Διαχείριση περιπτώσεων ακινήτων στα οποία έχουν εκτελεσθεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν εγκατασταθεί αυθαίρετες χρήσεις και οι οποίες ρυθμίζονται με τις διατάξεις του Ν. 4178/2013 (ΦΕΚ.174/τ.Α΄/08-08-2013)(ΑΔΑ: ΒΙ0Ω4691ΩΓ-59Ξ)

Εντελλόμενη δαπάνη μη νόμιμη, δεδομένου ότι οι υπό κρίση κατασκευές κείνται στον κοινόχρηστο χώρο του αιγιαλού, εκτός της χερσαίας ζώνης του λιμένα , και ως εκ τούτου δεν μπορούν να εκτελεστούν με δαπάνες αυτού. Άλλωστε, οι κατασκευές αυτές έχουν χαρακτηριστεί αυθαίρετες και έχουν ήδη εκδοθεί τα σχετικά πρωτόκολλα κατεδάφισης, διοικητικής αποβολής και αποζημίωσης από την αρμόδια υπηρεσία Κτηματική Υπηρεσία εις βάρος του Λιμενικού Ταμείου

Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού.
57878 ΕΞ 2024 ΦΕΚ: 2219/Β/22.04.2024
Εξειδίκευση α) γενικών όρων και περιορισμών για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και κοίτης πλεύσιμου ποταμού, καθώς και όρων με σκοπό τη διασφάλιση της κοινοχρησίας και της προστασίας του περιβάλλοντος, β) των τεχνικών προδιαγραφών των κινητών στοιχείων που τοποθετούνται στον αιγιαλό και την παραλία προς εξυπηρέτηση του κοινού και ορισμός προτύπων συμβάσεων παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας (..) Στις συμβάσεις παραχώρησης απλής χρήσης που είναι σε ισχύ κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης εξακολουθεί να εφαρμόζεται η υπό στοιχεία 38609 ΕΞ 2023/10.3.2023 (Β’ 1432) κοινή υπουργική απόφαση

Όπως, όμως, παρατέθηκε στη σκέψη 3, οι περιλαμβανόμενοι στη χερσαία ζώνη λιμένος χώροι αποτελούν κοινόχρηστους χώρους, οι οποίοι προορίζονται μόνο για έργα και εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν τις λειτουργικές ανάγκες του λιμένα και, συνεπώς, παραχώρηση χώρου εντός της ζώνης αυτής είναι επιτρεπτή μόνο για την εξυπηρέτηση των ανωτέρω αναγκών και σύμφωνα με το άρθρο 24 του ν. 2971/2001. Περαιτέρω, κατά τα αναφερόμενα στην ίδια σκέψη, η έκδοση άδειας οικοδομής για την κατασκευή έργων, της παραπάνω κατηγορίας, όταν αυτή απαιτείται, δεν αντικαθιστά την υποχρέωση έκδοσης της κατά το άρθρο 18 παρ. 2 του ν. 2971/2001 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, η οποία εκδίδεται μετά από σύμφωνη γνώμη των Υπουργείων Εμπορικής Ναυτιλίας και Πολιτισμού και του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού σε κάθε περίπτωση εκτέλεσης έργων για την εξυπηρέτηση των αναγκών του λιμένα. Στην κρινόμενη περίπτωση, ανεξαρτήτως αν τα κτίσματα με αριθμούς 1, 2, 4, 5, 6, 7 και 8 εμπίπτουν στην έννοια των έργων που εξυπηρετούν τις λειτουργικές ανάγκες του λιμένα (πρβλ. ΣτΕ 2274/2011 σκ. 16) και ανεξαρτήτως αν οι 565/3.5.2006, 1343/5.10.2006 και 1174/10.8.2006 άδειες οικοδομής για τα κτίσματα αυτά πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 9 παρ. 3 του ν. 2987/2002, το προσβαλλόμενο πρωτόκολλο, κατά το μέρος που αφορά τις ανωτέρω κατασκευές, έχει νομίμως εκδοθεί, εφόσον ελλείπει η απαιτούμενη από το άρθρο 18 παρ. 2 του ν. 2971/2001 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας για την ανέγερσή τους. Περαιτέρω, το ανωτέρω πρωτόκολλο νομίμως εκδόθηκε και κατά το μέρος που αφορά το κτίσμα με αριθμό 3, το οποίο φέρεται να έχει ανεγερθεί υπό την ισχύ των διατάξεων του α.ν. 2344/1940, δεδομένου ότι από την 6717/18.5.2000 απόφαση του Διευθυντή της Δ/νσης Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης της Περιφέρειας ..., την οποία η αιτούσα προσκομίζει για πρώτη φορά ενώπιον του Δικαστηρίου και με την οποία εγκρίνεται απλώς η 37/2000 πράξη της Λιμενικής Επιτροπής ... περί κατασκευής συμπληρωματικών έργων αναψυκτηρίου βόρειας προβλήτας λιμένα και νέων γραφείων της Μαρίνας, χωρίς οποιαδήποτε ειδικότερη αναφορά σε κατασκευές ή μνεία σχετικών σχεδιαγραμμάτων, δεν προκύπτει άδεια κατασκευής του συγκεκριμένου επίμαχου κτίσματος, ούτε, άλλωστε, το εν λόγω κτίσμα νομιμοποιήθηκε με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 9 του άρθρου 29 του ν. 2971/2001 για έργα που έγιναν χωρίς άδεια πριν από την ισχύ του νόμου αυτού. Κατόπιν τούτων, ο προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί. Επειδή, με προφορική δήλωση του πληρεξούσιου δικηγόρου της κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο, η αιτούσα υπέβαλε παραίτηση από το λόγο ακυρώσεως ότι το επίδικο πρωτόκολλο εκδόθηκε χωρίς την πρόταση της αρμόδιας λιμενικής αρχής.

Αυθαίρετες κατασκευές..:με την ανωτέρω ΔΚ 1653/18.6.1975 απόφαση του Νομάρχη … παραχωρήθηκε στην αιτούσα το δικαίωμα απλής χρήσεως του κοινοχρήστου χώρου της παραλίας, με σκοπό τον καλλωπισμό του χώρου αυτού, υπό τον όρο «της τηρήσεως των κειμένων διατάξεων περί προστασίας αιγιαλού και παραλίας», ενώ ρητώς απαγορεύθηκε η περίφραξη του χώρου και η εκτέλεση «επ’αυτού οιουδήποτε τεχνικού έργου». Κατά συνέπεια, εφόσον ούτε προβάλλεται ούτε προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι η εκτέλεση των περιγραφομένων στο προσβαλλόμενο πρωτόκολλο κατασκευών και λοιπών επεμβάσεων έγινε κατόπιν της προβλεπομένης στο προαναφερθέν άρθρο 12 παρ. 1 του α.ν. 2344/1940 ειδικής αδείας, η οποία είναι διάφορη από την απόφαση για παραχώρηση της χρήσεως, το πρωτόκολλο αυτό, με το οποίο διατάσσεται η κατεδάφιση και απομάκρυνση των επίδικων κατασκευών και εγκαταστάσεων από τον κοινόχρηστο χώρο της παραλίας, αιτιολογείται νομίμως και επαρκώς, είναι δε αβάσιμος ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως. Αλυσιτελώς προβάλλεται ότι οι επίδικες κατασκευές και επεμβάσεις αποσκοπούν στον ευπρεπισμό του χώρου, στην προστασία από το παρακείμενο ναρκοπέδιο και στη διευκόλυνση της προσβάσεως στη θάλασσα, καθώς και ότι, πλην της μικρής και της μεγάλης πισίνας, δεν έχουν μόνιμο χαρακτήρα, καθόσον, κατά πάγια νομολογία, όταν πρόκειται για κατασκευές και επεμβάσεις που έγιναν χωρίς την προβλεπόμενη στον α.ν. 2344/1940 ειδική άδεια, ούτε ο χρόνος κατασκευής ούτε ο μόνιμος ή μη χαρακτήρας των εγκαταστάσεων ούτε η υπαιτιότητα του κατασκευαστή ούτε ο σκοπός στον οποίο αποβλέπουν δύνανται να επηρεάσουν τη νομιμότητα του εκδιδομένου πρωτοκόλλου κατεδαφίσεως (βλ. ΣΕ 1931/2008, 3581/2007, 2680/2007, 976/2007 κ.ά.). Τέλος, εφόσον, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, αυθαίρετα κτίσματα και κατασκευές εν γένει, ανεγειρόμενα εντός του αιγιαλού ή της παραλίας, κατεδαφίζονται και απομακρύνονται υποχρεωτικώς, δηλαδή κατά δέσμια αρμοδιότητα, απορριπτέος είναι και ο προβαλλόμενος λόγος ότι το προσβαλλόμενο πρωτόκολλο εκδόθηκε κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοικήσεως.

Θέματα επιβολής του ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισμού, του φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, των δυνητικών ανταποδοτικών τελών και του τέλους ακίνητης περιουσίας σε χώρους, που έχουν υπαχθεί στο καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων της εγκατασταθείσας αυθαίρετης χρήσης.α) Εάν για την πολεοδομικά προβλεπόμενη χρήση του χώρου που υπήχθη στο καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων της εγκατασταθείσας σ’ αυτόν αυθαίρετης χρήσης κατά τις διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, δεν υπήρχε υποχρέωση καταβολής δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού, τέλους ακίνητης περιουσίας, τυχόν προβλεπόμενων ανταποδοτικών τελών και φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, δεν θα καταβληθούν για τον χώρο αυτό τα πιο πάνω ανταποδοτικά δημοτικά τέλη και ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων, ούτε αναδρομικά, δηλαδή από την εγκατάσταση της αυθαίρετης χρήσης μέχρι την έναρξη του καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων, ούτε για το διάστημα του καθεστώτος διατήρησης της αυθαίρετης χρήσης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων γι’ αυτήν λόγω της υπαγωγής του χώρου αυτού στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011,4178/2013 και 4495/2017 (ομόφ.). β) Εάν για το χώρο που υπήχθη στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, καταβάλλονταν, πριν την υπαγωγή, δημοτικά τέλη για δηλωθείσα ή διαπιστωθείσα, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, χρήση, για την οποία ίσχυε μεγαλύτερος ή μικρότερος συντελεστής σε σχέση με το συντελεστή που ισχύει για την εγκατασταθείσα στο χώρο αυτό αυθαίρετη χρήση που διατηρείται με τις διατάξεις αυτές, τα εν λόγω δημοτικά τέλη θα εξακολουθήσουν να προσδιορίζονται και να καταβάλλονται και κατά το καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων με το συντελεστή (μικρότερο ή μεγαλύτερο) της χρήσης που είχε δηλωθεί ή διαπιστωθεί πριν την υπαγωγή (ομόφ.). γ) Στην περίπτωση κατά την οποία, πριν την υπαγωγή του χώρου στις πιο πάνω διατάξεις των ν. 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, είχε δηλωθεί ή είχε εντοπιστεί, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, η αυθαίρετα εγκατασταθείσα χρήση και τα δημοτικά τέλη προσδιορίζονταν και καταβάλλονταν με το συντελεστή που ίσχυε για την χρήση αυτή, η υπαγωγή της τελευταίας σε καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων κατά τις πιο πάνω διατάξεις, δεν λαμβάνεται υπόψη για τυχόν επανακαθορισμό των δημοτικών τελών με βάση την πολεοδομικά νόμιμη χρήση του χώρου αυτού, αλλά τα δημοτικά τέλη και ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων εξακολουθούν να επιβάλλονται όπως είχαν υπολογιστεί πριν την υπαγωγή με βάση την εγκατασταθείσα αυθαίρετη χρήση (ομόφ.). δ) Για αυθαίρετες κατασκευές που υπήχθησαν στο καθεστώς αναστολής επιβολής κυρώσεων και εξαίρεσης από την κατεδάφιση των ν. 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, κατά το μέτρο που οι τελευταίες (αυθαίρετες κατασκευές) επιφέρουν αύξηση της επιφάνειας ηλεκτροδοτούμενων χώρων και του εμβαδού ακίνητης περιουσίας, δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής της δήλωσης που προβλέπεται στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 3 του ν. 25/1975, 10 παρ. 10 του ν. 1080/1980 και 24 παρ. 5 και 15 του άρθρου 24 του ν. 2130/1993 και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει περίπτωση επιβολής των αντίστοιχων προστίμων μη υποβολής ή υποβολής εκπροθέσμου δηλώσεως (ομόφ.).

Κατεδαφίσεις αυθαιρέτων κατασκευών...Εν προκειμένω, με την ένδικη προσφυγή ζητείται η ανάκληση της 55/2020 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 1η Υπηρεσία Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα ..., με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ... και της εταιρείας «....», με αντικείμενο την εκτέλεση του έργου «Κατεδαφίσεις αυθαιρέτων κατασκευών που βρίσκονται σε ευαίσθητα περιβαλλοντικά περιοχές (κυρίως αιγιαλό, παραλία, δάση κλπ) της ..., σε εκτέλεση πρωτοκόλλων ή αποφάσεων κατεδάφισης αρμοδίων Υπηρεσιών». Ειδικότερα, οι προσφεύγοντες προβάλλουν ότι η προσβαλλόμενη πράξη έχει εκδοθεί κατά πλάνη περί τα πράγματα και τον νόμο, διότι στο σχετικό χρονοδιάγραμμα, τον προϋπολογισμό του έργου και το σχέδιο σύμβασης έχει συμπεριληφθεί, πλημμελώς, το εκδοθέν σε βάρος της πρώτης προσφεύγουσας υπ’ αριθμ. 4/2.12.2010 πρωτόκολλο της Προϊσταμένης της Κτηματικής Υπηρεσίας ... περί κατεδάφισης, άρσης και απομάκρυνσης αυθαίρετων κατασκευών και έργων στον κοινόχρηστο χώρο του αιγιαλού και της θάλασσας μπροστά από τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα «...» και «...», το οποίο και πρέπει να εξαιρεθεί του συμβατικού αντικειμένου, στο μέτρο που: (α) έχει εκδοθεί η από 13.7.2020 προσωρινή διαταγή του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας περί μη κατεδάφισης των κατασκευών των ξενοδοχείων που αναφέρονται ως αυθαίρετες στο ως άνω πρωτόκολλο, (β) έχουν εκδοθεί τα υπ’ αριθμ. 5223/3.8.2020 και 8812/9.12.2020 έγγραφα του ν.π.δ.δ. «...», με τα οποία - μεταξύ άλλων - συστήνεται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση ... να εξαιρέσει ρητά από την κατεδάφιση τις κατασκευές που περιλαμβάνονται στο υπ’ αριθμ. 4/2.12.2010 πρωτόκολλο, σε συμμόρφωση με την ως άνω από 13.7.2020 προσωρινή διαταγή και (γ) δεν ελήφθη υπόψη το δεδικασμένο από τις αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων, που απήλλαξαν τον νόμιμο εκπρόσωπο της πρώτης προσφεύγουσας για τα αδικήματα της μεταβολής και αλλοίωσης αιγιαλού. Κατά τους προσφεύγοντες, λόγω της προφανούς κατά τα ανωτέρω επαπειλούμενης ζημίας τους, υφίσταται προφανές έννομο συμφέρον για την άσκηση της παρούσας προσφυγής, η οποία θα πρέπει να γίνει δεκτή, στο μέτρο που το εν λόγω σχέδιο σύμβασης περιέχει τις προεκτεθείσες [υπο (α) έως (γ)] σοβαρές νομικές πλημμέλειες.Με βάση όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στη σκέψη 4, η ένδικη προσφυγή είναι απαράδεκτη, αφού στρέφεται κατά θετικής πράξης της Επιτρόπου, ήτοι πράξης με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ... και της εταιρείας «....». Πέραν αυτού, οι προσφεύγοντες δεν έχουν έννομο συμφέρον για την άσκηση της προσφυγής, κατά την έννοια του άρθρου 328 του ν. 4700/2020, διότι δεν θίγονται ευθέως και αμέσως από αυτήν. Και τούτο, διότι δεν έλαβαν καν μέρος στην σχετική διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση εκτέλεσης του επίμαχου έργου, ενώ και η προσβαλλόμενη πράξη ουδόλως διαλαμβάνει στο σκεπτικό ή διατακτικό της οποιαδήποτε δυσμενή κρίση σε σχέση με το πρόσωπό τους. Η βλάβη δε που αυτοί επικαλούνται δεν προέρχεται από την πληττόμενη πράξη της Επιτρόπου (55/2020), αλλά από το εκδοθέν από την Προϊσταμένη της Κτηματικής Υπηρεσίας ..... υπ’ αριθμ. 4/2.12.2010 πρωτόκολλο, κατά του οποίου, όπως και κατά των τυχόν συναφών με αυτό μεταγενέστερων πράξεων της Διοίκησης, υφίσταται δικαίωμα προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων δικαστηρίων.