Νομιμότητα υπογραφής συμπληρωματικής σύμβασης μετά από απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου παρά την αρνητική σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ).(...)Δοθέντος ότι κατά τη νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η αναθέτουσα αρχή δικαιούται να αποφασίσει αιτιολογημένα την υποβολή του φακέλου μαζί με σχέδιο της σύμβασης στο Ελεγκτικό Συνέδριο, για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου, παρά την αρνητική σύμφωνη γνώμη της ΕΑΑΔΗΣΥ, σχετικά με τη νομιμότητα της απόφασης της αναθέτουσας αρχής να προσφύγει στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, έπεται, κατά νομική και λογική ακολουθία, ότι οφείλει να συμμορφώνεται προς την απόφαση του Δικαστηρίου τούτου, σχετικά με τη νομιμότητα υπογραφής της υποβληθείσας σύμβασης, χωρίς να εμποδίζεται από την υποχρέωσή της (που απορρέει από το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. δδ' του V. 4013/2011), να μην εκδίδει την απόφασή της για προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Αρχής.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Δικαιολογητικά:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Οργανισμό (ν.π.δ.δ.) σε κοινοπραξία για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτιρίων των διαφόρων υπηρεσιών του, καθόσον: α) μη νομίμως ο Οργανισμός προέβη σε απευθείας αναθέσεις ανά μήνα των υπηρεσιών καθαριότητας, διότι δεν αποδεικνύεται ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγουσας ανάγκης που να οφείλονται σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες καταστάσεις, β) λαμβανομένου υπόψη ότι προκηρύχθηκε τακτικός διαγωνισμός για τη διενέργεια του οποίου απαιτείται εύλογο χρονικό διάστημα, αποδεικνύεται ότι η αναθέτουσα αρχή αναιτιολόγητα προέβη σε απευθείας ανά μήνα αναθέσεις των υπηρεσιών καθαριότητας (Απρίλιος έως και Οκτώβριο του 2014), προκαλώντας έτσι κατάτμηση της σχετικής δαπάνης υπερβαίνουσας το χρηματικό όριο των 207.000 ευρώ, άνω του οποίου έχουν πεδίο εφαρμογής τα π.δ. 59/2007 και 60/2007, και συνεπώς απαιτείται πριν από τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.) επί της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης και γ) οι απευθείας ανά μήνα αναθέσεις συνιστούν κατάτμηση της δαπάνης και συνεπώς οι σε εκτέλεση αυτών συναφθείσες συμβάσεις δεν υπήχθησαν επί ποινή ακυρότητας στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (Ανακλήθηκε με την 61/2015 Πράξη του IV Τμήματος)

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-Έλεγχος νομιμότητας:Με τα δεδομένα αυτά, το γεγονός ότι οι τροποποιήσεις, με τις από 8 Δεκεμβρίου 2015 πρόσθετες πράξεις, της συμφωνίας - πλαίσιο και των εκτελεστικών συμβάσεων δεν υποβλήθηκαν στο προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν ασκεί επιρροή στην παρούσα διαδικασία προσυμβατικού ελέγχου, δεδομένου ότι, λόγω της επελθούσας με αυτές επιμήκυνσης του χρόνου ολοκλήρωσης του 1ου Σταδίου, ο χρόνος αυτός συμφωνεί πλέον με τις προβλέψεις της διακήρυξης καθώς και με την υποβληθείσα προσφορά του αναδόχου, λαμβάνοντας άλλωστε υπόψη ότι κατά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του 1ου Σταδίου ανερχόταν σε δώδεκα (12) μήνες, η δε εκ των υστέρων σύμπτυξή του οφείλεται στις υποδείξεις της διαχειριστικής αρχής 

Μεταφορά μαθητών-Προσυμβατικός έλεγχος.(,,,,) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προηγουμένως έγιναν δεκτά, η υπό κρίση αίτηση είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη, καθόσον στρέφεται κατά μη οριστικής πράξης, δοθέντος ότι ο προσυμβατικός έλεγχος της διαδικασίας δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί από την αρμόδια Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αφού στο διατακτικό της προσβαλλόμενης πράξης δεν διατυπώνεται οριστική, θετική ή αρνητική κρίση, αλλά αναβάλλεται, για την ασφαλέστερη διάγνωση της υπόθεσης, η έκδοση οριστικής απόφασης και, ως εκ τούτου, η αρμόδια Επίτροπος δεν έχει απεκδυθεί της αρμοδιότητάς της για την άσκηση του προβλεπόμενου προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί των ως άνω σχεδίων συμβάσεων. Κατόπιν αυτού, ήτοι μετά την απόρριψη ως απαράδεκτης της ως άνω αίτησης ανάκλησης, καθίσταται πλέον άνευ αντικειμένου και πρέπει, για το λόγο αυτό, να απορριφθεί η αιτούμενη την απόρριψή της ασκηθείσα παρέμβαση...

Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι από τις 03.12.2007, ημερομηνία έναρξης της ισχύος των διατάξεων αυτών, οι συγχρηματοδοτούμενες συμβάσεις, μεταξύ των οποίων και εκείνες της περιόδου 2000-2006, που συνάπτονται με συμβαλλόμενο μέρος το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και τις δημόσιες επιχειρήσεις ή τους δημόσιους οργανισμούς για την εκτέλεση έργων, την προμήθεια αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών, υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μόνο εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους υπερβαίνει το όριο των πέντε εκατομμυρίων ευρώ (αντί του ενός εκατομμυρίου ευρώ που ίσχυε μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία). Συνεπώς, από τις 03.12.2007 και εφεξής, οι προαναφερόμενες συμβάσεις, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων είναι μικρότερη του ποσού αυτού (5.000.000 ευρώ), δεν υπάγονται στην αρμοδιότητα προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. Πράξη VI Τμ. 255/2007).

Διορισμός μελών της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ).

Διάρκεια της θητείας διοριζόμενου μέλους της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ), σε περίπτωση εκλείψεως ή αποχωρήσεως μέλους– Διαδικασία διορισμού.Στην περίπτωση κατά την οποία μέλος της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ), πλην του Προέδρου, εκλείψει ή αποχωρήσει για οποιονδήποτε λόγο πριν τη λήξη της θητείας του και στη θέση του διορισθεί νέο μέλος, το νέο μέλος πρέπει να διορισθεί για το υπόλοιπο της θητείας του αντικαθιστάμενου μέλους. (ομόφ.) 

Προμήθεια υγρών καυσίμων. (Προσυμβατικός έλεγχος Κλιμακίου).(..)κατά παράβαση των περί προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου διατάξεων, η προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών για τις ανάγκες της Περιφερειακής Ενότητας .... έτους 2017 δεν εκτιμήθηκε ενιαία, αλλά κατατμήθηκε και ανατέθηκε κατόπιν διενέργειας δύο δημόσιων ανοικτών διαγωνισμών, ενδεικτικού προϋπολογισμού δαπάνης 156.010,52 ευρώ ο πρώτος, και 512.640,80 ευρώ ο δεύτερος, χωρίς να υποβληθεί στον προσυμβατικό έλεγχο του αρμόδιου Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..)Εν όψει των προεκτεθέντων, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, ως απορρέουσα από άκυρη σύμβαση. Το Κλιμάκιο, όμως, συνεκτιμά α) ότι εχώρησε προσυμβατικός έλεγχος της εξέλιξης της διαδικασίας του δεύτερου διαγωνισμού, έστω και από μονοπρόσωπο όργανο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ήτοι από την Αναπληρώτρια Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, β) ότι τηρήθηκε η απαίτηση διενέργειας τακτικού διαγωνισμού και για το επίμαχο πρώτο τμήμα της προμήθειας, γ) ότι η διαδικασία του πρώτου αυτού διαγωνισμού εξελίχθηκε με τήρηση των διαδικαστικών κανόνων και των θεμελιωδών απαιτήσεων που είχαν καθορισθεί εξ΄αρχής, με την οικεία διακήρυξη, γ) ότι σε αυτόν συμμετείχαν πέντε εταιρείες, ήτοι περισσότερες από τις τρεις που συμμετείχαν στον δεύτερο ελεγθέντα από την Επίτροπο διαγωνισμό. Ως εκ τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει   ότι τα όργανα της Περιφέρειας ....– Περιφερειακής Ενότητας .... ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων και ότι συντρέχει, στην προκειμένη περίπτωση, λόγος θεώρησης του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος λόγω συγγνωστής πλάνης.(..)η εντελλόμενη με το .. οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Περιφέρειας ....- Περιφερειακής Ενότητας ...., ποσού 13.129,56 ευρώ, δεν είναι νόμιμη, το εν λόγω όμως ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε παρέλθει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά παράβαση του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007 προέβη το Νοσοκομείο στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την ανάθεση της εν λόγω υπηρεσίας, καθόσον και μόνο η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της σύμβασης είναι ίση με το ποσό των 207.000 ευρώ, συνυπολογιζομένης δε και της παράτασης αυτής, ανέρχεται σε 343.364,61 ευρώ (207.000 + 136.364,61) και ως εκ τούτου επιβαλλόταν η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού, ενώ δεν προκύπτει η συνδρομή έκτακτων περιστάσεων, οφειλομένων σε απρόβλεπτα γεγονότα, τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση εγκαίρως της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας. β) Σε κάθε περίπτωση, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 2 του ν. 4013/2011, δεν προηγήθηκε ....,  η σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.Δ.Η.Σ.Υ.), ... γ) Περαιτέρω, η πραγματοποίηση τμηματικών αναθέσεων της επίμαχης υπηρεσίας καθαριότητας εντός του ίδιου έτους, κατά κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για να καλυφθούν οι ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου, καταστρατηγεί και τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενόψει του ότι η οικεία δαπάνη, υπολογιζόμενη σε ετήσια βάση (45.484,87Χ12), υπερβαίνει το ποσό των 500.000 ευρώ, άνω του οποίου απαιτείται η διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου από Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. δ).... μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με την ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία, καθώς δεν προκύπτει ότι είχε παρασχεθεί σ’ αυτό σχετική δυνατότητα, στο πλαίσιο του συστήματος της ανάθεσης παροχής υπηρεσιών που θεσπίζει ο ν. 3580/2007, στο δε Π.Π.Υ.Υ. 2014 έχει ενταχθεί ανοικτός διαγωνισμός για την ανάθεση της εν λόγω υπηρεσίας.

Δεν είναι δυνατόν να διενεργηθεί από το Κλιμάκιο ο αιτούμενος έλεγχος νομιμότητας σε υποβαλλόμενο σχέδιο διακήρυξης, καθόσον τα υποβληθέντα έγγραφα δεν στοιχειοθετούν επιμέρους φάση της διαδικασίας του διαγωνισμού που ελέγχεται προληπτικά από το Ελεγκτικό Συνέδριο (απουσία έγκρισης διακήρυξης, μη ολοκληρωμένη τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας) αλλά αποτελούν εσωτερικές προπαρασκευαστικές πράξεις της αναθέτουσας αρχής, στο στάδιο της κατάρτισης του διαγωνισμού, που προηγούνται της έναρξης της διαδικασίας δημοπράτησης της παροχής υπηρεσιών, για τις οποίες το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν έχει σχετική γνωμοδοτική αρμοδιότητα. Οι δημόσιοι φορείς δεν δύνανται να ζητούν την άσκηση ελέγχου νομιμότητας για κάθε φάση της όλης διαδικασίας χωρίς προϋποθέσεις και περιορισμούς, ακόμα και πριν από την ενεργοποίηση του διαγωνισμού, διότι αυτό θα είχε ως συνέπεια να μεταβληθεί το Κλιμάκιο, χωρίς να υπάρχει σχετική πρόβλεψη στο νόμο, σε γνωμοδοτικό όργανο της Διοίκησης, καλούμενο να εκφέρει γνώμη επί οποιουδήποτε νομικού ζητήματος που ανέκυπτε στο πλαίσιο της διαδικασίας του διαγωνισμού. Το χρονικό σημείο έναρξης της διαδικασίας δημοπράτησης μίας δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών (που αποτελεί και το χρονικό σημείο έναρξης της πρώτης επιμέρους φάσης της διαδικασίας) ταυτίζεται με το χρονικό σημείο ολοκλήρωσης των διατυπώσεων πλήρους δημοσιότητας που απαιτούνται για τις υπηρεσίες αυτές, προ του οποίου δεν νοείται εν εξελίξει ενεργή διαδικασία δημοπράτησης.(...) Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο του ελέγχου αυτού το Κλιμάκιο δεν υποκαθιστά τα αρμόδια διοικητικά όργανα στην ουσιαστική εκτίμηση των πραγμάτων, ούτε ελέγχει την ορθότητα των τεχνικών κρίσεων της Διοίκησης ή τις κρίσεις σκοπιμότητας, αρκούμενο στον έλεγχο της αιτιολογίας των σχετικών διοικητικών πράξεων, καθώς και στον έλεγχο της υπέρβασης ή μη από τα διοικητικά όργανα των άκρων ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας. Περαιτέρω, στις διατάξεις του ως άνω άρθρου, στο οποίο ρυθμίζεται η συνταγματικά κατοχυρωμένη αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον έλεγχο συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας με αντισυμβαλλόμενο το Δημόσιο ή νομικό πρόσωπο που εξομοιώνεται με αυτό, προβλέπεται ρητά και η δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να προκαλεί τον έλεγχο νομιμότητας επιμέρους φάσεων της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, έτσι ώστε να εντοπίζεται το συντομότερο δυνατό κάθε νομική πλημμέλεια που θα μπορούσε να έχει ως συνέπεια την ακυρότητα του διαγωνισμού (βλ. πράξη VI Τμ. Ελ. Συν. 53/2005). Στην περίπτωση δε που πρόκειται για επιμέρους φάσεις της διαδικασίας του διαγωνισμού, ήτοι κάθε διακριτού τμήματος της δημοπρασίας, που αρχίζει, το πρώτον, με την ενεργοποίηση του διαγωνισμού (μέσω της έγκρισης της σχετικής διακήρυξης από τα αρμόδια όργανα του φορέα και την τήρηση των απαιτουμένων διατυπώσεων δημοσιότητας) και ολοκληρώνεται με την έκδοση ορισμένης διοικητικής πράξης, προβλεπόμενης για το στάδιο αυτό, βάσει των κειμένων διατάξεων, ακολουθείται δε από το επόμενο στάδιο – φάση και ούτω καθ’ εξής, μέχρι την κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και την υπογραφή της οικείας σύμβασης, τότε για τη διενέργεια του σχετικού ελέγχου νομιμότητας, απαιτούνται όλα τα έγγραφα και λοιπά στοιχεία που απαρτίζουν και αφορούν την εν λόγω ελεγχόμενη επιμέρους φάση, πριν από την υποβολή των οποίων δεν μπορεί να ζητηθεί ούτε να ασκηθεί η ελεγκτική αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. πράξη Ε΄ Κλιμ. Ελ. Συν. 415/2003). Εξάλλου, η υιοθέτηση, ως προς τις ανωτέρω διατάξεις, της ερμηνευτικής εκδοχής ότι οι δημόσιοι φορείς δύνανται να ζητούν την άσκηση ελέγχου νομιμότητας για κάθε φάση της όλης διαδικασίας χωρίς προϋποθέσεις και περιορισμούς, ακόμη και πριν από την ενεργοποίηση του διαγωνισμού, προκειμένου να αποφαίνεται το οικείο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί ανακύψαντος νομικού ζητήματος, θα είχε ως συνέπεια να μεταβληθεί το Κλιμάκιο, χωρίς να υπάρχει σχετική πρόβλεψη στο νόμο, σε γνωμοδοτικό όργανο της Διοίκησης, καλούμενο να εκφέρει γνώμη επί οποιουδήποτε νομικού ζητήματος ανέκυπτε στο πλαίσιο της διαδικασίας του διαγωνισμού (βλ. πράξεις ΣΤ΄ Κλιμ. Ελ. Συν. 109/2005 και 22/2006 ).