Περίληψη : Σε περίπτωση ύπαρξης περισσοτέρων χρεών, εάν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία, ο οφειλέτης έχει το δικαίωμα να ορίσει κατά την καταβολή το χρέος που θέλει να εξοφληθεί. Το ίδιο δικαίωμα έχει ο οφειλέτης και αν το χρέος αποτελείται από κεφάλαιο, τόκους και έξοδα. Εάν στην περίπτωση αυτή ο οφειλέτης δεν ορίσει διαφορετικά κατά την καταβολή, η παροχή καταλογίζεται πρώτα στα έξοδα, έπειτα στους τόκους και τελευταία στο κεφάλαιο, ενώ αν ο οφειλέτης ορίσει άλλη σειρά, διαφορετική από αυτήν, ο δανειστής μπορεί να αρνηθεί την αποδοχή της παροχής, αν όμως έλαβε και κράτησε την παροχή, όπως όρισε τον καταλογισμό της ο οφειλέτης, είναι υποχρεωμένος να την καταλογίσει σύμφωνα με τη θέληση του οφειλέτη. Καταβολή εργοληπτικού ανταλλάγματος νομιμοτόκως.

Χρονικό διάστημα υπολογισμού προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής χρέους εις βάρος οφειλέτη του Δημοσίου, σε περίπτωση τελεσίδικης ακύρωσης της ταμειακής βεβαίωσης του χρέους για λόγους αναγόμενους στο νόμιμο τίτλο και στη συνέχεια αναίρεσης της (ακυρωτικής) απόφασης και εκ νέου δικαστικής κρίσης, με την οποία κρίνεται τελεσίδικα η νομιμότητα της ταμειακής βεβαίωσης.Σε περίπτωση τελεσίδικης ακύρωσης της ταμειακής βεβαίωσης του χρέους για λόγους αναγόμενους στο νόμιμο τίτλο και στη συνέχεια αναίρεσης της (ακυρωτικής) απόφασης και εκ νέου δικαστικής κρίσης, με την οποία κρίνεται η νομιμότητα της ταμειακής βεβαίωσης, οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής του χρέους υπολογίζονται από το χρόνο που διενεργήθηκε το πρώτον η ταμειακή βεβαίωση, ανεξαρτήτως εάν μεσολάβησε ή όχι πράξη διαγραφής του χρέους, κατ’ άρθρο 10 του ν. 1160/1981, το οποίο, ενόψει της παραπάνω δικαστικής εξέλιξης, θεωρείται έκτοτε ληξιπρόθεσμο (ομόφ.).

Σύμβαση ενεχύρασης κατά το ΝΔ 17.7/13.8.1923 – Σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) – Εκχώρηση – Κατάσχεση εις χείρας τρίτου. 1) Η σύμβαση ενεχύρασης κατά τα άρθρα 36 και 39 ν.δ. 17.7/13.8.1923 θεωρείται σύμβαση εκχώρησης υπό τις αναλυόμενες στην παρ. ΙΙΙ 2 ειδικότερες προϋποθέσεις. (ομοφ.) 2) Σε περίπτωση επιβολής εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου κατάσχεσης εις χείρας τρίτου κατά τα άρθρα 30 επ. Κ.Ε.Δ.Ε. μετά την επίδοση της ως άνω σύμβασης ενεχύρασης, η κατάσχεση αυτή είναι άκυρη και συνεπώς δεν μπορεί να ικανοποιηθεί το κατασχόν Ελληνικό Δημόσιο. (ομοφ.) 3) η σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) θεωρείται σύμβαση εκχώρησης υπό τις αναλυόμενες στην παρ. ΙΙΙ 3 ειδικότερες προϋποθέσεις. (ομοφ.) 4) Σε περίπτωση επιβολής εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου κατάσχεσης εις χείρας τρίτου κατά τα άρθρα 30 επ. Κ.Ε.Δ.Ε. μετά την αναγγελία της σύμβασης πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring), που περιέχει εκχώρηση και ικανοποιεί τις παραπάνω προϋποθέσεις, η κατάσχεση αυτή είναι άκυρη και συνεπώς δεν μπορεί να ικανοποιηθεί το κατασχόν Ελληνικό Δημόσιο. (ομοφ.) 5) Η αναγγελία (μεταξύ ιδιωτών) μπορεί νομίμως να πραγματοποιηθεί με κάθε πρόσφορο (για να λάβει γνώση ο οφειλέτης) τρόπο και, συνεπώς, και με τα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας (τηλεομοιοτυπία – FAX και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) ή με συστημένη επιστολή, πρέπει όμως να αποδεικνύεται παραχρήμα και να προσδιορίζονται σ’ αυτή επαρκώς οι απαιτήσεις, στις οποίες αφορά και η ταυτότητα του πράκτορα. Αντί της αναγγελίας μπορεί επίσης να γνωστοποιηθεί (με fax ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο τρόπο) η ίδια η σύμβαση πρακτορείας. Η μέλλουσα απαίτηση μπορεί νομίμως να εκχωρηθεί, εφόσον μπορεί να προσδιοριστεί κατ’ είδος και οφειλέτη. Η εγκυρότητα δε της σύμβασης πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων δεν εξαρτάται κατά τον Ν. 1905/1990 από την κατάθεση αυτής στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. (ομοφ.)

Άρση κατασχέσεων λόγω υπαγωγής σε ρύθμιση οφειλών. Α) Η κατάσχεση της ακίνητης περιουσίας οφειλέτη, η οποία διενεργήθηκε μετά την υπαγωγή των χρεών του στη ρύθμιση του ν. 4305/2014, καταλαμβάνεται από την αναστολή του πρώτου εδαφίου της περ.γ’ της παρ.13 του άρθρου 51 του νόμου αυτού και συντρέχει νόμιμος λόγος άρσης της κατάσχεσης αυτής. (ομοφ.) Β) Η επιβολή της κατάσχεσης εις χείρας τρίτου, που συντελέσθηκε μετά την υπαγωγή του οφειλέτη στη ρύθμιση των χρεών του, αντίθετα προς την ισχύουσα αναστολή λήψεως αναγκαστικών μέτρων, δεν είναι νόμιμη, πλην, όμως, εφόσον δεν ακυρώθηκε δικαστικώς, παρήγαγε τις έννομες συνέπειες της κατάσχεσης εις χείρας τρίτου και για την ταυτότητα του νομικού λόγου, υπάγεται στις ρυθμίσεις των παραγράφων 13 και 16 του άρθρου 51 του ν. 4305/2014. Ως εκ τούτου τα αποδιδόμενα ποσά θα πιστώνονται σύμφωνα με την παρ.16 του άρθρου 51 του εν λόγω νόμου, ενώ η επιβληθείσα κατάσχεση αίρεται υποχρεωτικά σε ικανοποίηση αιτήματος του οφειλέτη που έχει εξοφλήσει το 50% της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής, σύμφωνα με την περ.γ’ της παρ.13 του άρθρου 51 του νόμου αυτού. Όμως, η Διοίκηση, στα πλαίσια της αρχής της νομιμότητας της διοικητικής δράσης, μπορεί, μολονότι δεν ακυρώθηκε δικαστικώς η επιβληθείσα μετά τη ρύθμιση κατάσχεση, να άρει αυτήν κατόπιν αιτήματος του οφειλέτη. (πλειοψ.)

Η εκπρόθεσμη αρνητική δήλωση τρίτου στα χέρια του οποίου επιβλήθηκε κατάσχεση για χρέη του οφειλέτη του Δημοσίου, επάγεται την συνέπεια του λογισμού του ως οφειλέτη της όλης απαιτήσεως για την οποία έγινε η κατάσχεση κατ’ άρθρο 33 του ΚΕΔΕ.

Αυτεπάγγελτος ή μη συμψηφισμός εκ μέρους του Δημοσίου απαίτησης οφειλέτη του έναντι ληξιπροθέσμων χρεών αυτού προς το Δημόσιο, όταν η εν λόγω απαίτηση αφορά αποζημίωση για την αποκατάσταση υλικών ζημιών οχήματος του ως άνω οφειλέτη. Η αναγνωρισθείσα σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 976/1979 χρηματική απαίτηση σε βάρος του Δημοσίου για την αποκατάσταση των υλικών ζημιών που προκλήθηκαν σε όχημα οφειλέτη του, δεν εμπίπτει στις περιοριστικά αναφερόμενες στο άρθρο 31 του ΚΕΔΕ ακατάσχετες απαιτήσεις, ούτε στις διατηρηθείσες δυνάμει του άρθρου 52 του ΕισΝΚΠολΔ διατάξεις των ειδικών νόμων που προβλέπουν ακατάσχετα. Επομένως, είναι δυνατόν να χωρήσει αυτεπάγγελτος συμψηφισμός της απαίτησης αυτής από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του ως άνω οφειλέτη προς την ίδια Δ.Ο.Υ., κατ’ άρθρο 83 παρ.3 του ΚΕΔΕ.

Άρση κατασχέσεων κατόπιν άσκησης δεύτερης προσφυγής. Κατά την έννοια των άρθρων 69, 70 και 126 παρ.1 του Κ.Δ.Δ., εάν έχει επιβληθεί σε βάρος του οφειλέτη κατάσχεση εις χείρας τρίτων, σε χρόνο που ίσχυε αναστολή, δηλαδή μετά την κατάθεση από τον προσφεύγοντα παραδεκτώς δεύτερης προσφυγής του κατά της πράξης καταλογισμού του φόρου στο αρμόδιο Διοικητικό Πρωτοδικείο και πριν την επίδοση αντιγράφου της στη Δ.Ο.Υ., η οποία (επίδοση) έγινε στη συνέχεια, συντρέχει νόμιμος λόγος να αρθεί η επίμαχη κατάσχεση εις χείρας τρίτων και ακολούθως, να επιστραφούν τα αποδοθέντα από τα πιστωτικά ιδρύματα ποσά, τα οποία η φορολογική αρχή θα συμψηφίσει με τα χρέη που είναι σε ρύθμιση ή με τα χρέη που τελούν σε αναστολή, κατά τα άρθρα 83 του Κ.Ε.Δ.Ε., 48 του ν. 4174/2013 και 440 επ. του Α.Κ. (ομοφ.)

Οφειλέτες του Δημοσίου – Κατάσχεση εις χείρας τρίτου. Η Τράπεζα, στα χέρια της οποίας ως τρίτης κατασχέθηκε το συνολικό ποσό των έως τότε δεδουλευμένων μηνιαίων συντάξεων του οφειλέτη υποχρεούται να αποδώσει, εκτός από το αντιστοιχούν στα 3/4 ήδη αποδοθέν ποσό, και το εναπομένον 1/4 ποσό των 1.613 ευρώ, αιρομένης εν μέρει -δηλ. για το συγκεκριμένο ποσό- της επίμαχης κατάσχεσης, πράγμα που πρέπει να ισχύει και για όλες τις ανάλογες περιπτώσεις που συγκεντρώνουν τα ίδια χαρακτηριστικά, υπό τον αυτονόητο βέβαια όρο και προϋπόθεση ότι, για κάθε μία απ’ αυτές προκύπτει με βεβαιότητα και ασφάλεια ότι τα ποσά αυτά, παρότι εφάπαξ καταβαλλόμενα λόγω καθυστέρησης, ανάγονται σε οφειλόμενες μηνιαίες συντάξεις εκάστη των οποίων δεν υπερβαίνει το πιο πάνω όριο ακατάσχετου. (ομοφ.)

Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε. (ΕΤΕ) – Απόδοση στο Δημόσιο ή αποδέσμευση ποσών που δεσμεύθηκαν, βάσει κατασχέσεων που επιβλήθηκαν εις χείρας της, και προέρχονται από αναδρομικές συντάξεις. α) Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε. (ΕΤΕ) υποχρεούται να αναγάγει το σύνολο των ποσών που προέρχονται από αναδρομικές συντάξεις σε μηνιαία καταβολή και να εφαρμόσει την προστατευτική ρήτρα περί μηνιαίας καταβαλλόμενης σύνταξης σε ό,τι αφορά το ακατάσχετο αυτής, κατά τα οριζόμενα στο πρώτο (α’) εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 31 του ΚΕΔΕ, όπως αυτή προστέθηκε με την περ. 4 της παρ. Α του άρθρου τρίτου του ν. 4254/2014 και το όριο τούτου (ακατάσχετου) ίσχυε, ανερχόμενο τότε στο ύψος των 1.500 ευρώ το μήνα, ενόψει του χρόνου γένεσης των επίμαχων απαιτήσεων, δηλ. πριν από την αντικατάσταση του α’ εδαφίου αυτής, με την περίπτωση 8 β’ της υποπαραγράφου Δ1 του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, υπό τον όρο ότι: ι) έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία της, εκ μέρους του δικαιούχου της ως άνω προστασίας, ηλεκτρονικής υποβολής δήλωσης γνωστοποίησης, για την ύπαρξη ενός μοναδικού και αποκλειστικού λογαριασμού περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων και ιι) έχει προηγηθεί η (μερική) άρση των ως άνω επιβληθεισών κατασχέσεων μέχρι του ανωτέρω ακατάσχετου ορίου, δίχως η υποχρέωση αυτή να αναιρείται από τα οριζόμενα στο τελευταίο εδάφιο της ως άνω προστεθείσης παραγράφου 2 του άρθρου 31. β) Δεν προκύπτει χρονικός περιορισμός εντός του οποίου πρέπει να αναληφθούν από τον καταθέτη και οφειλέτη του Δημοσίου οι ως άνω καταλαμβανόμενες από το όριο ακατάσχετου απαιτήσεις του επί των τραπεζικών καταθέσεων (ομοφ.).

Άρση κατάσχεσης εις χείρας τρίτου που επιβλήθηκε μετά την υπαγωγή του οφειλέτη σε ρύθμιση. (...)α) Η επιβληθείσα κατάσχεση εις χείρας τρίτου μετά από την υπαγωγή του οφειλέτη σε ρύθμιση των χρεών του προς το Δημόσιο, κατά τις διατάξεις του άρθρου 51 του ν. 4305/2014, δηλαδή σε χρόνο κατά τον οποίο υπήρχε αναστολή εκ του νόμου της λήψης αναγκαστικών μέτρων, συντελέσθηκε παρά την ισχύουσα αναστολή και για το λόγο αυτό δεν είναι νόμιμη, δεν παράγει έννομες συνέπειες και οφείλει η Διοίκηση να την άρει (πλειοψ.). β) Όσον αφορά τα ποσά, τα οποία έχουν μέχρι τούδε εισπραχθεί από την ανωτέρω κατάσχεση εις χείρας τρίτου, το Δημόσιο θα προβεί σε συμψηφισμό αυτών και μέχρι την κάλυψη του ποσού που αντιστοιχεί στο 1/7 των δόσεων που έχουν απομείνει, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.14 του άρθρ. 51 του ν. 4305/2014, σε συνδυασμό με την παρ. 5 του άρθρ. 83 του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει (ομοφ.). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια με την 218/2015 Γνωμ. Α’ Τμήματος.