ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/5/2012
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Από 1.1.2007, ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου Δ.Κ.Κ. (βλ. άρθρο τέταρτο του ν. 3463/2006), όλες οι προμήθειες των Ο.Τ.Α α΄ βαθμού -ακόμη κι αν πρόκειται για προμήθειες υλικών που ενσωματώνονται σε έργα των Ο.Τ.Α.- διεδιακήρυξηνεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α, όπως ισχύει (βλ. αιτιολογική έκθεση του άρθρου 209 του νέου Δ.Κ.Κ), με την επιφύλαξη (από 16.3.2007) των ειδικών ρυθμίσεων του π.δ/τος 60/2007. Από τις διατάξεις του ανωτέρω Κανονισμού συνάγεται, πλην άλλων, ότι η διακήρυξη ανοικτού διαγωνισμού για την προμήθεια αγαθών από τους Ο.Τ.Α. πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ως ελάχιστο ουσιώδες στοιχείο, τα επιμέρους είδη καθώς και τις ακριβείς ποσότητες των προς προμήθεια προϊόντων. Η παράλειψη αναφοράς των στοιχείων αυτών, τα οποία πρέπει να αναγράφονται και στη σύμβαση που θα υπογραφεί στη συνέχεια με τον υπέρ ου η κατακύρωση του διαγωνισμού προμηθευτή, καθιστά ασαφή τη διακήρυξη και συνεπώς, μη νόμιμη (βλ. απόφαση VI Τμήματος 2263/2011, 373/2010, 22, 46/2009, πρβλ. Πρακτικά Ολομ. Ελ.Συν. της 27ης Γεν.Συν. της 29.11.2000 και της 32ης Γεν. Συν. της 20.12.¬2000, Δ.Ε.Κ. C- 241/2006 Lammertzahl, παρ. 39-44). (…)Περαιτέρω, όμως, ούτε στην οικεία διακήρυξη ούτε σε κάποιο άλλο από τα συμβατικά τεύχη – τα οποία αποτελούν στοιχεία της από 17.6.2010 μελέτης της Διεύθυνσης Πρασίνου - προσδιορίζονται οι ποσότητες των ανωτέρω εργασιών ούτε, άλλωστε και αυτές των ζητούμενων υλικών της 1ης και 2ης ομάδας, κατά παράβαση των διατάξεων Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., όπως βάσιμα υποστηρίζει και η Επίτροπος με τον πρώτο λόγο της υπό κρίση διαφωνίας. Τέλος, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη III, μη νομίμως ανατέθηκαν στην ανάδοχο εταιρεία οι επίμαχες εργασίες, καθόσον αυτές εμπίπτουν στο πλαίσιο των καθηκόντων και των αρμοδιοτήτων του κατά κλάδο αρμόδιου προσωπικού του Δήμου (Τμήμα Παρκοτεχνίας της Διεύθυνσης Πρασίνου), όπως καθορίζονται από τον ισχύοντα Ο.Ε.Υ. αυτού και συνεπώς, οι υπάρχουσες ανάγκες έπρεπε να αντιμετωπισθούν μέσω του υπηρετούντος προσωπικού.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
EλΣυν/Τμ.7(ΚΠΕ)/127/2013
Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων (3852/2010,3463/2006,11389/93) συνάγεται ότι το Δημοτικό Συμβούλιο, ως όργανο διοίκησης των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, έχει γενική αρμοδιότητα και αποφασίζει για κάθε θέμα σχετικό με τις αρμοδιότητες του οικείου Ο.Τ.Α., εκτός από τα θέματα που, βάσει ρητής διάταξης, ανήκουν στην αρμοδιότητα των λοιπών οργάνων του Δήμου. Όσον αφορά ειδικότερα στη διενέργεια δημοτικών προμηθειών με απευθείας ανάθεση κατά παρέκκλιση της διαδικασίας του τακτικού διαγωνισμού, τέτοια αρμοδιότητα ανατίθεται, αφενός με τις παρατιθέμενες ανωτέρω ρυθμίσεις του ν. 3852/2010 στην Οικονομική Επιτροπή όταν συντρέχει εξαιρετικά επείγουσα περίπτωση, αφετέρου, στο Δήμαρχο όταν η προμήθεια σε ετήσια βάση δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000 ευρώ, με τις προαναφερόμενες διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. -που εξακολουθούν να ισχύουν δεδομένου ότι ούτε ο κανονισμός στο σύνολό του ούτε οι ανωτέρω επιμέρους διατάξεις του έχουν καταργηθεί ρητά ούτε μπορεί να θεωρηθεί ότι έχουν καταργηθεί σιωπηρά, διότι δεν έρχονται σε αντίθεση με τις ρυθμίσεις του ν. 3852/2010, αφού σε αυτές ρητά διατυπώνεται ότι εκφεύγουν της αρμοδιότητας του δημοτικού συμβουλίου θέματα που ανήκουν στην αρμοδιότητα άλλου δημοτικού οργάνου, στον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. δε ευθέως παραπέμπει το άρθρο 209 του Δ.Κ.Κ., που κυρώθηκε με το ν. 3463/2006 (βλ. πράξη Κλιμ. VII Τμ. 49/2013).
ΕλΣυν/Τμ.7/387/2010
Προμήθειες ΟΤΑ.Η διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 23 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. δεν καταργήθηκε από το νεότερο ν.2286/1995, ενόψει του ότι στις ρυθμίσεις του τελευταίου δε γίνεται καμία αναφορά περί υποχρέωσης τήρησης διατυπώσεων δημοσιότητας της διακήρυξης στην περίπτωση συνοπτικού (πρόχειρου) διαγωνισμού. Και τούτο διότι η αρχή της κατάργησης του προγενέστερου νόμου με νεότερο δεν εφαρμόζεται όταν ο νεότερος νόμος είναι γενικός και ο παλαιότερος ειδικός, όπως συμβαίνει εν προκειμένω για τον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. Εξάλλου, από το περιεχόμενο του ν.2286/1995 δεν προκύπτει ρύθμιση του ίδιου θέματος κατά τρόπο αντίθετο και ασυμβίβαστο με αυτή του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., ούτε περαιτέρω προκύπτει ότι αυτός αποσκοπούσε στην κατάργηση και του παλαιότερου ειδικού νόμου, ο οποίος θέτει μια επιπλέον διατύπωση δημοσιότητας για τους Ο.Τ.Α. με στόχο την ευρεία συμμετοχή στην διαγωνιστική διαδικασία και την διασφάλιση συνθηκών ανταγωνισμού για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος (πρβλ. Α.Π. 284/2004, Ελ.Συν. VII Τμ. πραξ. 134/2007, Εφ.Αθ. 7152/2006). Συνεπώς, η ως άνω υποχρέωση δημοσιότητας αποτελεί ουσιώδη τύπο της διαδικασίας δημοπράτησης των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και η μη τήρησή του καθιστά μη νόμιμη τη διαδικασία διενέργειας του πρόχειρου διαγωνισμού (πρβλ. Ελ.Συν. VII Τμ. πραξ. 41/2005, 409/2006, 165, 182/2007, 284/2008, 219, 408/2009). Εξάλλου, σε καμία περίπτωση δεν δύναται να θεωρηθεί ότι ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της Αναθέτουσας Αρχής να συμμορφωθεί, εφόσον προβλέπεται ρητά στη διάταξη του άρθρου 23 παρ. 5 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., η οποία εξακολουθεί να ισχύει.
ΝΣΚ/248/2007
Νομικό καθεστώς που διέπει τις προμήθειες των Ο.Τ.Α. σε καύσιμα, ελαιολιπαντικά, γραφική ύλη, και λοιπά αναλώσιμα είδη.
ΕλΣυν/Τμ.7/41/2012
Από τις διατάξεις των άρθρων 1.1γ, 2, 2.8 και 2.12 του Παραρτήματος Β΄ της διακήρυξης του υπό κρίση διαγωνισμού, του άρθρου 7 της Υ.Α. 11389/1993 (Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.) και του άρθρου 43 του π.δ/τος 60/2007 συνάγεται ότι η προσκόμιση των απαιτούμενων από το νόμο και την οικεία διακήρυξη δικαιολογητικών είναι υποχρεωτική κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς, με αποτέλεσμα, ενόψει της αυστηρά τυπικής διαδικασίας του διαγωνισμού, η παράλειψη προσκόμισης έστω και ενός από αυτά, να επιφέρει τον αποκλεισμό του υποψηφίου, χωρίς να είναι δυνατή η εκ των υστέρων αναπλήρωση μη υποβληθέντων δικαιολογητικών και στοιχείων (βλ. ΣτΕ 1047/1998, 3869/2002). Εξάλλου, κατά πάγια νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η διακήρυξη διαγωνισμού αποτελεί κανονιστική διοικητική πράξη και ως εκ τούτου δεσμεύει με τους κατά νόμο όρους της το Δημόσιο ή το ν.π.δ.δ. που διενεργεί το διαγωνισμό καθώς και τους συμμετέχοντες σ’ αυτόν. Κατά συνέπεια, τυχόν παράβαση ουσιώδους όρου της διακήρυξης, είτε κατά τη διενέργεια του διαγωνισμού είτε κατά τη σύναψη της σύμβασης που καταρτίζεται στη συνέχεια, καθιστά μη νόμιμη την τηρηθείσα διαδικασία και επάγεται ακυρότητα αυτής.
ΕΣ/Τμ.6/1974/2012
Προμήθεια καυσίμων.α) η παράλειψη εξειδίκευσης στη διακήρυξη των επιμέρους προς προμήθεια ειδών και των ποσοτήτων τους για κάθε Δημοτική Ενότητα, καθιστά αυτή (διακήρυξη) ασαφή και, ως εκ τούτου, μη νόμιμη, ενώ περαιτέρω εξαιτίας της ως άνω ουσιώδους πλημμέλειας της διακήρυξης πάσχει η νομιμότητα όχι μόνο της διαγωνιστικής διαδικασίας που προηγήθηκε β)Η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στις επιχειρήσεις «..», «..» και «…» για τις προαναφερόμενες Δημοτικές Ενότητες, σύμφωνα με τις οικονομικές προσφορές τους, με τιμή προσφοράς τη μέση χονδρική τιμή πώλησης των καυσίμων, «πλέον 0,050 λεπτά ανά λίτρο», «πλέον 0,056 λεπτά ανά λίτρο» και «συν το μικτό περιθώριο κέρδους λιανικής πρατηριούχου 5,5%», αντίστοιχα, δεν είναι νόμιμη, καθόσον οι εν λόγω οικονομικές προσφορές, στο μέτρο που δεν περιλάμβαναν έκπτωση, αλλά «προσαύξηση» επί της προβλεπόμενης από τη διακήρυξη τιμής χονδρικής πώλησης των ειδών, έπρεπε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ Α της παρούσας, να απορριφθούν ως απαράδεκτες Γ)Η απόφαση για την απευθείας ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας που ακολούθησε τον άγονο διαγωνισμό στους πρατηριούχους «..», «..» και «..» δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν προηγήθηκε αυτής η υποβολή από τους ως άνω πρατηριούχους των απαιτούμενων από τη διακήρυξη και το νόμο (άρθρα 7, 9 και 26 παρ. 1 εδ. δ΄ του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.) δικαιολογητικών συμμετοχής και ο συνακόλουθος έλεγχος αυτών από την Επιτροπή διενέργειας του διαγωνισμού, καθώς και η γνωμοδότησή της επί της πληρότητας και νομιμότητας αυτών, όπως συνομολογείται και από τον ίδιο τον ήδη αιτούντα. Επιπλέον, το Τμήμα κρίνει ότι κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη ο όρος της διακήρυξης καθώς και των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων που προβλέπει τη δυνατότητα αυξομείωσης των ποσοτήτων των προς προμήθεια ειδών κατά την εκτέλεση της προμήθειας δεν είναι νόμιμος, καθόσον από το άρθρο 21 παρ. 1 περ. α΄ του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. προβλέπεται, κατά χρονικό περιορισμό, μέχρι το στάδιο της κατακύρωσης - και, ως εκ τούτου, ουδέποτε μετά την κατακύρωση και κατά το στάδιο εκτέλεσης της συμβάσεως - η δυνατότητα προμήθειας για ολόκληρη την ποσότητα ή μέρος αυτής και όχι για μεγαλύτερη ποσότητα από την προκηρυχθείσα.
ΕΣ/Τμ.6/2229/2011
Προμήθεια υλικών ύδρευσης αποχέτευσης.Το άρθρο 5 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. ορίζει ότι: «1. Οι δήμοι (…) γνωστοποιούν τις προθέσεις, αποφάσεις και τα αποτελέσματα των ενεργειών τους, που σχετίζονται με τις συμβάσεις προμηθειών, ως εξής: α. Στις περιπτώσεις ανοικτού και κλειστού διαγωνισμού, ο φορέας που διενεργεί το διαγωνισμό, μεριμνά για ευρεία γνωστοποίηση της σχετικής διακήρυξης και ειδικότερα: (1) Για τη δημοσίευση, εφάπαξ περίληψης των ουσιωδών στοιχείων της διακήρυξης σε δύο οικονομικές εφημερίδες και σε τοπική εφημερίδα, ημερήσια ή εβδομαδιαία εάν υπάρχει. (…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι δεν τηρήθηκαν οι νόμιμες διατυπώσεις δημοσιότητας της διακήρυξης του διαγωνισμού για την ανάθεση της ανωτέρω προμήθειας της..., διότι παραλείφθηκε η δημοσίευση της περίληψης αυτής και σε δεύτερη οικονομική εφημερίδα (πέραν της εφημερίδας «ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ»), όπως απαιτείται από το άρθρο 5 παρ. 1 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., το οποίο και τυγχάνει εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση, όπως ορθά έκρινε και η ως άνω Επίτροπος. Περαιτέρω, όμως, ενόψει του ότι η επίμαχη διακήρυξη έτυχε ευρείας δημοσιότητας, αφού περίληψη αυτής δημοσιεύθηκε σε μία οικονομική εφημερίδα («ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ»), σε δύο (2) τοπικές εφημερίδες («ΕΜΠΡΟΣ» και «ΑΚΡΙΤΑΣ»), καθώς και στο ειδικό τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με αποτέλεσμα τη συμμετοχή στο διαγωνισμό επτά (7) υποψηφίων, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η ανωτέρω παράλειψη ως προς την τήρηση των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, δυνάμενη να καταστήσει πλημμελή όλη τη διαδικασία του διαγωνισμού και να αποτελέσει, ως εκ τούτου, διακωλυτικό λόγο της υπογραφής των ανωτέρω σχεδίων συμβάσεων. Περαιτέρω, ο προαναφερόμενος όρος που περιλαμβάνεται στο άρθρο 5 της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο, η…. διατηρεί το δικαίωμα προμήθειας επιπλέον ποσότητας μέχρι 50% αυτής που είχε αρχικά προϋπολογισθεί, είναι μεν παράνομος, διότι δεν βρίσκει έρεισμα σε οποιαδήποτε διάταξη του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., όπως ορθά έκρινε η ως άνω Επίτροπος, πλην όμως, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της διαδικασίας του επίμαχου διαγωνισμού, ούτε συμπεριλήφθηκε στα υποβληθέντα προς έλεγχο σχέδια συμβάσεων και, ως εκ τούτου, η εν λόγω πλημμέλεια δεν συνιστά διακωλυτικό λόγο της υπογραφής αυτών.
ΓΕΩΤΕ/577/2013
θέμα: Αναθέσεις Μελετών Φυτοτεχνικής Διαμόρφωσης Περιβάλλοντος Χώρου και Έργων Πρασίνου από τους Ο.Τ.Α.
ΕλΣυν/Τμ7/157/2009
Προμήθεια υδραυλικών εξαρτημάτων για τις επισκευαστικές ανάγκες του δικτύου ύδρευσης Δήμου. Μη νόμιμη δαπάνη, καθόσον: α) η σχετική σύμβαση υπεγράφη μεταγενέστερα από την πραγματοποίηση της προμήθειας, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα, βάσει των αρχών του δικαίου, η παραπάνω σύμβαση να ανατρέχει στο παρελθόν, β) η επιτροπή παραλαβής ουδέποτε παρέλαβε τα υδραυλικά εξαρτήματα συντάσσοντας σχετικό πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α, αντίθετα μάλιστα προέβη στη σύνταξη αρνητικού πρωτοκόλλου παραλαβής και γ) η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την οριστική παραλαβή δεν προβλέπεται από καμία διάταξη νόμου
ΤΑΔΚΥ/6642/2000
"Πόροι του Ταμείου από έργα & προμήθειες Ο.Τ.Α.".
ΕλΣυν/Τμ7/292/2009
Μη νομίμως επιμερίστηκαν οι προμήθειες ηλεκτρολογικού υλικού, οι οποίες αφορούν σε όμοια ή ομοειδή αγαθά σε χωριστές πιστώσεις και ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς να διενεργηθεί δημόσιος διαγωνισμός, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη, υπερβαίνει το όριο των 15.000,00 ευρώ, με Φ.Π.Α., μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση προμήθειας υλικών (ΚΥΑ 27319/18.7.2002). Εν προκειμένω, δεν εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 22 παρ.1 του ν. 3274/2004, καθόσον η θεσπιζόμενη με αυτή εξαίρεση από τον κανόνα του ανεπίτρεπτου της κατάτμησης αφορά, κατά σαφή βούληση του νομοθέτη, αποκλειστικά και μόνο έργα και όχι προμήθειες