ΕΣ/ΤΜ.7/186/2010
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Έργο....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι είναι μη νόμιμη η χρήση του κονδυλίου των απροβλέπτων δαπανών για την εκτέλεση των ως άνω εργασιών και της προμήθειας, καθόσον αυτές δεν κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων. Ειδικότερα, είναι μη νόμιμη η χρήση του κονδυλίου των απροβλέπτων για την πληρωμή των εργασιών προετοιμασίας επιχρισμένων επιφανειών τοίχων για χρωματισμούς, οι οποίες αποδίδονται, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Δήμου, στη μερική καθαίρεση των κατεστραμμένων μόνο επιχρισμάτων και η οποία είχε ως αποτέλεσμα την ανομοιομορφία και την ποιοτική διαφορά μεταξύ του νέου και του υπάρχοντος επιχρίσματος, καθόσον η ανάγκη εκτέλεσής τους μπορούσε κατά την κοινή πείρα και λογική να είχε προβλεφθεί κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης ενώ, περαιτέρω, η προμήθεια και τοποθέτηση των προβολέων θεατρικού φωτισμού συνιστά νέα εργασία, η οποία είναι προφανές ότι δεν οφείλεται σε απρόβλεπτα περιστατικά, οι δε επικαλούμενοι λόγοι λειτουργικότητας ανάγονται σε ζητήματα που ήταν κατά χρόνον ήδη γνωστά στην αναθέτουσα αρχή και, σε κάθε περίπτωση, μπορούσαν ευχερώς να προβλεφθούν και να ενταχθούν στην αρχική σύμβαση του έργου. Τέλος και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, θα πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός του Δήμου ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν δικαιούται να προβαίνει σε παρεμπίπτοντα έλεγχο νομιμότητας των ατομικών διοικητικών πράξεων, που αποτελούν το έρεισμα της ελεγχόμενης δαπάνης, για τις οποίες ισχύει το τεκμήριο νομιμότητας. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και ως εκ τούτου αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.7/366/2010
Έργο..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, εφόσον στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, αντικείμενο του 1ου Α.Π.Ε. δεν ήταν η διενέργεια συμπληρωματικών (νέων) εργασιών, αλλά η αύξηση των ποσοτήτων των ήδη προβλεπομένων συμβατικών εργασιών, το Τμήμα κρίνει ότι συντρέχουν οι νόμιμες προύποθέσεις για την επιβάρυνση του κονδυλίου των απροβλέπτων της οικείας σύμβασης με τη δαπάνη των εργασιών αυτών, δοθέντος, επιπροσθέτως, ότι αφενός μεν αυτές κατέστησαν αναγκαίες λόγω εσφαλμένων προμετρήσεων της οικείας μελέτης, αφετέρου δε ότι το προς εκτέλεση αντικείμενο της σύμβασης δεν τροποποιήθηκε. Κατόπιν των ανωτέρω, η Πράξη της οποίας ζητείται η ανάκληση (23/2010), η οποία έθεσε ως προϋπόθεση για την αυξομείωση των ήδη προβλεπομένων συμβατικών εργασιών τη συνδρομή «απρόβλεπτων περιστάσεων», πρέπει να ανακληθεί ως προς την κρίση της περί μη νομιμότητας της δαπάνης, που εντέλλεται με το 176, οικονομικού έτους 2009, χρηματικό ένταλμα πληρωμής. Το ένταλμα δε αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2009, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου εκδόθηκε.
ΕλΣυν/Τμ.VII/336/2009
Διάθεση απροβλέπτων.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και τούτο διότι δεν αιτιολογείται ειδικώς και επαρκώς η διάθεση του κονδυλίου των απροβλέπτων για την πληρωμή των επιπλέον εργασιών κατασκευής του ελαστοσυνθετικού τάπητα, αφού δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και, ειδικότερα από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον επίμαχο Α.Π.Ε., για ποιο ειδικότερο λόγο κατέστη αναγκαία η κατασκευή 83,70m2 επιπρόσθετης επιφάνειας ελαστοσυνθετικού τάπητα, καθ’ υπέρβαση της ήδη προβλεφθείσας με τη μελέτη του έργου αρχικής έκτασης, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος από το Ελεγκτικό Συνέδριο ο έλεγχος της συνδρομής των νομίμων προϋποθέσεων διάθεσης του κονδυλίου αυτού.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/9/2019
Συντήρηση κοινόχρητων χώρων:..Με τα δεδομένα αυτά, κρίνεται ότι η προεκτεθείσα αιτιολογία των αρμοδίων οργάνων του Δήμου ... είναι ανεπαρκής, δεδομένου ότι ούτε από την αρχική μελέτη ούτε από την εισηγητική έκθεση που συνοδεύει τον 1ο Α.Π.Ε., αλλά ούτε και από το έγγραφο επανυποβολής δεν μπορεί να συναχθεί αν από την αύξηση των ποσοτήτων στην οποία αφορά η χρήση των απροβλέπτων επεκτάθηκε το αντικείμενο του έργου, δηλαδή αν διαστρώθηκε μεγαλύτερο μήκος δρόμου (το οποίο άλλωστε δεν προσδιορίζεται ούτε στην αρχική μελέτη) ή αν κατασκευάστηκαν περισσότεροι τοίχοι αντιστήριξης, καθώς ενώ στη μελέτη γίνεται αναφορά σε έναν τοίχο, στα στοιχεία που αφορούν στον 1ο Α.Π.Ε. γίνεται αναφορά σε περισσότερους τοίχους ή μεγαλύτερος από αυτόν που προβλέφθηκε (ύψους 1,00μ και μήκους 20,00μ κατά την αρχική μελέτη). Περαιτέρω, η μη προσκόμιση του αποδεικτικού κοινοποίησης στο δικαιούχο του χρηματικού εντάλματος της πράξης επιστροφής κατά την επανυποβολή του χρηματικού εντάλματος (προσκομίζεται μόνο το 40554/22.9.2014 έγγραφο του Διευθυντή της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου ... προς τον ανάδοχο περί της αποστολής της πράξης επιστροφής, όχι, όμως, το αποδεικτικό ότι ο ανάδοχος παρέλαβε και πότε την πράξη αυτή), δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της δαπάνης, αλλά η μη κοινοποίηση αυτής επισύρει τις συνέπειες που προβλέπονται στο άρθρο 77 παρ. 3 του ν. 4055/2012 (Α΄ 51).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη - κατά το ποσό των απροβλέπτων ύψους 1.335,63 ευρώ - και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΥΠΕΧΩΔΕ/1703/2008
Χρήση κονδυλίου απροβλέπτων δαπανών για την πληρωμή δαπάνης αναθεώρησης, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του έργου.
ΕλΣυν/Τμ.7(ΚΠΕ)/124/2015
Διάθεση απροβλέπτων.(...) Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας κρίνεται ότι, ανεξαρτήτως της έγκρισης του 1ου Α.Π.Ε. μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας, η νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης συναρτάται με την ανάλωση του κονδυλίου των απροβλέπτων που είχε συμπεριληφθεί στην από 9854/8.7.2014 σύμβαση, ζήτημα το οποίο ερευνάται αυτεπαγγέλτως από το Κλιμάκιο τούτο. Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνεται, ότι αν και με το άρθρο 15 της διακήρυξης ορίστηκε ότι πληρώνονται μόνο ποσότητες για τις οποίες έχουν δοθεί εντολές (κατασκευαστικά σχέδια της μελέτης ή πίνακες εργασιών) και δεν επιμετρώνται ποσότητες, που καθιστούν το έργο ασφαλέστερο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως συνομολογείται με το έγγραφο επανυποβολής, ουδέποτε δόθηκε έγγραφη εντολή σχετική με την επαύξηση των ποσοτήτων, ούτε αποδεικνύεται ότι δόθηκε προφορική τοιαύτη για την αντιμετώπιση εργασιών που κρίθηκαν από τον επιβλέποντα ως πρόσθετες, τηρήθηκε δε η αναφερθείσα στη μείζονα σκέψη της παρούσας διαδικασία. Ωσαύτως, τόσο στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον επίμαχο 1ο Α.Π.Ε., όσο και στην 174/29.9.2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου κατά τρόπο γενικό και μη συγκεκριμένο αναφέρεται ότι η διαφορά των ποσοτήτων οφείλεται σε σφάλματα της προμέτρησης, συνεπώς δεν διαλαμβάνεται εμπεριστατωμένη αιτιολογία ως προς τους λόγους εκείνους που οδήγησαν στην επικαλούμενη απόκλιση από την εγκριθείσα μελέτη. Εξάλλου, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το επίμαχο έργο ήταν εξειδικευμένο, ούτως ώστε να δικαιολογείται απόκλιση της τάξης του 15% ως προς τις ποσότητες που είχαν προβλεφθεί στην αντίστοιχη μελέτη. Για όλους τους ως άνω λόγους κρίνεται ότι δεν τηρήθηκε η προσήκουσα διαδικασία για τη νόμιμη διάθεση του κονδυλίου των απροβλέπτων και ως εκ τούτου η 174/29.9.2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με την οποία εγκρίθηκε ο 1ος Α.Π.Ε. είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στη διάθεση του συνόλου του κονδυλίου αυτού.
ΕλΣυν.Τμ.7(ΚΠΕ)/38/2014
ΕΡΓΑ-ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ :Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, αντικείμενο του 1ου Α.Π.Ε. ήταν η διενέργεια νέων εργασιών, οι οποίες, παρότι δεν είχαν προβλεφθεί στην αρχική 161/2013 μελέτη, εντούτοις ήταν επιβεβλημένες τόσο για την έντεχνη και άρτια εκτέλεση του έργου της συντήρησης – επισκευής και ανακατασκευής της υπάρχουσας στέγης του Κληροδοτήματος, όσο και για την εξασφάλιση της λειτουργικότητας του εν λόγω κτιρίου και της δημόσιας ασφάλειας κατά τη χρήση του από το κοινό. Ως εκ τούτου, συντρέχουν εν προκειμένω οι νόμιμες προϋποθέσεις για την επιβάρυνση του κονδυλίου των απροβλέπτων της οικείας σύμβασης με τη δαπάνη των εργασιών αυτών, προεχόντως διότι με την ανάθεση αυτών δεν τροποποιείται το βασικό προς εκτέλεση αντικείμενο της οικείας σύμβασης. Επομένως, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2013, σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εκδόθηκε.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/608/2009
Αποπεράτωση αποχέτευσης -συμπληρωματική σύμβαση...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην τρίτη σκέψη (ΙΙΙ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω εργασίες που αποτελούν το αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, δεν αποδεικνύεται από τον αναθέτοντα φορέα ότι οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά περιστατικά, που αντικειμενικά, κατά τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν κατά τη σύνταξη της αρχικής μελέτης δημοπράτησης του έργου. Τέτοιες δε απρόβλεπτες περιστάσεις δεν συνιστούν σε καμιά περίπτωση οι επισημάνσεις της αναδόχου, αναφορικά με ορισμένα κατασκευαστικά ζητήματα, καθόσον από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ο λόγος για τον οποίο δεν κατέστη δυνατή η πρόβλεψή τους στο στάδιο σύνταξης της ανωτέρω αρχικής μελέτης. Ούτε εξάλλου η αόριστη αναφορά στην αιτιολογική έκθεση του 4ου Α.Π.Ε., ότι οι επιβαλλόμενες εργασίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω των ανωτέρω απροβλέπτων περιστάσεων, αρκεί για να αποδείξει ότι οι εργασίες αυτές δεν οφείλονται σε αστοχίες και παραλείψεις ή σφάλματα της αρχικής μελέτης, ενόψει και του ότι σε κανέναν από τους προεγκριθέντες Α.Π.Ε., στους οποίους συμπεριλήφθηκαν ομοειδείς εργασίες, γίνεται αναφορά σε τέτοια αιφνίδια περιστατικά, ενώ στο 39/10.7.2009 έγγραφο του κυρίου του έργου ρητώς αναφέρεται ότι οι επιπλέον εργασίες οφείλονται σε αδυναμίες της αρχικής μελέτης δημοπράτησης του επίμαχου έργου. Και ναι μεν, αναφορικά τουλάχιστον με τις εργασίες αποκατάστασης βλαβών σε υφιστάμενα δίκτυα κοινής ωφέλειας, δεν παρίσταται εφικτός ο ακριβής εντοπισμός τους εκ των προτέρων, πλην στην οικεία αιτιολογική έκθεση δεν παρατίθεται καμία ειδικότερη αιτιολογία ως προς το γιατί δεν μπορούσε να προβλεφθεί εξ αρχής και να ληφθεί υπόψη η έλλειψη χαρτογράφησης των δικτύων αυτών και, ως εκ τούτου, η ενδεχόμενη πρόκληση ζημιών από τις εργασίες της αναδόχου, γεγονός που ανάγεται στο χρόνο σύνταξης της αρχικής μελέτης και θα συνεπαγόταν και την πρόβλεψη ενός αντίστοιχου κονδυλίου στον προϋπολογισμό του αρχικού έργου. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, απαιτείται να συντρέχουν σωρευτικά οι προβλεπόμενες από το νόμο προϋποθέσεις για την κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών και δεν αρκεί η συνδρομή κάποιας μόνο από αυτές, όπως το ότι οι εργασίες που αποτελούν το αντικείμενο της συμπληρωματικής σύμβασης δεν μπορούν, τεχνικά ή οικονομικά, να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για την αναθέτουσα αρχή, ούτε ασκεί εν προκειμένω επιρροή το γεγονός της χρηματοδότησης του αρχικού έργου από κοινοτικούς πόρους.
ΕΣ/ΤΜ.6/2121/2015
ΕΡΓΑ.(συμπληρωματικές συμβάσεις). ζητείται η ανάκληση της 462/2014 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος αυτής με το οποίο κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου...(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενη σκέψη (ΙΙ.Β), το Τμήμα κρίνει ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατά την άσκηση του συνταγματικά προβλεπόμενου προσυμβατικού ελέγχου, δεν δεσμεύεται από τη γνώμη της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και ως εκ τούτου, στην περίπτωση που προηγήθηκε νομίμως η γνωμοδοτική αρμοδιότητα αυτής (της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.), τούτο δεν κωλύεται να εξετάσει και να κρίνει εξ υπαρχής τη συνδρομή των προϋποθέσεων για τη νόμιμη προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης και τη σύναψη, περαιτέρω, της 2ης Σ.Σ.Ε.. Κατά συνέπεια, ορθώς εγκρίθηκε η σύναψή της και ακολούθως νομίμως υποβλήθηκε το σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης στο αρμόδιο Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, γενομένου δεκτού, του σχετικού ισχυρισμού της αιτούσας...(..). Περαιτέρω, ως προς το μέρος των περιλαμβανομένων στην επίμαχη σύμβαση εργασιών που έχουν ήδη εκτελεστεί ως επείγουσες πρόσθετες εργασίες το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως περιλαμβάνονται στο αντικείμενο αυτής. Τούτο δε, προεχόντως, διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και ομολογείται ρητώς στην κρινόμενη αίτηση, αυτές έχουν ήδη εξοφληθεί, με συνέπεια να μην είναι δυνατό να καταστούν πλέον αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης..Ειδικότερα, προκειμένου η πληρωμή των εργασιών αυτών να καταστεί δυνατή μέσω συμπληρωματικής σύμβασης, η αναθέτουσα αρχή οφείλει αμέσως μετά την εκτέλεσή τους να συντάξει Α.Π.Ε., στον οποίο περιλαμβάνονται όλες οι εργασίες αυτές. Λόγω, δε, της σαφούς νομοθετικής διάκρισης μεταξύ των προϋποθέσεων ανάλωσης του κονδυλίου των απρόβλεπτων δαπανών και της σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, δεν επιτρέπεται εργασίες που μπορούν να συμπεριληφθούν σε Σ.Σ.Ε. να πληρώνονται μέσω του κονδυλίου των απροβλέπτων. Ούτε, άλλωστε, είναι δυνατό σε περίπτωση ανάλωσης του ανωτέρω κονδυλίου για την πληρωμή υπερσυμβατικών επειγουσών πρόσθετων εργασιών, να συναφθεί μεταγενέστερα η Σ.Σ.Ε., ώστε το συμβατικό αντάλλαγμα αυτής να χρησιμοποιηθεί για τη λογιστική τακτοποίηση του κονδυλίου των απροβλέπτων..(..)Τέλος, ως προς τις λοιπές μη εκτελεσθείσες εργασίες, που αφορούν την αποκατάσταση του δεξιού αντερείσματος, το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση...έλαβαν χώρα νέα πραγματικά περιστατικά στην περιοχή εκτέλεσης του έργου. Ειδικότερα, κατά τη χειμερινή περίοδο 2010 – 2011 σημειώθηκε νέα θραύση του πρανούς στο δεξιό αντέρεισμα του φράγματος στην περιοχή κατολίσθησης...Σημειώνεται δε, ότι κατά την ίδια περίοδο τα επίπεδα των βροχοπτώσεων εξακολούθησαν να είναι ασυνήθιστα υψηλά για την περιοχή με βάση τα διαχρονικά μετεωρολογικά δεδομένα, γεγονός που επέτεινε τα κατολισθητικά φαινόμενα,....Κατά συνέπεια, οι επίμαχες εργασίες, που οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις καθώς και η εκτέλεσή τους που είναι απολύτως αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου, νομίμως περιλαμβάνονται στην επίμαχη 2η Σ.Σ.Ε.. (..) Ανακαλεί εν μέρει την 462/2014 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό....Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 2ης Σ.Σ.Ε. μεταξύ του αιτούντος και της παρεμβαίνουσας κατά το μέρος που αφορά στις εργασίες για την αποκατάσταση της κατολίσθησης του δεξιού αντερείσματος του έργου
Μη αναθεωρητέα με την ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/6024/2015
ΕλΣυν.Τμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/1377/2017
Ανέγερση διόρωφης οικοδομής..:ζητείται η αναθεώρηση της 667/2017 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία και για τους λόγους που αναφέρονται σε αυτή απορρίφθηκε αίτηση της ήδη αιτούσας Περιφέρειας .. για ανάκληση της 28/ΠΣ/1.11.2016 πράξης του Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ... Με την τελευταία αυτή πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης έργου, με αντικείμενο την «Ανέγερση 2ώροφης οικοδομής ιδιοκτησίας …- ..(κατ’ εφαρμογή της 3178/2009 απόφασης του ΣτΕ)» μεταξύ της αιτούσας Περιφέρειας και της εργοληπτικής επιχείρησης «...».Με βάση τα προεκτεθέντα, ενόψει της προγενέστερης 37/13.7.1999 (Γνωμοδ. 18) γνωμοδότησης της Ε.Π.Α.Ε., με την οποία κρίθηκε ότι «τα κτίσματα παρουσιάζουν έντονα αρχιτεκτονικά στοιχεία της περιοχής που πρέπει να διατηρηθούν», καθώς και του γεγονότος ότι με το μεταγενέστερο της από 22.6.2011 γνωμοδότησης της ίδιας Επιτροπής 120/2011 Πρακτικό του Τριμελούς Συμβουλίου (άρθρ. 2 ν. 3068/2002) του Συμβουλίου Επικρατείας κρίθηκε ότι η ανακατασκευή των υπαρχόντων προσκτισμάτων είναι απαραίτητη υπό τον όρο ότι αυτά συντελούν στην μορφή του προς διατήρηση κτίσματος, κατά την ανέλεγκτη τεχνική κρίση της αρμόδιας ως άνω Επιτροπής, το ισόγειο κτίσμα και η αποθήκη δεν αποσυνδέονται από τον διατηρητέο χαρακτήρα του συνολικού κτίσματος. Ως εκ τούτου, η ανακατασκευή πρέπει να θεωρηθεί ότι αφορά το συνολικό οικοδόμημα, όπως αυτό αποτυπώνεται στο εκτεθέν στην υπό κρίση αίτηση 42513/1987 συμβόλαιο κτήσης της ιδιοκτήτριας, ήτοι ως «διόροφη οικοδομή (…) με συνεχόμενο της οικίας αυτής ισόγειο οικίσκο (…) των συστατικών, παραρτημάτων και παρακολουθημάτων (…)»(..)Περαιτέρω, ο προς εγκατάσταση εξοπλισμός, ο οποίος δεν αλλοιώνει τα παραδοσιακά και διατηρητέα χαρακτηριστικά του κτιρίου, είναι αναγκαίος για τη συμμόρφωση προς τις σύγχρονες τεχνικές απαιτήσεις, όπως προσδιορίζονται από τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων και την Πολεοδομική Νομοθεσία, ήτοι για τη λειτουργικότητα του οικοδομήματος, όπως αυτό θα διαμορφωθεί κατά παρέκκλιση του αρχικού σχεδιασμού του κτιρίου, η οποία παρέκκλιση σημειωτέον κρίθηκε νόμιμη με την προβαλλόμενη απόφαση (βλ. σκ. 9). Εξάλλου, η εγκατάσταση του επίμαχου εξοπλισμού δεν επιβαρύνει υπέρμετρα την αναθέτουσα αρχή, δεδομένου ότι, κατά την αιτούσα, έγινε επιλογή των πλέον συμφερουσών για το Δημόσιο λύσεων (π.χ. τζάκι ως σύστημα θέρμανσης, ώστε να αποφευχθεί η χρήση καυστήρα, λέβητα, δεξαμενής, δοχείου διαστολής, κυκλοφορητών και λοιπού εξοπλισμού λεβητοστασίου). Έσφαλε, συνεπώς, το VI Τμήμα, που με την προσβαλλόμενη απόφασή του έκρινε αντίθετα και πρέπει, κατά παραδοχή ως βάσιμων των οικείων λόγων αναθεώρησης, να αναθεωρηθεί η απόφαση αυτή.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει η ένδικη αίτηση αναθεώρησης να γίνει δεκτή, να αναθεωρηθεί η 667/2017 απόφαση του VI Τμήματος..
ΕΣ/ΤΜ.4/110/2010
Ανέγερση οικισμού...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, κατά το μέρος που αφορά στις υπό στοιχείο Α υπερσυμβατικές εργασίες, αντικείμενο του 2ου ΑΠΕ ήταν πράγματι η επανόρθωση ποσοτικών σφαλμάτων της μελέτης και, ως εκ τούτου, νομίμως η σχετική δαπάνη βάρυνε το κονδύλιο των απροβλέπτων της από 26.3.2007 εργολαβικής σύμβασης. Δεν ισχύει, ωστόσο, το ίδιο και για τις υπό στοιχείο Β1 νέες εργασίες, για τις οποίες καθόλου δεν αιτιολογείται η αδυναμία να ληφθούν εγκαίρως υπόψη και να συμπεριληφθούν στη μελέτη δημοπράτησης του έργου, πολλώ δε μάλλον καθόσον τόσο η διαφοροποίηση, αναφορικά με τις θύρες των διαμερισμάτων (ξύλινες για αυτά του τύπου 264 και ασφαλείας για εκείνα του τύπου 265), όσο και η ανάγκη αγκύρωσης της περιμετρικής ζώνης των κτιρίων, ήταν εξ αρχής γνωστές στην Υπηρεσία. Κατά συνέπεια, η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά τις τελευταίες αυτές εργασίες που εκ των υστέρων προστέθηκαν στο έργο, δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.