ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι : Α) Οι δράσεις οι οποίες αναφέρονται στην ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση αφορούν : α) στην εκπόνηση μιας σειράς μελετών για τη μείωση των αποβλήτων, τη διαχείριση των βιοαποδομήσιμων υλικών,..β) στην πρόληψη, μείωση και επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων..γ) στη διαχείριση προδιαλεγμένων/βιοαποδομίσημων αποβλήτων, με την πιλοτική τοποθέτηση κάδων συλλογής προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων σε επιλεγμένα σημεία του Δήμου,..δ) στην ποσοτική και ποιοτική βελτίωση της ανακύκλωσης με την ενημέρωση και την βελτίωση των υποδομών με την εισαγωγή του μπλε κάδου,..Β) Από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι έχει μεταβιβασθεί στο Δήμο … η αρμοδιότητα για το κόμποστ των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων κήπων και πάρκων, καθόσον δεν προσκομίζεται η επικαλούμενη 5145/2.12.2010 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας …,Γ) Η διαχείριση των αποβλήτων (στην οποία περιλαμβάνεται και η μείωση του όγκου τους) καθώς και η ευαισθητοποίηση των δημοτών επιδιώκονται σε περιφερειακό επίπεδο με την εκπόνηση του ΠΕΣΔΑ από τον οικείο Περιφερειακό Σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ και την έγκρισή του από το Περιφερειακό Συμβούλιο,..Δ) Οι αρμοδιότητες που δεν έχουν μεταφερθεί κατά τα ανωτέρω στις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας … δεν μετακυλύονται στους Δήμους, αλλά παραμένουν στον Περιφερειακό Σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ …Ε) Το αντικείμενο που ανατίθεται με την ελεγχόμενη σύμβαση στο ΤΕΙ … δεν εμπίπτει στην έννοια του ερευνητικού προγράμματος και δεν συνιστά παραγωγή νέας γνώσης καθόσον ελλείπει ως προς αυτό το στοιχείο της πρωτοτυπίας...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανακλήσεως πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της, καθόσον ο Δήμος … δεν είχε την αρμοδιότητα συνάψεως της ελεγχόμενης συμβάσεως, η οποία δεν είναι προγραμματική, αλλά, δια μέσου αυτής, συγκαλύπτεται απευθείας ανάθεση (μελετών) χωρίς τη διεξαγωγή ανοικτού διαγωνισμού και χωρίς την επίκληση λόγων που δικαιολογούν την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία..Αποφαίνεται ότι η 18/2014 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό … δεν πρέπει να ανακληθεί.

ΜΕΛΕΤΕΣ Ανάθεση - Διαδικασία:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιώτη, δυνάμει σύμβασης, για την εκπόνηση μελέτης πυροπροστασίας τριών (3) κτηρίων του Νοσοκομείου, καθόσον: α) μη νομίμως ανατέθηκε στον ανωτέρω η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, διότι πρόκειται για εργασία που εμπίπτει στα καθήκοντα των υπηρετούντων υπαλλήλων του κλάδου ΠΕ Μηχανικών που στελεχώνουν το Τμήμα Τεχνικού του Νοσοκομείου, οι οποίοι είναι αρμόδιοι για την εκπόνηση μελετών εν γένει καθώς και για την καλή λειτουργία του συστήματος πυρασφάλειας και β) ακόμη και αν η εκπόνηση μελέτης πυροπροστασίας ήταν δυνατό να ανατεθεί σε τρίτο (ιδιώτη), στη συγκεκριμένη περίπτωση το Νοσοκομείο εφάρμοσε εσφαλμένα τη διαδικασία με διαπραγμάτευση - χωρίς δημοσίευση προκήρυξης - της περ. στ' της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α' 42/2005), καθώς δεν προκύπτει ότι εκδόθηκε προηγούμενη γνωμοδότηση του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου, σχετικά με τη συνδρομή της επείγουσας περίπτωσης, ούτε ότι αναγγέλθηκαν τα κρίσιμα στοιχεία της σύμβασης στο Τ.Ε.Ε.(συγγνωστή πλάνη)

ΜΕΛΕΤΕΣ Ανάθεση - Διαδικασία:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε αρχιτέκτονα μηχανικό, για την εκπόνηση της μελέτης «Σύνταξη τευχών δημοπράτησης παιδικού σταθμού ..», καθόσον η ανωτέρω μελέτη που δεν αφορά στην κατασκευή κάποιου ιδιαίτερης φύσεως ή δυσκολίας τεχνικού έργου, εμπίπτει στα καθήκοντα των υπηρετούντων στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου τεσσάρων αρχιτεκτόνων μηχανικών.

Νομιμότητα της συστάσεως ανωνύμου εταιρείας πριν από τη συγχώνευση στον προϋπάρχοντα αυτής, υπό μορφή ν.π.δ.δ., Περιφερειακό Σύνδεσμο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, των τοπικών φορέων, με αρμοδιότητα τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στην ίδια Περιφέρεια. Συνέπειες της συστάσεως της ανωνύμου εταιρείας, για το ν.π.δ.δ., τους τοπικούς φορείς διαχειρίσεως στερεών αποβλήτων, οι οποίοι έχουν ήδη συγχωνευθεί στον Περιφερειακό Σύνδεσμο και εκείνους, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη συγχωνευθεί.Είναι νόμιμη η σύσταση της ανώνυμης εταιρείας «Περιφερειακός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Στερεός Ελλάδας Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.» και η εταιρεία αυτή αποτελεί καθολικό διάδοχο, υπεισερχόμενη στην περιουσία, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, του προϋφιστάμενου ν.π.δ.δ. με τίτλο «Περιφερειακός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας», αλλά και των συγχωνευόμενων, πριν και μετά τη σύσταση της ανώνυμης εταιρείας, τοπικών φορέων. - Το ν.π.δ.δ. με τίτλο «Περιφερειακός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας» και οι συγχωνευόμενοι, πριν και μετά τη σύσταση της ανώνυμης εταιρείας, τοπικοί φορείς, παύουν να υφίστανται μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσής τους. - Οι τοπικοί φορείς, οι οποίοι δεν έχουν συγχωνευθεί διαρκούσης της τιθέμενης στο νόμο προθεσμίας ολοκληρώσεως της συγχωνεύσεως (30.6.2017), συνεχίζουν να λειτουργούν και να ασκούν τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων αρμοδιότητάς τους, αν όμως παρέλθει άπρακτη και η προθεσμία αυτή, οι τοπικοί φορείς συνεχίζουν μεν, κατ’ αρχήν, να λειτουργούν και να ασκούν τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων αρμοδιότητάς τους, πλην οφείλει ο Γ.Γ.Α.Δ., κατά δέσμια αρμοδιότητα, να ενεργήσει την αναγκαστική συγχώνευσή τους, με έκδοση διαπιστωτικής πράξεως, μετά το διορισμό, εκ μέρους του, ορκωτών ελεγκτών και αποτίμηση της περιουσίας τους.

ΜΕΛΕΤΕΣ.Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, δεδομένου ότι επιτρέπεται μεν στον Δήμο Αρριανών να αναθέσει απευθείας, μέσα στο όριο των 20.000,00 ευρώ, την αυτοτελή σύνταξη είτε υδραυλικής είτε τοπογραφικής μελέτης, πλην, λόγω του ενιαίου αντικειμένου των εν λόγω μελετών, δεν είναι επιτρεπτή η κατάτμησή τους και η χωριστή απευθείας ανάθεση κάθε μίας από αυτές, δοθέντος ότι αφορούν στο ίδιο αντικείμενο. Έπρεπε, συνεπώς, ως εκ του ύψους του συνολικού ποσού κάθε μίας από αυτές, να διενεργηθεί ένας συνοπτικός διαγωνισμός για την ανάθεση αυτών, ως ενιαίο σύνολο, ώστε να αναπτυχθεί ανταγωνισμός και, δι’ αυτού, να προκύψουν χαμηλότερες προσφορές. Δεν τυγχάνει, εξάλλου, εφαρμοστέα εν προκειμένω η εξαίρεση του άρθρου 12 παρ. 1 του π.δ. 171/1987, δοθέντος ότι πρόκειται για μελέτες που αφορούν στο ίδιο ακριβώς αντικείμενο στην ίδια περιοχή. Περαιτέρω, παρέλκει η εξέταση του δεύτερου λόγου διαφωνίας ως αλυσιτελής, καθόσον πρόκειται για περίπτωση μη επιτρεπτής απευθείας ανάθεσης λόγω κατάτμησης ομοειδούς αντικειμένου μελετών. Τέλος, βάσιμος είναι ο τρίτος λόγος διαφωνίας, καθόσον η ενσωμα-τωμένη στην υδραυλική μελέτη υδρολογική μελέτη έπρεπε να έχει εγκριθεί από τον Δήμο εκ των προτέρων, πριν από την εκπόνηση της υδραυλικής μελέτης. Εξάλλου, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει η επικαιροποίηση των δεδομένων της παλαιάς (από το 1984) υδρολογικής μελέτης και τυχόν επακολουθήσασα έγκριση αυτής από τον Δήμο (άρθρο 194 του π.δ. 696/1974).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτίθενται στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει ότι οι εργασίες που περιλαμβάνει η προς σύναψη συμπληρωματική σύμβαση αποτέλεσαν αντικείμενο της αρχικής σύμβασης. Συγκεκριμένα, οι συμπληρωματικές εργασίες: είτε α. αποτέλεσαν εξαρχής τμήμα των ομάδων εργασιών του αρχικού συμβατικού αντικειμένου και αυξήθηκαν κατά ποσότητα με τον 1ο Α.Π.Ε. (εργασίες εξυγίανσης) είτε β. εντάχθηκαν και ενσωματώθηκαν στο αρχικό έργο ήδη με τον 1ο ΑΠΕ και για την κάλυψη της δαπάνης τους (ειδικώς, εργασίες εξυγίανσης, για τις οποίες συντάχθηκε το 1ο Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε.) διατέθηκε το ποσό των απροβλέπτων –ανεξαρτήτως αν τούτο διατέθηκε νομίμως ή μη, εφόσον με το ποσό των απροβλέπτων δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 57 παρ. 3 της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων να καλύπτονται δαπάνες από νέες εργασίες ή από προβλεπόμενες συμβατικές εργασίες των οποίων αυξήθηκε η ποσότητα για την αρτιότητα και λειτουργικότητα του έργου, χωρίς να έχουν εφαρμοσθεί πλήρως οι σχετικές προδιαγραφές κατά την κατάρτιση των μελετών, όπως εν προκειμένω, δεδομένου ότι της κατάρτισης της μελέτης του αρχικού έργου δεν προηγήθηκε εκπόνηση γεωτεχνικής μελέτης, παρότι από το ισχύον νομοθετικό καθεστώς δεν προβλέπεται τέτοια εξαίρεση, ενώ δεν γίνεται επίκληση απρόβλεπτων περιστάσεων που μετέβαλαν τις συνθήκες εκτέλεσης του έργου σε σχέση με αυτές που επικρατούσαν κατά την εκπόνηση της μελέτης δημοπράτησής του- γ. είτε προβλέπονταν ως συμβατικό αντικείμενο, περικόπηκαν δε στη συνέχεια προκειμένου να αντιμετωπιστεί το κόστος των εργασιών εξυγίανσης –ανεξάρτητα αν μπορούσαν νομίμως ή μη να μειωθούν, καθώς οι συμβατικές ποσότητες εργασιών δεν επιτρέπεται να μειώνονται αν θίγεται η πληρότητα, λειτουργικότητα, και ποιότητα του έργου, όπως εν προκειμένω προκύπτει- και μέσω της συμπληρωματικής σύμβασης επιχειρείται η επανένταξή τους στο προς κατασκευή έργο, προκειμένου αυτό να είναι λειτουργικό και ασφαλές (εργασίες επιστρώσεων).

Μελέτες.Από το συνδυασμό των διατάξεων των παρ. 5 και 7 του ν. 716/1977 προκύπτει ότι η διαδικασία ανάθεσης της παραγράφου 7 του νόμου αυτού εφαρμόζεται όταν για τις μελέτες που πρόκειται να εκπονηθούν δεν απαιτείται να αξιολογηθούν ειδικές προκαταρκτικές μελέτες, διότι πρόκειται για υποστηρικτικές μελέτες βασικής μελέτης , ενώ οι προκαταρκτικές μελέτες έχουν ήδη περατωθεί. Αξιολόγηση.Από τις διατάξεις των άρθρων 11 παρ. 7 του ν.716/1977 και 2 παρ. 2 και 3 του π.δ/τος 194/1979, προκύπτει ότι για την επιλογή του γραφείου μελετών, στο οποίο θα ανατεθεί απευθείας η εκπόνηση μελέτης σύμφωνα με την προβλεπόμενη στο άρθρο 11 παρ. 7 του ν.716/1977 διαδικασία, πρέπει να αξιολογούνται τα ουσιαστικά προσόντα των γραφείων που έχουν τις τυπικές προϋποθέσεις και να επιλέγεται ύστερα από αιτιολογημένη απόφαση του εργοδότη, το γραφείο που συγκεντρώνει τα περισσότερα προσόντα ( πρβλ. Πράξεις VI Τμήματος 33/2003, 39-42/2004).Στην προκειμένη περίπτωση από τον πίνακα, στον οποίο παραπέμπει η ΔΜΕΟ/α/ο/2058/25.11.2005 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ, δεν περιέχονται συγκεκριμένα στοιχεία συγκριτικής αξιολόγησης των υποβληθέντων στοιχείων, ώστε να είναι σαφής και ελέγξιμη η κατάταξη των συμμετεχόντων γραφείων και να αποδεικνύεται ότι η Σύμπραξη «……….» υπερτερούσε έναντι των υπολοίπων. Ενόψει των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι ορθά το Ζ΄ Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την εκπόνηση μελέτης για την « ολοκλήρωση μελετών ανατολικής πρόσβασης Σήραγγας Τυμφρηστού»

Ειδικότερα ζητήματα και θέματα αναφορικά με τη λειτουργία, την άσκηση των δραστηριοτήτων και την άσκηση τιμολογιακής πολιτικής των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ).

Μελέτες.Αμοιβή για την εκπόνηση της διαχειριστικής μελέτης του δημοτικού δάσους. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι οι δασοπονικές μελέτες διαχείρισης δασών είναι ειδικές κατηγορίες μελετών που εκπονούνται από μέλη του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος οι οποίοι είναι υποχρεωτικά γεωτεχνικοί και στους οποίους περιλαμβάνονται και οι δασολόγοι. Συνεπώς, οι αμοιβές τους δεν συγκαταλέγονται σ' αυτές που αφορούν στις μελέτες οι οποίες αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 1 του π.δ.696/1974, όπου περιοριστικά απαριθμούνται οι κατηγορίες εκείνες των μελετών οι αμοιβές των οποίων υπόκεινται σε εκπτώσεις (σε ποσοστό 5%, 10% και 15%.). Για τις ανωτέρω μελέτες έχει εφαρμογή ειδικό τιμολόγιο εργασιών μελέτης που έχει κυρωθεί με την αριθμ. πρωτ. 174579/3022/11.7.1991 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, κατόπιν γνωμοδοτήσεως του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών

Η ανάθεση της εκτέλεσης των συμπληρωματικών εργασιών στον αρχικό ανάδοχο του έργου είναι μη νόμιμη, αφού οι εν λόγω εργασίες δεν κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων και οφείλονται σε πλημμελή εκπόνηση της αρχικής μελέτης.