ΑΠΟΦΑΣΗ-ΠΛΑΙΣΙΟ 2008/841/ΔΕΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 24ης Οκτωβρίου 2008 για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος

Τροποποίηση του ν. 927/1979 (Α΄ 139) και προσαρμογή του στην απόφαση - πλαίσιο 2008/913/ΔΕΥ της 28ης Νοεμβρίου 2008, για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του ποινικού δικαίου (L 328) και άλλες διατάξεις.

Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας - Τροποποίηση του ν. 4557/2018 - Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1673 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες μέσω του ποινικού δικαίου, επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης και άλλες επείγουσες διατάξεις.

Ενσωμάτωση στο ελληνικό δίκαιο α) της Απόφασης−Πλαίσιο 2008/909/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2008,όπως τροποποιήθηκε με την Απόφαση – Πλαίσιο 2009/299/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2009, σχετικάμε την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης σε ποινικές αποφάσεις, οι οποίες επιβάλλουν ποινές στερητικές της ελευθερίας ή μέτρα στερητικά της ελευθερίας, για το σκοπό της εκτέλεσής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση(ΜΕΡΟΣ Α΄), β) της Απόφασης –Πλαίσιο 2008/947/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2008, όπως τροποποιήθηκε με την Απόφαση – Πλαίσιο 2009/299/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2009, σχετικά με την εφαρμογήτης αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης σε ποινικές αποφάσεις που προβλέπουν την αναστολή εκτέλεσης της ποινήςή απόλυση υπό όρους, με σκοπό την επιτήρηση των μέτρων αναστολής και των εναλλακτικών κυρώσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΜΕΡΟΣ Β΄), γ) της Απόφασης−Πλαίσιο 2009/829/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με την εφαρμογή, μεταξύ των κρατών − μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισηςστις αποφάσεις περί μέτρων επιτήρησης εναλλακτικά προς την προσωρινή κράτηση (ΜΕΡΟΣ Γ΄) και άλλες διατάξεις.

Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 5, 9, 13, 14, 15, 20, 29 και 32 του ν. 4816/2021 (Α΄ 118) «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας - Τροποποίηση του ν. 4557/2018 - Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1673 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες μέσω του ποινικού δικαίου, επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης και άλλες επείγουσες διατάξεις. ΑΔΑ: ΨΟΩΑ46ΜΠ3Ζ-6ΞΙ

Καθορισμός του τρόπου λειτουργίας της Επιτροπής Δικηγόρων που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 34 του ν. 3691/2008 (ΦΕΚ Α΄ 166), του τρόπου διαβίβασης των αναφορών των δικηγόρων όλης της Επικράτειας στην Επιτροπή καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και της διαδικασίας συνεργασίας και επικοινωνίας της με την ανωτέρω Επιτροπή.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Εργασίες καθαρισμού - βοτανίσματος για την καταπολέμηση ζιζανίων στο   χώρο του Δημοτικού Κοιμητηρίου: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι η 347/8.4.2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ......, με την οποία εγκρίθηκε, μεταξύ άλλων, η επίμαχη δαπάνη για τον καθαρισμό-βοτάνισμα για την καταπολέμηση των ζιζανίων στο νεκροταφείο Πειραιώς, δεν είναι αιτιολογημένη, σύμφωνα      με το άρθρο 61 του ν. 3979/2011, καθόσον στην απόφαση αυτή δεν αιτιολογείται η αδυναμία εκτέλεσης των ως άνω εργασιών με ίδια μέσα του Δήμου ....... Περαιτέρω, οι εργασίες καθαρισμού - βοτανίσματος του νεκροταφείου …εμπίπτουν στα καθήκοντα του υπηρετούντος στις Διευθύνσεις Καθαριότητας και Ανακύκλωσης και Περιβάλλοντος και Πρασίνου προσωπικού του ως άνω Δήμου και επιπλέον συνιστούν συνήθεις, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, εργασίες για την εκτέλεση των οποίων δεν απαιτούνται ειδικές γνώσεις και εμπειρία, δυνάμενες να εκτελεστούν από το υπάρχον προσωπικό, ενόψει και του ότι ο Δήμος δεν αποδεικνύει ότι αυτό στερείται των αναγκαίων γνώσεων για την εκτέλεσή τους (βλ. ΕΣ πράξη VII Τμ. 115/2011), καθώς όσα αναφέρονται στο ως άνω 401/8.4.2014 έγγραφο του Τμήματος Μελετών και Σχεδιασμού Έργων Πρασίνου του Δήμου ......(ιδίως ότι το υπάρχον προσωπικό αριθμεί 28 τεχνίτες πρασίνου, των οποίων        ο μέσος όρος ηλικίας πλησιάζει το όριο συνταξιοδότησης, πλέον 4 με σωματική βλάβη) είναι απορριπτέα ως αναπόδεικτα. Επομένως, οι εργασίες αυτές            μη νομίμως ανατέθηκαν σε τρίτο ιδιώτη, καθώς δεν πρόκειται περί εργασιών ειδικής φύσης, για την εκτέλεση των οποίων απαιτείται είτε προσωπικό           με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, που δεν διαθέτει το ήδη υπηρετούν προσωπικό είτε η χρήση τεχνικών μέσων που δεν διαθέτει ο οικείος Δήμος. Τέλος, ο φερόμενος ως δικαιούχος του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος προβάλλει ότι συντρέχει συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του Δήμου ......, όσον αφορά στη νομιμότητα πραγματοποίησης της ελεγχόμενης δαπάνης. Ο λόγος αυτός απαραδέκτως προβάλλεται, καθώς μόνο ο φορέας που εξέδωσε το χρηματικό ένταλμα πληρωμής δύναται να επικαλεστεί συγγνωστή πλάνη των οργάνων του και όχι ο φερόμενος ως δικαιούχος του εντάλματος (βλ. ΕΣ πράξη Ι Τμ. 26/2015, πρβλ. ΕΣ VI Τμ. απόφ. 2243/2011, πράξεις 67, 26/2008). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, συνεπώς αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.  

Προγραμματική σύμβαση...Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύμβαση αυτή μεταξύ του .... και της .... με το ανωτέρω περιεχόμενο αποτελεί γνήσια προγραμματική – οριζόντιας συνεργασίας σύμβαση, η οποία εξαιρείται, ως εκ τούτου, από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. Και τούτο, διότι συνάπτεται μεταξύ δύο αναθετουσών αρχών που αποβλέπουν στη μεταξύ τους συνεργασία προς την επίτευξη ενός σκοπού δημόσιου συμφέροντος (σχετ. Ελ.Συν. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 2769/2011, Ζ´ Κλ. 285/2015, 128/2013, πρβλ. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 2770, 2271/2011, Ζ´ Κλ. 175/2015), ο οποίος συνίσταται στην ψηφιακή/μηχανογραφική αναβάθμιση του ..... προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. Ειδικότερα, από το υποβληθέν σχέδιο προκύπτει η ανάληψη σχετικών υποχρεώσεων εκ μέρους των συμβαλλόμενων μερών, με αλληλοσυμπλήρωση των αρμοδιοτήτων τους, το δε αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης παρίσταται προδήλως συναφές με τους καταστατικούς σκοπούς της «....», και, επομένως, οι συμβαλλόμενοι εκκινούν από κοινή αφετηρία (Ελ.Συν. Ζ΄ Κλιμ. 223/2018). Εξάλλου, οι εμπλεκόμενοι φορείς και ιδίως η φερόμενη ως φορέας υλοποίησης του προγράμματος αναπτυξιακή επιχείρηση (οι συναλλαγές της οποίας, όπως προκύπτει από τα από τα αναφερόμενα στη σκέψη 3 της παρούσας, πραγματοποιείται σχεδόν εξ ολοκλήρου προς τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης της εδαφικής της περιφέρειας) δεν εκτελούν τις κρίσιμες δραστηριότητες στην ελεύθερη αγορά σε ποσοστό μεγαλύτερο του προβλεπόμενου στο άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 4412/2016 (πρβλ. Ελ.Συν. Τμ. Μείζ. Επτ. Σύνθ. 903/2018, βλ. αποφ. VI Tμ. 957/2018). Περαιτέρω, η πρόβλεψη στη σύμβαση της δυνατότητας της .... να αναθέσει σε ιδιώτες μέρος των αναγκαίων για την υλοποίηση της σύμβασης εργασιών, δεν είναι πρόσφορο να οδηγήσει σε καταστρατήγηση των διατάξεων περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων, δεδομένου ότι η εν λόγω εταιρεία, ως αναθέτουσα αρχή κατά τους όρους του άρθρου 2 του ν. 4412/2016, οφείλει κατά τις συναλλαγές της με τρίτους, οι οποίες είναι αναγκαίες για την επιτέλεση των καθηκόντων που της ανατίθενται με την ελεγχόμενη σύμβαση, να τηρεί τις διατάξεις περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων (βλ. Ελ.Συν. αποφ. VI Τμ. 957/2018). Τέλος, προβλέπεται η σύσταση Επιτροπής Παρακολούθησης, ενώ σε περίπτωση τυχόν παράβασης από τα συμβαλλόμενα μέρη των συμβατικών τους υποχρεώσεων προβλέπεται (άρθρο 6 του ελεγχόμενου σχεδίου) η κατάπτωση των ορισθεισών ποινικών ρητρών, και, συνεπώς, υφίσταται έλεγχος, ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει κάθε φορέας δυνάμει της προγραμματικής σύμβασης.

Προγραμματική σύμβαση....Με αυτά τα δεδομένα, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύμβαση αυτή μεταξύ του Δήμου ... και της .... με το ανωτέρω περιεχόμενο αποτελεί γνήσια προγραμματική – οριζόντιας συνεργασίας σύμβαση, η οποία εξαιρείται, ως εκ τούτου, από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. Και τούτο, διότι συνάπτεται μεταξύ δύο αναθετουσών αρχών (βλ. σκ. 4 και 5) που αποβλέπουν στη μεταξύ τους συνεργασία προς την επίτευξη ενός σκοπού δημόσιου συμφέροντος (σχετ. Ελ.Συν. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 2769/2011, Ζ´ Κλ. 329, 298/2018, 285/2015, 128/2013, πρβλ. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 2770, 2271/2011, Ζ´ Κλ. 175/2015), ο οποίος συνίσταται: α) στην μηχανογραφική υποστήριξη Τμημάτων της Διεύθυνσης Οικονομικών και β) στην ανάπτυξη, συντήρηση, αναβάθμιση, εκσυγχρονισμό και μηχανογραφική υποστήριξη των ηλεκτρονικών εφαρμογών του συστήματος είσπραξης βεβαιωμένων παραβάσεων Κ.Ο.Κ., οφειλών και τελών της Διεύθυνσης Προσόδων του Δήμου ..... Ειδικότερα, από το υποβληθέν σχέδιο, προκύπτει η ανάληψη σχετικών υποχρεώσεων εκ μέρους των συμβαλλόμενων μερών, με αλληλοσυμπλήρωση των αρμοδιοτήτων τους, το δε αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης παρίσταται προδήλως συναφές με τους καταστατικούς σκοπούς της «...», και, επομένως, οι συμβαλλόμενοι εκκινούν από κοινή αφετηρία (Ελ.Συν. Ζ΄ Κλιμ. 223/2018). Εξάλλου, οι εμπλεκόμενοι φορείς και ιδίως η φερόμενη ως φορέας υλοποίησης του προγράμματος αναπτυξιακή επιχείρηση (οι συναλλαγές της οποίας, όπως προκύπτει από τα από τα αναφερόμενα στη σκέψη 4.2 της παρούσας, πραγματοποιείται σχεδόν εξ ολοκλήρου προς τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης της εδαφικής της περιφέρειας) δεν εκτελούν τις κρίσιμες δραστηριότητες στην ελεύθερη αγορά σε ποσοστό μεγαλύτερο του προβλεπόμενου στο άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 4412/2016 (πρβλ. Ελ.Συν. Τμ. Μείζ. Επτ. Σύνθ. 903/2018, βλ. αποφ. VI Tμ. 957/2018). Περαιτέρω, η πρόβλεψη στη σύμβαση της δυνατότητας της ..... να αναθέσει σε ιδιώτες μέρος των αναγκαίων για την υλοποίηση της σύμβασης εργασιών, δεν είναι πρόσφορο να οδηγήσει σε καταστρατήγηση των διατάξεων περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων, δεδομένου ότι η εν λόγω εταιρεία, ως αναθέτουσα αρχή κατά τους όρους του άρθρου 2 του ν. 4412/2016, οφείλει κατά τις συναλλαγές της με τρίτους, οι οποίες είναι αναγκαίες για την επιτέλεση των καθηκόντων που της ανατίθενται με την ελεγχόμενη σύμβαση, να τηρεί τις διατάξεις περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων (βλ. Ελ.Συν. αποφ. VI Τμ. 957/2018). Τέλος, προβλέπεται η σύσταση Επιτροπής Παρακολούθησης, ενώ, σε περίπτωση τυχόν παράβασης από τα συμβαλλόμενα μέρη των συμβατικών τους υποχρεώσεων, προβλέπεται (άρθρο 10 του ελεγχόμενου σχεδίου) η κατάπτωση των ορισθεισών ποινικών ρητρών, και, συνεπώς, υφίσταται έλεγχος, ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει κάθε φορέας δυνάμει της προγραμματικής σύμβασης.

Προγραμματική σύμβαση Εργασίες βελτίωσης εγκαταστάσεων  επισκοπείου :Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) Η ως άνω συναφθείσα, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 100 του ν. 3852/2010 και 12 του ν.3513/2006, προγραμματική σύμβαση με το περιεχόμενο που προπαρατέθηκε και κυρίως από τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, αλλά και από το γεγονός ότι για την υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου αυτής απαιτείται η περαιτέρω σύναψη εκτελεστικής σύμβασης έργου με ανάδοχο, εγκαθιδρύει, πράγματι, συνεργασία μεταξύ των άνω δημοσίων φορέων με σκοπό, δια της ισόρροπης αλληλοσυμπλήρωσης αρμοδιοτήτων ή οικονομοτεχνικών μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους δια της υλοποίησης ενός έργου γενικότερης κοινωνικής ωφέλειας εντός της χωρικής αρμοδιότητάς τους, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αναβάθμιση του θρησκευτικού πολιτισμού και στην τόνωση του θρησκευτικού φρονήματος των κατοίκων της περιοχής, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Περιφέρεια (βλ. το 91483/1073/21.5.2018 συνημμένο έγγραφο και το τεχνικό δελτίο του έργου της Περιφέρειας). Το γεγονός δε ότι η Περιφέρεια αναλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης του έργου δεν καθιστά μη νόμιμη την προγραμματική σύμβαση, διότι αφενός καταλείπεται ευρύ πεδίο συνεργασίας, ιδίως οικονομικής και τεχνικής, μεταξύ των μερών, αφετέρου μέσω της χρηματοδότησης αυτής εξασφαλίζεται αποτελεσματικότερα η υλοποίηση του παραπάνω έργου (Ε.Σ., Αποφ. VI Τμ. 4169/2015, 2225/2016, 214/2017), απορριπτομένου ως αβασίμου του σχετικού λόγου διαφωνίας. Περαιτέρω, αορίστως αμφισβητείται από τον Αναπληρωτή Επίτροπο η αποτελεσματική εκτέλεση της προγραμματικής σύμβασης, διότι δεν αναφέρονται τα ειδικότερα εκείνα στοιχεία, βάσει των οποίων προκύπτει με βεβαιότητα η ελλιπής στελέχωση της Τεχνικής Υπηρεσίας της ........, η οποία συστάθηκε και λειτουργεί με την υπ΄αριθμ.  2994/5.6.2007 απόφαση του Μητροπολίτη .... (Β΄1855). Ανεξαρτήτως τούτων, ο σχετικός λόγος παρίσταται και ουσία αβάσιμος, διότι τόσο από το περιεχόμενο της σύμβασης όσο και από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει ότι η μελέτη του έργου έχει εκπονηθεί από την Τεχνική Υπηρεσία της Μητρόπολης, βάσει δε αυτής συντάχθηκε και το τεχνικό δελτίο του έργου της Περιφέρειας για την ένταξη αυτού στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ 2016) και τη χρηματοδότηση αυτού από τη ΣΑΕΠ 041 κε 2016ΕΠ04100011 (βλ. σχετ. την 2311/10.10.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, και το 28350/386/20.2.2018- ορθή επανάληψη έγγραφο της Π.Ε. ....), ενώ ήδη εκδόθηκε με επιμέλεια της ίδιας ως άνω υπηρεσίας και ο 1ος λογαριασμός του έργου. Σε κάθε δε περίπτωση, η ορθή εκτέλεση της σύμβασης εξασφαλίζεται και από την ορισθείσα τριμελή Επιτροπή Παρακολούθησης, δύο εκ των τακτικών μελών της οποίας είναι πολιτικοί μηχανικοί και ως εκ τούτου, λαμβανομένου υπόψη και του ύψους του προϋπολογισμού του έργου, δεν τίθεται θέμα αδυναμίας αποτελεσματικής εκτέλεσης του αντικειμένου της προγραμματικής σύμβασης από τεχνικής απόψεως. β) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Αναπληρωτή Επίτροπο, εφόσον στην προκειμένη περίπτωση το έργο "Εργασίες Βελτίωσης Εγκαταστάσεων του Επισκοπείου της ........" χρηματοδοτείται κατά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του από πόρους της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, μη νομίμως για την ανάθεσή του τηρήθηκε η διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού κατ΄εφαρμογή των διατάξεων του "Κανονισμού αναθέσεως και εκτελέσεως παρά της ........ και των υπαγομένων σε αυτήν εκκλησιαστικών νομικών προσώπων συμβάσεων, έργων, μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών" (Β΄693/7.3.2017), αντί της διενέργειας δημόσιου ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού από γνωμοδοτική επιτροπή, κατ΄εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4412/2016, που διέπουν τον Διατάκτη (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας) της ελεγχόμενης δαπάνης ως οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης β΄βαθμίδας κατά την ανάθεση συμβάσεων έργων. Ωστόσο το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη αφενός τον προϋπολογισμό του έργου και αφετέρου το γεγονός ότι εν πάση περιπτώσει τηρήθηκε μία διαδικασία προς ανεύρεση της χαμηλότερης προσφοράς μεταξύ τριών οικονομικών φορέων, οι προσφορές των οποίων αξιολογήθηκαν από γνωμοδοτική επιτροπή καθώς και την ερμηνευτική δυσχέρεια ως προς την επιλογή των εφαρμοστέων εν προκειμένω διατάξεων ως προς τα έργα που δημοπρατούν τα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα, ιδίως μετά τις ρυθμίσεις του άρθρου 68 παρ. 1 υποπαρ. 3 και 6 του ν. 4235/2014 (Α΄32), κρίνει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, όλα τα εμπλεκόμενα όργανα τόσο εκείνα της ........ όσο και εκείνα του Διατάκτη της εντελλόμενης δαπάνης (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας/Π.Ε. ....) ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.