ΕΣ/ΚΛ.Ζ/655/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της τροποποιητικής σύμβασης, που αφορά στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…»(....)Εξάλλου, με δεδομένο ότι για τη σύναψη τροποποιητικής σύμβασης λόγω υποκατάστασης αναδόχου, η διαδικασία ολοκληρώνεται σε μία και μοναδική φάση με τη λήψη της οικείας απόφασης, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι οι διενεργηθείσες προπαρασκευαστικές ενέργειες συνιστούν οποιοδήποτε στάδιο ανάθεσης, νομίμως υποβαλλόμενο προς άσκηση προσυμβατικού ελέγχου.(....)Εξάλλου, με την ελεγχόμενη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, ενώ, περαιτέρω, η συνολική δαπάνη των ως άνω τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης.(....)Απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο τροποποίησης της 169/4.9.2018 σύμβασης μεταξύ του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…» (στο εξής …) και της εταιρείας με την επωνυμία «… Α.Ε.», κατά το μέρος που αφορά τον οικονομικό φορέα (παρ. 2) και τις υποχρεώσεις του αρχικού αναδόχου (άρθρο 4 παρ. 5).Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου τροποποίησης της 169/2018 σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά το οικονομικό αντικείμενο αυτής (άρθρο 1), με την επισήμανση που αναφέρεται στο σκεπτικό της παρούσας.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/277/2018.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/8/2020
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης που αφορά στη συντήρηση – λειτουργική υποστήριξη των ηλεκτρομηχανολογικών και κτιριακών εγκαταστάσεων του ... Πανεπιστημίου ... (....)Συνεπώς, η μεταβολή αυτή ήταν αδύνατο να προβλεφθεί εκ των προτέρων. Εξάλλου, με την ελεγχόμενη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, ενώ, περαιτέρω, η συνολική δαπάνη της εν λόγω τροποποίησης δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης.(....)Με την επισήμανση που αναφέρεται στο σκεπτικό (σκ. 6) της παρούσας, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το … έγγραφο του Προϊσταμένου της Γενικής Δ/νσης Οικονομικών Υπηρεσιών του …., σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης για τη συντήρηση – λειτουργική υποστήριξη των ηλεκτρομηχανολογικών και κτιριακών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου, ποσού 113.850,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. (141.174,00 ευρώ με Φ.Π.Α.).
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/254/2018.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/11/2020
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης που αφορά στην παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτιρίων, εγκαταστάσεων και εξωτερικών χώρων του … Πανεπιστημίου …(….)Εξάλλου, με την ελεγχόμενη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, ενώ, περαιτέρω, η δαπάνη της ως άνω τροποποίησης, ποσού 487.466,193 χωρίς Φ.Π.Α., δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης (4.519.107,509, χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Τέλος, επισημαίνεται ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης με την υπογραφή του οικείου σχεδίου πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με το άρθρο 65 του ν. 4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος...σχεδίου τροποποίησης της σύμβασης 405/2018 για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτιρίων, εγκαταστάσεων και εξωτερικών χώρων του Πανεπιστημίου, ποσού 487.466,193 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (604.458,08 με Φ.Π.Α.), με τους όρους και την επισήμανση που αναφέρονται στο σκεπτικό της παρούσας.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/383/2018.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/433/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της με αρ. πρωτ. …/3.8.2020 σύμβασης, μεταξύ του Δημοτικού Ιδρύματος με την επωνυμία «Δημοτικό Βρεφοκομείο …» (…) και της εταιρείας «… Ε.Ε.», με αντικείμενο την προμήθεια άρτου για την κάλυψη των αναγκών σίτισης των φιλοξενούμενων παιδιών στους Παιδικούς Σταθμούς του … και του προσωπικού αυτών.(....)προέκυψε λόγω της αυξητικής αναπροσαρμογής της τιμής μονάδας του υπό προμήθεια είδους άρτου, οφείλεται στις συνεχιζόμενες αυξήσεις της τιμής αγοράς της πρώτης ύλης, καθώς και στην αύξηση των τιμών στην αγορά ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα. Οι περιστάσεις αυτές δεν μπορούσαν να προβλεφθούν κατά τον χρόνο προκήρυξης της προμήθειας, καθόσον οφείλονται στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά ενέργειας, κυρίως λόγω της κρίσης στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας covid 19(....)Κατ’ ακολουθίαν, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης. Επισημαίνεται, όμως, ότι σε περίπτωση που, κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης, σημειωθεί επί το έλαττον μεταβολή του κόστους του υπό προμήθεια προϊόντος, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί αντίστοιχη επί το έλαττον αναπροσαρμογή της τιμής μονάδας αυτού, με την τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 132 του ν. 4412/2016.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/169/2020.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/17/2021
Προμήθεια κάδων σκουπιδιών:Το σχέδιο σύμβασης, το οποίο αφορά στην, κατά τη διάρκειά της, 2η τροποποίηση της υπ’ αριθ. 058110/9.3.2020 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου Αθηναίων (στο εξής Δήμος) και της προμηθεύτριας εταιρείας «…», που αφορά στην προμήθεια από το Δήμο Αθηναίων των ειδών της Ομάδας 1 «πλαστικοί κάδοι 1.100 lt με ποδομοχλό» της προμήθειας "πλαστικών κάδων 1.1000 lt, μεταλλικών επιστύλιων καλαθιών και μεταλλικών και πλαστικών επιδαπέδιων καλαθιών", προϋπολογισθείσας δαπάνης 1.706.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., παραδεκτά υποβάλλεται ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου για έλεγχο νομιμότητας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 324 του ν.4700/2020 (Α΄ 127/29.6.2020).(....)Τέλος, με την ελεγχόμενη τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, η αξία της οποίας ανέρχεται στο ποσό των 151.696,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., ήτοι σε ποσοστό 19,96% της συμβατικής αξίας της αρχικής σύμβασης, προστιθέμενης και της συμβατικής αξίας της 1ης τροποποιητικής 237956/26.10.2020 σύμβασης (75.848,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., ήτοι ποσοστό 9,98% της αρχικής σύμβασης), δεν παρουσιάζεται υπέρβαση του 50% της συμβατικής αξίας της αρχικής σύμβασης, ενώ, εξάλλου, ενόψει της προσθήκης επιπλέον ποσότητας ταυτόσημου με το αναφερθέν στην αρχική σύμβαση είδους (πλαστικών κάδων 1.100 lt με ποδομοχλό), δεν προέκυψε μεταβολή της συνολικής φύσης της σύμβασης. Επομένως, υπό τα ανωτέρω δεδομένα συντρέχουν οι σωρευτικά τασσόμενες προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ' του ν. 4412/2016 που η αναθέτουσα Αρχή επικαλείται ως νομική βάση για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου 2ης τροποποίησης της με αριθ. πρωτ. 058110/9.3.2020 σύμβασης για την προμήθεια 998 πλαστικών κάδων 1.100 ml με ποδομοχλό μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και της εταιρείας «…».Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου 2ης τροποποίησης της με αριθ. πρωτ. 058110/9.3.2020 σύμβασης για την προμήθεια 998 πλαστικών κάδων 1.100 ml με ποδομοχλό μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και της εταιρείας «…».
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/772/2022
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:τροποποίηση της ... σύμβασης του Δήμου Κατερίνης με αντικείμενο την παροχή της υπηρεσίας «Μεταφόρτωση και μεταφορά των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) του Δήμου Κατερίνης»(...)το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι η αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο τροποποίησης της ... αρχικής σύμβασης, ποσού 63.409,86 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), υπολείπεται τόσο του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το τίμημα της οποίας ανέρχεται σε 1.752.000,00 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), όσο και του ισχύοντος κατώτατου ορίου των 215.000,00 ευρώ της περ. γ΄ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016, που προβλέπεται για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που δημοπρατούνται από μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές, ενώ, τέλος, με τη συγκεκριμένη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης, αφού οι σχετικές υπηρεσίες περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης.Απαραδέκτως υποβάλλεται προς έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο τροποποίησης
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/264/2019
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα δεκατριών (13) σχεδίων τροποποίησης συμβάσεων που αφορούν στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας στα κτίρια στα οποία στεγάζονται οι Υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).(....)Ανεξαρτήτως δε του ότι ο ΕΦΚΑ όφειλε να συμμορφωθεί με την ανωτέρω υπουργική απόφαση, η εν λόγω αύξηση ισχύει από 1ης .2.2019, ήτοι ανέκυψε μετά τη δημοπράτηση του οικείου διαγωνισμού ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών και κατά την εκτέλεση των συναφθεισών συμβάσεων, και, συνεπώς, η μεταβολή αυτή ήταν αδύνατο να προβλεφθεί εκ των προτέρων. Εξάλλου, με τις ελεγχόμενες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση των αρχικών συμβάσεων, καθόσον οι σχετικές υπηρεσίες εμπίπτουν στο αντικείμενό τους και παρίστανται απαραίτητες για την ολοκλήρωσή τους, ενώ, περαιτέρω, η συνολική δαπάνη των ως άνω τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας των αρχικών συμβάσεων.Με την επισήμανση που αναφέρεται στο σκεπτικό (σκ. 6) της παρούσας, δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων δεκατριών (13) σχεδίων τροποποίησης...
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/338/2018.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/837/2022
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:1η τροποποίηση της σύμβασης «Καθαριότητα - Οδοκαθαρισμός»(...)Με την τροποποίηση αυτή επιδιώκεται η κάλυψη της πρόσθετης δαπάνης που προκύπτει από την αναπροσαρμογή της συμβατικής αμοιβής λόγω των επιγενομένων αυξήσεων του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου.(...)η αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο τροποποίησης της ... αρχικής σύμβασης, ποσού 76.455,41 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), υπολείπεται τόσο του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το τίμημα της οποίας ανέρχεται σε 5.250.000,00 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) όσο και του ισχύοντος κατώτατου ορίου των 215.000,00 ευρώ της περ. γ΄ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016, που προβλέπεται για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που δημοπρατούνται από μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές, ενώ, τέλος, με τη συγκεκριμένη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης, αφού οι σχετικές υπηρεσίες περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης.Απαραδέκτως υποβάλλεται προς έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο τροποποίησης
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/248/2022
Προμήθεια «Αντιδραστηρίων (τεστ) (.....)Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η αξία της ανωτέρω από 23.5.2022 εγκριθείσας τροποποίησης της 58018/16.10.2020 αρχικής ελεγχθείσας από το Κλιμάκιο σύμβασης ανέρχεται σε 156.672,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και, επομένως, υπολείπεται (μειωτικά) τόσο του 10% της αξίας της αρχικής αυτής σύμβασης, όπως το συνολικό ποσό (τιμή) της έχει διαμορφωθεί μετά και την ενεργοποίηση του ανωτέρω δικαιώματος προαίρεσης (5.000.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ), όσο και του κατώτατου ορίου των 214.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ της περ. γ΄ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016, που εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών των μη κεντρικών κυβερνητικών αρχών, όπως η ανωτέρω ΥΠΕ (ν.π.δ.δ.). Εξάλλου, με την εν λόγω τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της ανωτέρω αρχικής σύμβασης, καθώς η διά της ανωτέρω τροποποίησης σκοπούμενη μεταβολή της αφορά αποκλειστικώς στη μείωση της τιμής μονάδας των υπολοίπων προς προμήθεια στο πλαίσιο εκτέλεσης της σύμβασης αντιδραστηρίων (τεστ), και, κατ’ επέκτασιν, στη μείωση της συνολικής τιμής των αντιδραστηρίων αυτών. Επομένως, η ανωτέρω υποβληθείσα για έλεγχο τροποποίηση σύμβασης ερείδεται στις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και, συνεπώς, σε συνδυασμό με το άρθρο 324 παρ. 5 του ν. 4700/2020 αλλά και σύμφωνα με όσα έγιναν σχετικώς δεκτά στη σκέψη 3, δεν εμπίπτει στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και απαραδέκτως έχει υποβληθεί στο Κλιμάκιο για τη διενέργεια τέτοιου ελέγχου.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/405/2023
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαδικασίας τροποποίησης και ως εκ τούτου κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησής της, υπό τον όρο ότι η υπό έλεγχο τροποποίηση θα αφορά στον χρόνο από την υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης και για το μέλλον και όχι αναδρομικά από το χρονικό διάστημα από 1.4.2023 έως την υπογραφή της τροποποιητικής σύμβασης, δοθέντος ότι οι συμβάσεις που συνάπτει η δημόσια διοίκηση, η συμβατική δράση της οποίας διέπεται από την αρχή της νομιμότητας και όχι από τον κανόνα της συμβατικής ελευθερίας του άρθρου 361 Α.Κ., υπόκεινται στην απαγόρευση αναδρομικής ισχύος (βλ. Ελ.Συν Ζ΄Κλ. ad hoc 931/2022, 649, 621/2022, 666/2021). Επισημαίνεται, περαιτέρω, ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης με την υπογραφή του οικείου σχεδίου, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με το άρθρο 65 του ν. 4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιέχουσα τις πληροφορίες που προβλέπονται στο Μέρος Ζ΄ του Παραρτήματος V του Προσαρτήματος Α΄ του ίδιου νόμου (Ελ.Συν. Ζ΄ Κλ. ad hoc 931/2022, 74/2020 κ.ά.).ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1192/2023
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/230/2018
Προμήθεια απορριμματοφόρων κάδων:Με αυτά τα δεδομένα, κατά παράβαση των άρθρων 98 παρ. 1 περ. β΄ του Συντάγματος και 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, η κρινόμενη σύμβαση, με την οποία τροποποιήθηκε το αντικείμενο της αρχικώς συναφθείσας σύμβασης με την προσθήκη νέου αντικειμένου (πρόσθετου αριθμού απορριμματοφόρων κάδων), δεν υπήχθη πριν τη σύναψή της στον προσυμβατικό έλεγχο του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δοθέντος ότι η αρχικώς συναφθείσα σύμβαση είχε υποβληθεί στον έλεγχο αυτό. Τούτο δε, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η τροποποίηση έλαβε χώρα κατ’ επίκληση από το Δήμο ..... της παρ. 2 του άρθρου 132 ν. 4412/2016, καθόσον εναπόκειται στο Ελεγκτικό Συνέδριο η κρίση για την προσήκουσα εφαρμογή της διάταξης. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι α) εν πάση περιπτώσει, η υπό κρίση τροπο-ποιητική σύμβαση πληροί τις προϋποθέσεις που θέτει η προαναφερθείσα διάταξη, αφενός διότι η αξία της ανέρχεται στα 94.036,25 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, ήτοι σε ποσό ήσσονος του ορίου των 209.000 χωρίς ΦΠΑ αλλά και του 10% της αξίας της κύριας σύμβασης, αφετέρου διότι έλαβε χώρα εντός της διάρκειας της αρχικής σύμβασης και, δοθέντος ότι αφορά την προμήθεια ίδιων αντικειμένων με την αυτή τιμή μονάδας, δεν μετέβαλε τη συνολική φύση αυτής, με συνέπεια να μην απαιτείται νέα διαδικασία για τη σύναψή της, β) τα όργανα του Δήμου ..... ευλόγως θεώρησαν ότι, μετά την ισχύ της παρ. 2 του άρθρου 132 ν.4412/2016 - κατ’ εφαρμογή της οποίας δεν ελέγχεται πλέον το ουσιώδες ή μη της τροποποίησης -, δεν υπήρχε υποχρέωση υπαγωγής της επίμαχης τροπο-ποιητικής σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων, αλλά επειδή πίστεψαν πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, ότι για την υπογραφή της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης δεν επιβαλλόταν η προηγούμενη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Κατά ταύτα, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.