ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: ..Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι δεν είναι νομίμως αιτιολογημένη η επιβάρυνση του κόστους της προσφοράς της αιτούσης εταιρείας με ποσό (5.700.000 + 5.119 540 + 2 000 000 + 9 558 270 + 4.022.388 + 5.363.160=) 31 763.358 δραχμών το οποίο υπερκαλύπτει το προσδοκώμενο, σύμφωνα με την προσφορά της αιτούσης κέρδος των 26 645 917 δραχμών, με αποτέλεσμα να φαίνεται, καταρχήν, ότι νομίμως εκρίθη η προσφορά της αιτούσης εταιρείας ως αναιτιολόγητη και ζημιογόνος και να παρέλκει, ως αλυσιτελής, η έρευνα των ισχυρισμών που αναφέρονται στα υπόλοιπα κονδύλια με τα οποία επιβαρύνθηκε η προσφορά της αιτούσης εταιρείας. Εφόσον δε δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι δεν είναι νομίμως αιτιολογημένος ο αποκλεισμός της αιτούσης εταιρείας από τον επίδικο διαγωνισμό, είναι, εν πάση περιπτώσει, απορριπτέοι, ως προβαλλόμενοι άνευ εννόμου συμφέροντος, οι ισχυρισμοί που στρέφονται κατά της κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην παρεμβαίνουσα εταιρεία..η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί

Συντήρηση κοινόχρητων χώρων:..Με τα δεδομένα αυτά, κρίνεται ότι η προεκτεθείσα αιτιολογία των αρμοδίων οργάνων του Δήμου ... είναι ανεπαρκής, δεδομένου ότι ούτε από την αρχική μελέτη ούτε από την εισηγητική έκθεση που συνοδεύει τον 1ο Α.Π.Ε., αλλά ούτε και από το έγγραφο επανυποβολής δεν μπορεί να συναχθεί αν από την αύξηση των ποσοτήτων στην οποία αφορά η χρήση των απροβλέπτων επεκτάθηκε το αντικείμενο του έργου, δηλαδή αν διαστρώθηκε μεγαλύτερο μήκος δρόμου (το οποίο άλλωστε δεν προσδιορίζεται ούτε στην αρχική μελέτη) ή αν κατασκευάστηκαν περισσότεροι τοίχοι αντιστήριξης, καθώς ενώ στη μελέτη γίνεται αναφορά σε έναν τοίχο, στα στοιχεία που αφορούν στον 1ο Α.Π.Ε. γίνεται αναφορά σε περισσότερους τοίχους ή μεγαλύτερος από αυτόν που προβλέφθηκε (ύψους 1,00μ και μήκους 20,00μ κατά την αρχική μελέτη). Περαιτέρω, η μη προσκόμιση του αποδεικτικού κοινοποίησης στο δικαιούχο του χρηματικού εντάλματος της πράξης επιστροφής κατά την επανυποβολή του χρηματικού εντάλματος (προσκομίζεται μόνο το 40554/22.9.2014 έγγραφο του Διευθυντή της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου ... προς τον ανάδοχο περί της αποστολής της πράξης επιστροφής, όχι, όμως, το αποδεικτικό ότι ο ανάδοχος παρέλαβε και πότε την πράξη αυτή), δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της δαπάνης, αλλά η μη κοινοποίηση αυτής επισύρει τις συνέπειες που προβλέπονται στο άρθρο 77 παρ. 3 του ν. 4055/2012 (Α΄ 51).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη - κατά το ποσό των απροβλέπτων ύψους 1.335,63 ευρώ - και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Εκτέλεση έργου:..Επειδή, η ανωτέρω κρίση της αναιρεσιβαλλόμενης δεν είναι νομίμως αιτιολογημένη, διότι ο ισχυρισμός που προέβαλε το αναιρεσείον με το από 19.6.2006 υπόμνημά του ενώπιον του δικάσαντος Διοικητικού Εφετείου, κατά τον οποίο ο υποβληθείς από την αναιρεσίβλητη 6ος λογαριασμός του έργου δεν συνοδευόταν από τις απαραίτητες, κατά το νόμο, για την πληρωμή του βεβαιώσεις περί ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας αυτής, δεν ήταν αλυσιτελής, όπως βασίμως προβάλλεται. Τούτο δε διότι σε περίπτωση που η αναιρεσίβλητη δεν είχε υποβάλει μαζί με τον 6ο λογαριασμό και τις ανωτέρω βεβαιώσεις, δεν θα υφίστατο υπαιτιότητα του Δημοσίου ως κυρίου του έργου για τη μη πληρωμή του και συνεπώς, δεν θα ήταν νόμιμη η από 21.6.2004 δήλωση της αναιρεσίβλητης περί διακοπής των εργασιών του έργου, κατά τα εκτιθέμενα στη σκέψη 4.Επειδή, συνεπώς, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και η υπόθεση, που χρειάζεται διευκρίνιση κατά το πραγματικό, να παραπεμφθεί στο ίδιο δικαστήριο για νέα νόμιμη κρίση.

Έργο διαπλατύνσεως διάυλου...Επειδή, περαιτέρω, η αιτούσα ισχυρίζεται ότι εντός του κατατεθέντος φακέλου της προσφοράς είχε το σύνολο των απαιτουμένων από την διακήρυξη 618 μηχανοσήμων, προς απόδειξη δε του εν λόγω ισχυρισμού υπέβαλε, με το από 7.6.2013 υπόμνημά της ενώπιον της Επιτροπής Αναστολών, δύο ένορκες βεβαιώσεις, μιάς υπαλλήλου και ενός συνεργάτη της, οι οποίοι βεβαιώνουν ότι στον φάκελο της προσφοράς είχαν τοποθετηθεί 620 μηχανόσημα, ήτοι δύο παραπάνω από τα απαιτούμενα από την διακήρυξη. Ο ανωτέρω ισχυρισμός είναι απορριπτέος, διότι με τις προαναφερθείσες ένορκες βεβαιώσεις δεν ανατρέπεται, πάντως, το πραγματικό γεγονός ότι επί του εντύπου της οικονομικής προσφοράς της αιτούσης είναι επικολλημένα 608 ένσημα. Τέλος, αν έχει την έννοια ότι προβάλλει μη τήρηση του ενιαίου μέτρου κρίσεως, είναι απορριπτέα και η περαιτέρω αιτίαση, ότι η Επιτροπή του Διαγωνισμού δεν ετήρησε αυστηρή τυπικότητα με το να δεχθεί από μη εξουσιοδοτημένο πρόσωπο την δήλωση παραιτήσεως άλλου διαγωνιζομένου (της εταιρείας “…”) από ενστάσεις κατά του αποκλεισμού του, ο οποίος είχε χωρήσει λόγω εκπροθέσμου υποβολής της προσφοράς του άλλου αυτού διαγωνιζομένου. Και τούτο, λόγω της προδήλου ελλείψεως ταυτότητος των συνθηκών στις δύο περιπτώσεις.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 231/2012 Πράξεως του Ε΄ Κλιμακίου(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ένδικη αίτηση πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της διότι, κατά την πλειοψηφούσα γνώμη, συγκεκριμένες εργασίες έχουν εκτελεσθεί χωρίς να έχουν προεγκριθεί ως επείγουσες πρόσθετες και άλλες έχουν εγκριθεί ως επείγουσες πρόσθετες πλην όμως δεν συνέτρεχαν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις της εγκρίσεως αυτής καθώς και οι προϋποθέσεις εντάξεώς τους σε συμπληρωματική σύμβαση.  Ως προς τις λοιπές δε εργασίες ομοφώνως γίνεται δεκτό ότι δεν συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις για την κατάρτισή τους, αποτελούν δε επέκταση του φυσικού αντικειμένου του αρχικού έργου.ΔΕΝ ΑΝΑΚΑΛΕΙ ΤΗΝ  231/2012 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ.-ΕΠΤΑΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ/3009/2012.

Έργο....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι είναι μη νόμιμη η χρήση του κονδυλίου των απροβλέπτων δαπανών για την εκτέλεση των ως άνω εργασιών και της προμήθειας, καθόσον αυτές δεν κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων. Ειδικότερα, είναι μη νόμιμη η χρήση του κονδυλίου των απροβλέπτων για την πληρωμή των εργασιών προετοιμασίας επιχρισμένων επιφανειών τοίχων για χρωματισμούς, οι οποίες αποδίδονται, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Δήμου, στη μερική καθαίρεση των κατεστραμμένων μόνο επιχρισμάτων και η οποία είχε ως αποτέλεσμα την ανομοιομορφία και την ποιοτική διαφορά μεταξύ του νέου και του υπάρχοντος επιχρίσματος, καθόσον η ανάγκη εκτέλεσής τους μπορούσε κατά την κοινή πείρα και λογική να είχε προβλεφθεί κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης ενώ, περαιτέρω, η προμήθεια και τοποθέτηση των προβολέων θεατρικού φωτισμού συνιστά νέα εργασία, η οποία είναι προφανές ότι δεν οφείλεται σε απρόβλεπτα περιστατικά, οι δε επικαλούμενοι λόγοι λειτουργικότητας ανάγονται σε ζητήματα που ήταν κατά χρόνον ήδη γνωστά στην αναθέτουσα αρχή και, σε κάθε περίπτωση, μπορούσαν ευχερώς να προβλεφθούν και να ενταχθούν στην αρχική σύμβαση του έργου. Τέλος και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, θα πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός του Δήμου ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν δικαιούται να προβαίνει σε παρεμπίπτοντα έλεγχο νομιμότητας των ατομικών διοικητικών πράξεων, που αποτελούν το έρεισμα της ελεγχόμενης δαπάνης, για τις οποίες ισχύει το τεκμήριο νομιμότητας. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και ως εκ τούτου αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Εκτέλεση εργασιών:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη που προηγήθηκε, το Τμήμα κρίνει ότι το αντικείμενο της ανωτέρω σύμβασης, όπως αναλυτικώς περιγράφεται παραπάνω, αφορά σε εκτέλεση δημοσίου έργου, καθόσον αποτελεί κατασκευή, κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 1418/1984 όπως ισχύει, η τοποθέτηση σε γήπεδο ποδοσφαίρου του συνθετικού χλοοτάπητα, ο οποίος καθίσταται συστατικό του εδάφους στο οποίο επιστρώνεται και δεν μπορεί να αποκολληθεί από αυτό χωρίς να υποστεί βλάβη. Η δε τοποθέτηση του τάπητα αυτού, πέραν του ότι πληροί το βασικό αυτό κριτήριο, που χαρακτηρίζει τα δημόσια έργα έναντι της προμήθειας αγαθών και εκτέλεσης εργασιών-παροχής υπηρεσιών, περαιτέρω και κατά την κρίση του Τμήματος παρουσιάζει επαρκή βαθμό τεχνικής δυσκολίας, σύμφωνα με την ανωτέρω τεχνική περιγραφή και απαιτεί τη χρήση εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού και ανάλογων μέσων, που δικαιολογεί την ένταξή της στην κατηγορία του δημοσίου έργου, λαμβανομένων μάλιστα υπόψη των ιδιαιτεροτήτων του εν λόγω έργου και συγκεκριμένα των διαστάσεων του γηπέδου (6.300 μ²), καθώς και ότι η τοποθέτηση του χλοοτάπητα σε αυτό πρέπει να γίνει κατά τρόπο τέτοιο ώστε ο χώρος αυτός να ανταποκρίνεται στους σκοπούς της αθλητικής χρήσης για την οποία προορίζεται. Συνεπώς, το ανωτέρω έργο νομίμως δημοπρατήθηκε και ανατέθηκε στο φερόμενο ως δικαιούχο με τις περί δημοσίων έργων διατάξεις, ο οποίος επομένως δικαιούται και εργολαβικό όφελος για την εκτέλεσή του. Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν πάσχει για τον προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου και επομένως αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βάρυνε.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη προηγούμενη σκέψη (ΙΙ) ορθά το Κλιμάκιο έκρινε ότι παρανόμως απορρίφθηκαν οι προσφορές των πρώτης και δεύτερης μειοδοτριών εργοληπτικών επιχειρήσεων «… ΑΤΕ» και «…», αφού η από 21.9.2010 υπεύθυνη δήλωση του νομίμου εκπροσώπου της υποδειχθείσας από την πρώτη μειοδότρια υπεργολάβου εταιρείας «… ΑΤΕ» ότι αποδέχεται τη σύναψη υπεργολαβίας για τμήμα του έργου ικανοποιούσε τις απαιτήσεις της διακήρυξης και η από 21.9.2010 υποβληθείσα υπεύθυνη δήλωση του νομίμου εκπροσώπου της δεύτερης μειοδότριας ότι είναι ασφαλιστικά και φορολογικά ενήμερη κατά την ημέρα του διαγωνισμού και είναι σε θέση να αποδείξει την ενημερότητα αυτή εφόσον αναδειχθεί μειοδότης κάλυπτε και τις απορρέουσες από τη κοινοπρακτική της δραστηριότητα φορολογικές της υποχρεώσεις και, ως εκ τούτου, οι αντίθετοι ισχυρισμοί του αιτούντος Δήμου πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Περαιτέρω και ο ισχυρισμός του αιτούντος περί εξυπηρέτησης υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος δοθέντος ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με τη τήρηση της αρχής της νομιμότητας και η επίκλησή του δεν μπορεί να αιτιολογήσει την παρά το νόμο διενέργεια της ανωτέρω διαγωνιστικής διαδικασίας ούτε την παραβίαση θεμελιωδών κανόνων που διέπουν τη λήψη αποφάσεων κατά τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων. Τέλος η συγγνωστή πλάνη, ως λόγος νομιμοποίησης των πράξεων, οι οποίες έχουν κριθεί μη νόμιμες της διαδικασίας που προηγείται της υπογραφής δημοσίας σύμβασης, δεν προβλέπεται από καμία διάταξη νόμου. Άλλωστε αποτελούσε αυτονόητη υποχρέωση του αιτούντος Δήμου η τήρηση των προαναφερθεισών σαφών διατάξεων, την εφαρμογή των οποίων όφειλε να διασφαλίσει κατά τη διαδικασία έγκρισης της ελεγχόμενης σύμβασης. Συνεπώς, σύμφωνα με όσα προηγουμένως έγιναν δεκτά πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης.

Μη νόμιμα ανατέθηκε έργο από ΟΤΑ σε εταιρεία, δεδομένου, ότι ο ανάδοχος είχε υποβάλλει στο σχετικό διαγωνισμό υπεύθυνη δήλωση περί μη τέλεσης πειθαρχικών παραπτωμάτων κ.λ.π., η οποία όμως δεν προσδιόριζε τόπο και ημερομηνία, ούτε έφερε θεώρηση της υπογραφής, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 6 του π.δ.118/2007 (ΦΕΚ Α΄150).

Ανάπλαση κεντρικού ιστού πόλεως - συμπληρωματική σύμβαση..ζητείται η αναθεώρηση της 796/2011 Απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης άγεται στην κρίση ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν αποτελεί, κατά την έννοια  του νόμου, συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Ανάπλαση Κεντρικού Ιστού Πόλεως ....», όπως το τελευταίο προσδιορίσθηκε με την οικεία μελέτη δημοπράτησης και την αρχική σύμβαση, καθόσον αφορά στην εκτέλεση εργασιών που ανέκυψαν μετά από την ανατροπή των προβλέψεων της μελέτης δημοπράτησής του και την επελθούσα μεταβολή του αρχικού σχεδιασμού του έργου, του οποίου το αντικείμενο τροποποιήθηκε και επεκτάθηκε, βάσει των ως άνω μελετών που εγκρίθηκαν κατά την εκτέλεσή του. Επομένως, οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη σύμβαση δεν αφορούν το αρχικό συμβατικό αντικείμενο του ανωτέρω έργου και δεν δύνανται να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης αυτού, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση του VΙ Τμήματος. Σε κάθε περίπτωση, άλλωστε, δεν συντρέχει εν προκειμένω η αξιούμενη από το νόμο συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του έργου, οι οποίες να καθιστούν αναγκαία τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, δοθέντος ότι τα γεγονότα που επικαλείται ο αιτών Δήμος της μεγάλης οικιστικής ανάπτυξης που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, της κυκλοφοριακής επιβάρυνσης, λόγω της λειτουργίας του αεροδρομίου ..., της κατασκευής της ... και των Ολυμπιακών Έργων, καθώς και του ότι η προηγούμενη αντίστοιχη κυκλοφοριακή μελέτη είχε συνταχθεί κατά το έτος 2001, ήταν γνωστά πολύ προ της δημοπρατήσεως του έργου. (...)Κατ’  ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης αποφαίνεται ότι η υπό κρίση αίτηση του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «ΔΗΜΟΣ ....» πρέπει να απορριφθεί και να μην αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 796/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.