Τροποποίηση και συμπλήρωση της υπ’ αριθ. 27397/122/19.8.2013 (ΦΕΚ 2062 Β΄/23.08.2013) απόφασης του Υπουργού και του Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας «Επιβολή διοικητικών κυρώσεων για τις ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, κατά δέσμια αρμοδιότητα του Επιθεωρητή Εργασίας. 

Επιβολή διοικητικών κυρώσεων για τις ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, κατά δέσμια αρμοδιότητα του Επιθεωρητή Εργασίας

Καταργήθηκε με την παρ.3 του άρθρου 14 της 80016/2022-ΦΕΚ:4629/Β/01.09.2022.

Ν.4554/2018,ΦΕΚ-130/Α/18.7.2018 άρθρο 8 παρ.3: 3. Από την έναρξη ισχύος των άρθρων 5 έως 7, σύμφωνα με την παράγραφο 2, καταργείται το άρθρο 1 της αριθμ. 27397/122/19.8.2013 υπουργικής απόφασης (Β΄ 2062) και η αριθμ. Φ.11321/11115/802/2.6.2014 (Β΄1551) υπουργική απόφαση και οποιαδήποτε αναφορά στις κείμενες διατάξεις στις περί αδήλωτης εργασίας ρυθμίσεις και κυρώσεις των υπουργικών αυτών αποφάσεων νοείται ως αναφορά στις διατάξεις των άρθρων 5 έως 7 του παρόντος

Ν.4554/2018,ΦΕΚ-130/Α/18.7.2018 άρθρο 32: Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος Μέρους αρχίζει από την έκδοση της απόφασης που προβλέπεται στην παράγραφο 6 του άρθρου 19.

Κατηγοριοποίηση παραβάσεων και καθορισμός ύψους προστίμων που επιβάλλονται από την Επιθεώρηση Εργασίας για παραβάσεις: α) κοινής εργατικής νομοθεσίας, β) βίας και παρενόχλησης στην εργασία, γ) συστήματος ψηφιακής κάρτας εργασίας, καθώς και δ) για ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις εργατικής νομοθεσίας και υγείας και ασφάλειας στην εργασία.

Τροποποίηση της υπ’ αρ. 80016/31-08-2022 απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Κατηγοριοποίηση παραβάσεων και καθορισμός ύψους προστίμων που επιβάλλονται από την Επιθεώρηση Εργασίας για παραβάσεις: α) κοινής εργατικής νομοθεσίας, β) βίας και παρενόχλησης στην εργασία, γ) συστήματος ψηφιακής κάρτας εργασίας, καθώς και δ) για ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις εργατικής νομοθεσίας και υγείας και ασφάλειας στην εργασία» (Β’ 4629).

Ύψος και τρόπος υπολογισμού των προστίμων και κυρώσεων που επιβάλλονται, κατά δέσμια αρμοδιότητα, από την ΕΥΠΕΑ και τους αρμόδιους υπαλλήλους του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, διαδικασία και συγχρονισμός των ελεγκτικών υπηρεσιών».

Ν.4554/2018- ΦΕΚ: 130/Α/2018 άρθρο 8: 1. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζεται η διαδικασία επιβολής των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων, η διαδικασία για την παροχή του δικαιώματος έκπτωσης, η προθεσμία για την εμπρόθεσμη καταβολή του μειωμένου προστίμου σε περίπτωση χορήγησης έκπτωσης, ο τρόπος και η διαδικασία ελέγχου τήρησης των προϋποθέσεων χορήγησης της έκπτωσης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος Κεφαλαίου.2. Η ισχύς των άρθρων 5 έως 7 αρχίζει από την έκδοση της απόφασης της παραγράφου 1. 3. Από την έναρξη ισχύος των άρθρων 5 έως 7, σύμφωνα με την παράγραφο 2, καταργείται το άρθρο 1 της αριθμ. 27397/122/19.8.2013 υπουργικής απόφασης (Β΄ 2062) και η αριθμ. Φ.11321/11115/802/2.6.2014 (Β΄1551) υπουργική απόφαση και οποιαδήποτε αναφορά στις κείμενες διατάξεις στις περί αδήλωτης εργασίας ρυθμίσεις και κυρώσεις των υπουργικών αυτών αποφάσεων νοείται ως αναφορά στις διατάξεις των άρθρων 5 έως 7 του παρόντος”

-Ν.4554/2018- ΦΕΚ: 130/Α/2018 άρθρο 32: Άρθρο 32 Έναρξη ισχύος Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος Μέρους αρχίζει από την έκδοση της απόφασης που προβλέπεται στην παράγραφο 6 του άρθρου 19.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:..Με δεδομένα αυτά, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον, η μεταξύ του ... και της αναδόχου σύμβαση δεν αναγράφει αναλυτικά κανένα από τα προβλεπόμενα στις περ. γ΄, δ΄ και ε΄ της πρώτης παραγράφου του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 22 του ν. 4144/2013) στοιχεία, ήτοι τη συλλογική σύμβαση εργασίας στην οποία τυχόν υπάγονται οι εργαζόμενοι, το ύψος του προϋπολογισμένου ποσού που αφορά τις πάσης φύσεως νόμιμες αποδοχές αυτών και το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά, παράλειψη που επάγεται την ακυρότητα της σύμβασης και την απόρριψη της σχετικής δαπάνης. Σημειωτέον ότι η αναγραφή των τετραγωνικών μέτρων των υπό καθαρισμό χώρων παρέλκει, αφού η ανάθεση αφορά σε καθαρισμό των εξωτερικών χώρων και εγκαταστάσεων της χερσαίας ζώνης λιμένα του εν λόγω Λιμενικού Ταμείου και όχι στον καθαρισμό εσωτερικών κτιριακών χώρων. Πέραν τούτων, στη σύμβαση δεν έχει περιληφθεί ειδικός όρος για την εφαρμογή της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, όπως ρητώς απαιτείται από το άρθρο 22 παρ. 3 του ν. 4144/2013. Περαιτέρω, δεν προσκομίστηκε ένορκη βεβαίωση ενώπιον συμβολαιογράφου περί μη επιβολής σε βάρος της αναδόχου προστίμου για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας. Ωστόσο, ενόψει του ότι η 12367/16.7.2019, προγενέστερη της ανάθεσης, ένορκη βεβαίωση με το ανωτέρω περιεχόμενο είχε προσκομιστεί για τη συμμετοχή της αναδόχου σε έτερο διαγωνισμό του Δήμου ... και δεδομένου ότι η προσφορά της αναδόχου είχε τα προβλεπόμενα εκ του νόμου στοιχεία, ενώ από το άρθρο 3 της ειδικής συγγραφής υποχρεώσεων συνάγεται ότι η προσφορά αυτή αποτελεί συμβατικό στοιχείο, η αναθέτουσα αρχή συγγνωστώς υπέλαβε   ότι πληρούνταν οι προϋποθέσεις του νόμου για τη νόμιμη σύναψη της ανωτέρω σύμβασης και ότι δεν απαιτούνταν η επανάληψη των ανωτέρω στοιχείων στο κείμενο αυτής. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη πλην το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτιρίων: Με δεδομένα αυτά, αβασίμως προβάλλεται ότι οι επίμαχες υπηρεσίες δεν έπρεπε να ανατεθούν σε τρίτο ιδιώτη, δοθέντος ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του ΠΑΚΠΠΟ, με την 18/9.3.2018 απόφασή του, τεκμηριώνει επαρκώς την αδυναμία του υπηρετούντος προσωπικού να ανταποκριθεί στις περιγραφόμενες στην ανωτέρω απόφαση ανάγκες παροχής υπηρεσιών καθαριότητας. Ωστόσο, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον, η μεταξύ του ΠΑΚΠΠΟ και του αναδόχου σύμβαση δεν αναγράφει αναλυτικά κανένα από τα προβλεπόμενα στις περιπτ. γ΄ και στ΄ της πρώτης παραγράφου του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 22 του ν. 4144/2013) στοιχεία, ήτοι τη συλλογική σύμβαση εργασίας στην οποία τυχόν υπάγονται           οι εργαζόμενοι και τα τετραγωνικά μέτρα καθαρισμού ανά άτομο, παράλειψη που επάγεται την ακυρότητα της σύμβασης και την απόρριψη της σχετικής δαπάνης. Πέραν τούτου, στη σύμβαση δεν έχει περιληφθεί ειδικός όρος για την εφαρμογή της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, όπως ρητώς απαιτείται από το άρθρο 22 παρ. 3 του ν. 4144/2013. Εξάλλου, η αναφορά στο άρθρο 3 της σύμβασης των προβλεπόμενων στις     περ. δ΄ και ε΄ του ανωτέρω άρθρου (προϋπολογισμός αποδοχών εργαζομένων και ύψος ασφαλιστικών εισφορών τους) στοιχείων παρίσταται αντιφατική σε σχέση με την προσκομισθείσα άνευ ημερομηνίας, ανάλυση του «Προϋπολογισμού εργασιών βάσει του άρθ. 22 Ν. 4144/2013» που φέρει την υπογραφή και τη σφραγίδα του αναδόχου, σύμφωνα με την οποία οι μεν ημέρες εργασίας του προσωπικού του αναδόχου ανέρχονται σε 176 (έναντι 200 στο συμβατικό κείμενο), οι δε ώρες σε 2.816 (έναντι 1.200 στο συμβατικό κείμενο), ενώ οι ασφαλιστικές εισφορές σε ποσοστό 27,21%, χωρίς ρητή αναφορά σε ύψος αυτών (έναντι ύψους 2.413,00 ευρώ στο άρθρο 3 της σύμβασης).

Ανάδειξη  αναδόχου για παροχή υπηρεσιών ασφάλειας...Στην παράγραφο 5 του άρθρου 95 ν. 4412/2016 (Τρόπος σύνταξης και υποβολής οικονομικών προσφορών), που εφαρμόζεται αναλόγως στην παρούσα διαδικασία δυνάμει του άρθρου 315 του εν λόγω νόμου, ορίζεται ότι: «Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών, ισχύουν επιπλέον τα ακόλουθα: α) η τιμή του προς προμήθεια υλικού ή της παρεχόμενης υπηρεσίας δίνεται ανά μονάδα, όπως καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης. Στην τιμή περιλαμβάνονται οι υπέρ τρίτων κρατήσεις, ως και κάθε άλλη επιβάρυνση, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., για παράδοση του υλικού ή της παρεχόμενης υπηρεσίας στον τόπο και με τον τρόπο που προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης (…)». Περαιτέρω, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 64 παρ. 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013, Α΄ 167), όπως ισχύει μετά την τροποποίηση της παρ. αυτής από το άρθρο πρώτο (παρ. Δ, υποπαρ.1, περ. 16) του ν. 4254/2014 (Α΄ 85), «Οι φορείς γενικής κυβέρνησης εκτός από τις κεφαλαιουχικές εταιρείες κατά την προμήθεια κάθε είδους αγαθών ή υπηρεσιών από φυσικά ή νομικά πρόσωπα υποχρεούνται, κατά την καταβολή ή την έκδοση της σχετικής εντολής πληρωμής της αξίας αυτών, να παρακρατούν φόρο εισοδήματος, ο οποίος υπολογίζεται στο καθαρό ποσό της αξίας των αγαθών ή υπηρεσιών με συντελεστή ως ακολούθως: αα) (…) ββ) (…) γγ) ποσοστό 8% για την παροχή υπηρεσιών (…)». Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι οι φορείς γενικής κυβέρνησης που αποτελούν κεφαλαιουχικές εταιρείες, όπως στην προκειμένη περίπτωση η ..., δεν υποχρεούνται, κατά τη λήψη υπηρεσιών από τρίτο, να προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος 8% (βλ. ΔΕφΑθ 80/2020), η οποία συνιστά «κάθε άλλη επιβάρυνση» στην οικονομική προσφορά των οικονομικών φορέων σε δημόσιους διαγωνισμούς (Ελ.Συν. VI Tμ. 1084/2020). Συνεπώς, όπου στην παρούσα διακήρυξη (βλ. όρους 2.4.4. και 5.1. «Τρόπος Πληρωμής» της διακήρυξης) αναφέρεται ότι με κάθε πληρωμή θα γίνεται η προβλεπόμενη από την κείμενη νομοθεσία παρακράτηση φόρου εισοδήματος, η αναφορά αυτή πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν αφορά στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, αφού δεν προβλέπεται σχετική υποχρέωση της ... από την κείμενη φορολογική νομοθεσία. Επομένως, αν και με διάφορη αιτιολογία, ωστόσο, ορθώς εκ του αποτελέσματος ο αναθέτων φορέας δέχτηκε, με το 4919/26.3.2020 έγγραφο διευκρινήσεών του, ότι είναι παραδεκτές στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία οι οικονομικές προσφορές στις οποίες δεν συνυπολογίζεται η ως άνω παρακράτηση φόρου εισοδήματος (όπως εν προκειμένω η οικονομική προσφορά της αναδόχου εταιρείας).Στο υποβληθέν σχέδιο σύμβασης, και συγκεκριμένα στον όρο 8, δεν έχουν συμπληρωθεί τα προβλεπόμενα στις περιπτ. α΄ έως ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 στοιχεία (ο αριθμός των εργαζομένων που θα απασχοληθούν στο έργο, οι ημέρες και ώρες εργασίας τους, η συλλογική σύμβαση εργασίας στην οποία υπάγονται, το ύψος των πάσης φύσεως νομίμων αποδοχών τους και το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών), που περιλαμβάνονται στην οικονομική προσφορά της αναδόχου εταιρείας...Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ της «...» (...) και της εταιρείας «..» με αντικείμενο τη «Λήψη υπηρεσιών ασφάλειας/φύλαξης λιμενικών εγκαταστάσεων αρμοδιότητας ..., στο πλαίσιο  εφαρμογής του κώδικα ISPS».ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/2643/2020

Αμοιβή για την καθαριότητα για τον ευπρεπισμό λιμένων..:Με δεδομένα αυτά, το Διοικητικό Συμβούλιο του Λιμενικού Ταμείου έχει εκδώσει απόφαση που, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 61 του ν. 3979/2011, αιτιολογεί την αδυναμία του υπηρετούντος προσωπικού να εκτελέσει τη σύμβαση και περιγράφει λεπτομερώς το αντικείμενό της (Ε.Σ. Πρ. VII Τμ. 73/2012). Επιπλέον, εφόσον η επίμαχη υπηρεσία ανατέθηκε απευθείας και όχι κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας δεν απαιτείται σύνταξη τεχνικών προδιαγραφών κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 54 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147), η δε τεχνική περιγραφή που συνόδευσε την οικονομική προσφορά της επιχείρησης παρουσιάζει λεπτομερώς το αντικείμενο των υπηρεσιών που προτίθεται να παράσχει, στα πλαίσια της διαπραγμάτευσής της με την αναθέτουσα αρχή (Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 135/2017). Ωστόσο, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη διότι, στη μεν προσφορά του αναδόχου δεν αναγράφονται, κατά παράβαση του άρθρου 68 παρ. 1 περ. α΄ έως στ΄, ο αριθμός των εργαζομένων που θα εκτελέσουν τις υπηρεσίες καθαριότητας παρά μόνον εκείνοι που θα παράσχουν εργασίες συντήρησης και επισκευής φθορών,   οι ώρες εργασίας των εργαζομένων, η συλλογική σύμβαση εργασίας στην οποία υπάγονται, το ύψος του προϋπολογισθέντος ποσού που αφορά τις πάσης φύσεως νόμιμες αποδοχές τους, το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπο-λογισθέντα ποσά και, στις περιπτώσεις καθαρισμού εσωτερικών κτιριακών χώρων, τα τετραγωνικά μέτρα καθαρισμού ανά άτομο (Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 93/2019). Τα ανωτέρω στοιχεία ελλείπουν, κατά παράβαση της προανα-φερθείσας διάταξης, και από το κείμενο της σύμβασης η οποία, επιπροσθέτως, περιέχει ειδικό όρο για την εφαρμογή μόνον της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας, όχι όμως και της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας των εργαζο-μένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου. Οι ελλείψεις αυτές που, κατά ρητή επιταγή του νόμου, επάγονται την απόρριψη της προσφοράς, την ακυρότητα της σύμβασης και την απόρριψη της σχετικής δαπάνης δεν δύνανται να αναπλη-ρωθούν από την εκ των υστέρων υποβληθείσα αναλυτική περιοδική δήλωση του εργοδότη προς το Ι.Κ.Α. Σε κάθε δε περίπτωση, η εν λόγω περιοδική δήλωση δεν αναπληρώνει το σύνολο των ανωτέρω ελλείψεων της προσφοράς του αναδόχου και της σύμβασης ούτε προκύπτει ότι οι αναφερόμενοι σε αυτήν εργαζόμενοι απασχολούνται κατά την εκτέλεση της επίμαχης σύμβασης καθαριότητας. Τέλος, ο ισχυρισμός του Ταμείου ότι οι ελλείψεις εχώρησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων καθώς τα χρηματικά εντάλματα όμοιων συμβάσεων προηγούμενων ετών (2016 και 2017) θεωρήθηκαν από την Υπηρεσία Επιτρόπου είναι απορριπτέος. Τούτο διότι, η ρητή και σαφής υποχρέωση αναγραφής των προαναφερόμενων στοιχείων θεσπίστηκε, επί ποινή αποκλεισμού της προσφοράς και ακυρότητας της σύμβασης, ήδη από το χρόνο ισχύος του άρθρου 68 του ν. 3863/ 2010, αφού το άρθρο 22 του ν. 4144/2013 που το τροποποίησε κατ’ ουσία επανέ-λαβε τις εν προκειμένω κρίσιμες ρυθμίσεις του, ενώ πάγια είναι και η νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί του ζητήματος αυτού (Ε.Σ. Πρ. VII Τμ. 20/2018). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Επειδή, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 16 του ν. 2639/1998, η απόφαση του Επιθεωρητή Εργασίας, με την οποία επιβάλλεται πρόστιμο σε εργοδότη για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, πρέπει να είναι αιτιολογημένη λόγω της φύσεώς της, επαγόμενη δυσμενείς συνέπειες για τον εργοδότη, η αιτιολογία, όμως, αυτή δεν απαιτείται να περιέχεται στο σώμα της διοικητικής πράξεως που επιβάλει το πρόστιμο, αλλά νομίμως συμπληρώνεται από τα στοιχεία που ευρίσκονται στον φάκελο της υπόθεσης και τα οποία ελήφθησαν υπόψη κατά την επιβολή του προστίμου (πρβλ. ΣτΕ 4979/2014, 4166/2012, 208/2012, 473/2010, 2532/2009, 2092/2006, 4585/2005, 3864/2004 κ.ά.), όπως η κλήση του εργοδότη για παροχή εξηγήσεων επί της αποδιδόμενης παράβασης. Ενόψει τούτου, η αιτιολογία της ....2002 πράξεως επιβολής προστίμου, η οποία, όπως ήδη αναφέρθηκε ανωτέρω, μνημονεύει τις εφαρμοστέες διατάξεις και τα στοιχεία τέλεσης της παράβασης (αριθμός εργαζομένων, ημέρες και ώρες απασχόλησής τους στην αναιρεσίβλητη επιχείρηση, επωνυμία της άλλης επιχείρησης στην οποία απασχολούνταν με πλήρες ωράριο), νομίμως, δε συμπληρώνεται από το 581/20.3.2002 έγγραφο περί παροχής εξηγήσεων, ως προς τον συγκεκριμένο προσδιορισμό των εργαζομένων και του χρονικού διαστήματος, εντός του οποίου παρασχέθηκε η επιπλέον απασχόληση, είναι νόμιμη. Συνεπώς, η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 16 του ν. 2639/1998, έκρινε ότι η πράξη επιβολής προστίμου εκδόθηκε κατά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας. Για τον λόγο αυτό, ο οποίος βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση, πρέπει η αίτηση αυτή να γίνει δεκτή και να αναιρεθεί η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, παρέλκει δε ως αλυσιτελής η εξέταση των υπολοίπων λόγων αναίρεσης. Περαιτέρω, η υπόθεση, που χρειάζεται διευκρίνιση κατά το πραγματικό, πρέπει να παραπεμφθεί στο ίδιο δικαστήριο για νέα κρίση.