Δεν συντρέχει περίπτωση κατάτμησης της δαπάνης για το έργο διαμόρφωσης χώρου εμποροπανήγυρης, καθώς αυτό παρουσιάζει αυτοτέλεια έναντι των λοιπών εργασιών και προμηθειών, έχει δε μόνιμο χαρακτήρα σε αντίθεση με τις λοιπές εργασίες που επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Ζητείται παραδεκτώς η αναθεώρηση της 3049/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου,Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις υπό στοιχ. IIΙ και ΙV σκέψεις της παρούσας, το παρόν Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι εφόσον οι περιλαμβανόμενες στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση εργασίες έχουν εκτελεσθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος -γεγονός άλλωστε, το οποίο δεν αμφισβητεί ούτε ο αιτών Δήμος- και δεδομένου ότι για την εκτέλεση των εργασιών αυτών προ της εγκρίσεως ΑΠΕ δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 56 του ν. 3669/2008, όπως ορθώς έκρινε το VI Τμήμα με την 3049/2011 απόφασή του, και μάλιστα ούτε οι ουσιαστικές προϋποθέσεις, καθόσον δεν επρόκειτο περί πρόσθετων επειγουσών εργασιών κατά την έννοια του ως άνω άρθρου, γιατί δεν στόχευαν στην αποτροπή άμεσου για το έργο κινδύνου, μη δυναμένου ν΄ αποτραπεί άλλως, αλλά στην αντιμετώπιση μιας πάγιας ανάγκης με τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου απορροής και αποστράγγισης ομβρίων προς αντικατάσταση του παλαιού, ούτε οι τυπικές, καθόσον δεν είχε προηγηθεί εντολή της Προϊσταμένης του έργου Αρχής, ήτοι της Δημαρχιακής Επιτροπής..δεν έσφαλλε το VI Τμήμα δεχθέν ότι πράγματι ήταν κατά χρόνο αναρμόδια η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον έλεγχο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου, στην οποία περιλαμβάνονται εκτελεσθείσες εργασίες μη εμπίπτουσες στην έννοια της διάταξης του άρθρου 56 περί επειγουσών πρόσθετων εργασιών.(..)Κατ’ ακολουθίαν τούτων και μη προβαλλόμενου άλλου λόγου αναθεωρήσεως, η κρινόμενη αίτηση για αναθεώρηση της 3049/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΑΔΟΧΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΡΓΟΥ-ΑΙΤΗΣΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ:..Επειδή, περαιτέρω, προβάλλεται από την πλευρά του καθ’ ου Δήμου η συνδρομή λόγων δημοσίου συμφέροντος που κωλύουν κατ’ άρθρο 5 παρ. 5 εδ. β΄ ν. 3886/2010 την λήψη ασφαλιστικών μέτρων. Προβάλλεται, ειδικώτερα, ότι το έργο αφορά στην αντιρρύπανση και την προστασία της παραλιακής ζώνης του Δήμου από την απόρριψη σ’ αυτήν ανεπεξεργάστων λυμάτων διαφόρων οικισμών (οι οποίοι κατά τον Δήμο αποτελούν οικισμούς Γ΄ προτεραιότητας σύμφωνα με την Οδηγία 91/27/ΕΟΚ, διότι συγκεντρώνουν πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων κατά την θερινή περίοδο), ότι για τον λόγο αυτό εντάχθηκε το έργο στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» του Υπουργείου Περιβάλλοντος με την οίκ. 171711/23.9.2011 πράξη του αρμοδίου Ειδικού Γραμματέα Υδάτων. Περαιτέρω, προβάλλεται ο κίνδυνος ν’ απολεσθεί η εξασφαλισθείσα έτσι κοινοτική χρηματοδότηση του έργου από το Ε.Σ.Π.Α. περιόδου 2007-2012 (με τις δοθείσες παρατάσεις), διότι για μεν την εκτέλεση του έργου (διαρκείας 24 μηνών) ο χρονικός ορίζοντας είναι το τέλος του 2014, για δε την οικονομική τακτοποίηση (έλεγχοι, παραλαβή κλπ.) του προγράμματος (για την οποίαν αναγκαιούν 15 μήνες) ο χρονικός ορίζοντας είναι το τέλος του 2015, ενώ η διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, που πρέπει να προηγηθεί όλων αυτών, είναι, κατά την άποψη του Δήμου, επιπλέον 8 - 12 μήνες. Ο ισχυρισμός, όμως, ότι ειδικώς η επανάληψη του διαγωνισμού θα ματαιώσει την εκτέλεση του έργου, δεν μπορεί να γίνει δεκτός, διότι από τα ανωτέρω δεν προκύπτει παντελής αδυναμία εκτελέσεως του έργου, αλλά μάλλον ανάγκη επιταχύνσεως των διαγωνιστικών διαδικασιών.Επειδή, κατόπιν αυτών πρέπει να διαταχθεί ως κατάλληλο ασφαλιστικό μέτρο η αναστολή της περαιτέρω προόδου της διαγωνιστικής διαδικασίας. Οίκοθεν νοείται ότι κατ’ άρ. 5 παρ. 8 ν. 3886/2010, σε συμμόρφωση προς τα ως άνω κριθέντα ο Δήμος ... μπορεί να επανέλθει και να εκδώσει εκ νέου διακήρυξη για το έργο, με διαφορετική όμως κατάστρωση των σταδίων της διαδικασίας, προτάσσοντας δηλαδή την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών για το κατ’ αποκοπήν τμήμα και προβλέποντας την μετά ταύτα αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών (και τους αναλόγους ελέγχους ομαλότητας, που γίνονται κατά δεσμίαν αρμοδιότητα) τόσο για το κατ’ αποκοπήν όσο και για το επιμετρούμενο τμήμα

Νομιμότητα διεξαγωγής διαγωνισμού κατασκευής δημόσιου έργου.α) Ανοικτή δημοπρασία για την κατασκευή δημόσιου έργου, στην οποία εφαρμόζεται (και) η Κοινοτική νομοθεσία, δεν θεωρείται ότι διεξήχθη νόμιμα, αν κατά την ορισθείσα για την υποβολή των προσφορών ημερομηνία, δεν συνεδρίασε η Επιτροπή του διαγωνισμού.  β) Ο νέος διαγωνισμός για το ίδιο έργο δεν θεωρείται επαναληπτικός, διότι ο αρχικός θεωρείται ως μη γενόμενος. (πλειοψ.)

Έργο διαπλατύνσεως διάυλου...Επειδή, περαιτέρω, η αιτούσα ισχυρίζεται ότι εντός του κατατεθέντος φακέλου της προσφοράς είχε το σύνολο των απαιτουμένων από την διακήρυξη 618 μηχανοσήμων, προς απόδειξη δε του εν λόγω ισχυρισμού υπέβαλε, με το από 7.6.2013 υπόμνημά της ενώπιον της Επιτροπής Αναστολών, δύο ένορκες βεβαιώσεις, μιάς υπαλλήλου και ενός συνεργάτη της, οι οποίοι βεβαιώνουν ότι στον φάκελο της προσφοράς είχαν τοποθετηθεί 620 μηχανόσημα, ήτοι δύο παραπάνω από τα απαιτούμενα από την διακήρυξη. Ο ανωτέρω ισχυρισμός είναι απορριπτέος, διότι με τις προαναφερθείσες ένορκες βεβαιώσεις δεν ανατρέπεται, πάντως, το πραγματικό γεγονός ότι επί του εντύπου της οικονομικής προσφοράς της αιτούσης είναι επικολλημένα 608 ένσημα. Τέλος, αν έχει την έννοια ότι προβάλλει μη τήρηση του ενιαίου μέτρου κρίσεως, είναι απορριπτέα και η περαιτέρω αιτίαση, ότι η Επιτροπή του Διαγωνισμού δεν ετήρησε αυστηρή τυπικότητα με το να δεχθεί από μη εξουσιοδοτημένο πρόσωπο την δήλωση παραιτήσεως άλλου διαγωνιζομένου (της εταιρείας “…”) από ενστάσεις κατά του αποκλεισμού του, ο οποίος είχε χωρήσει λόγω εκπροθέσμου υποβολής της προσφοράς του άλλου αυτού διαγωνιζομένου. Και τούτο, λόγω της προδήλου ελλείψεως ταυτότητος των συνθηκών στις δύο περιπτώσεις.

Άσκηση ή μη αγωγής ακύρωσης διαιτητικής απόφασης που εκδόθηκε σε δίκη μεταξύ ν.π.ι.δ. και κοινοπραξίας για διαφορές από σύμβαση κατασκευής έργου, φερόμενου ως χρηματοδοτηθέντος από το ΥΠΠΟΑ.Απόφαση Διαιτητικού Δικαστηρίου που εκδόθηκε σε δίκη μεταξύ ν.π.ι.δ. και κοινοπραξίας για διαφορές από τη μεταξύ τους σύμβαση κατασκευής έργου, παράγει δεδικασμένο και εκτελεστότητα υπέρ και σε βάρος των διαδίκων αυτής. Το Ελληνικό Δημόσιο, που φέρεται ως χρηματοδότης του έργου αλλά δεν συνομολόγησε τη διαιτητική ρήτρα και ούτε παρέστη ως διάδικος στη διαιτητική δίκη, δεν νομιμοποιείται σε άσκηση αγωγής ακύρωσης της διαιτητικής απόφασης. (ομόφ.)

Παροχή υπηρεσιών ασφάλειας...Εν όψει των ανωτέρω και λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι η αιτούσα εταιρεία δεν αμφισβήτησε ευθέως την νομιμότητα των μνημονευθέντων όρων της Διακήρυξης, ο προβαλλόμενος με την κρινόμενη αίτηση λόγος, κατά τον οποίο ο αποκλεισμός της από τον διαγωνισμό δεν είναι νόμιμος, διότι η ίδια δεν είναι μέλος συμβληθείσης εργοδοτικής οργάνωσης ούτε προσχώρησε στην οικεία κλαδική συλλογική σύμβαση ούτε, άλλωστε, η σύμβαση αυτή κηρύχθηκε υποχρεωτική, ώστε να την δεσμεύει, δεν πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμος και πρέπει να απορριφθεί. Εξ άλλου, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι η ανωτέρω αιτιολογία στηρίζει αυτοτελώς τον αποκλεισμό της αιτούσης από τον διαγωνισμό, αποβαίνει αλυσιτελής η έρευνα του ετέρου λόγου της κρινόμενης αίτησης, ο οποίος πλήττει επάλληλη αιτιολογία αποκλεισμού της από τον διαγωνισμό αυτόν.

Έργο- Συμπληρωματική σύμβαση:..ζητείται η ανάκληση της 135/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου:Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι οι εργασίες κατεδάφισης παλαιών κτισμάτων σε εκτάσεις εκτός του οικοπέδου όπου κατασκευάζεται το Τέμενος, δεν είναι συμπληρωματικές της σύμβασης κατασκευής του Τεμένους, κατά την έννοια του άρθρου 57 του Κώδικα Δημοσίων Έργων, πρωτίστως διότι δεν παρουσιάζουν συνάφεια με το φυσικό αντικείμενο του έργου ούτε είναι αναγκαίες για την τεχνική τελειοποίησή του. Ειδικότερα, δεν εξυπηρετούν την κατασκευή του Τεμένους ούτε του περιβάλλοντος χώρου του αλλά τη διαμόρφωση των λοιπών οικοπέδων του σχετικού οικοδομικού τετραγώνου, επεκτείνοντας κατά τούτο ανεπίτρεπτα το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης. Εξάλλου, οι περιστάσεις που επικαλείται ως απρόβλεπτες η αναθέτουσα αρχή, και ειδικότερα οι μεταβολές που επέφεραν οι διατάξεις του άρθρου 35 του ν. 4414/2016, δεν συνδέονται με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης ούτε οδήγησαν σε μεταρρύθμιση της μελέτης του κατασκευαζόμενου κτιρίου. Τέλος, δεν συνιστούν απρόβλεπτα περιστατικά, δεδομένου ότι ο νόμος με τον οποίο θεσπίστηκαν δημοσιεύτηκε πριν την υπογραφή της σύμβασης ανάθεσης, όπου άλλωστε μνημονεύονται ρητώς. Περαιτέρω, ενόψει των περιστατικών της υπόθεσης, πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός για ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης λόγω συγγνωστής πλάνης. (..)Κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί...Δεν ανακαλεί την 135/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1317/2018

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη III, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθά το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι συντρέχει νόμιμος λόγος που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, διότι αυτό περιλαμβάνει τους ως άνω όρους, οι οποίοι αντίκεινται στις δεσμευτικές για τα συμβαλλόμενα μέρη διατάξεις των τευχών της διακήρυξης και της ειδικής συγγραφής υποχρεώσεων και συνεπώς είναι μη νόμιμοι. Ειδικότερα, διαπιστώνονται τροποποιήσεις ουσιωδών όρων της διακήρυξης και της ειδικής συγγραφής υποχρεώσεων (ΕΣΥ) καθώς και προσθήκη όρων οι οποίοι δεν προβλέπονται από τα εν λόγω συμβατικά τεύχη, δεσμεύουν υπέρμετρα την αναθέτουσα αρχή και αποβαίνουν έτσι σε βάρος της. Ενόψει τούτων και δοθέντος ότι σύμφωνα με το άρθρο 1 της ΕΣΥ, αντικείμενο της είναι η διατύπωση των συμβατικών όρων σύμφωνα με τους οποίους πρόκειται να κατασκευασθεί και να λειτουργήσει κατά τη διάρκεια της εκμετάλλευσής του το έργο, σε συνδυασμό με τους υπόλοιπους όρους της διακήρυξης και των λοιπών συμβατικών τευχών, τα ως άνω άρθρα του σχεδίου σύμβασης, τα οποία είτε έρχονται σε αντίθεση με την ΕΣΥ και τη διακήρυξη είτε περιέχουν όρους που δεν προβλέπονται ή με τους οποίους ουσιαστικά καταστρατηγούνται τα οριζόμενα στην ΕΣΥ και τη διακήρυξη, είναι μη νόμιμα και συνεπώς απορριπτέοι ως αβάσιμοι είναι οι ισχυρισμοί της αιτούσας περί της νομιμότητας αυτών και της μη ορθότητας των παρατηρήσεων του Κλιμακίου.

Έργο- Συμπληρωματική σύμβαση:..επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1883/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με τα ανωτέρω δεδομένα, το Τμήμα κρίνει ότι νομίμως ανατίθενται οι ως άνω εργασίες με συμπληρωματική σύμβαση στον ανάδοχο της κύριας σύμβασης, διότι α) αν και δεν περιλαμβάνονται στην αρχικώς συναφθείσα σύμβαση, το αντικείμενό τους συνάπτεται αναγκαίως με το αντικείμενο αυτής, αφού αφορούν στο σύνολό τους την κατασκευή της λιμενοδεξαμενής και των συνοδών έργων, β) κατέστησαν αναγκαίες κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου αφενός λόγω της διαδοχικής τροποποίησης επί το δυσμενέστερο των περιβαλλοντικών όρων, αφετέρου λόγω της ακυρωτικής απόφασης του ΣτΕ. Οι περιστάσεις αυτές δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης του έργου, βάσει εγκεκριμένης τότε Μ.Π.Ε. και αρμοδίως καθορισμένων περιβαλλοντικών όρων, οι οποίοι αργότερα τροποποιήθηκαν, άνευ υπαιτιότητας της αναθέτουσας αρχής, δημιουργώντας μάλιστα σε αυτήν υποχρέωση συμμόρφωσης μέσω της εκτέλεσης των επίμαχων συμπληρωματικών εργασιών. Ούτε άλλωστε ήταν δυνατόν να προβλεφθεί η εκφερθείσα με την απόφαση του ΣτΕ κρίση και οι τροποποιήσεις που αυτή με τη σειρά της επέφερε στην εκτέλεση του έργου. γ) Οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση του έργου, καθόσον δεν είναι δυνατή η κατασκευή του χωρίς να τηρηθούν οι δεσμευτικοί περιβαλλοντικοί όροι, δ) ο προϋπολογισμός της συμπληρωματικής σύμβασης (1.860.438,32 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) δεν υπερβαίνει το 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης (3.725.110,87 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης κατασκευής του έργου «Λιμενοδεξαμενή ... και δίκτυα άρδευσης». Περαιτέρω, πρέπει να επιστραφεί το καταβληθέν για την αίτηση αναθεώρησης παράβολο στην αιτούσα εταιρεία με την επωνυμία «...».Δια ταύτα Δέχεται τις αιτήσεις αναθεώρησης. Αναθεωρεί την 1883/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.