσα Αρχή απαιτούμενων για το έτος 2022 υπολειπόμενων ποσοτήτων υγρών καυσίμων (κίνησης και θέρμανσης), η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης, με επαύξηση της συνολικής συμβατικής δαπάνης σύμβασης διάρκειας τριών ετών, ενώ ακόμα τα κονδύλια της αρχικής σύμβασης δεν έχουν αναλωθεί. Και τούτο λόγω, αφενός, του ενδεικτικού χαρακτήρα που έχει η κατανομή των ποσοτήτων και η προϋπολογισθείσα δαπάνη μεταξύ των ετών 2022, 2023 και 2024, και αφετέρου του γεγονότος ότι δεν προκύπτει η εξάντληση του συνολικού συμβατικού τιμήματος, ύψους 1.474.295,52 ευρώ (351.944,02 ευρώ έχουν ήδη δαπανηθεί για καύσιμα έως 30.6.2022 + 357.345,23 ευρώ που ζητούνται για τις υπολειπόμενες ποσότητες καυσίμων για την περίοδο Αυγούστου – Δεκεμβρίου 2022), ούτε τίθεται ζήτημα πρόωρης εξάντλησης ήδη συμβασιοποιημένων ποσοτήτων, αφού άλλωστε ο Δήμος δεν ζήτησε το σύνολο των υπολειπομένων ποσοτήτων της σύμβασης, ώστε να διαπιστωθεί εξάντληση του συμβατικού αντικειμένου (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1391/2022). Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλ. 154, 197/2022). Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, ιδίως μάλιστα όταν το συμβατικό αντάλλαγμα δεν έχει αναλωθεί πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, καθόσον οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για τις υπολειπόμενες ποσότητες έτους 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν συνολικά για τα έτη 2022-2024, σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που συνεπάγεται τη λήξη της σχετικής σύμβασης προ της παρόδου της τριετίας, δύναται να προκηρύξει έγκαιρα νέο διαγωνισμό για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της.

Προμήθεια πετρελαίου κίνησης για τις ανάγκες του Πλοηγικού Σταθμού Πειραιά.(...)Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2023 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν κατά το επόμενο ή/και το μεθεπόμενο έτος, τα οποία δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι έχουν εισέτι αναλωθεί. Σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα τη λήξη της σύμβασης προ της 31.12.2025 λόγω εξάντλησης του προϋπολογισμού, έχει την ευθύνη για την έγκαιρη προκήρυξη νέου διαγωνισμό προς κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της.Τούτων δοθέντων εν προκειμένω συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία συνίσταται στη μη συνδρομή των σωρευτικά προβλεπόμενων προϋποθέσεων του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης με αντισυμβαλλόμενους αφενός το Ελληνικό Δημόσιο (εκπροσωπούμενο από τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής) αφετέρου τον οικονομικό φορέα «…»Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης. 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της τροποποιητικής σύμβασης, που αφορά στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…»(....)Εξάλλου, με δεδομένο ότι για τη σύναψη τροποποιητικής σύμβασης λόγω υποκατάστασης αναδόχου, η διαδικασία ολοκληρώνεται σε μία και μοναδική φάση με τη λήψη της οικείας απόφασης, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι οι διενεργηθείσες προπαρασκευαστικές ενέργειες συνιστούν οποιοδήποτε στάδιο ανάθεσης, νομίμως υποβαλλόμενο προς άσκηση προσυμβατικού ελέγχου.(....)Εξάλλου, με την ελεγχόμενη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, ενώ, περαιτέρω, η συνολική δαπάνη των ως άνω τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης.(....)Απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο τροποποίησης της 169/4.9.2018 σύμβασης μεταξύ του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…» (στο εξής …) και της εταιρείας με την επωνυμία «… Α.Ε.»,  κατά το μέρος που αφορά τον οικονομικό φορέα (παρ. 2) και τις υποχρεώσεις του αρχικού αναδόχου (άρθρο 4 παρ. 5).Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου τροποποίησης της 169/2018 σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά το οικονομικό αντικείμενο αυτής (άρθρο 1), με την επισήμανση που αναφέρεται στο σκεπτικό της παρούσας.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/277/2018.

Προμήθεια πετρελαίου κίνησης για τον Πλοηγικό Σταθμό Ηρακλείου για τα έτη 2022 και 2023 και της Τ06/7.4.2022 εκτελεστικής της σύμβασης.(...)Αποφαίνεται ότι: α) Απαραδέκτως υποβλήθηκαν για έλεγχο η από 11.8.2023 εγκριθείσα τροποποίηση της Τ06/7.4.2022 εκτελεστικής σύμβασης της Τ02/24.1.2022 συμφωνίας πλαίσιο μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, εκπροσωπούμενου από τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, και της... για την προμήθεια πετρελαίου κίνησης για τον Πλοηγικό Σταθμό Ηρακλείου για τα έτη 2022 και 2023 και το αντίστοιχο σχέδιο τροποποιητικής εκτελεστικής σύμβασης. β) Είναι μη νόμιμη η από 11.8.2023 εγκριθείσα τροποποίηση της ανωτέρω συμφωνίας πλαίσιο (Τ02/24.1.2022) και κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο αντίστοιχου σχεδίου τροποποιητικής συμφωνίας πλαίσιο. 

Προμήθεια υγρών καυσίμων:Από τα ανωτέρω πραγματικά δεδομένα προκύπτει ότι σκοπός της αρχικής σύμβασης ήταν η κάλυψη των αναγκών του Δήμου σε καύσιμα κίνησης για τα έτη 2021, 2022, 2023 και 2024. Εν τούτοις, λαμβανομένου υπ’όψιν του γεγονότος ότι παγίως σε παρόμοιες συμβάσεις οι προμήθειες διενεργούνται με βάση τις ισχύουσες κατά το χρόνο παράδοσης των καυσίμων τιμές, τόσο οι προς προμήθεια ποσότητες και η κατανομή αυτών κατ’ έτος όσο και η καθοριζόμενη στη διακήρυξη και στην αρχική σύμβαση τιμή μονάδος έχουν ενδεικτικό χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, ως όριο ισχύος της σύμβασης έχει ορισθεί η ανάλωση του προϋπολογισμού, η δε διάρκεια των 36 μηνών έχει τεθεί ως απώτατο όριο σε περίπτωση μη πρότερης απορρόφησης των συνολικών ενδεικτικών ποσοτήτων. Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των συμβατικά καθορισθεισών ποσοτήτων καυσίμων για τα έτη 2022, 2023 και 2024 η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση της συμβατικής δαπάνης, λόγω του ενδεικτικού χαρακτήρα που έχει η κατανομή των ποσοτήτων και η προϋπολογισθείσα δαπάνη μεταξύ των ετών 2022, 2023 και 2024. Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη σκέψη 5 της παρούσας, για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί. Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, καθώς ακόμα και αν το συμβατικό αντάλλαγμα αναλώνεται πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν κατά το επόμενο έτος. Σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα τη λήξη της σύμβασης προ της παρέλευσης των 36 μηνών από τη σύναψή της λόγω εξάντλησης του προϋπολογισμού, έχει την ευθύνη για την έγκαιρη προκήρυξη νέου διαγωνισμό προς κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της.