Αμοιβή κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς.  Δεν υφίσταται νόμιμη αξίωση του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς για πρόσθετη αμοιβή, υπό την ισχύ του ν. 4182/2013, όταν η αμοιβή που έχει ήδη λάβει, υπό το καθεστώς του α.ν. 2039/1939, υπερβαίνει το προβλεπόμενο σήμερα ανώτατο όριο του 5% του ενεργητικού της κληρονομίας (πλειοψ.). Ως βάση υπολογισμού της αμοιβής του κηδεμόνα λαμβάνεται το σύνολο του ενεργητικού της κληρονομιαίας περιουσίας κατά τον χρόνο διορισμού του (ομοφ.) Στις περιπτώσεις διορισμού περισσότερων του ενός κηδεμόνων κατά τη διάρκεια εκκαθάρισης της κληρονομίας, το όριο αμοιβής (5%) είναι ενιαίο και ανεξάρτητο του αριθμού των κηδεμόνων που διορίστηκαν (ομοφ.). Το όριο αμοιβής του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας αφορά τις εργασίες που αμείβονται μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 4182/2013, ανεξαρτήτως του χρόνου πραγματοποιήσεώς τους (πλειοψ.).

Αρμοδιότητα κήρυξης κληρονομίας ως σχολάζουσας - Καθήκοντα κηδεμόνα - Αμφισβήτηση γνησιότητας διαθήκης. (Κατάσταση : Αποδεκτή) 1. Δεν εκδόθηκε νόμιμα, λόγω παράβασης του άρθρου 62 του ν. 4182/2013, απόφαση διορισμού κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς, χωρίς την προηγούμενη παροχή γνωμοδότησης του Συμβουλίου Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής. 2. Ο κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας δε νομιμοποιείται να είναι διάδικος σε δίκη για την αμφισβήτηση του κύρους της διαθήκης. 3. Είναι δυνατή η άσκηση ανακοπής από το Ελληνικό Δημόσιο, κατά της πράξης κήρυξης ως κυρίας της διαθήκης του Π.Γ., αν δεν έχει κλητευθεί το Ελληνικό Δημόσιο στη σχετική δικαστική διαδικασία και δεν έχει διεξαχθεί γραφολογική πραγματογνωμοσύνη για τη γνησιότητα της διαθήκης, κατά τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 808 του ΚΠολΔ.

Διαθήκη ιδιόγραφη – Σύσταση κοινωφελούς ιδρύματος – Διαδικαστικές ενέργειες διορισμένου κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας.

Ο δικαστικώς διορισμένος κηδεμόνας της σχολάζουσας κληρονομίας του θέματος, μπορεί να ενεργήσει τις διαδικασίες σύστασης του ιδρύματος ή της προσφυγής στο Εφετείο, για την τροποποίηση της βούλησης του διαθέτη, μη όντος αναγκαίου στο στάδιο αυτό του διορισμού εκτελεστή διαθήκης. (ομοφ.)

Αν η μετάθεση του χρόνου έναρξης καταβολής μισθώματος, εμπίπτει στην έννοια της αναπροσαρμογής του μισθώματος, κατ’ άρθρο 24 παρ.10 του ν. 4182/2013.Η τροποποιητική μισθωτικής συμβάσεως, σύμβαση για μετάθεση του χρόνου έναρξης καταβολής του μισθώματος, δεν συνιστά μεν περίπτωση αναπροσαρμογής μισθώματος και δεν ρυθμίζεται από το άρθρο 24 παρ.10 του ν. 4182/2013, αλλά η σύμβαση μπορεί να συναφθεί υπό τους όρους των σχετικών διατάξεων του Α.Κ., οπότε εφαρμόζεται αναλογικά η διάταξη της παρ.10 του άρθρου 24 του ν. 4182/2013, καθόσον αφορά στην υποβολή της τροποποιητικής σύμβασης στην αρμόδια Αρχή προς έγκριση. (ομόφ.)

 Ερωτάται εάν, ενόψει του διδόμενου ιστορικού και της μεταβολής του νομικού πλαισίου περί κοινωφελών περιουσιών (ήδη ν. 4182/2013), η αρμόδια αρχή μπορεί να εγκρίνει συγχώνευση κεφαλαίων αυτοτελούς διαχείρισης, χωρίς προηγούμενη έκδοση δικαστικής απόφασης και - σε καταφατική περίπτωση - ποια είναι η νόμιμη διαδικασία εξέτασης του σχετικού αιτήματος του Δήμου, στον οποίο καταλείφθηκαν τα ως άνω κεφάλαια (ακίνητα).(...)Η  αρμόδια, κατά τις διατάξεις του ν. 4182/2013, για την άσκηση της κρατικής εποπτείας επί των κοινωφελών περιουσιών αρχή, μπορεί, εφόσον διαπιστώσει ότι συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις του νόμου προς τούτο, να εγκρίνει τη συγχώνευση των κεφαλαίων αυτοτελούς διαχείρισης του ερωτήματος, χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη έκδοση σχετικής δικαστικής απόφασης και εναπόκειται στη διακριτική της ευχέρεια να ολοκληρώσει τις σχετικές ενέργειες, είτε με βάση τις ισχύουσες διατάξεις του ν. 4182/2013, είτε με βάση τις προϊσχύσασες διατάξεις, του α.ν. 2039/1939 και του ν. 455/1976 (κατά πλειοψηφία).

Αμοιβή διορισθέντος από το Δικαστήριο προσωρινού κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας όταν δεν υπάρχει ενεργητικό, ενώ υπάρχουν εξ αδιαθέτου κληρονόμοι, οι οποίοι δεν έχουν αποποιηθεί την κληρονομία. Ο διορισθείς προσωρινός κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας, η οποία δεν έχει ενεργητικό και της οποίας οι εμφανισθέντες κληρονόμοι αρνούνται την παραλαβή, με την περάτωση του έργου του, θα αμειφθεί εξ ολοκλήρου από τους πόρους του άρθρου 65, σε συνδυασμό με το άρθρο 30 παρ. 3 του ν. 4182/2013. (ομόφ.)  

Αναγνώριση κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου. Εφαρμογή ή μη του Ν. 4182/2013 σε εκκρεμείς υποθέσεις. Σε εκκρεμείς, κατά την έναρξη ισχύος του Ν. 4182/2013, υποθέσεις αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, για τις οποίες έχουν κατατεθεί αιτήσεις με το προγενέστερο νομοθετικό καθεστώς του άρθρου 1869 ΑΚ και οι οποίες δεν έχουν εκδικαστεί μέχρι σήμερα ή επί των οποίων εκδόθηκε μη οριστική απόφαση του δικαστηρίου της κληρονομίας, που διατάσσει δημοσίευση πρόσκλησης σύμφωνα με το άρθρο 1869 ΑΚ, επιβάλλεται να εφαρμοστεί η δικαστική απόφαση και ο καθοριζόμενος με αυτή τρόπος δημοσίευσης πρόσκλησης. Στις περιπτώσεις για τις οποίες δόθηκαν εντολές από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για την υποβολή αίτησης αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, βάσει του προγενέστερου νομοθετικού καθεστώτος, αλλά πριν κατατεθούν οι σχετικές αιτήσεις στο δικαστήριο, ετέθη σε ισχύ ο νόμος 4182/2013, η αρμόδια διεύθυνση, εφόσον ενημερωθεί ότι δεν εκκρεμεί σχετική αίτηση, δύναται να ενεργοποιήσει άμεσα την προβλεπόμενη από το άρθρο 61 παρ. 5 του ν. 4182/2013 διαδικασία (ομοφ.).

Ζητήματα που ανακύπτουν σχετικά με τη σχολάζουσα κληρονομία, σε περίπτωση διαπίστωσης της ύπαρξης κληρονόμου (ή κληρονόμων), χωρίς να αποκλείεται η ύπαρξη άλλων συγκληρονόμων – καθήκοντα κηδεμόνα – διαδικασία αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου.(...)1. Αν διαπιστώνεται ότι υπάρχει κληρονόμος (ή κληρονόμοι), χωρίς να αποκλείεται η ύπαρξη άλλων συγκληρονόμων, η κληρονομία εξακολουθεί να σχολάζει συνολικά, καθώς -κατά κανόνα- η αβεβαιότητα ως προς τα πρόσωπα των συγκληρονόμων συνεπάγεται και αβεβαιότητα ως προς το ποσοστό των κληρονομικών μερίδων όλων των συγκληρονόμων (ομόφωνα). 2.α) Στην περίπτωση αυτή, δεν περαιώνεται η υπόθεση της σχολάζουσας κληρονομίας ούτε παύει το λειτούργημα του κηδεμόνα και, σε συνέπεια με τα παραπάνω, δεν νοείται παράδοση της κληρονομίας σε έναν από τους κληρονόμους. β) Το έργο του κηδεμόνα συνεχίζεται, μέχρι να προκύψει -με την κατά το δυνατό μέγιστη βεβαιότητα- η ύπαρξη ή η ανυπαρξία άλλων κληρονόμων, με αποτέλεσμα, μετά από γνώμη του εκάστοτε αρμοδίου Συμβουλίου Κοινωφελών Περιουσιών, τη διαπίστωση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου ή του τρίτου (ομόφωνα). 3.α) Σε περίπτωση τελεσίδικης απόρριψης του αιτήματος τρίτου κληρονόμου για τη χορήγηση κληρονομητηρίου, δεν στοιχειοθετείται άνευ ετέρου η αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, καθόσον απαιτείται προς τούτο να πιθανολογηθεί, κατόπιν γνώμης του Συμβουλίου, ότι δεν υπάρχει άλλος κληρονόμος. β) Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, μετά την παρέλευση δύο ετών ή του, κατά την κρίση του Συμβουλίου, αναγκαίου χρόνου, αν δεν πιθανολογείται η ύπαρξη άλλου (άλλων) κληρονόμου, περαιώνεται το έργο του κηδεμόνα και κινείται η διαδικασία αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου (ομόφωνα).

Συμμόρφωση της αρμόδιας Αρχής του άρθρου 1 παρ.4 ν.4182/2013 με αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις ως προς τη σύνθεση Διοικητικού Συμβουλίου ιδρύματος, με τροποποίηση του οργανισμού του.(...)1) Η αρμόδια Αρχή του άρθρου 1 παρ.4 ν.4182/2013 οφείλει να συμμορφωθεί με αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις, κατά το σκέλος αυτών που επηρεάζουν τη διοίκηση του κοινωφελούς ιδρύματος, και να τροποποιήσει τον οργανισμό του ως προς τη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) αυτού, με την έκδοση τροποποιητικού π.δ. και λαμβάνοντας υπόψη τόσο την ακύρωση συμβολαιογραφικής πράξης, τροποποιητικής της συστατικής, όσο και την αναγνώριση της εγκυρότητας ιδιόγραφης διαθήκης του ιδρυτή (ομόφωνα). 2) Σε εκτέλεση δε των διατάξεων της παραπάνω διαθήκης, πρέπει να οριστούν ως μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ιδρύματος τα πρόσωπα που με αυτή καθορίζονται από τον ιδρυτή-διαθέτη, χωρίς να συνιστά κώλυμα η τυχόν παραίτηση των μελών αυτών σε προγενέστερο χρόνο, ενώ ελλείποντος, λόγω θανάτου, μέλους του Δ.Σ. η πλήρωση της θέσης του θα γίνει από την αρμόδια Αρχή, κατά τα άρθρα 16, 17 και 19 του ν.4182/2013 (ομόφωνα). 3) Μη νόμιμη παρίσταται απόφαση της αρμόδιας Αρχής περί διορισμού νέου Διοικητικού Συμβουλίου, διότι έρχεται σε αντίθεση προς τον ισχύοντα οργανισμό του ιδρύματος και δεν έχει έρεισμα στο νόμο. Σε περίπτωση δε ανάκλησής της, η οποία ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της Αρχής, καθίσταται άνευ αντικειμένου η έκδοση απόφασης παύσης των μελών του προηγούμενου Διοικητικού Συμβουλίου, δεδομένου ότι αναβιώνουν οι πράξεις περί ορισμού του και, έως την έγκριση και δημοσίευση του τροποποιητικού π.δ., η διοίκηση του ιδρύματος ασκείται από αυτό (ομόφωνα).

Νομικά ζητήματα που προκύπτουν από τη συνύπαρξη σε σχολάζουσα κληρονομία κηδεμόνα και συνδίκου πτωχεύσεως.  α) Μπορούν να συνυπάρχουν σε σχολάζουσα κληρονομία κηδεμόνας και σύνδικος της πτωχεύσεως. Μετά το θάνατο του πτωχού εξακολουθεί να ασκείται η διαχείριση της πτωχευτικής περιουσίας από το σύνδικο, ενώ η διαχείριση της μεταπτωχευτικής και εξωπτωχευτικής περιουσίας περιέρχεται στον κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας. β) Ο σύνδικος νομιμοποιείται να παρίσταται στη διαδικασία λύσης της κοινωνίας δια δικαστικής διανομής, όταν το διανεμητέο ακίνητο περιλαμβάνεται στην πτωχευτική περιουσία. γ) Ο σύνδικος είναι υπεύθυνος για τις φορολογικές υποχρεώσεις που αφορούν στην πτωχευτική περιουσία, ενώ ο κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας για τις αντίστοιχες υποχρεώσεις της μεταπτωχευτικής και εξωπτωχευτικής περιουσίας του κληρονομουμένου. (ομόφ.)