H ρύθμιση του άρθρου 46 του Ν. 3801/2009 (ΦΕΚ 163 Α') με την οποία προστέθηκε παρ. 3 στο άρθρο 4 του Ν. 3548/2007 (ΦΕΚ 68 Α'), αφορά το σύνολο των προβλεπομένων υποχρεωτικών δημοσιεύσεων διαγωνισμού προμήθειας ΟΤΑ Α' βαθμού και λοιπών φορέων που διέπονται από τις διατάξεις της ΥΑ 11389/1993 (ΕΚΠΟΤΑ) και όχι μόνο στις δημοσιεύσεις που προβλέπονται στις διατάξεις του Ν. 3548/2007.

Υπόχρεοι για την πληρωμή των εξόδων δημοσίευσης των διακηρύξεων διαγωνισμών ανάδειξης αναδόχου δημοσίων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, για όλες τις διαγωνιστικές διαδικασίες ανεξάρτητα από το αντικείμενό τους, είτε δηλαδή αυτές αφορούν σε έργα, είτε σε προμήθειες, είτε σε υπηρεσίες είναι οι ανάδοχοι των σχετικών διαγωνισμών, με την έννοια ότι οι τελευταίοι υποχρεούνται να καταβάλλουν απευθείας στους εκδότες των εφημερίδων την οφειλόμενη αμοιβή δημοσίευσης.

Αποδοχή της αρ.333/2008 γνωμοδότησης του Γ’ Τμήματος του Ν.Σ.Κ.Στις περιπτώσεις που οι διατάξεις της Υ.Α. αρ.11389/1993 (Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.) και του Π.Δ/τος 28/1980, προβλέπουν ότι απαιτούνται δημοσιεύσεις και σε εφημερίδες του νομαρχιακού και τοπικού τύπου, ισχύουν οι ορισμοί του Ν.3548/2007 σχετικά με την έννοια του νομαρχιακού και τοπικού τύπου και οι σχετικές δημοσιεύσεις διενεργούνται σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του τελευταίου νόμου.

Αποδοχή της αρ.580/2008 γνωμοδότησης του Ε’ Τμήματος του Ν.Σ.Κ.- Αρμόδιο Τεχνικό Συμβούλιο του άρθρου 31 παρ. 5 του Ν.3316/2005 για την τροποποίηση μελέτης (επισυνάπτεται η αριθμ.580/2008 Γν.του ΝΣΚ)

ΘΕΜΑ: Αποδοχή της με αριθ. 244/2010 γνωμοδότησης του Α' Τμήματος του Ν.Σ.Κ., σύμφωνα με την οποία, στοιχεία που αφορούν σε πελάτη τράπεζας και αποτέλεσαν αντικείμενο διοικητικής έρευνας σε βάρος της τράπεζας αυτής που έλαβε χώρα μετά από καταγγελία του αιτούντος, καλύπτονται από τις περί φορολογικού απορρήτου διατάξεις του άρθρου 85 του ν. 2238/1994.

Δημοσιεύσεις.Όσον αφορά δε τον τρόπο καταβολής των εξόδων, για τις προβλεπόμενες από το ν.3548/2007 στο νομαρχιακό και τοπικό τύπο δημοσιεύσεις, με δεδομένο το γεγονός ότι οι σχετικές δημοσιεύσεις διενεργούνται κατά την έναρξη της συνήθως χρονοβόρας, διαδικασίας του διαγωνισμού, πρέπει να γίνει δεκτό ότι σκοπός του νομοθέτη ήταν να προσδιορίσει ποιος τελικά βαρύνεται με τη δαπάνη δημοσίευσης και όχι ποιος προκαταβάλλει τη δαπάνη αυτή και κατά συνέπεια, η αμοιβή για τη δημοσίευση της διακήρυξης καταβάλλεται, κατ’ ορθή ερμηνεία των σχετικών διατάξεων, στην εφημερίδα από τον φορέα (Ο.Τ.Α. κ.λπ.), ο οποίος αποστέλλει τη σχετική διακήρυξη προς καταχώριση και δίνει την εντολή για τη δημοσίευσή της και στη συνέχεια, μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, οι δαπάνες δημοσίευσης, καθώς και τα εν γένει έξοδα της δημοπρασίας, καταβάλλονται στον Ο.Τ.Α. (φορέα διενέργειας του διαγωνισμού) από τον ανάδοχο, που βαρύνεται με τις δαπάνες αυτές. Η ως άνω ερμηνεία βρίσκεται σε αρμονία με τις λοιπές διατάξεις που καθορίζουν τον τρόπο πληρωμής των εξόδων δημοσίευσης, όταν η σχετική δαπάνη βαρύνει τον ανάδοχο (βλ. άρθρα 22 του π.δ/τος 28/1980 και 15 παρ.10 του ν.3669/2008, για τις δαπάνες των λοιπών απαραίτητων δημοσιεύσεων της διακήρυξης, διαγωνισμών, προμηθειών και έργων), ενώ αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα οδηγούσε στη μη ανεκτή από το δίκαιο κατάσταση, κατά την οποία η καταβολή της αμοιβής στην εφημερίδα εξαρτάται από γεγονός μελλοντικό και αβέβαιο (κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού), χωρίς αυτός ο τρόπος πληρωμής να έχει αποτελέσει περιεχόμενο της σχετικής συμφωνίας μεταξύ του Ο.Τ.Α., που δίνει την εντολή δημοσίευσης και της εκδοτικής εταιρείας ή στην αντίθετη περίπτωση, της διαπραγμάτευσης δηλαδή παρόμοιας συμφωνίας, το γεγονός αυτό θα είχε ως συνέπεια την απροθυμία δημοσίευσης εκ μέρους των εφημερίδων, με δυσμενές αποτέλεσμα στην εξέλιξη των διαγωνισμών.

Προμήθεια ελαστικών επισώτρων.Επιτροπή συντήρησης κρατικών αυτοκινήτων.Επομένως, σύμφωνα με τα ανωτέρω, αλλά και όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, η κατά ανωτέρω Επιτροπή, συνιστά το μόνο κατά νόμο αρμόδιο όργανο με αποφασιστική αρμοδιότητα για την προμήθεια των αναγκαίων ανταλλακτικών και ελαστικών επισώτρων με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του Δήμου, που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης, καθόσον αρμόδιο κατά τα λοιπά όργανο, για τη διενέργεια διαγωνισμών στους Δήμους είναι η οικεία Οικονομική Επιτροπή (βλ. πράξη Κλιμ. VII Τμ. Ελ. Συν. 72/2012 σκ. IV και πράξη VII Τμ. Ελ. Συν. 96/2012, σκ. IV, αλλά και απόφ. VI Τμ. 243/2014, 3462/2012 σχετικές με τη σύναψη συμφωνιών – πλαισίου για την ανάθεση των υπηρεσιών προληπτικής συντήρησης και επισκευής των οχημάτων Ο.Τ.Α.).  Περαιτέρω δε, η προμήθεια των ως άνω ειδών (ήτοι των ανταλλακτικών οχημάτων και των ελαστικών επισώτρων) διενεργείται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί προμηθειών των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού (βλ. απόφ. VI Τμ. 243/2014, 3462/2012, πράξη Κλιμ. VII Τμ. Ελ. Συν. 72/2012, πρβλ. πράξεις VII Τμ. Ελ. Συν. 96, 95/2012, 78/2011, 320, 204, 83/2010, 301/2009, ΙV Tμ. πράξεις 142/2007, 170/2006  κ.α.). 

Αποδοχή της αρ. 2/2011 γνωμοδότησης του Β τμήματος Ν.Σ.Κ. Ως ημερομηνία μεταβολής του Δ.Σ. εργοληπτικής επιχειρήσεως, ή των προσώπων που από κοινού ή μεμονωμένα εκπροσωπούν αυτή, κατά την έννοια του άρθρου 3 της υπ' αριθμ. 24298/28-2005 ΥΑ, νοείται η ημερομηνία λήψεως της σχετικής αποφάσεως υπό του αρμοδίου οργάνου της, από της επομένης δε αυτής αρχίζει η δεκαήμερος προθεσμία σχετικής γραπτής ενημερώσεως της αρμόδιας υπηρεσίας (Δ/νσης Μητρώων και Τεχνικών Επαγγελμάτων (Δ15) της Γ.Γ.Δ.Ε.).

Από 1.1.2007, ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου Δ.Κ.Κ. (βλ. άρθρο τέταρτο του ν. 3463/2006), όλες οι προμήθειες των Ο.Τ.Α α΄ βαθμού -ακόμη κι αν πρόκειται για προμήθειες υλικών που ενσωματώνονται σε έργα των Ο.Τ.Α.- διεδιακήρυξηνεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α, όπως ισχύει (βλ. αιτιολογική έκθεση του άρθρου 209 του νέου Δ.Κ.Κ), με την επιφύλαξη (από 16.3.2007) των ειδικών ρυθμίσεων του π.δ/τος 60/2007. Από τις διατάξεις του ανωτέρω Κανονισμού συνάγεται, πλην άλλων, ότι η διακήρυξη ανοικτού διαγωνισμού για την προμήθεια αγαθών από τους Ο.Τ.Α. πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ως ελάχιστο ουσιώδες στοιχείο, τα επιμέρους είδη καθώς και τις ακριβείς ποσότητες των προς προμήθεια προϊόντων. Η παράλειψη αναφοράς των στοιχείων αυτών, τα οποία πρέπει να αναγράφονται και στη σύμβαση που θα υπογραφεί στη συνέχεια με τον υπέρ ου η κατακύρωση του διαγωνισμού προμηθευτή, καθιστά ασαφή τη διακήρυξη και συνεπώς, μη νόμιμη (βλ. απόφαση VI Τμήματος 2263/2011, 373/2010, 22, 46/2009, πρβλ. Πρακτικά Ολομ. Ελ.Συν. της 27ης Γεν.Συν. της 29.11.2000 και της 32ης Γεν. Συν. της 20.12.¬2000, Δ.Ε.Κ. C- 241/2006 Lammertzahl, παρ. 39-44). (…)Περαιτέρω, όμως, ούτε στην οικεία διακήρυξη ούτε σε κάποιο άλλο από τα συμβατικά τεύχη – τα οποία αποτελούν στοιχεία της από 17.6.2010 μελέτης της Διεύθυνσης Πρασίνου - προσδιορίζονται οι ποσότητες των ανωτέρω εργασιών ούτε, άλλωστε και αυτές των ζητούμενων υλικών της 1ης και 2ης ομάδας, κατά παράβαση των διατάξεων Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., όπως βάσιμα υποστηρίζει και η Επίτροπος με τον πρώτο λόγο της υπό κρίση διαφωνίας. Τέλος, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη III, μη νομίμως ανατέθηκαν στην ανάδοχο εταιρεία οι επίμαχες εργασίες, καθόσον αυτές εμπίπτουν στο πλαίσιο των καθηκόντων και των αρμοδιοτήτων του κατά κλάδο αρμόδιου προσωπικού του Δήμου (Τμήμα Παρκοτεχνίας της Διεύθυνσης Πρασίνου), όπως καθορίζονται από τον ισχύοντα Ο.Ε.Υ. αυτού και συνεπώς, οι υπάρχουσες ανάγκες έπρεπε να αντιμετωπισθούν μέσω του υπηρετούντος προσωπικού.

Παροχή υπηρεσιών συμβούλου για την τεχνική υποστήριξη και τη διαχείριση των συγχρηματοδοτούμενων έργων.Στο πλαίσιο ελέγχου της νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης της σύμβασης, το Ελεγκτικό Συνέδριο (δια του Κλιμακίου ή του αρμοδίου Επιτρόπου) υποχρεούται να προβεί σε παρεμπίπτοντα έλεγχο της νομιμότητας κάθε διοικητικής πράξης της σύνθετης διοικητικής ενέργειας του διαγωνισμού, χωρίς να δεσμεύεται από το τεκμήριο νομιμότητας των ατομικών διοικητικών πράξεων, παρά μόνον από την ύπαρξη αποφάσεων των αρμοδίων Δικαστηρίων που δημιουργούν δεδικαμένο επί των κριθέντων ζητημάτων. Τούτο δε καθόσον, η διάταξη είναι γενική καλύπτουσα το σύνολο του ελέγχου που πραγματοποιεί το Δικαστήριο και οι ατομικές διοικητικές πράξεις που συνθέτουν τη διαδικασία ανάθεσης διαγωνισμού, αποτελούν τη γενεσιουργό αιτία της δαπάνης, ενώ περαιτέρω, αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα ματαίωνε κατ’ ουσίαν τον έλεγχο και δεν θα επέτρεπε την εκταμίευση δημοσίου χρήματος για την πληρωμή μη νομίμων δαπανών (πρβλ. απόφαση Ολομ. Ελ. Συν. 3035/2012, Πράξη VII Τμήματος 964/2009). Τέλος, σύμφωνα με τα κρατούντα στο χώρο του διοικητικού και δημοσιονομικού δικαίου, διοικητική πράξη είναι αυτή που, κατά το λειτουργικό κριτήριο, εκδίδεται από διοικητικό όργανο (αποτυπώνοντας τη βούλησή του), η οποία  θεσπίζει μονομερώς μία νομική ρύθμιση, μεταβάλλοντας την υφιστάμενη νομική ή πραγματική κατάσταση. (...)Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι ως μελέτη, υπαγόμενη στο ρυθμιστικό πεδίο του Ν. 3316/2005, ορίζεται το αποτέλεσμα συστηματικής και αναλυτικής επιστημονικής και τεχνικής έρευνας σε συγκεκριμένο απλό ή σύνθετο γνωστικό αντικείμενο, το οποίο αναφέρεται στην ανάλυση αποτελεσμάτων μετρήσεων και στην επεξεργασία αυτών, κατά τρόπον ώστε να μην εξαντλείται στην καταγραφή των δεδομένων, αλλά μέσω της επεξεργασίας και της επιστημονικής ανάλυσης, να προχωρά στη διατύπωση συμπερασμάτων ή την υποβολή προτάσεων. Η αναλυτική επιστημονική και τεχνική εργασία και έρευνα δύναται να αποβλέπει, μεταξύ άλλων, στην παραγωγή τεχνικού έργου ή να αφορά σε γνωστικό αντικείμενο που συνδέεται με τεχνικό έργο ή με την επέμβαση σε τεχνικό έργο ή με το σχεδιασμό ή την απεικόνιση αυτού (Πράξεις VII Τμήματος 211/2010, 199/2010, 185/2009, 102/2009, Πράξεις Κλιμ. Προλ. Ελέγχου  VII Τμήματος 34/2013, 27/2013, Πράξεις IV Τμήματος 216/2009, 179/2008, 178/2008). Στις μελέτες οι συμβαλλόμενοι αποβλέπουν στην παροχή της εργασίας  καθ’ εαυτής ιδιαίτερα με την προσφορά γνώσεων και ικανοτήτων από συγκεκριμένο επιστημονικό προσωπικό για ορισμένο χρόνο (Πράξεις VII Τμήματος 211/2010, 157/2010, 185/2009, 102/2009, Πράξη Κλιμ. Προλ. Ελέγχου VII Τμήματος 34/2013). Στη σύμβαση παροχής υπηρεσιών, η οποία, ομοίως, ρυθμίζεται από τις διατάξεις του Ν. 3316/2005, η παροχή του αναδόχου συνίσταται στην αποτύπωση των δεδομένων συγκεκριμένης πραγματικής κατάστασης με τη διάθεση των γνώσεων και ικανοτήτων και άλλων μέσων, τα οποία αυτός διαθέτει ως επιστήμονας συγκεκριμένης ειδικότητας (Πράξεις Κλιμ. Προλ. Ελέγχου VII Τμήματος 177/2014, 159/2012). Ως συμβάσεις παροχής υπηρεσιών νοούνται, ιδίως, οι συμβάσεις που αφορούν : α) στη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελέτης ή υπηρεσίας, β) στον έλεγχο και την επίβλεψη έργου ή μελέτης, όπου εντάσσεται, μεταξύ άλλων, η διαρκής παρακολούθηση και ο έλεγχος του αντικειμένου μίας σύμβασης έργου, η τήρηση φακέλου για την πορεία και την εξέλιξή της, η τήρηση εκθέσεων προόδου και η επικαιροποίηση του φακέλου του έργου, και γ) στην υποστήριξη της υπηρεσίας στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας. Οι περιπτώσεις των ως άνω υπηρεσιών διαφέρουν εννοιολογικά από τις υπηρεσίες του άρθρου 209 παρ.2 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, κατά το ότι οι τελευταίες αποτελούν το αποτέλεσμα της δραστηριότητας του αναδόχου και των μέσων που αυτός διαθέτει χωρίς να είναι αναγκαία για την επίτευξη του αποτελέσματος στο οποίο κατατείνουν τα συμβαλλόμενα μέρη, η προσφορά εξειδικευμένων επιστημονικών γνώσεων και ικανοτήτων (Πράξη Κλιμ. Προλ. Ελέγχου VII Τμήματος 177/2014, Πράξεις ΙV Τμήματος 187/2011, 16/2010). Ο νομικός χαρακτηρισμός μιας συμβάσεως κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση και συναρτάται με την υπαγωγή των διαπιστωθέντων πραγματικών καταστάσεων (ιδία του αντικειμένου της συμβάσεως, του σκοπού, τον οποίο επιδιώκουν τα συμβαλλόμενα μέρη και του καθεαυτού έργου ή της εργασίας που παρείχε ο ανάδοχος) στις ως άνω έννοιες της μελέτης και της παροχής απλών ή εξειδικευμένων υπηρεσιών, το τυχόν δε σφάλμα κατά την υπαγωγή συνιστά παράβαση νόμου.  Περαιτέρω, η ανάθεση παροχής υπηρεσιών για τις οποίες απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις, από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α΄ βαθμού, διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3316/2005, με τις οποίες θεσπίζεται, ως κύρια διαδικασία ανάθεσης αυτή της διενέργειας ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων τους, με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας προσφοράς. (...) Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη διότι ανατέθηκαν εξειδικευμένες υπηρεσίες του άρθρου 1 παρ.2 περ.β) του Ν. 3316/2005 με πρόχειρο διαγωνισμό, (κατ’ επίκληση των διατάξεων του Π.Δ/τος 28/1980, που εφαρμόζεται επί απλών υπηρεσιών), χωρίς τούτο να προβλέπεται από το εφαρμοστέο νομοθετικό πλαίσιο ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗ ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/42/2015