Έγκριση όρων, διαδικασιών και καθορισμού των οργάνων χορήγησης άδειας για την προσωρινή παραχώρηση χρήσης μνημείων, αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων και μουσείων για την πραγματοποίηση πολιτιστικών ή άλλων εκδηλώσεων.

Επιβολή τέλους επιτηδεύματος σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που λειτουργούν ορισμένους μήνες μέσα στη χρήση, λόγω έναρξης εργασιών εντός της χρήσης (υποδωδεκάμηνη περίοδος).

ΘΕΜΑ: Υποχρέωση είσπραξης και απόδοσης τέλους χαρτοσήμου για την παραχώρηση, με αντάλλαγμα, του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας από ΟΤΑ σε τρίτους

Σχετ: Το υπ'αριθμ. Δ10Β 1159944/ 4622/17.10.2013 έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών, με συνημμένο το υπ'αριθμ. Δ.ΤΕΦ Α' 1125932 ΕΞ 2013/9.8.2013 έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών

Ερωτάται εάν είναι επιτρεπτό η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας να εξετάσει το αίτημα: α) αλλαγής χρήσης του υφιστάμενου ισόγειου κτηρίου, ιδρυμένου σε θέση κηρυγμένου μνημείου, σχεδόν στο σύνολό του κατεδαφισμένου σήμερα, επί των οδών Μπάλκου & Περδικάρη, εντός της πόλης της Πρέβεζας, Δ.Ε. Πρέβεζας, Δήμου Πρέβεζας, Π.Ε. Πρέβεζας, από Λέσχη Σώματος Ελλήνων Προσκόπων (Σ.Ε.Π.) σε επιπλωμένα διαμερίσματα, και β) εργασιών ανακαίνισης του εν λόγω κτηρίου, καθώς η διαδικασία τακτοποίησης του εν λόγω κτηρίου, βάσει του άρθρου 116 του ν. 4495/2017, σε συνδυασμό με το άρθρο 10 του ν. 4858/2021, προέκυψε χωρίς την προηγούμενη γνωμοδότηση - έγκριση από τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.(....)Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της για τη διατήρηση, προστασία, προβολή και ανάδειξη των σωζομένων τμημάτων του αρχαίου κηρυγμένου μνημείου (οθωμανικό τέμενος Εσκί Τζαμί) είναι αρμόδια, σύμφωνα και με την διάταξη του άρθρου 10 του Αρχαιολογικού Νόμου (ν. 4858/2021), να εξετάσει το αίτημα της εταιρείας «T. Ε.Ε.», μισθώτριας του επίμαχου ακινήτου, για : 1) αλλαγή χρήσης του υφιστάμενου ισόγειου κτηρίου, ιδρυμένου σε θέση κηρυγμένου μνημείου, από Λέσχη Σώματος Ελλήνων Προσκόπων (Σ.Ε.Π.), σε επιπλωμένα διαμερίσματα και 2) έγκριση εργασιών ανακαίνισης του εν λόγω κτηρίου. Ενόψει όμως των πραγματικών δεδομένων του εν θέματι ερωτήματος, η ως άνω Αρχαιολογική Υπηρεσία οφείλει, προεχόντως, να ενημερώσει την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης περί της μη νομιμότητας υπαγωγής του επίμαχου κτίσματος στις διατάξεις του ν. 4495/2017, διότι τούτη έλαβε χώρα χωρίς προηγούμενη έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, προκειμένου η ανωτέρω Υπηρεσία Δόμησης ενεργήσει τα νόμιμα για την ανάκληση της υπαγωγής του εν λόγω αυθαιρέτου κτίσματος στις διατάξεις του ν. 4495/2017 (ομόφωνα).

Παροχή υπηρεσιών προγραμματισμού εκδηλώσεων...:Με αυτά τα δεδομένα, ο προϋπολογισμός της σύμβασης δεν είναι αόριστος, διότι στην «…» του ενδεικτικού προϋπολογισμού, που αναφέρεται στην από Οκτώβριο του 2018 Τεχνική Έκθεση, ορίζονται αναλυτικά οι 5 επιμέρους προς διεκπεραίωση εργασίες, οι δύο άνθρωποι (Υπεύθυνος Ομάδας Έργου, Μέλος Ομάδας Έργου) που απαιτείται να εργασθούν, οι ανθρωπομήνες απασχόλησης και η τιμή του ανθρωπομήνα για έκαστο εργαζόμενο. Περαιτέρω, η επίμαχη υπηρεσία δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Γραφείου Τύπου, Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας του Δήμου .., καθόσον σύμφωνα με τον Ο.Ε.Υ. του Δήμου το εν λόγω γραφείο είναι αρμόδιο για την οργάνωση και υλοποίηση εκδηλώσεων που πραγματοποιεί ο ίδιος ο Δήμος και όχι, όπως εν προκειμένω, για την οργάνωση της συμμετοχής των δημοτών σε εκδηλώσεις  που πραγματοποιούν άλλοι φορείς. Εκ τούτου έπεται ότι δεν απαιτείτο αιτιολόγηση ως προς την αναγκαιότητα ανάθεσης της υπηρεσίας σε τρίτους, καθόσον αυτή δεν εμπίπτει στα συνήθη καθήκοντα των υπηρετούντων στο ως άνω γραφείο υπαλλήλων – ανεξαρτήτως της επαρκούς στελέχωσης αυτού. Ωστόσο η δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου ούτε σχετίζεται  με αρμοδιότητα προβλεπόμενη στον Ο.Ε.Υ. του Δήμου ... Εξάλλου ούτε λειτουργική μπορεί να θεωρηθεί, διότι δεν σχετίζεται με την οργάνωση από τον ίδιο το Δήμο εκδηλώσεων που προάγουν τον πολιτισμό, εντός των διοικητικών ορίων αυτού και - κατά το μεγαλύτερο μέρος - υπέρ των δημοτών, αλλά αφορά κατ’ ουσία τον προγραμματισμό και την πρόταση επισκέψεων σε εκδηλώσεις/δρώμενα που οργανώνουν άλλοι φορείς, εκτός των διοικητικών ορίων αυτού, είναι δε άσχετη με την προαγωγή των τοπικών υποθέσεων και δραστηριοτήτων του Δήμου και την υλοποίηση των σκοπών του. Κατ’ ακολουθία, η δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Περίληψη της αποφάσεως 1. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Διαδικασίες συνάψεως δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών — Οδηγία 92/50 — Πεδίο εφαρμογής — Παραχώρηση δημόσιων υπηρεσιών διαχειρίσεως δημόσιου χώρου σταθμεύσεως επί πληρωμή — Δεν εμπίπτει (Οδηγία 92/50 του Συμβουλίου) 2. Κοινοτικό δίκαιο — Αρχές — Ίση μεταχείριση — Δυσμενής διάκριση λόγω ιθαγένειας — Ελευθερία εγκαταστάσεως — Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών — Διατάξεις της Συνθήκης — Πεδίο εφαρμογής — Συμφωνίες παραχωρήσεως δημόσιων υπηρεσιών — Εμπίπτουν — Όρια — Εξέταση κατά περίπτωση (Άρθρα 12 ΕΚ, 43 ΕΚ και 49 ΕΚ) 1. Η ανάθεση από δημόσια αρχή της διαχειρίσεως δημόσιου χώρου σταθμεύσεως επί πληρωμή σε παρέχοντα υπηρεσίες, ο οποίος αμείβεται από τα τέλη που καταβάλλουν τρίτοι για τη χρήση του χώρου σταθμεύσεως, συνιστά παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας, επί της οποίας δεν εφαρμόζεται η οδηγία 92/50/ΕΟΚ για το συντονισμό των διαδικασιών συνάψεως δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών. (βλ. σκέψη 43, διατακτ. 1) 2. Οι δημόσιες αρχές που συνάπτουν συμφωνίες παραχωρήσεως δημόσιων υπηρεσιών υποχρεούνται να τηρούν τους θεμελιώδεις κανόνες της Συνθήκης ΕΚ εν γένει, ιδίως δε τα άρθρα 43 ΕΚ και 49 ΕΚ, και την αρχή του άρθρου 12 ΕΚ περί απαγορεύσεως των δυσμενών διακρίσεων λόγω ιθαγένειας ειδικότερα, που αποτελούν ειδικότερες εκφάνσεις της γενικής αρχής της ίσης μεταχειρίσεως. Οι αρχές της ίσης μεταχειρίσεως και της απαγορεύσεως των δυσμενών διακρίσεων λόγω ιθαγένειας συνεπάγονται, μεταξύ άλλων, υποχρέωση διαφάνειας η οποία συνίσταται στη διασφάλιση, υπέρ όλων των πιθανών αναδόχων, προσήκοντος βαθμού δημοσιότητας που να καθιστά δυνατό το άνοιγμα της αγοράς υπηρεσιών στον ανταγωνισμό, καθώς και τον έλεγχο του αμερόληπτου χαρακτήρα των διαδικασιών διαγωνισμού. Εντούτοις, η εφαρμογή των κανόνων των άρθρων 12 ΕΚ, 43 ΕΚ και 49 ΕΚ, καθώς και των γενικών αρχών των οποίων αποτελούν την ειδικότερη έκφραση, αποκλείεται αν ο οργανισμός τοπικής αυτοδιοικήσεως ασκεί επί του αναδόχου έλεγχο ανάλογο προς εκείνον που ασκεί επί των δικών του υπηρεσιών και αν, συγχρόνως, ο ανάδοχος πραγματοποιεί το κύριο μέρος της δραστηριότητάς του με τον ή τους οργανισμούς που τον ελέγχουν. Συναφώς, οι προαναφερθείσες διατάξεις και αρχές απαγορεύουν την παραχώρηση εκ μέρους δημόσιας αρχής, χωρίς προηγούμενο διαγωνισμό, δημόσιας υπηρεσίας σε ανώνυμη εταιρία η οποία προέκυψε από τη μετατροπή ειδικής επιχειρήσεως ανήκουσας στη δημόσια αυτή αρχή, της οποίας ο εταιρικός σκοπός επεκτάθηκε σε νέους και σημαντικούς τομείς, της οποίας το κεφάλαιο πρέπει υποχρεωτικώς, εντός σύντομου χρονικού διαστήματος από τη μετατροπή, να περιλάβει ξένες επενδύσεις, της οποίας το κατά τόπον πεδίο δραστηριοτήτων επεκτάθηκε σε όλη την ιταλική επικράτεια και στο εξωτερικό, και της οποίας το διοικητικό συμβούλιο διαθέτει ευρύτατες διαχειριστικές εξουσίες που μπορεί να ασκεί αυτόνομα. (βλ. σκέψεις 46-49, 62, 72, διατακτ. 2)

Παραχώρηση παραθαλάσσιου χώρου και χρήσης αιγιαλού σε ιδιώτη κατ' άρθρο 14 παρ. 12 του ν. 2971/2001 - Δυνατότητα έκδοσης σχετικής απόφασης υπέρ αιτούσας εταιρείας, που έχει ήδη εκτελέσει έργα καθ' υπέρβαση άδειας, σε θέση της νήσου «Άγιος Γεώργιος» νομού Αττικής καθώς και υποχρέωση ή μη κατεδάφισης αυτών των έργων.Η ύπαρξη αυθαιρέτων - κατασκευασμάτων ή έργων -, που έγιναν από οποιοδήποτε πρόσωπο χωρίς ή καθ' υπέρβαση άδειας, δεν αποτελεί νομικό κώλυμα για την έκδοση απόφασης παραχώρησης του άρθρου 14 παρ. 12 του ν. 2971/2001. Η δε ισχύς αυτής της απόφασης εκτείνεται από της εκδόσεώς της και όχι αναδρομικά, στα πιο πάνω αυθαίρετα, μόνο με τη συνδρομή των όρων της νομιμότητας και αναγκαιότητάς τους, αποτρεπομένης τότε της κατεδάφισης. Επίσης, στο πλαίσιο της διαδικασίας έκδοσης της ως άνω απόφασης παραχώρησης χώρων αιγιαλού και παραλίας, εάν έχει προηγηθεί καθορισμός της οριογραμμής αιγιαλού και παραλίας στην περιοχή, δεν εφαρμόζονται τα άρθρα 7, 7α και 8 του ν. 2971/2001.

Παραχώρηση χρήσης διατηρητέου κτιρίου...Περαιτέρω, δεδομένου ότι έχει παρέλθει ο προβλεπόμενος από το άρθρο 5 της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης (με τίτλο «χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του αντικειμένου της σύμβασης») χρόνος για την ολοκλήρωση των μελετών του έργου (έως 31.9.2013), για την έκδοση των σχετικών αδειών και την προκήρυξη ανοικτού διαγωνισμού για την ανάθεση αυτού (έως 30.10.2013), καθώς και ο χρόνος για την υπογραφή του εργολαβικού συμφωνητικού με τον ανάδοχο (έως 31.12.2013), το Κλιμάκιο κρίνει αναγκαία την προσκόμιση νέου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, εγκεκριμένου από τα αρμόδια όργανα των συμβαλλόμενων φορέων, στο οποίο θα ορίζεται νέο -μεταγενέστερο της υπογραφής της προγραμματικής σύμβασης- χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του αντικειμένου αυτής. Ενόψει των ανωτέρω ουσιωδών ελλείψεων, το Κλιμάκιο δεν μπορεί να οδηγηθεί σε οριστική κρίση για τη νομιμότητα του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης και κρίνει, συνεπώς, αναγκαία την έκδοση αναβλητικής πράξης, προκειμένου τα στοιχεία του φακέλου να συμπληρωθούν με τα ως άνω ελλείποντα στοιχεία, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας Πράξης στο Δήμο ….

Επιχορήγηση  σωματείου: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη, καθώς έχει υποβληθεί από τον επιχορηγούμενο Σύλλογο ..... αίτηση για επιχορήγηση, προσδιορίζονται με σαφήνεια οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις και ο αναλυτικός προϋπολογισμός  αυτών, έχει ληφθεί απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ενώ δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι το ως άνω ποσό θα καταβληθεί στο σωματείο σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της πραγματοποίησης των εκδηλώσεων αυτών (βλ. Πράξ. 78, 93, 107/2016 του παρόντος Κλιμακίου). Εξάλλου, η καταβολή του ως άνω ποσού δεν αποσκοπεί στην κάλυψη λειτουργικών αναγκών του επιχορηγούμενου σωματείου, αλλά σε ενίσχυσή του για την επίτευξη του σκοπού του, ο οποίος συνίσταται, κατά τα ανωτέρω, στην ηθική και υλική υποστήριξη της Φιλαρμονικής του Δήμου ........, μέσω της πραγματοποίησης εκδηλώσεων που αυτό πραγματοποιεί. Άλλωστε, το ποσό αυτό, το οποίο δεν υπερβαίνει το 1,5% των τακτικών εσόδων του Δήμου, όπως τούτο βεβαιώνεται στην ως άνω απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, δεν υπερβαίνει ούτε το προσήκον μέτρο, όπως αορίστως προβάλλει η Επίτροπος, αλλά ενόψει του πλήθους των εκδηλώσεων που πραγματοποίησε το σωματείο εντός του έτους 2015 και του μεγάλου αριθμού των μουσικών που συμμετείχαν σε αυτές συσχετίζεται εύλογα και ανάλογα με τον ως άνω επιδιωκόμενο σκοπό. Περαιτέρω, ο πρώτος λόγος διαφωνίας, σύμφωνα με τον οποίο το επιχορηγούμενο σωματείο, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 10Β  του ν. 3861/2010  και της ΔΗΔ/Φ.40/1057/14.1.2015 υπουργικής απόφασης, δεν έχει αναρτήσει στη Διαύγεια απολογιστικά στοιχεία, αβασίμως προβάλλεται από την Επίτροπο, δοθέντος ότι η σχετική υποχρέωση, κατά την πρώτη εφαρμογή των ως άνω διατάξεων, συνίσταται στην εκ των υστέρων ανάρτηση των στοιχείων που αφορούν στις διενεργηθείσες κατά το χρονικό διάστημα από 1.1.2015 έως 31.12.2015 δαπάνες και ως εκ τούτου το ως άνω σωματείο δεν είχε οποιαδήποτε υποχρέωση ανάρτησης των διενεργηθεισών από αυτό δαπανών πριν τη λήψη της σχετικής επιχορήγησης, ενώ σε κάθε περίπτωση η παρεχόμενη από τις ανωτέρω διατάξεις εκπλήρωση της σχετικής υποχρέωσης από τα επιχορηγούμενα σωματεία έληγε στις 30.4.2016, ήτοι σε χρόνο μεταγενέστερο της έκδοσης του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος. Τέλος, αλυσιτελώς προβάλλει η διαφωνούσα Επίτροπος ότι η απόφαση ανάληψης της σχετικής υποχρέωσης ελήφθη μετά την πραγματοποίηση των συγκεκριμένων εκδηλώσεων, αφού γενεσιουργός αιτία της εντελλόμενης δαπάνης δεν είναι οι εκδηλώσεις αυτές, αλλά η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία εγκρίθηκε η επιχορήγηση του Συλλόγου ......

Παραχώρηση χρήσης κτιρίου...Στην προκειμένη περίπτωση, προκειμένου το Κλιμάκιο να σχηματίσει ασφαλή κρίση σχετικά με τη νομιμότητα του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, κρίνει ότι πρέπει να προσκομισθούν: α) οι γνωμοδοτήσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Εθνικών Κληροδοτημάτων, όπως διατυπώνονται στα 4/8.2.2013 και 10/19.4.2013 πρακτικά του, β) οι 61, 102, 208 και 526/2012 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ..., γ) έγγραφες διευκρινίσεις σχετικά με τον ακριβή χρόνο παραχώρησης του ακινήτου από το Ίδρυμα στο Δήμο ...., δοθέντος ότι ενώ σε άλλα άρθρα της σύμβασης (βλ. ιδίως άρθρα 1.2, 2.1) αναφέρεται ότι η παραχώρηση θα γίνει με την υπογραφή της σύμβασης, στο άρθρο 2.2 αυτής προβλέπεται ότι «η διάρκεια της παραχώρησης συμφωνείται για χρονικό διάστημα δώδεκα (12) ετών, αρχόμενο από την ημερομηνία όπου θα έχουν υλοποιηθεί όλες οι εργασίες που είναι απαραίτητες για την ανακαίνιση και τη λειτουργία του κτιρίου», δ) έγγραφες διευκρινίσεις σχετικά με τον εξοπλισμό λειτουργίας του παραχωρούμενου κτιρίου, τον προσδιορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτού και τον τρόπο χρηματοδότησής του, ε) έγγραφες διευκρινίσεις σχετικά με τη λειτουργία του «Κέντρου Υποστήριξης για Κοινωνική Επανένταξη», χάριν της οποίας παραχωρείται η χρήση του ακινήτου, τον προσδιορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτής, καθώς και τον τρόπο χρηματοδότησής της, στ) έγγραφες διευκρινίσεις σχετικά με το ποιο είναι το τελικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του αντικειμένου της σύμβασης, δοθέντος ότι υπάρχει διάσταση μεταξύ του εγκριθέντος με την 232/21.3.2013 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ... και αυτού που αναφέρεται στο άρθρο 5 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.Ενόψει των ανωτέρω ουσιωδών ελλείψεων, το Κλιμάκιο δεν μπορεί να οδηγηθεί σε οριστική κρίση για τη νομιμότητα του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης και κρίνει, συνεπώς, αναγκαία την έκδοση αναβλητικής πράξης, προκειμένου τα στοιχεία του φακέλου να συμπληρωθούν με τα ως άνω ελλείποντα στοιχεία, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας Πράξης στο Δήμο ....