ΣτΕ/ ΕΑ 944/2007.Τέλος, το άρθρο 17 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2690/1999 (Α΄ 45), ορίζει ότι: «1. Η ατομική διοικητική πράξη πρέπει να περιέχει αιτιολογία, η οποία να περιλαμβάνει τη διαπίστωση της συνδρομής των κατά νόμο προϋποθέσεων για την έκδοσή της. 2. Η αιτιολογία πρέπει να είναι σαφής, ειδική, επαρκής και να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, εκτός αν προβλέπεται ρητώς στο νόμο ότι πρέπει να περιέχεται στο σώμα της πράξης . 3…» 9. Επειδή, από τις προπαρατεθείσες διατάξεις συνάγεται ότι για την επιλογή του γραφείου μελετών στο οποίο θα ανατεθεί η εκπόνηση μελέτης πρέπει να αξιολογούνται τα ουσιαστικά προσόντα των μελετητικών γραφείων ή σχημάτων που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον και να λαμβάνεται υπ’ όψη η δυνατότητά τους για την προσήκουσα εκτέλεση της υπό ανάθεση μελέτης, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 7 παρ. 6 του ν. 3316/2005 κριτήρια, η αξιολόγηση δε αυτή του αρμοδίου οργάνου πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς και να βασίζεται σε συγκριτική εκτίμηση των προσόντων των διαγωνιζομένων. Ειδικότερα, σε ότι αφορά την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, η σχετική κρίση της Επιτροπής Διαγωνισμού πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς με την παράθεση συγκεκριμένων στοιχείων εκ των αναφερομένων στην παρ. 4 του άρθρου 7 του ν. 3316/2005, ανταποκρινομένων στα κριτήρια της παρ. 6 του άρθρου τούτου, σε περίπτωση δε υποβολής ενστάσεως κατά του πρακτικού βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών, το αποφαινόμενο επ’ αυτής αρμόδιο όργανο οφείλει να αιτιολογήσει τη σχετική κρίση του, ενόψει και των προβαλλομένων από τον ενιστάμενο ουσιωδών και κρίσιμων ισχυρισμών .

Ανάθεση υπηρεσιών Συμβούλου Διαχείρισης με ανοικτή διαδικασία και κριτήριο ανάθεσης εκείνο της «πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς», σύμφωνα με τα άρθρα 5 παρ. 1 και 9 παρ. 4 του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 42)..Από τις διατάξεις της διακήρυξης, σε συνδυασμό με την αρχή της διαφάνειας, που διέπει τις διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων και επιβάλλει, σε κάθε περίπτωση, αιτιολόγηση της επιλογής του αναδόχου, προκύπτει ότι η Αναθέτουσα Αρχή, κατά το στάδιο αξιολόγησης και βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών των συμμετεχόντων, οφείλει, επί ποινή ακυρότητας της κρίσης της, να αιτιολογεί ειδικά, με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, την δοθείσα σε αυτούς βαθμολογία στα αναφερόμενα στο άρθρο 22 επιμέρους δύο (2) κριτήρια (Πληρότητα και αρτιότητα της εκτίμησης του γενικού και ειδικού αντικειμένου της ζητούμενης υπηρεσίας - Οργανωτική αποτελεσματικότητα της ομάδας παροχής της Υπηρεσίας). Η εν λόγω ειδική κρίση της Αναθέτουσας Αρχής δεν δύναται να αναπληρωθεί από την παρεχόμενη βαθμολογία στα παραπάνω κριτήρια αξιολόγησης, δηλαδή από την απλή παράθεση βαθμών και μόνο, καθόσον η αναφορά συγκεκριμένων στοιχείων αιτιολόγησης της σχετικής βαθμολογίας, πέραν του ότι επιβάλλεται ρητά από τη διακήρυξη, καθώς και για λόγους διαφάνειας, είναι αναγκαία τόσο για την υποβολή αντιρρήσεων από τους λοιπούς διαγωνιζόμενους – ανεξάρτητα αν τελικά υποβλήθηκαν ή όχι – όσο και για το δικαστικό έλεγχο της σχετικής κρίσης. Ανακλήθηκε απο την 51/2007 του 6ου Τμ.

Εφαρμογή του Π.Δ/τος 4/2002 μετά την θέση σε ισχύ του Ν 3316/2005.Το Π.Δ. 4/2002 δεν καταργήθηκε από το Ν 3316/2005, επειδή τα πεδία εφαρμογής τους είναι διακριτά. Συνεπώς μπορεί να εφαρμόζεται η διαδικασία απευθείας ανάθεσης των συμβάσεων τεχνικής βοήθειας των αρχών που διαχειρίζονται τους πόρους του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, εφόσον η δαπάνη των συμβάσεων αυτών δεν υπερβαίνει τα όρια που τίθενται στο Π.Δ. 4/2002.

Από τις ανωτέρω διατάξεις (3316/2005,2690/1999)διατάξεις , σε συνδυασμό με το άρθρο 20 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν.2690/1999, ΦΕΚ Α΄ 45), που ορίζει ότι: «Όπου ο νόμος, για την έκδοση διοικητικής πράξης, προβλέπει προηγούμενη γνώμη (απλή ή σύμφωνη) (…) άλλου οργάνου (…) η γνώμη (…) πρέπει να είναι έγγραφη, αιτιολογημένη και επίκαιρη κατά το περιεχόμενό της» αλλά και με τη γενική αρχή του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων, η οποία απορρέει από τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων στους δημόσιους διαγωνισμούς, συνάγεται, πλην άλλων, ότι η αξιολόγηση των προσφορών των υποψηφίων για την ανάληψη δημοσίας συμβάσεως μελετών πρέπει να είναι ειδικώς και εμπεριστατωμένως αιτιολογημένη, με την παράθεση, στο οικείο πρακτικό, των στοιχείων που ελήφθησαν υπ' όψιν για την επιλογή του αναδόχου (βλ. Πρ. VI Tμ. 168/2008, 253/2007). Η επιλογή αυτή λαμβάνει χώρα κατόπιν αξιολογήσεως, κατ' εκτίμηση των οριζομένων στο νόμο και τη διακήρυξη κριτηρίων, των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, η δε βαθμολόγηση, ερειδομένη επί συγκριτικής εκτιμήσεως των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς, με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία, ανταποκρινόμενα στα προμνησθέντα νόμιμα κριτήρια (βλ. ΣτΕ 2321/2009, Ε.Α. ΣτΕ 541/2009 και πρβλ. ΕΑ ΣτΕ 1073/2008, 944/2007). Τέλος, από τις προδιαληφθείσες διατάξεις του ν. 3316/2005 σε συνδυασμό με τις ρυθμίσεις της οικείας διακηρύξεως, ερμηνευόμενες υπό το πρίσμα του Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως (οδηγίες 2004/18 και 2004/17) και των εξ αυτού απορρεουσών αρχών της ίσης μεταχειρίσεως και της διαφάνειας, συνάγεται ότι α) η αναθέτουσα αρχή έχει υποχρέωση να αναφέρει στην προκήρυξη, όλα τα κριτήρια για την ανάθεση του έργου τα οποία πρόκειται να χρησιμοποιήσει προς τον σκοπό όπως καταστήσει γνωστό στους εν δυνάμει προσφέροντες, πριν από την υποβολή των προσφορών τους, τα κριτήρια αναθέσεως στα οποία πρέπει αυτές να ανταποκρίνονται, καθώς και τη σχετική τους σημασία (βλ. αποφάσεις ΔΕΚ της 12ης Δεκεμβρίου 2002, Universale – Bau AG κ.λ.π. κατά Entsorgungsbetriebe Simmering Gmbh, C-470/99, σκ. 97 και 98), β) η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται να εφαρμόζει υποκριτήρια για τα κριτήρια αναθέσεως που δεν είχαν προηγουμένως γνωστοποιηθεί στους υποψηφίους (βλ. απόφαση ΔΕΚ της 24ης Ιανουαρίου 2008, Λιανάκης κ.λ.π.. κατά Δήμου Αλεξανδρουπόλεως, C- 532/06, σκ. 34 έως 38 και πρβλ. ΣτΕ 798/2009, 4024, 1794/2008, ΣτΕ 3497/2006) και γ) τα κριτήρια αναθέσεως πρέπει να διατυπώνονται, στην προκήρυξη του διαγωνισμού, κατά τρόπο που να επιτρέπει σε όλους τους προσφέροντες οι οποίοι είναι καλώς πληροφορημένοι και επιμελείς να τα ερμηνεύουν κατά τον αυτό τρόπο, τα κριτήρια δε αυτά πρέπει να εφαρμόζονται κατά τρόπο αντικειμενικό και ενιαίο για όλους τους προσφέροντες (βλ. αποφάσεις ΔΕΚ της 17ης Σεπτεμβρίου 2002 Concordia Bus Finland Oy Ab και Ηelsingin Kaupunki,HKL –Bussiliikenne, C-513/99, σκ. 81 έως 83, της 18ης. 10.2001, SIAC Construction Ltd κατά County Council of the County of Mayo, C-19/00, σκ . 41 έως 44). Τεχνική αξιολόγηση.Μη νομίμως βαθμολογήθηκαν η γνώση των δεδομένων της περιοχής και η εμπειρία των συμπράξεων ως κριτήρια αξιολογήσεως, καθόσον αυτά δεν συγκαταλέγονται στα βαθμολογικά κριτήρια της διακηρύξεως, ενώ σε κάθε περίπτωση η εμπειρία δεν αποτελεί επιτρεπόμενο κριτήριο αναθέσεως

«Οι μελέτες των έργων και παροχής υπηρεσιών και τα τεύχη δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελετών ή παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄) των Δήμων, των Κοινοτήτων και των κάθε είδους Συνδέσμων τους συντάσσονται και θεωρούνται από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.). Οι μελέτες των έργων και παροχής υπηρεσιών και τα τεύχη δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελετών ή παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄) των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου των Δήμων ή Κοινοτήτων, των ιδρυμάτων τους και των δημοτικών και κοινοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης - αποχέτευσης του ν. 1069/1980 (ΦΕΚ 191 Α΄) και του ν. 890/1979 (ΦΕΚ 80 Α΄) συντάσσονται και θεωρούνται από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου ή της Κοινότητας που τα έχει συστήσει. Στην περίπτωση που η τελευταία αυτή υπηρεσία δεν υπάρχει, η σύνταξη και η θεώρηση γίνεται από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.). Αν η Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) αδυνατεί να συντάξει τη μελέτη, αδυναμία που βεβαιώνεται από τον Προϊστάμενό της, επιτρέπεται με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής η ανάθεση εκπόνησης μελετών πάσης φύσης σε ιδιώτες μελετητές και ιδιωτικά γραφεία μελετών σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

ΜΕΛΕΤΕΣ:επιλογή αναδόχου για την εκπόνηση της μελέτης με τίτλο «Μελέτη οδικής σύνδεσης περιοχής Ακτίου με το Δυτικό Άξονα Βορρά- Νότου (οριστική μελέτη τεχνικών- συμπληρωματικές γεωτεχνικές έρευνες και μελέτες όπου απαιτηθεί)», προεκτιμηθείσης αμοιβής 1.601.356,51 ευρώ (πλέον ΦΠΑ 19%).(...)Ο ισχυρισμός αυτός απερρίφθη με την 1324/ΜΣ/820/28.05.2010 απόφαση του Διευθυντού της ΕΥΔΕ/ΜΕΔΕ με την ακόλουθη αιτιολογία: «... η πρόταση εκτέλεσης της σύμβασης σε χρόνο διαφορετικό από εκείνο που ορίζεται στα συμβατικά τεύχη και που στην ένσταση χαρακτηρίζεται ουσιώδες στοιχείο», δεν αξιολογήθηκε θετικά επειδή αποτελεί παρέκκλιση από τον καθορισμένο συμβατικό χρόνο, όπως προβλέπεται στο άρθρο 27 του ν. 3316/2005». Η αιτιολογία αυτή πιθανολογείται σοβαρώς ως νόμιμη, δεδομένου ότι από τις προπαρατεθείσες, στην σκέψη 12, διατάξεις της παραγράφου 22.1.1. του άρθρου 22 της διακηρύξεως φαίνεται να προκύπτει ότι η εκπόνηση της μελέτης σε χρόνο συντομότερο από τον προβλεπόμενο στην παράγραφο 11.4 του άρθρου 11 αυτής, δεν αποτελεί στοιχείο προσαυξήσεως της βαθμολογίας των διαγωνιζομένων, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινομένη αίτηση δεν πιθανολογούνται σοβαρώς ως βάσιμα...Απορρίπτει την αίτηση.

Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 2 παρ. 2 αριθ. 16, 45 παρ. 1 εδ. α΄ και 46 παρ. 1 περ. ζ΄ του ν. 3316/2005 «ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α΄ 42), 1 παρ. 3 του ν. 3127/2003 «τροποποίηση και συμπλήρωση των νόμων 2308/1995 και 2664/1998 για την κτηματογράφηση και το εθνικό κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α΄ 67) και 3 παρ. 4 του ν. 3481/2006 «τροποποιήσεις στη νομοθεσία για το εθνικό κτηματολόγιο, την ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων έργων και μελετών και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α΄ 162), με το οποίο προστέθηκε β΄ εδάφιο στο άρθρο 45 παρ. 1 του ν. 3316/2005, συνάγεται ότι η σύμβαση για την ανάθεση της εκπόνησης μελέτης κτηματογράφησης και παροχής συναφών υπηρεσιών (άρθρο 2 παρ. 2 αριθ. 16 του ν. 3316/2005) ανατίθεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3316/2005, με την επιφύλαξη των παρεκκλίσεων που επιβάλλει η φύση του αντικειμένου της (π.χ. στελέχωση με δικηγόρους των συμπραττόντων σχημάτων, στα οποία ανατίθεται η εκπόνηση μελετών κτηματογράφησης κλπ.). Ανάκαλείται η αριθμ..23/2008 πράξη του Ζ κλιμ. του Ελ.Συν.

Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 2 παρ. 2 αριθ. 16, 45 παρ. 1 εδ. α΄ και 46 παρ. 1 περ. ζ΄ του ν. 3316/2005 «ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α΄ 42), 1 παρ. 3 του ν. 3127/2003 «τροποποίηση και συμπλήρωση των νόμων 2308/1995 και 2664/1998 για την κτηματογράφηση και το εθνικό κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α΄ 67) και 3 παρ. 4 του ν. 3481/2006 «τροποποιήσεις στη νομοθεσία για το εθνικό κτηματολόγιο, την ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων έργων και μελετών και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α΄ 162), με το οποίο προστέθηκε β΄ εδάφιο στο άρθρο 45 παρ. 1 του ν. 3316/2005, συνάγεται ότι η σύμβαση για την ανάθεση της εκπόνησης μελέτης κτηματογράφησης και παροχής συναφών υπηρεσιών (άρθρο 2 παρ. 2 αριθ. 16 του ν. 3316/2005) ανατίθεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3316/2005, με την επιφύλαξη των παρεκκλίσεων που επιβάλλει η φύση του αντικειμένου της (π.χ. στελέχωση με δικηγόρους των συμπραττόντων σχημάτων, στα οποία ανατίθεται η εκπόνηση μελετών κτηματογράφησης κλπ.). Ανακαλείται η αριθμ.24/2008 πράξη του Ζ κλιμακίου

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η λήψη ασφαλιστικών μέτρων στο πλαίσιο ανοικτού διαγωνισμού, ο οποίος προκηρύχθηκε από τον … Α.Ε. (…. Α.Ε.) για την ανάθεση σύμβασης παροχής υπηρεσιών ασφαλείας της Λιμενικής Εγκατάστασης του …. στην Θεσσαλονίκη. Από την διαδικασία του διαγωνισμού η αιτούσα απεκλείσθη στο στάδιο της εξετάσεως της τεχνικής προσφοράς.(...)Επειδή, κατά την κρίση της Επιτροπής, μπορεί βασίμως να υποστηριχθεί η άποψη ότι η ανωτέρω αιτιολογία του αποκλεισμού της αιτούσης από τον Διαγωνισμό, η οποία στηρίζεται στην ρητή απαίτηση της Διακήρυξης (παρ. 9) να υποβληθούν τα επίμαχα στοιχεία (ύψος του προϋπολογιζομένου ποσού για τις πάσης φύσεως νόμιμες αποδοχές των εργαζομένων, ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά) με την τεχνική προσφορά των διαγωνιζομένων, είναι νόμιμη, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση είναι απορριπτέα στο σύνολό τους προεχόντως ως απαράδεκτα, δεδομένου ότι συνιστούν αμφισβήτηση της νομιμότητας του σχετικού όρου της Διακήρυξης, τον οποίο δεν είχε αμφισβητήσει επικαίρως η αιτούσα και ο οποίος, άλλωστε, κατά τρόπο απολύτως σαφή και ανεπίδεκτο αμφιβολιών επιβάλλει, επί ποινή μάλιστα αποκλεισμού του διαγωνιζομένου, να συμπεριληφθούν τα ως άνω στοιχεία στην τεχνική και όχι στην οικονομική προσφορά του.Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.

Από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου 42 παρ. 9 ν.3316/2005 για την προσθήκη σε διακήρυξη δημοπράτησης έργου όρου επιπλέον των προβλεπομένων στα πρότυπα τεύχη, πρέπει να εκδοθεί προηγουμένως απόφαση του Υπουργού ΠΕ.Χ?.ΔΕ, ύστερα από γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου Κατασκευών. Αναγνώριση συνδρομής συγγνωστής πλάνης αναθέτουσας αρχής λόγω του δυσερμήνευτου των σχετικών διατάξεων, της αλλαγής του νομοθετικού πλαισίου και της πάγιας πρακτικής που ακολουθούσε. Μειοψηφία.