Ενημέρωση για αποδοχή από τον Υπουργό Εσωτερικών της υπ’ αριθμ. 233/2019 Γνωμοδότησης του Ε’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΣΚ 233/2019 ΒΛΕΠΕ ΕΔΩ:ΝΣΚ/233/2019Ποιός είναι ο αρμόδιος φορέας για να αποφανθεί τη συνέχιση ή τη λύση συμβάσεων Ειδικών Χωροταξικών Μελετών, που εκπονήθηκαν με το ν. 716/1977.Αρμόδιος φορέας για να αποφανθεί σχετικά με τη λύση ή τη συνέχιση των ανωτέρω συμβάσεων είναι η (αιρετή) Περιφέρεια, η οποία θα ενεργήσει με τα αρμόδια όργανά της (ομόφ.).

Αρμοδιότητα συντήρησης τεχνικών έργων επί των οδών. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 3481/2006, τις εκδοθείσες προς εκτέλεσή του αποφάσεις του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ και των Γενικών Γραμματέων των Περιφερειών και του άρθρου 186 του ν. 3852/2010, ο φορέας ο οποίος είναι κατά το νόμο αρμόδιος για τη συντήρηση των οδών και γενικότερα των συγκοινωνιακών έργων, ήτοι οι Περιφέρειες, μεταξύ αυτών και η Περιφέρεια Αττικής, έχουν την αρμοδιότητα για τη συντήρηση των τεχνικών και λοιπών συνοδών έργων, στα οποία περιλαμβάνονται και οι γέφυρες, που βρίσκονται στις οδούς των οποίων έχουν την υποχρέωση συντήρησης (ομόφωνα)

Προμήθεια σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων...Κατόπιν τούτων, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να απορριφθεί, κατά το αντίστοιχο μέρος, η παρέμβαση της Εταιρείας «.....», να ανασταλεί δε: α) η εκτέλεση της προσβαλλομένης αποφάσεως της ...., κατά το μέρος που απέρριψε τις προβληθείσες, με την προδικαστική προσφυγή της αιτούσας, αιτιάσεις κατά της αποδοχής της προσφοράς της «..........» και κατά της συμμετοχής της στο επόμενο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας, β) η εκτέλεση της ..../24-10-2018 αποφάσεως του Γενικού Διευθυντή Επιχειρησιακών Λειτουργιών της «..........», κατά το μέρος που έκρινε τυπικά και τεχνικά αποδεκτή την προσφορά της Εταιρείας «.........» και της επέτρεψε τη συμμετοχή της στο επόμενο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας (ελέγχου και αξιολόγησης οικονομι­κών προσφορών), και γ) η εν γένει πρόοδος του επίμαχου διαγωνισμού. Οίκοθεν, πάντως, νοείται ότι η .... διατηρεί την ευχέρεια να επανέλθει επί της υποθέσεως, προκειμένου, ενόψει και των κριθέντων με την παρούσα απόφαση σχετικά με το έννομο συμφέρον της αιτούσας ως μη οριστικώς αποκλεισθείσης από τον διαγωνισμό, να εξετάσει επί της ουσίας τις προβληθείσες κατά της συμμετοχής της «.......» αιτιάσεις της προδικαστικής προσφυγής, οπότε, αναλόγως με την κρίση της, θα είναι δυνατή ή όχι η συνέχιση του διαγωνισμού. Η άσκηση, εξάλλου, της ευχέρειας αυτής δεν έρχεται σε αντίθεση με την 54/2018 απόφαση της παρούσας Επιτροπής, με την οποία κρίθηκε ότι η ......, δεσμευόμενη από προη­γούμενη απόφασή της, δεν μπορεί να επανέλθει επί κριθέντος, με την εν λόγω απόφαση, νομικού ζητήματος, καθόσον η κρίση αυτή αυτονοήτως δεν αφορά σε περιπτώσεις που, όπως εν προκειμένω, η Αρχή επανέρχεται, κατόπιν αναστολής εκτελέσεως προηγούμενης αποφάσεώς της με απόφαση της Επιτροπής Αναστολών, λόγω πιθανολογούμενης παράβασης των επιμέρους κρίσεων της, αλλά σε περιπτώσεις που η Αρχή, επιλαμβανόμενη εκ νέου της υποθέσεως κατόπιν προδικαστικής προσφυγής του αυτού ή άλλου διαγωνιζομένου κατά πράξεως του αναθέτοντος φορέα, η οποία εκδόθηκε σε συμμόρφωση προς την αρχική της απόφαση, αποκλίνει από την τελευταία, υιοθετώντας διαφορετική ερμηνεία του εφαρμοστέου νομοθετικού καθεστώτος. Για τον ίδιο λόγο, δεν κωλύεται η επάνοδος της ..... επί της παρούσας υποθέσεως, εκ μόνου του λόγου ότι, όπως εκρίθη με την ίδια ως άνω απόφαση της Επιτροπής Αναστολών (54/2018), η Αρχή καθίσταται αναρμόδια κατά Νόμον να κρίνει και να δεχθεί προδικαστική προσφυγή μετά την άπρακτη πάροδο της αποκλειστικής προθεσμίας, εντός της οποίας υποχρεούται να την εξετάσει, υποχρέωση που αναφέρεται στις συνήθεις περιπτώσεις διαφορών και όχι σε περιπτώσεις που, όπως εν προκειμένω, με δικαστική απόφαση, εκδοθείσα στο πλαίσιο παροχής προσωρινής προστασίας, πιθανολογείται σοβαρά ότι η Αρχή, παραλείποντας να αποφανθεί επί της ουσίας των αιτιάσεων της ασκηθείσης ενώπιον της προδικαστικής προσφυγής, παρέβη τις εκ του Νόμου υποχρεώσεις της.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, ΣΥΝΤΉΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΥ ΣΤΟΝ ΔΥΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, ΣΤΟΥΣ ΚΑΘΕΤΟΥΣ ΆΞΟΝΕΣ Α29 και Α25 ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΤΑΘΜΩΝ ΔΙΟΔΙΩΝ (2018 -2020) - ΠΡΟΑΙΡΕΣΗ Α»(...)για να διενεργηθεί ο προβλεπόμενος έλεγχος νομιμότητας των σχεδίων δημόσιων συμβάσεων εκτέλεσης έργων, ο αρμόδιος φορέας υποχρεούται να υποβάλει στο Ελεγκτικό Συνέδριο πλήρη φάκελο με όλα τα σχετικά έγγραφα και στοιχεία. Αν ο υποβληθείς φάκελος δεν είναι πλήρης, το Κλιμάκιο δύναται να αναβάλει την οριστική κρίση του και να ζητήσει τη συμπλήρωση των ελλειπόντων στοιχείων, προκειμένου να οδηγηθεί σε ασφαλή κρίση ως προς τη νομιμότητα της προς υπογραφή συμβάσης(...)Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση, προκειμένου η … Α.Ε. να προσκομίσει τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη στοιχεία.  

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«Επισκευές – Κατασκευές στο ... Γήπεδο»(...)για να διενεργηθεί ο προβλεπόμενος έλεγχος νομιμότητας των σχεδίων δημόσιων συμβάσεων εκτέλεσης έργων και έργων Ο.Τ.Α, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων υπερβαίνει τα προβλεπόμενα ποσοτικά όρια, ο αρμόδιος φορέας υποχρεούται να υποβάλει στο Ελεγκτικό Συνέδριο πλήρη φάκελο με όλα τα σχετικά έγγραφα και στοιχεία. Αν ο υποβληθείς φάκελος δεν είναι πλήρης, το Κλιμάκιο δύναται να αναβάλει την οριστική κρίση του και να ζητήσει τη συμπλήρωση των ελλειπόντων στοιχείων εντός προθεσμίας, που δεν υπερβαίνει τις δεκαπέντε (15) ημέρες(...)Ενόψει των ανωτέρω ελλείψεων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβληθεί η οριστική κρίση του, προκειμένου ο Δήμος … να προσκομίσει τα ανωτέρω στοιχεία εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση σ’ αυτόν της παρούσας Πράξης.

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ:..Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, δεδομένου ότι οι επαναπροσληφθέντες εργαζόμενοι ουδέποτε συνδέθηκαν με την Δ.Ε.Υ.Α. .... με ενεργή σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, η οποία να έχει διαγνωσθεί ως τέτοιου είδους σχέση εργασίας είτε με δικαστική απόφαση που παράγει δεδικασμένο, είτε με διοικητική πράξη με τεκμήριο νομιμότητας, είτε με απόφαση του Δ.Σ. της Επιχείρησης η οποία να παραμένει ισχυρή. Ειδικότερα, οι ανωτέρω ρητά προσλήφθηκαν με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου και η μετατροπή των συμβάσεων αυτών σε αορίστου χρόνου ουδέποτε αναγνωρίστηκε με δικαστική απόφαση που να παράγει δεδικασμένο. Αντίθετα δε αναγνωρίστηκε η ακυρότητα της εν λόγω μετατροπής από το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιχείρησης, με τη 12/2013 απόφασή του, με την οποία αποδέχθηκε την εισήγηση του νομικού συμβούλου της και προέβη στη λύση των συμβάσεων των ανωτέρω. Η παραίτηση δε των ως άνω εργαζομένων από τα ένδικα βοηθήματα της αγωγής και της έφεσης συνεπάγεται την αναβίωση της ανωτέρω προσβληθείσας 12/2013 απόφαση του Δ.Σ. της Επιχείρησης, ήτοι της απόφασης του εργοδότη τους με την οποία αναγνωρίζεται η ακυρότητα των συμβάσεων εργασίας τους ως αορίστου χρόνου, και συνεπώς και τη μη υπαγωγή αυτών στο ρυθμιστικό πεδίο του άρθρου 13 του ν. 4483/2017.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/3/2019

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Ανέγερση οικισμού 176 κατοικιών σε διώροφα κτίρια τύπων 2.25, 2.52, 2.56, 2.21, 2.24, μιας αίθουσας συγκέντρωσης τύπου 1.12, έξι καταστημάτων τύπου 1.17, και ενός βιολογικού σταθμού με τις εγκαταστάσεις τους και τα έργα υποδομής τους και διαμόρφωσης (οδοποιία, δίκτυα ύδρευσης-αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμός περιβάλλοντος χώρου, φύτευση κ.λπ.) στην Κέρκυρα, θέση Άγιος Ιωάννης του Ν. Κερκύρας με την επωνυμία «ΚΕΡΚΥΡΑ V»(...)για να διενεργηθεί ο προβλεπόμενος έλεγχος νομιμότητας των σχεδίων δημόσιων συμβάσεων εκτέλεσης έργων, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων υπερβαίνει τα προβλεπόμενα ποσοτικά όρια, ο αρμόδιος φορέας υποχρεούται να υποβάλει στο Ελεγκτικό Συνέδριο πλήρη φάκελο με όλα τα σχετικά έγγραφα και στοιχεία. Αν ο υποβληθείς φάκελος δεν είναι πλήρης, το Κλιμάκιο δύναται να αναβάλει την οριστική κρίση του και να ζητήσει τη συμπλήρωση των ελλειπόντων στοιχείων, προκειμένου να οδηγηθεί σε ασφαλή κρίση ως προς τη νομιμότητα της προς υπογραφή σύμβασης. Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης. Διατάσσει τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου 
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ε/405/2020

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:  (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προηγουμένως έγιναν δεκτά, η ως άνω προγραμματική σύμβαση δεν είναι νόμιμη, καθόσον, ανεξάρτητα από το ότι στο κείμενό της δεν προσδιορίζεται η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της, όπως αυτή προκύπτει από το ετήσιο κόστος διαχείρισης που αναλογεί στο Δήμο .... κατά το χρόνο διάρκειας της σύμβασης, υπογράφηκε χωρίς την προηγούμενη υποβολή της στον προβλεπόμενο από τις προαναφερθείσες διατάξεις προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας που διενεργεί ο αρμόδιος Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, παρά το γεγονός ότι όπως προκύπτει από την εγγεγραμμένη για το έτος 2011 πίστωση στον προϋπολογισμό του Δήμου, ποσού 213.089,38 ευρώ (βλ. την από 23.4.2013 βεβαίωση του Δημάρχου …..), η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της υπερβαίνει το όριο των 100.000,00 ευρώ. Παρά δε το ότι δεν υφίσταται υποχρέωση σύναψης προγραμματικής σύμβασης, αφού οι υποχρεώσεις των μερών προσδιορίζονται επακριβώς στο νόμο, εφόσον τα συμβαλλόμενα μέρη επέλεξαν τη νομική αυτή μορφή δέσμευσης για την εκτέλεση των προαναφερόμενων υπηρεσιών, ήταν υποχρεωμένα να τηρήσουν τη διαδικασία και τις διατυπώσεις σύναψης των προγραμματικών συμβάσεων καθώς και της διενέργειας προσυμβατικού ελέγχου από το αρμόδιο όργανο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ούτε, ο ισχυρισμός του Δήμου περί άμεσης ανάγκης κατάρτισης  προγραμματικής σύμβασης, δύναται να άρει τη μη νομιμότητα αυτής καθόσον οι διατάξεις των άρθρων 100 παρ.1α και 2α και 278 παρ.1 και 2 του ν. 3852/2010,  με τις οποίες καθιερώνεται ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας των προγραμματικών συμβάσεων των Δήμων από τα αρμόδια όργανα του Ελεγκτικού Συνεδρίου,  δεν εξαρτούν την υπαγωγή των συμβάσεων αυτών στον έλεγχο, από τη συνδρομή ή μη επείγουσας ανάγκης. Αλλά και ο ισχυρισμός του Δήμου ότι δεν ήταν δυνατόν να προσδιοριστεί ο προϋπολογισμός εκ των προτέρων, δεδομένου ότι υπολογίζεται απολογιστικά, είναι αβάσιμος και απορριπτέος, καθόσον το ετήσιο κόστος διαχείρισης  καθορίζεται, κατά τα ανωτέρω, με απόφαση του διοικητικού  συμβουλίου του Φο.Δ.Σ.Α. και  επαναπροσδιορίζεται με τη χρήση απολογιστικών στοιχείων, τυχόν δε  αποκλίσεις συνυπολογίζονται κατά τον προσδιορισμό του κόστους διαχείρισης του επόμενου έτους. Κατά συνέπεια ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι βάσιμος. Περαιτέρω, ο δεύτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου περί έλλειψης των απαραίτητων για την εκκαθάριση της δαπάνης ζυγολογίων, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, δεδομένου ότι στις από 1.2.2011 και από 1.3.2011 βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης εργασιών της αρμόδιας επιτροπής του Δήμου επισυνάπτονται 94 δελτία παραλαβής απορριμμάτων, τα οποία, ενόψει του ότι φέρουν τα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 3 της από 3.1.2011 προγραμματικής σύμβασης στοιχεία, που απαιτούνται για τα ζυγολόγια, αποτελούν νόμιμο δικαιολογητικό εκκαθάρισης της δαπάνης (βλ. και το 17201/1.10.2011 έγγραφο του Δημάρχου ……. στο οποίο αναφέρεται ότι τα πρωτότυπα δελτία παραλαβής απορριμμάτων έχουν επισυναφθεί στο ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα).  Πλην όμως, λαμβανομένου υπόψη ότι, ο Δήμος ….. και η Δ.Ε.Υ.Α.Κ. ανήγαγαν αυτοβούλως, την  υποχρέωση καταβολής  της εισφοράς του Δήμου ένεκα της  εναπόθεσης  απορριμμάτων στον Χ.Υ.Τ.Α. ….., σε όρο προγραμματικής σύμβασης, αν και τούτο δεν απαιτείτο εφόσον η σχετική υποχρέωση απορρέει ευθέως  από τις διατάξεις του άρθρου 9 του ν. 3854/2010, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων των άρθρων 100 και 278 του ν. 3852/2010, αλλά, συγγνωστώς  υπέλαβαν ότι μπορούσαν  να προβούν στη διενέργεια των ελεγχόμενων δαπανών, χωρίς να υποβάλουν την οικεία σύμβαση για προσυμβατικό έλεγχο στην Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η μη πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων περί  προσυμβατικού ελέγχου καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι το νομοθετικό πλαίσιο εφαρμογής αυτών, με τις οποίες καθιερώθηκε προσυμβατικός έλεγχος από τα αρμόδια όργανα του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις προγραμματικές συμβάσεις άνω των 100.000 ευρώ, άρχισε να ισχύει δύο μόλις ημέρες πριν από την κατάρτιση της από 3.1.2011 προγραμματικής σύμβασης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύμβαση αυτή μεταξύ του Δήμου Αθηναίων, της «..... Α.Ε.» και της «......» με το ανωτέρω περιεχόμενο, δεν αποτελεί δημόσια σύμβαση, συναπτόμενη εξ επαχθούς αιτίας, κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 1 της Οδηγίας 2014/24//ΕΕ, αλλά είναι γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν.3852/2010, το αντικείμενο της οποίας συνίσταται στη συνεργασία των ανωτέρω φορέων προς την επίτευξη ενός σκοπού δημόσιου συμφέροντος (σχετ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Σύνθ. 2769/2011, Ζ´ Κλ. 285/2015, 128/2013, πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Σύνθ.  2770, 2271/2011, Ζ´ Κλ. 175/2015). Ειδικότερα, από το υποβληθέν σχέδιο, προκύπτει η ανάληψη σχετικών υποχρεώσεων εκ μέρους όλων των συμβαλλόμενων μερών, με αλληλοσυμπλήρωση των αρμοδιοτήτων τους, το δε αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης παρίσταται συναφές τόσο με τους καταστατικούς σκοπούς της «..... Α.Ε.», όσο και με εκείνους της «......», και, επομένως, οι τρεις συμβαλλόμενοι εκκινούν από κοινή αφετηρία. Περαιτέρω, η ελεγχόμενη σύμβαση δεν επιφέρει στρέβλωση του ανταγωνισμού, καθόσον το σύνολο των ανοιχτών στον ανταγωνισμό παρασχεθησομένων υπηρεσιών και προμηθειών θα υλοποιηθούν με σειρά περαιτέρω διαγωνιστικών διαδικασιών, για τη σύναψη συμβάσεων με τρίτους φορείς (φυσικά ή νομικά πρόσωπα), ενώ η προβλεπόμενη καταβολή χρηματικών ποσών στις «..... Α.Ε.» και «......» δεν συνιστά μονομερή περιουσιακή μετακίνηση, ούτε αμοιβή τους για τις παρασχεθησόμενες υπηρεσίες, αλλά αποσκοπεί στην κάλυψη του κόστους εκτέλεσης των συμβατικών υποχρεώσεών τους, όπως αυτό αναλύεται στο σχετικό Παράρτημα του ελεγχόμενου σχεδίου. Τέλος, σε περίπτωση τυχόν παράβασης από τα συμβαλλόμενα μέρη των συμβατικών τους υποχρεώσεων, προβλέπεται (άρθρα 14 και 15 του ελεγχόμενου σχεδίου) η κατάπτωση των ορισθεισών ποινικών ρητρών, και, συνεπώς, υφίσταται έλεγχος, ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει κάθε φορέας δυνάμει της προγραμματικής σύμβασης.

Καταβολή του πρώτου τμήματος της αμοιβής του για την παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο του έργου «Ανάπλαση περιοχών Δ.Ε. ...... του Δήμου ...... στις γειτονιές 10-11-12 πράξεως εφαρμογής 33, στις γειτονιές 14-15 πράξεως εφαρμογής 37 και στις γειτονιές 9-13 πράξεως εφαρμογής 45 για τη δημιουργία θεματικών πυρήνων πρασίνου και αναψυχής» σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην από 16.3.2012, προγραμματική σύμβαση μεταξύ του ως άνω Δήμου και του ανωτέρω ν.π.δ.δ..(...)Κατά τις ανωτέρω διατάξεις, οι προγραμματικές συμβάσεις αποτελούν συμφωνίες που θέτουν το γενικό πλαίσιο για την οργάνωση και διαχείριση δημόσιων υπηρεσιών και την άσκηση κρατικών δραστηριοτήτων διαμέσου των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης ή της καθ’  ύλη αποκεντρωμένης διοίκησης, με τη μελέτη και εκτέλεση έργων και προγραμμάτων ανάπτυξης μιας περιοχής και την παροχή υπηρεσιών κάθε είδους (πρβλ. Πράξη 195/2006 VII Τμ. Ελ.Συν., βλ. Πράξη 219/2012 Κλ. Προλ. Ελ. Δαπανών στο VII Τμ. Ελ.Συν.). Σκοπός της σύναψης των προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ των Δήμων και των λοιπών φορέων που αναφέρονται στις ανωτέρω διατάξεις είναι η ανάπτυξη της περιοχής, στην οποία εκτελούνται τα έργα ή προγράμματα ή παρέχονται οι υπηρεσίες που αποτελούν το αντικείμενο της οικείας προγραμματικής σύμβασης. Τα έργα και τα προγράμματα που εκτελούνται στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης, όσο και οι υπηρεσίες που παρέχονται κατ’ εφαρμογή της πρέπει να έχουν αναπτυξιακό χαρακτήρα (πρβλ. Πρακτικά 14ης  Συν/9.5.2006 και Πράξεις 304/2006, 171/2009 VII Τμ. Ελ.Συν., βλ. Πράξη 219/2012 Κλ. Προλ. Ελ. Δαπανών στο VII Τμ. Ελ.Συν.) και να μην μπορούν –όσον αφορά ειδικότερα τις υπηρεσίες- να παρασχεθούν με άλλο τρόπο (βλ. Πράξεις VII Τμ. Ελ.Συν. 68, 69/2012, 310/2010, 171/2009, 270/2008 κ.ά., Πράξη 219/2012 Κλ. Προλ. Ελ. Δαπανών στο VII Τμ. Ελ.Συν.).(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η οι ως άνω ανατεθείσες στο ...... υπηρεσίες δεν εμπίπτουν στην έννοια του ερευνητικού προγράμματος, καθόσον δεν τις χαρακτηρίζει το στοιχείο της πρωτοτυπίας, αλλά όπως προκύπτει άλλωστε από το άρθρο 5 της υπό κρίση σύμβασης πρόκειται, κατ΄ουσία, για σύνολο συνήθων μελετών (όπως χωροταξικών, αρχιτεκτονικών, στατικών, ηλεκτρομηχανολογικών και μελέτης φύτευσης), που εξυπηρετούν συγκεκριμένο και ειδικό αντικείμενο και εξαντλούνται στην εφαρμογή τους αυτή, για την ανάθεση των οποίων τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του ν. 3316/2005. Ειδικότερα, και παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα από το Δήμο ......, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται η πρωτοτυπία του παραχθέντος από το ...... επιστημονικού έργου, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη ότι το παραδοτέο αντικείμενο της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης δεν αποκλίνει ουσιωδώς κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας από το παραδοτέο αντικείμενο στο πλαίσιο συνήθους σύμβασης ανάθεσης μελέτης, κατά τις διατάξεις του ν.3316/2005. Εξάλλου, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η ανάθεση των υπηρεσιών αυτών στα πλαίσια προγραμματικής σύμβασης προϋποθέτει την αδυναμία ανάθεσης τους με άλλο τρόπο. Εν προκειμένω και ενώ υπήρχε η δυνατότητα ανάθεσης μελετητικών υπηρεσιών σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.3316/2005, καταρτίστηκε η επίμαχη προγραμματική σύμβαση, η οποία συνιστά κατά την κρίση του Κλιμακίου κατ’επίφαση σύμβαση του άρθρου 100 του ν.3852/2010, υποκρύπτουσα ανάθεση συνήθων μελετών, διεπόμενων από τις διατάξεις του ν.3316/2005. Συνεπώς, η απευθείας ανάθεση της εκπόνησης των ως άνω μελετών στο ...... δεν είναι νόμιμη, διότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προβλεπόμενες στο άρθρο 10 του ν.3316/2005 προϋποθέσεις της απευθείας ανάθεσης μελέτης χωρίς τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας και χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης. Κατ’ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το κρίσιμο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, παρίσταται μη νόμιμη, συνεπώς αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.