ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/327/2022
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Δημόσια Έργα:Με τις κρινόμενες προσφυγές ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της … πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής: προσβαλλόμενη Πράξη).Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ των προσφευγουσών Α.Α. και Αναδόχου, που αφορά στην «Ενεργειακή αναβάθμιση οδοφωτισμού Π.Δ.Ε. και συντήρηση για την υποστήριξη της ενεργειακής αναβάθμισης του δικτύου ηλεκτροφωτισμού αρμοδιότητας Π.Δ.Ε.» (στο εξής: ελεγχόμενη σύμβαση).(....)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εν προκειμένω, η προσφεύγουσα Α.Α. κινήθηκε εντός του κανονιστικού πλαισίου άρθρου 75 παρ. 1, 3 και 5 του ν. 4412/2016, θεσπίζοντας εύλογες και ανάλογες, ενόψει του αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης, απαιτήσεις ως προς τα κατώτατα όρια της οικονομικής επάρκειας των υποψηφίων αναδόχων της, ήτοι εύλογες προϋποθέσεις καταλληλότητας συμμετοχής στην οικεία διαδικασία ανάθεσης. Εξάλλου, το γεγονός ότι η οικονομική-χρηματοοικονομική επάρκεια ενός οικονομικού φορέα είναι δυνατόν να συνάγεται από τη συνεκτίμηση και άλλων παραμέτρων, όπως εκτίθεται στην προσβαλλόμενη Πράξη (βλ. ανωτέρω σκ. 2.2.), δεν περιορίζει, πάντως, την ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, εντός του περιθωρίου εκτίμησης που της έχει απονεμηθεί, να επιλέγει εκείνη τα στοιχεία που κρίνει πρόσφορα για την εξασφάλιση του ελάχιστου επιθυμητού επιπέδου οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των προσφερόντων, εν προκειμένω δε τα αναφερόμενα στο άρθρο 2.2.5. της Διακήρυξης, χωρίς να απαιτείται να αποδεικνύει κάθε φορά ότι τα στοιχεία αυτά είναι τα μόνα πρόσφορα (βλ. ΣτΕ ΕΑ 335/2019 σκ. 12).Δέχεται τις συνεκδικαζόμενες προσφυγές ανάκλησης.Ανακαλεί την … Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/282/2021
Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων..ζητείται η ανάκληση της 476/2020 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Εξάλλου, κατά εσφαλμένη ερμηνεία και πλημμελή εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 75 του ν.4412/2016, κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι, εν γένει, οι προβλεπόμενες στα άρθρα 2.2.5 και 2.2.6 της διακήρυξης απαιτήσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας, αν και τα περισσότερα από τα προβλεπόμενα κριτήρια επιλογής καταρχάς κινούνται εντός του πλαισίου του νόμου και έχουν κριθεί θεμιτά σε άλλες ελεγχθείσες προσυμβατικά από το Ελεγκτικό Συνέδριο συμβάσεις, σωρευτικώς εξεταζόμενες είναι δυσανάλογες του σκοπού για τον οποίο προβλέφθηκαν και αντίκεινται στις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης. Τούτο, διότι με τις ως άνω διατάξεις οριοθετείται η διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, να επιβάλλει, με την προκήρυξη της σύμβασης, τις απαιτήσεις εκείνες, οι οποίες, κατά την κρίση της, διασφαλίζουν ότι οι προσφέροντες διαθέτουν την αναγκαία χρηματοοικονομική επάρκεια και τις απαιτούμενες τεχνικές ικανότητες, για την εκτέλεση της υπό ανάθεση σύμβασης, επιλέγοντας τα κατάλληλα, κατά περίπτωση, κριτήρια, τα οποία, ακόμη και αν υφίσταται μία καταρχάς φαινομενική επικάλυψη σε επίπεδο εν γένει περιεχομένου ή τιτλοφόρησης, η επιμέρους διατύπωση, επεξήγηση και παραπομπή στα έγγραφα που αποδεικνύουν έκαστο εξ αυτών, καθορίζουν μία διακριτή λειτουργία ως προς τις ειδικότερες πτυχές ή τα ειδικότερα πρόσωπα, που πρέπει να συντρέχει ή τον τρόπο επίτευξης του προσόντος, αναλόγως των οποίων η εκπλήρωση του ιδίου καταρχήν προσόντος θα ληφθεί ως κριτήριο επιλογής. Στο πλαίσιο αυτό, ως εκ της, κατά τα αναλυτικώς προεκτεθέντα, ξεχωριστής λειτουργίας που επιτελεί κάθε ένα από τα κριτήρια επιλογής που τέθηκαν για τη συμμετοχή στη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης στην πιστοποίηση της χρηματοοικονομικής ή τεχνικής επάρκειας των προσφερόντων, η νομιμότητα της θέσπισης τους κρίνεται ξεχωριστά για κάθε επιμέρους κριτήριο επιλογής, χωρίς να καταλείπεται περαιτέρω πεδίο σωρευτικής εκτίμησης, ενώ το νομικά οξύμωρο οι καταρχάς νόμιμες επιλογές της αναθέτουσας αρχής να οδηγούν σε μη νόμιμο αποτέλεσμα δεν συνιστά επαληθευμένο κίνδυνο, αλλά απλή, θεωρητικού χαρακτήρα, πιθανότητα. Επομένως, εν προκειμένω, η αναθέτουσα αρχή κινήθηκε εντός του κανονιστικού πλαισίου άρθρου 75 του ν.4412/2016, θεσπίζοντας εύλογες, ενόψει του αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης, απαιτήσεις ως προς τα κατώτατα όρια της οικονομικής επάρκειας και της τεχνικής ικανότητας του αναδόχου της, ήτοι εύλογες προϋποθέσεις καταλληλότητας συμμετοχής στην οικεία διαδικασία ανάθεσης. Μετά από όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, νομίμως διαμορφώθηκαν, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 75 παρ. 1, 3, 4 και 5 του ν.4412/2016, οι ως άνω όροι της Διακήρυξης της ελεγχόμενης σύμβασης, το δε Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του, κρίνοντας τα αντίθετα, πλημμελώς, όπως βασίμως προβάλλεται με τις κρινόμενες προσφυγές, εφάρμοσε τον νόμο. Επομένως, πρέπει οι κρινόμενες προσφυγές να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και, δεδομένου ότι με την ανακαλούμενη πράξη δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής του λόγος, να υπογραφεί το οικείο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης. Ανακαλεί την 476/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/589/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τις ανωτέρω προσφυγές επιδιώκεται η ανάκληση της 673/2021 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε ότι η διαδικασία ανάθεσης παροχής υπηρεσιών καθαρισμού των κτιρίων του Πανεπιστημίου … που περιλαμβάνονται στις Ομάδες Α, Β, Δ, ΣΤ, Ζ, Η, Θ, και Ι της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού, διάρκειας 29 μηνών για τις πρώτες τέσσερις εξ αυτών και 22 μήνες για τις υπόλοιπες τέσσερις, πάσχει από την εξής ουσιώδη πλημμέλεια: Ο όρος του άρθρου 2.2.6 παρ. 1 της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι υποψήφιοι φορείς πρέπει να έχουν εκτελέσει, κατά τα τρία τελευταία έτη, συμβάσεις καθαρισμού στεγασμένων χώρων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων προϋπολογισμού ίσου ή ανώτερου του 100% της προϋπολογισθείσας δαπάνης του διαγωνισμού τέθηκε κατά παράβαση της αρχής της αναλογικότητας καθώς αποκλείει από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό, χωρίς τούτο να δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, υποψήφιους που έχουν εμπειρία στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας σε δημόσιους χώρους, στους οποίους προσέρχεται ή συναθροίζεται πλήθος ατόμων. Τούτο διότι από τα έγγραφα της σύμβασης προκύπτει ότι ο διαγωνισμός αφορά στην παροχή συνηθισμένων υπηρεσιών καθαριότητας.(....)Τέλος, το Δικαστήριο κρίνει ότι η μη ανάδειξη της πλημμέλειας του συγκεκριμένου όρου με την 4/18.1.2019 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο πλαίσιο προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας δεν μπορεί να θεμελιώσει εύλογη πεποίθηση και συγγνωστή πλάνη του αναθέτοντος ως προς τη νομιμότητα της επανεισαγωγής του ίδιου όρου κατά την παρούσα διαγωνιστική διαδικασία. Τούτο, διότι η προηγηθείσα ελεγκτική κρίση δεν είναι δεσμευτική για μεταγενέστερες υποθέσεις, η δε διατήρησή της πρέπει να σταθμίζεται με τις επιταγές της αρχής της νομιμότητας, οι οποίες υπερισχύουν όταν διαπιστώνεται, όπως εν προκειμένω, ότι ο επίμαχος όρος περιορίζει ουσιωδώς το δικαίωμα πρόσβασης στον διαγωνισμό και συνακόλουθα την ανάπτυξη του μέγιστου δυνατού ανταγωνισμού. Συνεκδικάζει τις προσφυγές ανάκλησης: α) του Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «…» και β) της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «… ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» κατά της 673/2021 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Απορρίπτει τις προσφυγές.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1405/2021
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 343/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση της υπηρεσίας με τίτλο «Φύλαξη κτιρίων, εγκαταστάσεων και εξωτερικών χώρων του ….. διάρκειας είκοσι τριών (23) μηνών».(....)Περαιτέρω, όμως, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, ο ίδιος όρος ως προϋπόθεση συμμετοχής (κριτήριο ποιοτικής επιλογής) είναι μη νόμιμος, διότι δεν εντάσσεται στις περιοριστικώς αναφερόμενες προϋποθέσεις τεχνικής ικανότητας του άρθρου 75 παρ. 4 του ν. 4412/2016, όπως αυτές εξειδικεύονται περαιτέρω στο Μέρος II «Τεχνική ικανότητα» του Παραρτήματος ΧΙΙ του Προσαρτήματος Α του ίδιου νόμου (βλ. σκ. 20). Πλην όμως, το Δικαστήριο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η πλημμέλεια αυτή δεν παρίσταται εν προκειμένω ουσιώδης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις ένδικες προσφυγές, ενόψει του ότι (i) στο διαγωνισμό μπορούσε κατ’ αρχήν να συμμετάσχει κάθε ενδιαφερόμενος εγκατεστημένος στο σύνολο της επικράτειας ή στο εξωτερικό, (ii) δεν ασκήθηκε ένσταση κατά της νομιμότητας της διακήρυξης από κάποιον οικονομικό φορέα ούτε υπήρξε αποκλεισμός υποψηφίου λόγω μη συμμόρφωσης με τον ανωτέρω όρο, (iii) το ίδιο το Δικαστήριο, σε πρόσφατες πράξεις του (βλ. ενδεικτ. τις 383/2018 και 32/2021 πράξεις του Ζ΄ Κλιμακίου), δεν ανέδειξε τη σχετική πλημμέλεια, με αποτέλεσμα το … να την επαναλάβει στον ελεγχόμενο διαγωνισμό και (iv) ο σχετικός όρος, η συνδρομή του οποίου δεν ορίζεται ρητά στη διακήρυξη ότι τίθεται επί ποινή απαραδέκτου, αφορά κατ’ ουσίαν μόνο στον ανάδοχο, αποσκοπώντας προδήλως στην εξασφάλιση ότι ο τελευταίος θα συμμορφωθεί με ένα νόμιμο, κατά τα προαναφερθέντα, όρο εκτέλεσης της σύμβασης.Απορρίπτει την παρέμβαση της εταιρείας «…» ως απαράδεκτη.Συνεκδικάζει τις προσφυγές ανάκλησης και δέχεται αυτές.Δέχεται την παρέμβαση του πρώτου προσφεύγοντος.Ανακαλεί την 343/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2115/2021
Αποκομιδή απορριμμάτων.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι το κριτήριο τεχνικής ικανότητας, που απαιτήθηκε για τη συμμετοχή των προσφερόντων οικονομικών φορέων στη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης, είναι προσαρμοσμένο στη φύση του αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης και είναι κατάλληλο για την αξιολόγηση της ζητούμενης επάρκειας των προσφερόντων, χωρίς, ενόψει των ειδικών περιστάσεων των ανατιθέμενων υπηρεσιών, να υπερβαίνει προδήλως το αναγκαίο μέτρο εν σχέσει προς τον επιδιωκόμενο σκοπό της παροχής. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Ανακαλεί την 536/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2052/2022
Παροχή υπηρεσιών εστίασης-σίτισης.(...)Ουσιώδεις πλημμέλειες της διακήρυξης. Οι απαιτήσεις ορισμένου ύψους κύκλου εργασιών και επαγγελματικής εμπειρίας πρέπει να αναφέρονται και στο έτος που προηγείται της δημοσίευσης αυτής. Δυσανάλογες απαιτήσεις τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας. Ανάληψη ποσού υπολειπόμενου της συμβατικής δαπάνης. Για τους λόγους αυτούςΔέχεται τις προσφυγές ανάκλησης.Ανακαλεί την 710/2022 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1408/2022
Μελέτη στατικής επάρκειας.(...)Περαιτέρω, το Δικαστήριο για το σχηματισμό της κρίσης του λαμβάνει υπόψη, ενόψει της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης των δημοσίων πόρων που έχουν διατεθεί για την παρούσα σύμβαση, ότι στην επίδικη διαγωνιστική διαδικασία, όπου υπέβαλαν προσφορές οκτώ υποψήφιοι και κατά της οποίας δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις από δυνητικά ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, το προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης της αναδόχου εταιρείας ανήλθε σε 74,58% και η συνολική οικονομική προσφορά αυτής στο ποσό των 121.210,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, έναντι προϋπολογισμού σύμβασης 476.763,05 ευρώ με ΦΠΑ.Με βάση τις ανωτέρω σκέψεις, το Δικαστήριο συμπεραίνει ότι η επίδικη διαγωνιστική διαδικασία, ορώμενη συνολικώς, δεν εμφανίζει πλημμέλεια τέτοια που να οδηγεί το Δικαστήριο σε κρίση ότι η αντικειμενική ακεραιότητα αυτής έχει πληγεί ή ότι εμποδίστηκαν να συμμετάσχουν δυνητικοί υποψήφιοι.Kατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 17/2022 πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης και να υπογραφεί το υποβληθέν για έλεγχο σχέδιο σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/602/2021
Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων..ζητείται η ανάκληση της 36/2021 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Μετά από όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, νομίμως διαμορφώθηκαν, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 75 παρ. 1, 3, 4 και 5 του ν. 4412/2016, οι ως άνω όροι της Διακήρυξης της ελεγχόμενης σύμβασης, το δε Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του κρίνοντας τα αντίθετα πλημμελώς, όπως βασίμως προβάλλεται με τις κρινόμενες προσφυγές, εφάρμοσε τον νόμο. Επομένως, πρέπει οι κρινόμενες προσφυγές να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και, δεδομένου ότι με την ανακαλούμενη πράξη δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής του λόγος, να υπογραφεί το οικείο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης. Γενόμενων δε δεκτών των προσφυγών ανάκλησης, πρέπει, σύμφωνα με το άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020 «Ενιαίο κείμενο Δικονομίας για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για τον προσυμβατικό έλεγχο (…)» (ΦΕΚ Α΄ 127), να αποδοθεί στον προσφεύγοντα ανάδοχο το παράβολο που κατέβαλε για την άσκηση της προσφυγής του. Ανακαλεί την 36/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΣΤ ΚΛΙΜΑΚΙΟ/260/2022
Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων τύπου LED:Επίσης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι είναι μη νόμιμα τα κριτήρια α) οικονομικής επάρκειας, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν μέσο ειδικό κύκλο εργασιών κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020, που καλύπτει το ύψος του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προμήθειας και β) τεχνικής ικανότητας, σύμφωνα με οποίο οι συμμετέχοντες πρέπει να αποδείξουν ότι κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020 έχουν εκτελέσει προμήθειες ίδιου ύψους και αντικειμένου με την ελεγχόμενη προμήθεια. Τούτο, διότι σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις σκέψεις 10 και 11 της παρούσας, τα οικονομικά στοιχεία για την απόδειξη του γενικού και ειδικού κύκλου εργασιών πρέπει να αναφέρονται στο αμέσως προηγούμενο της δημοσίευσης της διακήρυξης έτος και να εκτείνονται κατ’ ανώτατο όριο σε βάθος τριετίας. Ομοίως, τα στοιχεία για την απόδειξη της τεχνικής ικανότητας πρέπει, κατά διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας Αρχής, να αφορούν τριετία ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, το οποίο πάντως άρχεται είτε από το χρονικό σημείο κατάθεσης των προσφορών, είτε από το χρονικό σημείο δημοσίευσης της διακήρυξης. Όταν δε επιλέγεται τα στοιχεία να αφορούν τη δραστηριότητα των υποψηφίων σε συγκεκριμένα έτη, τότε δεν μπορεί να παραλείπεται το προηγούμενο της δημοσίευσης της διακήρυξης έτος. Εν προκειμένω, η ελεγχόμενη Διακήρυξη απεστάλη για δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 15.2.2022 και εν συνεχεία δημοσιεύθηκε στο ΚΗΔΜΗΣ την ίδια ημέρα. Επομένως, τα ζητούμενα δικαιολογητικά οικονομικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας έπρεπε να αφορούν και το έτος 2021, το οποίο είναι το πλησιέστερο στο χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού έτος. Σημειώνεται ότι το γεγονός ότι κατά το χρόνο υποβολής των προσφορών δεν θα είχαν δημοσιευθεί οι οικονομικές καταστάσεις έτους 2020 δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο παράλειψης του τελευταίου πριν από τη διακήρυξη έτους, διότι η απαίτηση ορισμένου ύψους ειδικού κύκλου εργασιών θα μπορούσε να αποδειχθεί με δήλωση των οικονομικών φορέων και κάθε άλλο πρόσφορο μέσο (Ολομ. ΕλΣυν 180/2022, σκ. 20). Συνεπώς, η θέσπιση των επίμαχων όρων, με τους οποίους περιορίσθηκε ο κύκλος των υποψήφιων οικονομικών φορέων μόνο σε εκείνους που πληρούσαν τα κριτήρια οικονομικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020 αποκλείοντας όσους πληρούσαν τα εν λόγω κριτήρια κατά το έτος 2021, το οποίο είναι το εγγύτερο προς τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού και άρα το πλέον πρόσφορο εν όψει των απαιτήσεων που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας, χωρίς μάλιστα να συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος, έπληξε τη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας (Ολομ. Ελ Συν 180/2022 σκ.21, 1136/2021). Η ανωτέρω δε πλημμέλεια της Διακήρυξης είναι ουσιώδης, καθώς ενδεχομένως απέτρεψε από το να συμμετάσχουν δυνητικά ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι είχαν ετήσιο ειδικό κύκλο εργασιών ανάλογο των απαιτήσεων της διακήρυξης το έτος 2021 και όχι κάποιο από τα προηγούμενα έτη. Σημειώνεται επίσης ότι ως προς τις διαπιστωθείσες στις σκέψεις 23 και 25 πλημμέλειες η μη αμφισβήτηση των συγκεκριμένων όρων της διακήρυξης από κάποιον δυνητικά υποψήφιο ουδεμία ασκεί επιρροή εν προκειμένω, καθόσον αφενός ο έλεγχος νομιμότητας που ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι αυτεπάγγελτος, καθολικός και ανεξάρτητος των τυχόν υποβληθεισών ενστάσεων, διοικητικών προσφυγών και λοιπών προβλεπόμενων ενδίκων βοηθημάτων (Ολομ. ΕλΣυν 1832/2021), αφετέρου κατατείνει, μεταξύ άλλων, στον εντοπισμό των πλημμελειών που χωρίς την επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος άγουν στον περιορισμό της συμμετοχής των δυνητικά ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων και, συνεπώς, πλήττουν τις αποτυπωμένες στο άρθρο 18 του ν. 4412/2016 αρχές της διαφάνειας και του ανταγωνισμού. (βλ. ΕλΣ Απόφαση Έβδομο Τμ. 576/2022). Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι συντρέχουν εν προκειμένω ουσιώδης νομική πλημμέλεια που κωλύει τη σύναψη του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ελευσίνας και του οικονομικού φορέα «.......», συμβατικής αξίας 3.520.315 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1756/2022
Εργασία Αντικατάστασης Φωτιστικών Σωμάτων - Λαμπτήρων (...)Σύμφωνα με όσα ήδη έγιναν δεκτά στη σκέψη 9, ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι το 1ο Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού δεν έχει αιτιολογηθεί νομίμως. Τούτο, καθόσον στο Πρακτικό αυτό δεν γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της βαθμολογηθείσας τεχνικής προσφοράς ως προς τα κριτήρια Κ1 – Κ4, αλλά περιλαμβάνεται περιγραφή των εν λόγω κριτηρίων, όπως αυτά παρατίθενται στην οικεία διακήρυξη, καθώς και γενικόλογη αναφορά ότι «όλα τα στοιχεία που κατ’ ελάχιστον ζητούνται από τη μελέτη και τη διακήρυξη καλύπτονται πλήρως» (πρβλ. ΕλΣυν Εβδ. Τμ. 2064/2021 και 711/2022). Ωστόσο στην προκειμένη περίπτωση ενόψει του ότι υπάρχει στο ως άνω Πρακτικό μια στοιχειώδης λεκτική αποτύπωση και στη διαδικασία έλαβε μέρος ένας μόνο υποψήφιος οπότε δεν καταλείπεται πεδίο σύγκρισης της προσφοράς του με τις προσφορές άλλων διαγωνιζόμενων, η πλημμέλεια αυτή κρίνεται μη ουσιώδης, καθόσον δεν έπληξε την αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, παρελκούσης της εξέτασης των λοιπών λόγων της υπό κρίση προσφυγής περί συγγνωστής πλάνης της αναθέτουσας αρχής και συνδρομής λόγων δημοσίου συμφέροντος για την υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, πρέπει η προσφυγή αυτή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 32/2022 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/905/2022
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:τοποθέτησης, απομάκρυνσης και γενικότερης διαχείρισης κινητών συστημάτων υγιεινής στις λαϊκές αγορές της Περιφέρειας Αττικής για τρία (3) έτη(...)Συνεπώς, μη νομίμως επέλεξε η αναθέτουσα αρχή να εξαιρέσει το έτος 2021, που είναι το εγγύτερο στην ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης. Τούτο, ενδεχομένως να ανέτρεψε υποψηφίους οικονομικούς φορείς,που πληρούσαν τα ζητούμενα κριτήρια οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας κατά το έτος 2021 -το οποίο είναι το εγγύτερο προς τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού και άρα το πλέον πρόσφορο εν όψει των απαιτήσεων που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας- χωρίς μάλιστα να συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος. Σημειωτέα, εξάλλου, α) ότι η μη ύπαρξη δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων κατά το έτος 2021 δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο παράλειψης του τελευταίου πριν από τη διακήρυξη έτους, διότι η απαίτηση ορισμένου ύψους γενικού κύκλου εργασιών θα μπορούσε να αποδειχθεί με δήλωση των οικονομικών φορέων και β) στην αμέσως προηγούμενη διακήρυξη, έτους 2018, το αυτό κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας εκτεινόταν ορθώς στην τριετία 2015, 2016 και 2017.(...)Ωστόσο, παρόλη αυτή την ευρείας κλίμακας υποδιαίρεση της σύμβασης, το κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας παρέμεινε ίδιο με αυτό της προηγούμενης διαγωνιστικής διαδικασίας και δεν προσαρμόστηκε στις ως άνω ανάγκες της παρούσας σύμβασης, ήτοι στην εξυπηρέτηση της υποδιαίρεσης της σύμβασης σε 14 τμήματα. Τούτο είχε αποτέλεσμα να ζητείται για κάθε ένα από τα τμήματα 1, 2, 7, 8, 9 και 10 του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών τριετίας (2018, 2019 και 2020) ίσος ή μεγαλύτερος των 500.000 ευρώ.(...)Εν προκειμένω, δεν τεκμηριώνεται από τα στοιχεία του φακέλου της σύμβασης ο λόγος της ως άνω αυστηροποίησης των όρων συμμετοχής σε έκαστο των ως άνω τμημάτων, συνεπώς, η επίμαχη απαίτηση χρηματοοικονομικής επάρκειας παρίσταται δυσανάλογη σε σχέση με το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της υπό ανάθεση σύμβασης και παρεμποδίζει ουσιωδώς την ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή οικονομικών φορέων στον διαγωνισμό και δη μικρότερων επιχειρήσεων, όπως, άλλωστε, ήταν εξ αρχής στόχος της αναθέτουσας αρχής.Κωλύεται η σύναψη του σχεδίου σύμβασης