ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι : Α) Οι δράσεις οι οποίες αναφέρονται στην ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση αφορούν : α) στην εκπόνηση μιας σειράς μελετών για τη μείωση των αποβλήτων, τη διαχείριση των βιοαποδομήσιμων υλικών,..β) στην πρόληψη, μείωση και επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων..γ) στη διαχείριση προδιαλεγμένων/βιοαποδομίσημων αποβλήτων, με την πιλοτική τοποθέτηση κάδων συλλογής προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων σε επιλεγμένα σημεία του Δήμου,..δ) στην ποσοτική και ποιοτική βελτίωση της ανακύκλωσης με την ενημέρωση και την βελτίωση των υποδομών με την εισαγωγή του μπλε κάδου,..Β) Από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι έχει μεταβιβασθεί στο Δήμο … η αρμοδιότητα για το κόμποστ των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων κήπων και πάρκων, καθόσον δεν προσκομίζεται η επικαλούμενη 5145/2.12.2010 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας …,Γ) Η διαχείριση των αποβλήτων (στην οποία περιλαμβάνεται και η μείωση του όγκου τους) καθώς και η ευαισθητοποίηση των δημοτών επιδιώκονται σε περιφερειακό επίπεδο με την εκπόνηση του ΠΕΣΔΑ από τον οικείο Περιφερειακό Σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ και την έγκρισή του από το Περιφερειακό Συμβούλιο,..Δ) Οι αρμοδιότητες που δεν έχουν μεταφερθεί κατά τα ανωτέρω στις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας … δεν μετακυλύονται στους Δήμους, αλλά παραμένουν στον Περιφερειακό Σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ …Ε) Το αντικείμενο που ανατίθεται με την ελεγχόμενη σύμβαση στο ΤΕΙ … δεν εμπίπτει στην έννοια του ερευνητικού προγράμματος και δεν συνιστά παραγωγή νέας γνώσης καθόσον ελλείπει ως προς αυτό το στοιχείο της πρωτοτυπίας...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανακλήσεως πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της, καθόσον ο Δήμος … δεν είχε την αρμοδιότητα συνάψεως της ελεγχόμενης συμβάσεως, η οποία δεν είναι προγραμματική, αλλά, δια μέσου αυτής, συγκαλύπτεται απευθείας ανάθεση (μελετών) χωρίς τη διεξαγωγή ανοικτού διαγωνισμού και χωρίς την επίκληση λόγων που δικαιολογούν την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία..Αποφαίνεται ότι η 18/2014 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό … δεν πρέπει να ανακληθεί.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Ανάθεση - Διαδικασία:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη για την εκπόνηση  περιβαλλοντικής μελέτης με τίτλο «Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση για την ορνιθοπανίδα» στο πλαίσιο της αδειοδότησης του έργου «Περιβαλλοντικό  Πάρκο της Περιφερειακής Ενότητας ….», το οποίο πρόκειται να λειτουργήσει εντός της Ζώνης Ειδικής Προστασίας με κωδικό του δικτύου Natura, καθόσον μη νομίμως ανετέθη η εκπόνηση της ανωτέρω μελέτης, διότι τόσο η προεπεξεργασία όσο και η ανάκτηση των αστικών αποβλήτων, ως μορφές διαχείρισης των αποβλήτων τις οποίες πρόκειται να εξυπηρετήσει η λειτουργία του Περιβαλλοντικού Πάρκου, ανήκουν πλέον στην αποκλειστική αρμοδιότητα των Περιφερειακών ΦΟΔΣΑ, οι οποίοι είναι αρμόδιοι είτε για την εκπόνηση όλων των αναγκαίων μελετών, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που απαιτούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των οικείων έργων, είτε για την ανάθεσή τους σε τρίτους ιδιώτες, εφόσον δεν διαθέτουν οι ίδιοι το απαραίτητο προσωπικό. Συνεπώς, τέτοια αρμοδιότητα δεν διαθέτουν πλέον οι Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, οι οποίοι διαχειρίζονται μόνο τη συλλογή και τη μεταφορά των αποβλήτων στους χώρους προσωρινής ή τελικής επεξεργασίας (άρθρα 13 και 16 του ν. 4071/2012, ΦΕΚ Α΄ 85/2012).

Διαχείριση απορριμάτων...Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση φέρει το ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, το οποίο έχει αρμοδίως εγκριθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη (276/29.5.2017 απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου ... και 21α/13.3.2017 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ...). Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος με το 30935/14.7.2017 (αρ. πρωτ. ΕΣ 44838/17.7.2017) έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του Δήμου ..., σχεδίου αυτής, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου, υπό τον όρο ότι θα προηγηθεί τροποποίηση του χρονοδιαγράμματος με μετάθεση του χρόνου υλοποίησης των ενεργειών για τη σύναψη των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών τεχνικών συμβούλων, για την εκτέλεση των έργων διαμόρφωσης του γηπέδου εγκατάστασης της Μονάδας (σύνταξη και έγκριση τευχών δημοπράτησης) και για τη σύνταξη τευχών δημοπράτησης αναφορικά με την προμήθεια και εγκατάσταση της μονάδας, σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της υπογραφής της σύμβασης

Θέμα: Εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4071/2012.(για τη μείωση του ύψους των μισθωμάτων ακινήτων που εκμισθώνουν οιδήμοι και τη συγκρότηση της επιτροπής ορίων του άρθρου 11 του ν.3463/2006)

ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ-ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ. (..) Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο ....,πρόβαλε ότι το αντικείμενο της προμήθειας είναι όμοιο με αντίστοιχη προμήθεια που αφορά στις Δημοτικές Ενότητες .., .. και .. ως εκ τούτου μη νομίμως κατατμήθηκε και ανατέθηκε μέσω χωριστών συμβάσεων απευθείας, δοθέντος ότι το άρθρο 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, που έδινε τη δυνατότητα επιμερισμού όμοιων δαπανών και ανάθεσης αυτών ξεχωριστά ανά Δημοτική Ενότητα, έχει καταργηθεί και αντικατασταθεί από το άρθρο 6 του ν.4412/2016.(..)Εξαίρεση από την ως άνω απαγόρευση επιμερισμού της συνολικής δαπάνης όμοιων ή ομοειδών συμβάσεων εισάγεται με το άρθρο 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, το οποίο επιτρέπει στους δήμους την αυτοτελή εκτέλεση έργων, προμηθειών και υπηρεσιών όταν αφορούν σε διαφορετικές δημοτικές ενότητες, υπό την προϋπόθεση ότι οι αντίστοιχες δαπάνες έχουν εγγραφεί σε ξεχωριστές ανά δημοτική ενότητα πιστώσεις στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό τους. Η εν λόγω διάταξη δεν έχει καταργηθεί με το άρθρο 377 του ν. 4412/2016, καθόσον αφενός είναι ειδική και αφορά αποκλειστικά στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και αφετέρου δεν συμπεριλαμβάνεται στις ρητά καταργηθείσες από το νόμο αυτό διατάξεις  που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του ανωτέρω άρθρου (βλ. την περ. 18 του άρθρου 377 παρ. 1 που καταργεί την παρ. 7 του άρθρου 6 του ν. 4071/2012 αλλά όχι την παράγραφο 14 του ίδιου άρθρου). (..) Επομένως, είναι νόμιμη η απευθείας ανάθεση όμοιων ή ομοειδών συμβάσεων όταν καθεμία από αυτές αφορά στην κάλυψη των αναγκών κάθε δημοτικής ενότητας ξεχωριστά και η συνολική ετήσια δαπάνη για κάθε δημοτική ενότητα δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ-ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ.(..) Ως αιτιολογία της άρνησής του πρόβαλε ότι το αντικείμενο των προμηθειών είναι όμοιο και ως εκ τούτου μη νομίμως κατατμήθηκε και ανατέθηκε μέσω χωριστών συμβάσεων απευθείας, δοθέντος ότι το άρθρο 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, που έδινε τη δυνατότητα επιμερισμού όμοιων δαπανών και ανάθεσης αυτών ξεχωριστά ανά Δημοτική Ενότητα, έχει καταργηθεί και αντικατασταθεί από το άρθρο 6 του ν.4412/2016.(..) Εξαίρεση από την ως άνω απαγόρευση επιμερισμού της συνολικής δαπάνης όμοιων ή ομοειδών συμβάσεων εισάγεται με το άρθρο 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, το οποίο επιτρέπει στους δήμους την αυτοτελή εκτέλεση έργων, προμηθειών και υπηρεσιών όταν αφορούν σε διαφορετικές δημοτικές ενότητες, υπό την προϋπόθεση ότι οι αντίστοιχες δαπάνες έχουν εγγραφεί σε ξεχωριστές ανά δημοτική ενότητα πιστώσεις στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό τους. Η εν λόγω διάταξη δεν έχει καταργηθεί με  το άρθρο 377 του ν. 4412/2016, καθόσον αφενός είναι ειδική και αφορά αποκλειστικά στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και αφετέρου δεν συμπεριλαμβάνεται στις ρητά καταργηθείσες από το νόμο αυτό διατάξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του ανωτέρω άρθρου (..). Περαιτέρω, η ως άνω διάταξη της παραγράφου 14 του άρθρου 6 του ν. 4071/2012 δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καταλαμβάνεται από την παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου 377 του ν. 4412/2016, δυνάμει της οποίας καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη που είναι αντίθετη με τις διατάξεις του νόμου αυτού, διότι εισάγει εξαιρετική ρύθμιση, την ανάθεση δηλαδή από οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης όμοιων δαπανών με επιμερισμό αυτών ανά περιφερειακή ή δημοτική ενότητα, με συνέπεια για την κατάργησή της να απαιτείται ρητή διάταξη, τις προϋποθέσεις της οποίας δεν πληροί η ως άνω γενική καταργητική διάταξη του άρθρου 377 παρ. 4 του   ν. 4412/2016. (..) Επομένως, είναι νόμιμη η απευθείας ανάθεση όμοιων ή ομοειδών συμβάσεων όταν καθεμία από αυτές αφορά στην κάλυψη των αναγκών κάθε δημοτικής ενότητας ξεχωριστά και η συνολική ετήσια δαπάνη για κάθε δημοτική ενότητα δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (..)Με τα δεδομένα αυτά, αν και το αντικείμενο των επίμαχων συμβάσεων αφορά στην προμήθεια όμοιων αγαθών κατ’ είδος, νομίμως ο Δήμος .... προέβη στην απευθείας ανάθεση αυτών ανά δημοτική ενότητα, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, δεδομένου ότι ακολουθήθηκε εξαρχής η διαδικασία αναγραφής ξεχωριστών ανά Δημοτική Ενότητα πιστώσεων στον προϋπολογισμό του έτους 2017.

Προγραμματική σύμβαση για τη μεταφορά απορριμάτων...Με δεδομένα αυτά, η μεταφορά των απορριμμάτων του Δήμου ... στον ΧΥΤΑ ... προβλέπεται ρητά από την 14/8.1.2019 απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ..., η οποία ρυθμίζει προσωρινά τη διάθεση των αστικών αποβλήτων του Δήμου εξαιτίας της καθυστέρησης υλοποίησης των υποδομών εναπόθεσής τους στον ΧΥΤΑ ..., με βάση τις προβλέψεις του εν εξελίξει ΠΕΣΔΑ. Η υλοποίηση αυτής της απόφασης δεν αναστέλλει τη νόμιμη υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει στη ... την ετήσια εισφορά η οποία, μέσω της προγραμματικής σύμβασης που έχει συνάψει με τον ΦΟΔΣΑ ..., χρηματοδοτεί την εναπόθεση των απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ ... κατ’ εφαρμογή της ανωτέρω απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης (πρβλ. ΕΣ Κ.Π.Ε.Δ. 306/2019). Εξάλλου, η από 16.8.2018 μελέτη της ... είναι επαρκώς τεκμηριωμένη ως προς τον τρόπο υπολογισμού της ετήσιας εισφοράς του Δήμου ..., σε κάθε δε περίπτωση τυχόν αποκλίσεις θα ληφθούν υπόψη απολογιστικά και θα συνυπολογιστούν κατά τον προσδιορισμό του κόστους διαχείρισης του επόμενου έτους (άρθρο 5 παρ. 2 της 2527/7.1.2009 ΚΥΑ). Τέλος, κατά παράβαση του άρθρου 66 παρ. 1 του ν. 4270/ 2014 (Α΄ 143), η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκε μετά την έκδοση του τιμολογίου της ..., πλην όμως τούτο οφείλεται σε πλάνη των αρμοδίων δημοτικών οργάνων, η οποία εν όψει και της νομιμότητας της διαδικασίας καταβολής της εισφοράς, κρίνεται συγγνωστή.

Θέμα: Νομοθετική ρύθμιση για τα δημοτικά λιμενικά ταμεία που δεν λειτούργησαν μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4071/2012.

Με τα ανωτέρω δεδομένα η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθόσον δεν πληρούνται εν προκειμένω οι προϋποθέσεις του άρθρου 259 παρ. 1 του ν.3463/2006, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 10 παρ. 14 του ν.4071/2012  βλ. και 41179/2014 απόφαση Υπουργού Εσωτερικών, ΦΕΚ Β΄ 2970). Τούτο δε, διότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου α) η σύνταξη ετήσιου προγράμματος δράσης έτους 2017 της ΔΗ.Κ.Ε.Ο.Λ. και β) η υποβολή προς το Δημοτικό Συμβούλιο ....  του προϋπολογισμού της ΔΗ.Κ.Ε.Ο.Λ. έτους 2017, συνοδευόμενου από εισηγητική έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της, η οποία τεκμηριώνει τα έσοδα και τα έξοδα της, σύμφωνα με το ετήσιο πρόγραμμα δράσης της έτους 2017. Ωστόσο, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά συγγνωστώς λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι πρόκειται για την τρίτη δόση χρηματοδότησης έτους 2017 και του ότι στο υποβληθέν και εγκριθέν από το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο διετές πρόγραμμα δράσης της ΔΗ.Κ.Ε.Ο.Λ. εξειδικεύονται και τεκμηριώνονται επαρκώς ανά έτος δράσης τα έσοδα-έξοδα της Επιχείρησης καθώς και το ποσό της χρηματοδότησης που θα απαιτηθεί από το Δήμο. Συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Νόμιμη η καταβολή μέρους αμοιβής ιδιώτη από Περιφερειακό Σύνδεσμο ΦΟΣΔΑ για την παροχή υπηρεσιών συμβούλου για την επεξεργασία λυμάτων σε ΧΥΤΑ, παρότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στον Περιφερειακό Σύνδεσμο ΦΟΣΔΑ προσωπικού, όπως αυτά περιγράφονται στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας αυτού, ενώ για την εκτέλεση αυτών δεν απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία. Όμως, οι εννέα (9) ήδη απασχολούμενοι υπάλληλοι ειδικότητας ΠΕ Μηχανικών, στις αρμοδιότητες των οποίων εμπίπτουν οι ανατεθείσες εργασίες, δεν επαρκούν    για την κάλυψη όλων των αναγκών του Συνδέσμου, δεδομένου ότι μετά και τη συγχώνευση των 14 φορέων διαχείρισης σε έναν ενιαίο φορέα, επήλθε εν τοις πράγματι επέκταση και αύξηση των αρμοδιοτήτων του Συνδέσμου, το αντικείμενο του οποίου είναι εξαιρετικά διευρυμένο (άρθρο 16 του ν. 4071/2012, ΦΕΚ Α΄ 85/2012 και   άρθρο 6 της από 31.12.2012 ΠΝΠ.,ΦΕΚ Α΄ 256/2012, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4147/2013, ΦΕΚ Α΄ 98/2013).