Αρ. Εγκ.: 27 ΘΕΜΑ: Διατάξεις για Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων

Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης.

Καταργείται με το άρθρο 95 παρ. β του N 4685/2020, ΦΕΚ: 92/A/07.05.2020

Υποχρέωση ή μη καταβολής τελών απόρριψης Στερεών Αποβλήτων (ΣΑ) από τις Μονάδες της Στρατιωτικής Υπηρεσίας (ΣΥ) στους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ). Το Κέντρο Εκπαίδευσης Πυροβολικού (ΚΕΠΒ) Θήβας, το οποίο αποτελεί μονάδα της Στρατιωτικής Υπηρεσίας του Δημοσίου, απαλλάσσεται από τα ανταποδοτικά τέλη που επιβάλλει ο ΦΟΔΣΑ με την επωνυμία «ΔΕΠΟΔΑΘ ΑΕ -ΟΤΑ» για την απόρριψη των στερεών αποβλήτων που παράγει και την εν γένει διαχείριση αυτών. (πλειοψ.)

Κατασκευή μονάδας επεξεργασίας απορριμάτων...ζητείται η ανάκληση της 374/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου...Με τα δεδομένα αυτά, και με βάση όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η μετατροπή του συσταθέντος ΝΠΔΔ με την επωνυμία «Περιφερειακός Σύνδεσμος Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας ......» σε ανώνυμη εταιρεία συντελέστηκε κατά παράβαση της ρητά προβλεπόμενης στα άρθρα 13 και 16 του ν. 4071/2012 διαδικασίας, δοθέντος ότι δεν προηγήθηκε αυτής η προβλεπόμενη ρητά στις διατάξεις αυτές συγχώνευση των υφιστάμενων ΦΟΔΣΑ στον ως άνω Περιφερειακό Σύνδεσμο. Το γεγονός δε ότι ο νομοθέτης έχει παρατείνει την αποκλειστική προθεσμία της συγχώνευσης δεν ασκεί καμία επιρροή στις λοιπές τιθέμενες με τις ίδιες διατάξεις ρυθμίσεις, καθώς αυτό ανάγεται σε λόγους εύρυθμης λειτουργίας των ΦΟΔΣΑ και σε καμμία περίπτωση δεν συνεπάγεται αυτοθρόως την αναστολή ισχύος της διάταξης της παραγράφου 6 του άρθρου 16 του ν. 4071/2012, όπως αβασίμως υπολαμβάνουν οι αιτούσες....το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί.

Φορολογική μεταχείριση ανώνυμων εταιρειών Ο.Τ.Α. που λειτουργούν ως Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), με βάση τις διατάξεις του ν. 4172/2013.(ΑΔΑ:69Ρ4Η-Σ89 )

Καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. δικαστικών αποφάσεων οι οποίες διατάσσουν τη λύση και εκκαθάριση ανώνυμης εταιρείας - Από πότε αυτές επιφέρουν έννομα αποτελέσματα.(..)Οι οριστικές δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 48 του ν. 2190/1920 και διατάζουν τη λύση ανώνυμης εταιρείας και τον διορισμό εκκαθαριστή, νομίμως καταχωρούνται στο Γ.Ε.ΜΗ. αμέσως μετά τη δημοσίευσή τους και πριν την τελεσιδικία τους, διότι είναι άμεσα εκτελεστές και παράγουν έννομες συνέπειες από την δημοσίευσή τους, δεδομένου ότι η αίτηση περί λύσεως της ανώνυμης εταιρείας εκδικάζεται με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας του ΚΠολΔ, κατά την οποία οι εκδιδόμενες δικαστικές αποφάσεις είναι άμεσα εκτελεστές.

Προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων, με το …. έγγραφο του Προέδρου του διοικητικού συμβουλίου του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού …, δύο (2) σχεδίων συμβάσεων, και δη 1) του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού … και του Δήμου ... για την υλοποίηση της πράξης «Προσωρινή ενδιάμεση λύση μέχρι την υλοποίηση της πράξης με τίτλο “Μονάδα Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Νομού … 2018-2020”» και 2) του σχεδίου της εκτελεστικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού … και της εταιρείας «…..» για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών, αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Προγραμματικές Συμβάσεις.(..) ζητείται η ανάκληση της 266/2016 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΣΔΣΑ) του ....και των Δήμων – μελών του, (..) Το Κλιμάκιο κατέληξε στην κρίση του αυτή με την ακόλουθη αιτιολογία: α) η προγραμματική σύμβαση δεν έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, δοθέντος ότι αφορά στον καθορισμό του τρόπου χρηματοδότησης και εν γένει λειτουργίας του εισπρακτικού μηχανισμού μεταξύ των ωφελούμενων Δήμων για την υλοποίηση της εμπίπτουσας στις αρμοδιότητες των Φορέων Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (Φο.Σ.Δ.Α.) του ....υπηρεσίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, κατά παράβαση των διατάξεων που αφορούν στον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α. β) Η δυνατότητα σύναψης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των ΟΤΑ και των Φο.Σ.Δ.Α. δεν έχει την έννοια ότι οι εξυπηρετούμενοι Δήμοι -μέλη του Φο.Σ.Δ.Α. δύνανται να χρηματοδοτούν απευθείας, μέσω των προϋπολογισμών τους, την ανάθεση των υπηρεσιών διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, πέραν της υποχρεωτικής ετησίας εισφοράς που καταβάλλουν αυτοί στον Φο.Σ.Δ.Α., διότι αυτό θα είχε ως συνέπεια την μετατροπή του θεσμού της προγραμματικής σύμβασης σε εργαλείο παράκαμψης και καταστρατήγησης των διατάξεων για την τιμολογιακή πολιτική των Φο.Σ.Δ.Α. και γ) η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν δύναται να θεωρηθεί ως τροποποίηση των όρων της ήδη υπαχθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο του παρόντος Κλιμακίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Σ.Δ.Σ.Α. του ....και του Δήμου ... (πράξη 259/2015 Ζ Κλιμακίου), αφού οι αντισυμβαλλόμενοι του Σ.Δ.Σ.Α. στις ως άνω δύο περιπτώσεις δεν ταυτίζονται.(..) 7. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα αποφαίνεται ότι: Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο του Εθνικού αλλά και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων κάθε Διαχειριστικής Ενότητας ή περισσότερων διαχειριστικών ενοτήτων. (..)Όμως οι Δήμοι έχουν «οιονεί συντρέχουσα αρμοδιότητα» με την αρμοδιότητα των Φο.Σ.Δ.Α. για την ως άνω περιγραφόμενη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, την οποία ασκούν μόνο κατ’ εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας, ...Ακολούθως, οι Φο.Σ.Δ.Α. μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010. (..) Στην προκειμένη υπόθεση, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα :α) Ο τρόπος χρηματοδότησης της ενδιάμεσης λύσης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων του ....έχει ήδη εγκριθεί με την 259/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,β) Η παρούσα σύμβαση, λειτουργεί ως εκτελεστική της αρχικής προγραμματικής σύμβασης, με την οποία προσδιορίζεται, με ειδικότερο τρόπο, ο τρόπος κατανομής του βάρους της χρηματοδότησης του έργου, ο οποίος, λόγω της ιδιαιτερότητας της περίπτωσης αυτής, δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί με την αρχική προγραμματική σύμβαση. Σε κάθε περίπτωση, ο προϋπολογισμός της παρούσας σύμβασης ταυτίζεται με το εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο θα καταβληθεί στην ... Α.Ε., η οποία αναδείχθηκε μειοδότρια για την εκτέλεση του υπό κρίση έργου. γ) δεν καταστρατηγήθηκαν οι διατάξεις περί τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α., όπως εσφαλμένα έκρινε το Κλιμάκιο, αφού οι διατάξεις αυτές προϋποθέτουν ότι ο Φο.Σ.Δ.Α. θα έχει συσταθεί, θα λειτουργεί και θα ασκεί τις αρμοδιότητες που του έχουν ανατεθεί....γ) Εσφαλμένα το Κλιμάκιο έκρινε ότι η χρηματοδότηση του έργου αυτού γίνεται, μέσω της προγραμματικής σύμβασης, απευθείας από τους προϋπολογισμούς των Δήμων δοθέντος ότι, η χρηματοδότηση θα γίνει από τον προϋπολογισμό του Φο.Σ.Δ.Α. και θα καλυφθεί με χρήματα που θα δοθούν από τους Δήμους με έσοδα από τα ανταποδοτικά τους τέλη και αν αυτά δεν επαρκούν, δύνανται να διατεθούν έσοδα από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, υπό την προϋπόθεση ότι σχετικό αίτημα του Φο.Σ.Δ.Α θα εγκριθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών.(..)Ανακαλεί την 266/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Παρακράτηση υπέρ του «Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Ν. Ηλείας», εισφορών για τα έτη 2019 και 2021, Δήμων-μελών αυτού, από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Ζητείται η ανάκληση της 266/2016  Πράξης του Ζ΄  Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Ανακαλεί την 266/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα αποφαίνεται ότι: Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο του Εθνικού αλλά και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για τη διαχείριση  των στερεών αποβλήτων κάθε Διαχειριστικής Ενότητας ή περισσότερων διαχειριστικών ενοτήτων.  Με τις διατάξεις αυτές διατυπώθηκε η σαφής βούληση του νομοθέτη για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων σε επίπεδο Περιφέρειας και όχι πλέον από τον κάθε Δήμο, οι οποίοι πρέπει να αναθέσουν υποχρεωτικά τη διαχείριση αυτή στους υποχρεωτικά συσταθέντες  Φο.Σ.Δ.Α.  Όμως οι Δήμοι έχουν «οιονεί συντρέχουσα αρμοδιότητα» με την αρμοδιότητα των Φο.Σ.Δ.Α. για την ως άνω περιγραφόμενη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, την οποία ασκούν μόνο κατ’ εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας, ήτοι μόνο όταν οι Φο.Σ.Δ.Α. δεν την ασκούν, είτε επειδή δεν έχουν συσταθεί, είτε επειδή παρά τη σύστασή τους, δεν ασκούν πλήρως τις αρμοδιότητες τους, θέτοντας με τον  τρόπο αυτό σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.  Ακολούθως, οι Φο.Σ.Δ.Α. μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010. Αντικείμενο των συμβάσεων αυτών μπορεί να είναι και η εκ μέρους του οικείου Φο.Σ.Δ.Α. ανάθεση σε Δήμο της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων της χωρικής αρμοδιότητάς του, στην περίπτωση που αυτός αποδεδειγμένα δεν λειτουργεί πλήρως και για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται για την λειτουργία του με την προϋπόθεση ότι ο Δήμος διαθέτει τα αναγκαία μέσα και το απαραίτητο προσωπικό για την εκτέλεση του έργου αυτού( ΕΣ Μείζ. Επτ. Σύνθ.1740/2016).  Εν προκειμένω, δοθέντος ότι, ο Περιφερειακός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων δεν λειτουργεί εν τοις πράγμασι, το έργο της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων στο νομό ...... ανέλαβε να πραγματοποιήσει ο Δήμος ......, στον οποίο μεταβιβάστηκε η σχετική αρμοδιότητα με προγραμματική σύμβαση που καταρτίστηκε μεταξύ των ως άνω μερών, η οποία εγκρίθηκε από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την 259/2015 Πράξη του. Ειδικότερα  με την ως άνω σύμβαση, ο Δήμος ...... ανέλαβε την υλοποίηση της Πράξης «Κινητή Μονάδα Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Νομού ......» που περιελάμβανε την προμήθεια, την εγκατάσταση, τη λειτουργία και τη συντήρηση μονάδας προεπεξεργασίας συνολικού προϋπολογισμού 4.809.792,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Από το ποσό αυτό , το ποσό των 873.792 ευρώ θα διατεθεί για την προμήθεια του εξοπλισμού και εγκατάστασης της Κινητής Μονάδας, εκ του οποίου, το ποσό των 500.000 ευρώ, που προέρχεται από επιχορήγηση του Υπουργείου Εσωτερικών, θα διατεθεί από το Δήμο ...... για την κατασκευή της Μονάδας Μηχανικής Ανακύκλωσης, ενώ το ποσό των 373.792,00 ευρώ θα εξασφαλιστεί με σύμβαση παραχώρησης υπηρεσίας μεταξύ του Δήμου ...... και του προσωρινού αναδόχου. Εξάλλου, το ποσό των 3.936.000,00 ευρώ, το οποίο θα απαιτηθεί για τη λειτουργία της Μονάδας Κομποστοποίησης και Ανακύκλωσης, τη διάθεση των παραγόμενων προϊόντων και την υγειονομική ταφή του υπολείμματος στο ΧΥΤΑ, θα προέλθει από τα ανταποδοτικά τέλη που θα συνεισφέρουν οι Δήμοι προς το Σύνδεσμο, αναλόγως της ποσότητας των απορριμμάτων που θα παραδίδονται μηνιαίως προς επεξεργασία στην Μονάδα. Ως εκ τούτου, με την ως άνω Πράξη του Ζ ΄ Κλιμακίου εγκρίθηκε το μεν, η μεταβίβαση της αρμοδιότητας στο Δήμο ...... , ο οποίος θα είναι ο φορέας υλοποίησης, το δε, ο τρόπος χρηματοδότησης αυτής της ενδιάμεσης λύσης διαχείρισης στερεών αποβλήτων στο Ν. ......, με τον οποίο, μεταξύ άλλων, το βάρος της χρηματοδότησης της λειτουργίας της Κινητής Μονάδας θα φέρουν οι εξυπηρετούμενοι Δήμοι και θα προέλθει από τα έσοδα των ανταποδοτικών τελών που αυτοί θα συνεισφέρουν στον Σ.Δ.Σ.Α. του Ν. ......, ανάλογα όμως με την παραγόμενη ποσότητα των απορριμμάτων που θα παραδίδονται κάθε μήνα προς επεξεργασία (τις πραγματικές ποσότητες και όχι τις προϋπολογιζόμενες). Ακολούθως, με την 62/2016 Πράξη εγκρίθηκε από το Ζ΄ Κλιμάκιο και η ανάδειξη, μετά από διαγωνιστική διαδικασία, της ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΑΕ ως μειοδότριας εταιρείας για την παροχή των υπηρεσιών της Κινητής Μονάδας Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης, έναντι συμβατικής αμοιβής 4.447,680,00 ευρώ και καταρτίστηκε η εκτελεστική σύμβαση της ως άνω υπογραφείσας προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της μειοδότριας  εταιρείας με  το Δήμο ....... Η κρινόμενη σύμβαση δεν συνιστά, κατά την ορθή κρίση του Κλιμακίου, προγραμματική σύμβαση η οποία προσδιορίζεται, κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010 όπως ισχύει, προεχόντως, από την επίτευξη ενός κοινά εξυπηρετούμενου σκοπού, ο οποίος αφορά στην «ανάπτυξη μιας περιοχής». Και αυτό διότι, το αντικείμενο αυτής (άρθρο 1 της σύμβασης) αφορά στη κατανομή του βάρους της χρηματοδότησης για κάθε συμβαλλόμενο και εξυπηρετούμενο από το υπό κρίση έργο  Δήμο, με στόχο να  προσδιοριστούν  με εναργή τρόπο : α)  οι  υπόχρεοι και οι δικαιούχοι των αντίστοιχων παροχών που απαιτούνται για την χρηματοδότηση του υπό κρίση έργου, προκειμένου να διασφαλιστεί ο Δήμος ......, ο οποίος ως αντισυμβαλλόμενος της αναδόχου εταιρείας και φορέας υλοποίησης του υπό κρίση έργου στις περιπτώσεις καθυστέρησης πληρωμών θα επιβαρυνόταν με υπέρογκους τόκους υπερημερίας, β) ο τρόπος και η διαδικασία τιμολόγησης του ποσού που θα βαρύνει τους υπόχρεους της χρηματοδότησης Δήμους, ο οποίος  όμως, δεν αντιστρατεύεται την τιμολογιακή πολιτική των Φο.Σ.Δ.Α., ούτε καταστρατηγούνται μ’ αυτόν οι σχετικές διατάξεις, δοθέντος ότι αυτές  προϋποθέτουν ότι  υφίσταται Φο.Σ.Δ.Α., ο οποίος εν τοις πράγμασι λειτουργεί και είναι ο φορέας υλοποίησης του έργου και γ) ο τρόπος και η διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης των ποσών της χρηματοδότησης, κυρίως για να προσδιορισθεί ποιος θα επιβαρυνθεί με τους  τόκους υπερημερίας στις περιπτώσεις εκείνες που θα υπάρξουν καθυστερήσεις πληρωμών, είτε από τους Δήμους μέλη Φο.Σ.Δ.Α., είτε από τον ίδιο τον Φο.Σ.Δ.Α. προς το Δήμο ....... Στην προκειμένη υπόθεση, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα :α)  Ο τρόπος χρηματοδότησης της ενδιάμεσης λύσης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων του Ν. ...... έχει ήδη εγκριθεί με την 259/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την  οποία εγκρίθηκε ταυτόχρονα και η μεταβίβαση της αρμοδιότητας για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων στο ......από τον Σ.Δ.Σ.Α. του Ν. αυτού  στο Δήμο ....... β) Η παρούσα σύμβαση, λειτουργεί ως εκτελεστική της αρχικής προγραμματικής σύμβασης, με την οποία προσδιορίζεται, με ειδικότερο τρόπο, ο τρόπος κατανομής του βάρους της χρηματοδότησης του έργου, ο οποίος, λόγω της ιδιαιτερότητας της περίπτωσης αυτής, δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί με την αρχική προγραμματική σύμβαση. Σε κάθε περίπτωση, ο προϋπολογισμός της παρούσας σύμβασης ταυτίζεται με το εργολαβικό αν