Καταβολή αποζημίωσης σε αντιδήμαρχο για τη συμμετοχή του σε συνεδριάσεις..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι οι αντιδήμαρχοι που συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της οικονομικής επιτροπής με την ιδιότητα του πρόεδρου, δεν δικαιούνται να λαμβάνουν την προβλεπόμενη στο άρθρο 140 παρ. 3 του ν. 3463/2006 ειδική κατά συνεδρίαση αποζημίωση. Ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Αποζημίωση υπαλλήλων του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι είναι περιφερειακοί σύμβουλοι, κατά τις ημέρες που λαμβάνουν άδεια για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις του περιφερειακού συμβουλίου, της οικονομικής επιτροπής και των άλλων επιτροπών της περιφέρειας.

Ενεργειακή αναβάθμιση - αυτοματοποίηση δικτύου φωτισμού.... Επειδή, όπως έχει ήδη ανωτέρω σημειωθεί, αφενός μεν ουδόλως προκύπτει από την προσβαλλόμενη ότι η ματαίωση του διαγωνισμού θεμελιώνεται στο γεγονός ότι μόνον η προσφορά του προσφεύγοντος έχει εναπομείνει στο διαγωνισμό, αφετέρου δε η νομιμότητα της συμμετοχής του προσφεύγοντος, κατόπιν παροχής από αυτόν διευκρινίσεων, σε συμμόρφωση με την ακυρωτική απόφαση της ΑΕΠΠ δεν έχει κριθεί από την Οικονομική Επιτροπή ώστε να δύναται να θεωρηθεί ως ο μοναδικός νομίμως συμμετέχων στο διαγωνισμό. Ως εκ τούτου, ο σχετικός ισχυρισμός του προσφεύγοντος περί παράβασης της αρχής της αμεροληψίας ερείδεται καταρχήν επί εσφαλμένης προϋπόθεσης. Πέραν τούτου, όπως προκύπτει από το σώμα της προσβαλλόμενης, το μέλος της Οικονομικής Επιτροπής κ. …ισχυρίστηκε ότι «δύο μέρες πριν τη σύγκληση της επιτροπής 5/8/2019 όπου πάρθηκε η απόφαση 28/2019, ο κ. …Δήμαρχος που κέρδισε τις εκλογές χωρίς να αναλάβει καθήκοντα, με προειδοποίησε να προσέξουμε τι θα ψηφίσουμε (σαν κάτι να ήξερε ο ίδιος χωρίς να το γνωρίζαμε εμείς)». Ωστόσο, ο ανωτέρω ισχυρισμός, κατά τα εκτεθέντα υπό σκέψη 41, είναι αόριστος και αναπόδεικτος και άρα ανεπίδεκτος εκτίμησης και, ως εκ τούτου, ουδόλως μπορεί να θεμελιώσει τεκμήριο μεροληψίας των συμμετεχόντων στην Οικονομική Επιτροπή για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης. Πέραν τούτου, σε κάθε περίπτωση οι ισχυρισμοί της κας … αφορούν την υπ’ αριθμόν 28/2019 απόφαση με την οποία εγκρίθηκαν τα υπ’ αριθμόν 1/6.06.2019, 2/18.07.2019 και 3/30.07.2019 Πρακτικά της Επιτροπής Διενέργειας Διαγωνισμού αναφορικά με την αξιολόγηση των προσφορών και δεν σχετίζονται με την προσβαλλόμενη απόφαση. Κατά συνέπεια ο σχετικός λόγος προσφυγής πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.

Με την προδικαστική προσφυγή ο προσφεύγων αιτείται την ακύρωση της υπ’ αριθ. 75/1-2-2022 (4ο Πρακτικό) απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής της αναθέτουσας αρχής, με την οποία απορρίφθηκε η οικονομική προσφορά του και αποφασίστηκε η διαβίβαση της ίδιας αυτής απόφασης στην Επιτροπή Διαγωνισμού, προκειμένου να συνεχιστεί η διαγωνιστική διαδικασία μετά την απόρριψη της οικονομικής προσφοράς του προσφεύγοντος.

ΘΕΜΑ: «Παρέχονται πληροφορίες».(Αναφορικά με το εάν οι Περιφ.σύμβουλοι δικαιούνται  αποζημίωση για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου και της Οικονομικής Επιτροπής)

"Έλεγχος των δακοπληθυσμών με τη μέθοδο της παγιδοθεσίας στους ελαιώνες της Π.Ε. Μεσσηνίας, στο πλαίσιο του προγράμματος συλλογικής καταπολέμησης του δάκου της ελιάς (...)Με δεδομένα  αυτά και σύμφωνα με όσα  αναφέρθηκαν ανωτέρω (σκ. 10) το Δικαστήριο κρίνει ότι, κατά τα ορθώς προβαλλόμενα από την κρινόμενη προσφυγή, η ως άνω πρόωρη ανάρτηση της κατακυρωτικής απόφασης δεν συνιστά πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, ούτε δύναται να  καταστήσει την εν λόγω απόφαση οριστική, εάν δεν συντρέξουν κατά χρονική αλληλουχία  όλες οι προϋποθέσεις που τίθενται από τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 105 του ν. 4412/20016, συμπεριλαμβανομένης και της ολοκλήρωσης του προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Σε κάθε όμως περίπτωση, δεδομένης της επικαλούμενης κατ΄άρθρο 11 της ανωτέρω ΚΥΑ συστημικής ακύρωσης της εν λόγω ανάρτησης, η οποία έλαβε χώρα επιτυχώς στις 16.8.2022, όπως τούτο αποδεικνύεται από τις σχετικές εκτυπώσεις του ΚΗΜΔΗΣ που προσκομίσθηκαν με το υπόμνημα, η σχετική πλημμέλεια έχει αρθεί και η προσβαλλόμενη Πράξη πρέπει να ανακληθεί κατά τούτο. Kατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 75/2022 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας και, δεδομένου ότι με την ανακαλούμενη πράξη δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής τους λόγος, να υπογραφούν τα δύο (2) ελεγχόμενα σχέδια συμβάσεων.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 75/2022 Πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Καταβολή αποζημίωσης: Με τα δεδομένα αυτά, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον διαφωνούντα Επίτροπο, ο φερόμενος ως δικαιούχος του επίμαχου εντάλματος δεν δικαιούται, ως πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου ......, αποζημίωση για τη συμμετοχή του στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, εφόσον, αντί της αντιμισθίας, λαμβάνει σύνταξη, γεγονός που δεν αμφισβητεί ο Δήμος. Τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με το 9480/3.9.2018 έγγραφο του Δήμου είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.

Εξώδικος συμβιβασμος.(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση οι εντελλόμενες δαπάνες, οι οποίες έχουν ως γενεσιουργό λόγο πρακτικά εξώδικου συμβιβασμού, είναι νόμιμες, καθόσον τηρήθηκαν τόσο τα τυπικά εξωτερικά στοιχεία των εξώδικων συμβιβασμών (γνωμοδότηση δικηγόρου- εισήγηση οικονομικής επιτροπής), όσο και τα ουσιαστικά στοιχεία για τη σύναψή τους. Ειδικότερα, η καταβολή αποζημιώσεως, ένεκα της παράλειψης των οργάνων του δήμου να συντηρήσουν τις οδούς που εμπίπτουν στην τοπική τους αρμοδιότητα (άρθρο 75 παρ. Ι α περ. 7 του Δ.Κ.Κ.), προβλέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, που θεσπίζουν την αντικειμενική ευθύνη των οργάνων των Ο.Τ.Α. προς αποζημίωση για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων τους και μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμβιβασμού. Επιπλέον, από τα συνημμένα στις αιτήσεις αποζημιώσεως στοιχεία, τα οποία ελήφθησαν υπόψιν και από το δημοτικό συμβούλιο που αποφάσισε τη σύναψη των εξώδικων συμβιβασμών, προκύπτει τόσο η έκταση της ζημίας όσο και ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παράλειψης των οργάνων του δήμου να συντηρήσουν το οδόστρωμα στα συγκεκριμένα σημεία των ατυχημάτων και των ζημιών που επήλθαν, καθόσον η ως άνω παράνομη παράλειψη είναι, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, ικανή, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, να επιφέρει τα ζημιoγόνα αποτελέσματα. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι νόμιμες και επομένως αυτά πρέπει να θεωρηθούν.

Ολοκλήρωση αποχέτευσης - προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της, υπό τους εξής όρους: α) στα άρθρα 4 (Διάρκεια) και 12 παρ.1 (Τελικές διατάξεις) της σύμβασης πρέπει να προστεθεί όρος ότι «Τυχόν παράταση της χρονικής διάρκειας της προγραμματικής σύμβασης δεν συνεπάγεται επέκταση του φυσικού ή οικονομικού αντικειμένου αυτής. Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε τροποποίηση του φυσικού ή οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης θα υποβληθεί για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας ενώπιον του Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου» (πρβλ. Ε΄ Κλιμ. 313/2014), β) το από 20.7.2015 χρονοδιάγραμμα, το οποίο εγκρίθηκε από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου … και υποβλήθηκε ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου με το 80250/2149/οικ/28.3.2016 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας …. πρέπει να περιληφθεί ως όρος στο περιεχόμενο (στα άρθρα) της προς υπογραφή σύμβασης και να επισυναφθεί ως παράρτημά της και γ) το τροποποιηθέν, κατά τα ανωτέρω, σχέδιο σύμβασης καθώς και το χρονοδιάγραμμα πρέπει να εγκριθούν, πριν από την υπογραφή της σύμβασης, από τα αρμόδια όργανα των συμβαλλομένων φορέων (Επιτροπή Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Πολιτικής του Περιφερειακού Συμβουλίου …. και Δημοτικό Συμβούλιο …).

Περίληψη της αποφάσεως 1. Εξωσυμβατική ευθύνη — Προϋποθέσεις — Παρανομία — Ζημία — Αιτιώδης συνάφεια (Άρθρο 288, εδ. 2, ΕΚ) 2. Δημόσιες συμβάσεις των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων — Σύναψη συμβάσεως κατόπιν προσκλήσεως προς υποβολή προσφορών — Εξουσία των θεσμικών οργάνων στο πλαίσιο της διαδικασίας συνάψεως της συμβάσεως — Σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ ενός υποβαλόντος προσφορά και ενός μέλους της επιτροπής αξιολογήσεως των προσφορών — Περιθώριο εκτιμήσεως της Επιτροπής — Όρια — Παραβίαση των αρχών της χρηστής διοικήσεως και της ίσης μεταχειρίσεως — Στοιχειοθέτηση της ευθύνης της Κοινότητας (Άρθρο 288 ΕΚ) 3.Δημόσιες συμβάσεις των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων — Διαδικασία προσκλήσεως προς υποβολή προσφορών — Δαπάνες που καταβάλλει ένας υποβαλών προσφορά — Δικαίωμα αποζημιώσεως — Δεν υφίσταται — Εξαίρεση — Παράβαση του κοινοτικού δικαίου 1.Το κοινοτικό δίκαιο αναγνωρίζει δικαίωμα αποζημιώσεως αν συντρέχουν τρεις προϋποθέσεις, ότι δηλαδή ο παραβιασθείς κανόνας δικαίου αποσκοπεί στην απονομή δικαιωμάτων στους ιδιώτες, ότι η παράβαση είναι κατάφωρη και ότι υφίσταται άμεσος αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παραβάσεως της υποχρεώσεως που υπέχει το όργανο που εξέδωσε την πράξη και της ζημίας που υπέστησαν τα βλαβέντα πρόσωπα. (βλ. σκέψη 31) 2. Δυνάμει των αρχών της χρηστής διοικήσεως και της ίσης μεταχειρίσεως, εναπόκειται στην Επιτροπή, στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, μετά την ανακάλυψη της υπάρξεως συγκρούσεως συμφερόντων μεταξύ ενός μέλους της επιτροπής αξιολογήσεως και ενός εκ των υποβαλόντων προσφορά, να καταρτίσει και να λάβει, με όλη την απαιτούμενη επιμέλεια και βάσει όλων των δυναμένων να ασκήσουν επιρροή στοιχείων, την απόφασή της σχετικά με τη συνέχεια της διαδικασίας συνάψεως της επίμαχης συμβάσεως. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή οφείλει να μεριμνά, σε κάθε στάδιο της διαδικασίας υποβολής προσφορών, για την τήρηση της ίσης μεταχειρίσεως και, κατά συνέπεια, τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους τους υποψηφίους. Συναφώς, η Επιτροπή διαθέτει περιθώριο εκτιμήσεως όσον αφορά τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ως προς τη διεξαγωγή της διαδικασίας. Ωστόσο, όταν η Επιτροπή δεν διεξάγει έρευνα σχετικά με τον ενδεχόμενο συντονισμό μεταξύ ενός εκ των υποβαλόντων προσφορά και ενός μέλους της επιτροπής αξιολογήσεως, υπερβαίνει το ως άνω περιθώριο εκτιμήσεως και παραβιάζει, κατά τρόπο πρόδηλο και σοβαρό, τα όρια που επιβάλλονται στην εν λόγω εξουσία εκτιμήσεως. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή διαπράττει παρανομία που είναι ικανή να στοιχειοθετήσει ευθύνη της Κοινότητας. (βλ. σκέψεις 75, 77, 79, 93) 3. Οι επιχειρηματίες οφείλουν να αναλαμβάνουν τους οικονομικούς κινδύνους που είναι συμφυείς με τις δραστηριότητές τους και οι οποίοι, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας μειοδοτικού διαγωνισμού, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα έξοδα που συνδέονται με την προετοιμασία της προσφοράς. Επομένως, τα σχετικά έξοδα βαρύνουν την επιχείρηση που επέλεξε να συμμετάσχει στη διαδικασία, δεδομένου ότι η δυνατότητα συμμετοχής σε διαγωνισμό για την ανάθεση συμβάσεως δεν συνεπάγεται τη βεβαιότητα ότι η εν λόγω σύμβαση θα κατακυρωθεί στον συμμετέχοντα. Επομένως, κατ’ αρχήν, τα έξοδα και οι δαπάνες που καταβάλλει ένας υποβαλών προσφορά για τη συμμετοχή του σε διαδικασία υποβολής προσφορών δεν αποτελούν ζημία που μπορεί να αποκατασταθεί με την επιδίκαση αποζημιώσεως. Ωστόσο, το άρθρο 24 των γενικών κανόνων περί προσκλήσεων προς υποβολή προσφορών και περί αναθέσεως συμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τα κεφάλαια των προγραμμάτων Phare και Tacis δεν μπορεί να έχει εφαρμογή, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος προσβολής των αρχών της ασφαλείας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, σε περιπτώσεις που η παράβαση του κοινοτικού δικαίου κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας υποβολής προσφορών έθιξε τις πιθανότητες ενός υποβαλόντος προσφορά να του κατακυρωθεί η σύμβαση. Οσάκις θίγονται οι πιθανότητες του υποβαλόντος προσφορά, πρέπει να επιδικάζεται αποζημίωση στον τελευταίο για τη ζημία που αφορά τα έξοδα στα οποία αυτός υποβλήθηκε για τη συμμετοχή του στη διαδικασία. (βλ. σκέψεις 98, 102)