Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων (3852/2010,3463/2006,11389/93) συνάγεται ότι το Δημοτικό Συμβούλιο, ως όργανο διοίκησης των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, έχει γενική αρμοδιότητα και αποφασίζει για κάθε θέμα σχετικό με τις αρμοδιότητες του οικείου Ο.Τ.Α., εκτός από τα θέματα που, βάσει ρητής διάταξης, ανήκουν στην αρμοδιότητα των λοιπών οργάνων του Δήμου. Όσον αφορά ειδικότερα στη διενέργεια δημοτικών προμηθειών με απευθείας ανάθεση κατά παρέκκλιση της διαδικασίας του τακτικού διαγωνισμού, τέτοια αρμοδιότητα ανατίθεται, αφενός με τις παρατιθέμενες ανωτέρω ρυθμίσεις του ν. 3852/2010 στην Οικονομική Επιτροπή όταν συντρέχει εξαιρετικά επείγουσα περίπτωση, αφετέρου, στο Δήμαρχο όταν η προμήθεια σε ετήσια βάση δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000 ευρώ, με τις προαναφερόμενες διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. -που εξακολουθούν να ισχύουν δεδομένου ότι ούτε ο κανονισμός στο σύνολό του ούτε οι ανωτέρω επιμέρους διατάξεις του έχουν καταργηθεί ρητά ούτε μπορεί να θεωρηθεί ότι έχουν καταργηθεί σιωπηρά, διότι δεν έρχονται σε αντίθεση με τις ρυθμίσεις του ν. 3852/2010, αφού σε αυτές ρητά διατυπώνεται ότι εκφεύγουν της αρμοδιότητας του δημοτικού συμβουλίου θέματα που ανήκουν στην αρμοδιότητα άλλου δημοτικού οργάνου, στον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. δε ευθέως παραπέμπει το άρθρο 209 του Δ.Κ.Κ., που κυρώθηκε με το ν. 3463/2006 (βλ. πράξη Κλιμ. VII Τμ. 49/2013).

Προμήθειες ΟΤΑ.Η διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 23 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. δεν καταργήθηκε από το νεότερο ν.2286/1995, ενόψει του ότι στις ρυθμίσεις του τελευταίου δε γίνεται καμία αναφορά περί υποχρέωσης τήρησης διατυπώσεων δημοσιότητας της διακήρυξης στην περίπτωση συνοπτικού (πρόχειρου) διαγωνισμού. Και τούτο διότι η αρχή της κατάργησης του προγενέστερου νόμου με νεότερο δεν εφαρμόζεται όταν ο νεότερος νόμος είναι γενικός και ο παλαιότερος ειδικός, όπως συμβαίνει εν προκειμένω για τον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. Εξάλλου, από το περιεχόμενο του ν.2286/1995 δεν προκύπτει ρύθμιση του ίδιου θέματος κατά τρόπο αντίθετο και ασυμβίβαστο με αυτή του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., ούτε περαιτέρω προκύπτει ότι αυτός αποσκοπούσε στην κατάργηση και του παλαιότερου ειδικού νόμου, ο οποίος θέτει μια επιπλέον διατύπωση δημοσιότητας για τους Ο.Τ.Α. με στόχο την ευρεία συμμετοχή στην διαγωνιστική διαδικασία και την διασφάλιση συνθηκών ανταγωνισμού για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος (πρβλ. Α.Π. 284/2004, Ελ.Συν. VII Τμ. πραξ. 134/2007, Εφ.Αθ. 7152/2006). Συνεπώς, η ως άνω υποχρέωση δημοσιότητας αποτελεί ουσιώδη τύπο της διαδικασίας δημοπράτησης των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και η μη τήρησή του καθιστά μη νόμιμη τη διαδικασία διενέργειας του πρόχειρου διαγωνισμού (πρβλ. Ελ.Συν. VII Τμ. πραξ. 41/2005, 409/2006, 165, 182/2007, 284/2008, 219, 408/2009). Εξάλλου, σε καμία περίπτωση δεν δύναται να θεωρηθεί ότι ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της Αναθέτουσας Αρχής να συμμορφωθεί, εφόσον προβλέπεται ρητά στη διάταξη του άρθρου 23 παρ. 5 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., η οποία εξακολουθεί να ισχύει.

Από τις διατάξεις των άρθρων 1.1γ, 2, 2.8 και 2.12 του Παραρτήματος Β΄ της διακήρυξης του υπό κρίση διαγωνισμού, του άρθρου 7 της Υ.Α. 11389/1993 (Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.) και του άρθρου 43 του π.δ/τος 60/2007 συνάγεται ότι η προσκόμιση των απαιτούμενων από το νόμο και την οικεία διακήρυξη δικαιολογητικών είναι υποχρεωτική κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς, με αποτέλεσμα, ενόψει της αυστηρά τυπικής διαδικασίας του διαγωνισμού, η παράλειψη προσκόμισης έστω και ενός από αυτά, να επιφέρει τον αποκλεισμό του υποψηφίου, χωρίς να είναι δυνατή η εκ των υστέρων αναπλήρωση μη υποβληθέντων δικαιολογητικών και στοιχείων (βλ. ΣτΕ 1047/1998, 3869/2002). Εξάλλου, κατά πάγια νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η διακήρυξη διαγωνισμού αποτελεί κανονιστική διοικητική πράξη και ως εκ τούτου δεσμεύει με τους κατά νόμο όρους της το Δημόσιο ή το ν.π.δ.δ. που διενεργεί το διαγωνισμό καθώς και τους συμμετέχοντες σ’ αυτόν. Κατά συνέπεια, τυχόν παράβαση ουσιώδους όρου της διακήρυξης, είτε κατά τη διενέργεια του διαγωνισμού είτε κατά τη σύναψη της σύμβασης που καταρτίζεται στη συνέχεια, καθιστά μη νόμιμη την τηρηθείσα διαδικασία και επάγεται ακυρότητα αυτής.

Προμήθεια καυσίμων.α) η παράλειψη εξειδίκευσης στη διακήρυξη των επιμέρους προς προμήθεια ειδών και των ποσοτήτων τους για κάθε Δημοτική Ενότητα, καθιστά αυτή (διακήρυξη) ασαφή και, ως εκ τούτου, μη νόμιμη, ενώ περαιτέρω εξαιτίας της ως άνω ουσιώδους πλημμέλειας της διακήρυξης πάσχει η νομιμότητα όχι μόνο της διαγωνιστικής διαδικασίας που προηγήθηκε β)Η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στις επιχειρήσεις «..»,  «..» και «…» για τις προαναφερόμενες Δημοτικές Ενότητες, σύμφωνα με τις οικονομικές προσφορές τους, με τιμή προσφοράς  τη μέση χονδρική τιμή πώλησης των καυσίμων, «πλέον 0,050 λεπτά ανά λίτρο», «πλέον 0,056 λεπτά ανά λίτρο» και «συν το μικτό περιθώριο κέρδους λιανικής πρατηριούχου 5,5%», αντίστοιχα, δεν είναι νόμιμη, καθόσον οι εν λόγω οικονομικές προσφορές, στο μέτρο που δεν περιλάμβαναν έκπτωση, αλλά «προσαύξηση» επί της προβλεπόμενης από τη διακήρυξη τιμής χονδρικής πώλησης των ειδών, έπρεπε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά  στη σκέψη ΙΙΙ Α της παρούσας, να απορριφθούν ως απαράδεκτες Γ)Η απόφαση για την απευθείας ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας που ακολούθησε τον άγονο διαγωνισμό στους πρατηριούχους «..», «..» και «..» δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν προηγήθηκε αυτής η υποβολή από τους ως άνω πρατηριούχους των απαιτούμενων από τη διακήρυξη και το νόμο (άρθρα 7, 9 και 26 παρ. 1 εδ. δ΄ του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.) δικαιολογητικών συμμετοχής και ο συνακόλουθος έλεγχος αυτών από την Επιτροπή διενέργειας του διαγωνισμού, καθώς και η γνωμοδότησή της επί της πληρότητας και νομιμότητας αυτών, όπως συνομολογείται και από τον ίδιο τον ήδη αιτούντα. Επιπλέον, το Τμήμα κρίνει ότι κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη ο όρος της διακήρυξης καθώς και των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων που προβλέπει τη δυνατότητα αυξομείωσης των ποσοτήτων των προς προμήθεια ειδών κατά την εκτέλεση της προμήθειας δεν είναι νόμιμος, καθόσον από το άρθρο 21 παρ. 1 περ. α΄ του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. προβλέπεται, κατά χρονικό περιορισμό, μέχρι το στάδιο της κατακύρωσης - και, ως εκ τούτου, ουδέποτε μετά την κατακύρωση και κατά το στάδιο εκτέλεσης της συμβάσεως - η δυνατότητα προμήθειας για ολόκληρη την ποσότητα ή μέρος αυτής και όχι για μεγαλύτερη ποσότητα από την προκηρυχθείσα. 

Προμήθεια υλικών ύδρευσης αποχέτευσης.Το άρθρο 5 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. ορίζει ότι: «1. Οι δήμοι (…) γνωστοποιούν τις προθέσεις, αποφάσεις και τα αποτελέσματα των ενεργειών τους, που σχετίζονται με τις συμβάσεις προμηθειών, ως εξής: α. Στις περιπτώσεις ανοικτού και κλειστού διαγωνισμού, ο φορέας που διενεργεί το διαγωνισμό, μεριμνά για ευρεία γνωστοποίηση της σχετικής διακήρυξης και ειδικότερα: (1) Για τη δημοσίευση, εφάπαξ περίληψης των ουσιωδών στοιχείων της διακήρυξης σε δύο οικονομικές εφημερίδες και σε τοπική εφημερίδα, ημερήσια ή εβδομαδιαία εάν υπάρχει. (…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι δεν τηρήθηκαν οι νόμιμες διατυπώσεις δημοσιότητας της διακήρυξης του διαγωνισμού για την ανάθεση της ανωτέρω προμήθειας της..., διότι παραλείφθηκε η δημοσίευση της περίληψης αυτής και σε δεύτερη οικονομική εφημερίδα (πέραν της εφημερίδας «ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ»), όπως απαιτείται από το άρθρο 5 παρ. 1 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., το οποίο και τυγχάνει εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση, όπως ορθά έκρινε και η ως άνω Επίτροπος. Περαιτέρω, όμως, ενόψει του ότι η επίμαχη διακήρυξη έτυχε ευρείας δημοσιότητας, αφού περίληψη αυτής δημοσιεύθηκε σε μία οικονομική εφημερίδα («ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ»), σε δύο (2) τοπικές εφημερίδες («ΕΜΠΡΟΣ» και «ΑΚΡΙΤΑΣ»), καθώς και στο ειδικό τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με αποτέλεσμα τη συμμετοχή στο διαγωνισμό επτά (7) υποψηφίων, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η ανωτέρω παράλειψη ως προς την τήρηση των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, δυνάμενη να καταστήσει πλημμελή όλη τη διαδικασία του διαγωνισμού και να αποτελέσει, ως εκ τούτου, διακωλυτικό λόγο της υπογραφής των ανωτέρω σχεδίων συμβάσεων. Περαιτέρω, ο προαναφερόμενος όρος που περιλαμβάνεται στο άρθρο 5 της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο, η…. διατηρεί το δικαίωμα προμήθειας επιπλέον ποσότητας μέχρι 50% αυτής που είχε αρχικά προϋπολογισθεί, είναι μεν παράνομος, διότι δεν βρίσκει έρεισμα σε οποιαδήποτε διάταξη του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., όπως ορθά έκρινε η ως άνω Επίτροπος, πλην όμως, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της διαδικασίας του επίμαχου διαγωνισμού, ούτε συμπεριλήφθηκε στα υποβληθέντα προς έλεγχο σχέδια συμβάσεων και, ως εκ τούτου, η εν λόγω πλημμέλεια δεν συνιστά διακωλυτικό λόγο της υπογραφής αυτών.

Προμήθεια υδραυλικών εξαρτημάτων για τις επισκευαστικές ανάγκες του δικτύου ύδρευσης Δήμου. Μη νόμιμη δαπάνη, καθόσον: α) η σχετική σύμβαση υπεγράφη μεταγενέστερα από την πραγματοποίηση της προμήθειας, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα, βάσει των αρχών του δικαίου, η παραπάνω σύμβαση να ανατρέχει στο παρελθόν, β) η επιτροπή παραλαβής ουδέποτε παρέλαβε τα υδραυλικά εξαρτήματα συντάσσοντας σχετικό πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α, αντίθετα μάλιστα προέβη στη σύνταξη αρνητικού πρωτοκόλλου παραλαβής και γ) η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την οριστική παραλαβή δεν προβλέπεται από καμία διάταξη νόμου

θέμα: Αναθέσεις Μελετών Φυτοτεχνικής Διαμόρφωσης Περιβάλλοντος Χώρου και Έργων Πρασίνου από τους Ο.Τ.Α. 

Διετές πρόγραμμα χρηματοδότησης κοινωφελούς επιχείρησης ... δεν μπορεί να καλύπτει λειτουργικές δαπάνες όπως αποζημιώσεις, αμοιβές μελώντου Διοικητικού Συμβουλίου της, έξοδα συντήρησης γραφείων κλπ ούτε να συνιστά τη μοναδική πηγή εσόδων της,καθώς σε αντίστοιχη περίπτωση καταστρατηγούνται τόσο οι κανόνες του ευρωπαϊκού κοινοτικού δικαίου για την κατ' αρχήν απαγόρευση χορήγησης κρατικών ενισχύσεων (βλ. άρθρο 87 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και τη σχετική νομολογία του Δ.Ε.Κ.), όσο και οι προαναφερόμενες ρυθμίσεις του άρθρου 259 του Δ.Κ.Κ., που ερμηνευόμενες τελολογικά (βλ. αιτιολογική έκθεση του ν.3463/2006), αποβλέπουν στην ίδρυση οικονομικά βιώσιμων και παραγωγικών κοινωφελών επιχειρήσεων, η λειτουργία των οποίων θα έχει αναπτυξιακή προοπτική και δεν θα στηρίζεται αποκλειστικά στην οικονομική αρωγή του Ο.Τ.Α. που τις συνέστησε.

Εφαρμογή ή μη των διατάξεων του άρθρου 7 του ν. 4055/2012 (214Β ΚΠολΔ), περί δικαστικής μεσολαβήσεως, επί των διαφορών, οι οποίες προκύπτουν στο πλαίσιο συμβάσεων έργων και προμηθειών των Ο.Τ.Α., και διέπονται από τις διατάξεις του π.δ/τος 28/1980 και της υ.α. με αρ. 11389/8-3-1993.

Οι διατάξεις του άρθρου 214Β του ΚΠολΔ περί δικαστικής μεσολαβήσεως, που εισήχθησαν με το άρθρο 7 του ν. 4055/2012, δεν εφαρμόζονται επί των Ο.Τ.Α.. Επομένως, και οι διαφορές, οι οποίες προκύπτουν στο πλαίσιο συμβάσεων έργων και προμηθειών των Ο.Τ.Α., και διέπονται από τις διατάξεις του π.δ/τος 28/1980 και της με αρ. 11389/8-3-1993 απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών («Ενιαίος κανονισμός προμηθειών οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης»), δεν υπάγονται στη διαδικασία της δικαστικής μεσολαβήσεως του άρθρου 214Β του ΚΠολΔ, ακόμα και στις περιπτώσεις, που ήθελε κριθούν ως ιδιωτικές (ομοφ.).

Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη συγκεκριμένης προμήθειας και, κατ’ επέκταση, η δυνατότητα ανάθεσής της απευθείας, με διαπραγμάτευση, πρόχειρο ή ανοιχτό διαγωνισμό, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε αγαθά που, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις θεωρούνται όμοια ή ομοειδή ή που ως εκ της φύσεώς τους, του αντικειμένου τους ή της λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες αγαθών. Συνεπώς, δεν είναι νόμιμος, ο επιμερισμός της κατά τα ανωτέρω συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες όμοιες ή ομοειδείς κατηγορίες, με σκοπό την απευθείας ανάθεση των μερικότερων αυτών προμηθειών με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής ποσότητας, αντί της διενέργειας μιας ενιαίας για τα είδη αυτά προμήθειας, γιατί με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η αποφυγή τήρησης της οριζόμενης από αυτές διαδικασίας του διαγωνισμού (βλ. πράξ. VΙΙ Τμ. 62/2012, 76/2011, πράξ. Κλιμακίου τούτου 34, 64/2012).