Ανάπλαση Δημοτικής Κοινότητας ...επιδιώκεται η ανάκληση της 51/2022 πράξης της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...)1) . Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ο ανωτέρω διακωλυτικός λόγος της προσβαλλόμενης Πράξης παρίσταται αβάσιμος. Τούτο διότι, σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 7 της παρούσας η επιχείρηση…, εφόσον δεν ολοκλήρωσε τη νομότυπη υποβολή της παράτασης της ισχύος της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, σύμφωνα με τα ρητώς αξιούμενα από τη διακήρυξη (άρθρο 3 παρ. 3.5.β.) που ισχύουν και για την παράταση της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, το εν λόγω τυπικό δικαιολογητικό συμμετοχής θεωρείται ως μηδέποτε υποβληθέν και ως εκ του λόγου αυτού εξέλιπε ουσιώδης τυπική προϋπόθεση για την παραδεκτή συμμετοχή της στο διαγωνισμό που την έθεσε αυτοδικαίως εκτός αυτού, χωρίς να τίθεται καν θέμα εφαρμογής της διαδικασίας του άρθρου 102 του ν. 4412/2016 εκ μέρους της αναθέτουσας Αρχής, καθόσον ενδεχόμενη μεταγενέστερη από την τεθείσα ως άνω αποκλειστική τριήμερη προθεσμία υποβολή του πρωτοτύπου του ως άνω εγγράφου θα ισοδυναμούσε με μη νόμιμη αναβίωση της προθεσμίας αυτής και αναδρομική αποδοχή απαράδεκτης προσφοράς. Κατόπιν τούτων, ορθώς, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα  δεν ζητήθηκε από την αναθέτουσα Αρχή η υποβολή του ελλείποντος πρωτότυπου (μη ηλεκτρονικώς εκδοθέντος) εγγράφου του ΤΜΕΔΕ περί παράτασης της εγγυητικής επιστολής της ανωτέρω επιχείρησης και ο σχετικός προβαλλόμενος λόγος των προσφυγών πρέπει να γίνει δεκτός2)Με τα πραγματικά δεδομένα και τις νομικές σκέψεις που προεκτέθηκαν (σκ. 13,14) πρέπει να γίνουν δεκτά τα εξής: Καταρχάς, η παράγραφος 2 του άρθρου 106 του ν. 4412/2016 καταλείπει το ζήτημα της ματαίωσης ή μη της διαγωνιστικής διαδικασίας, στην περίπτωση που η επιλεγείσα προσφορά κριθεί ως μη συμφέρουσα από οικονομική άποψη, στη διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής. Επιπλέον, στην προκειμένη περίπτωση ο προσφεύγων Δήμος εξέτασε την οικονομική προσφορά της προσφεύγουσας και την έκρινε συμφέρουσα λαμβάνοντας υπόψη και σταθμίζοντας, με βάση τα στοιχεία που προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου το γεγονός ότι α) η επιλογή των υπόλοιπων οικονομικών φορέων να μην αποδεχθούν την πρόσκληση για την παράταση ισχύος της οικονομικής προσφοράς τους και της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής τους ενδεχομένως οφείλεται στις δυσχερείς συνθήκες που επικρατούν στην αγορά, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση των τιμών των πρώτων υλών συμπαρασύροντας ανοδικά και όλα τα άμεσα και έμμεσα κόστη στο χώρο των κατασκευών και μάλιστα με άδηλο χρονικό ορίζοντα ομαλοποίησης της ανωτέρω κατάστασης, και β) η προσφορά της προσφεύγουσας αν και ήταν πράγματι υψηλότερη συγκριτικά με τις προσφορές των υπόλοιπων οικονομικών φορέων, εντούτοις ανταποκρίνεται στα μεγέθη της αγοράς και συνεπώς διασφαλίζεται η προσήκουσα εκτέλεση της σύμβασης. ...Ανακαλεί την 51/2022 Πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Αυτοδίκαιη ματαίωση δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, λόγω παύσεως ισχύος των προσφορών των συμμετασχουσών σ’ αυτόν εταιρειών.Κατά την έννοια του άρθρου 13 παρ.1 και 3 του π.δ/τος 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών του Δημοσίου», σε περίπτωση μη έκδοσης αιτιολογημένης απόφασης της αναθέτουσας Υπηρεσίας, περί περαιτέρω παράτασης ισχύος της προσφοράς των συμμετασχουσών σ’ αυτόν εταιρειών, -πέραν της λήξης του ανωτάτου ορίου του χρόνου παράτασης ισχύος της προσφοράς- , τα αποτελέσματα του διαγωνισμού υποχρεωτικά ματαιώνονται. (ομοφ.)

Συντηρήσεις – αποκαταστάσεις  τεχνικών έργων – αντιπλημμυρικά έργα.(...) Ενόψει των ανωτέρω, ο επίμαχος διαγωνισμός διέπεται από τα άρθρα 97 και 106 του ν. 4412/2016, όπως ίσχυαν πριν από την τροποποίηση και διαμόρφωσή τους με τα άρθρα 39 και 46 του ν. 4782/2021 που ισχύουν από 1.6.2021 και, ελλείψει ειδικής νομοθετικής πρόβλεψης, δεν καταλαμβάνουν εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες ως η επίμαχη (Ε.Σ. Ολ. 1827/2021, σκ. 7,  Έβδομο Τμήμα 197/2022, σκ. 7 και 9, ΣτΕ 1000/2022, σκ. 15, πρβλ. ΣτΕ 2141/2019, σκ. 16,  ΣτΕ 1904/2020, σκ. 13). Εξάλλου, η παράλειψη της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει από τους διαγωνιζόμενους την παράταση των προσφορών και των εγγυήσεων συμμετοχής τους πριν από την λήξη του προβλεπόμενου στη διακήρυξη χρόνο ισχύος τους, δεν αποτελεί, κατά το κρίσιμο νομοθετικό καθεστώς, λόγο ματαίωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας ως άγονης. Νομίμως, δε ζητήθηκε η σχετική παράταση εκ των υστέρων, αφού, σε κάθε περίπτωση, συνέτρεχαν εξαρχής πρόδηλοι λόγοι δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογούσαν τούτο και η παράταση ζητήθηκε, πάντως, εντός ευλόγου χρόνου (στις 18.4.2022), και δη αμέσως μετά την ψήφιση του νέου προϋπολογισμού του Δήμου (στις 4.3.2022) και την άρνηση του αρχικού αναδόχου να συναινέσει σε αυτήν (μετά την κλήση του στις 16.3.2022).Ανακαλεί την 21/2022 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Προμήθειες...Επειδή, εν προκειμένω, η αιτούσα μετέσχε στον επίμαχο διαγωνισμό υποβάλλοντας δύο τεχνικές προσφορές για το υπό προμήθεια είδος, προερχόμενες από γερμανό και κινέζο κατασκευαστή, αντίστοιχα, και συνοδευόμενες από χωριστές εκάστη εγγυητικές επιστολές, φύλλα συμμορφώσεως, σχετικές δηλώσεις κλπ. Η απόρριψη της προσφοράς της με την υπ’ αριθμ. ... πράξη του Προϊσταμένου της ως άνω Διευθύνσεως και, ακολούθως, με την προσβαλλόμενη πράξη, στηρίχθηκε στην 208/2009 γνωμοδότηση του Γ΄ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, σύμφωνα με την οποία ο υποψήφιος προμηθευτής που μετέχει με περισσότερες της μιας προσφορές τίθεται σε πλεονεκτικότερη θέση έναντι των λοιπών, νοθεύοντας τον ανταγωνισμό, πράγμα που καθιστά μη νόμιμη την συμμετοχή του· πολλώ δε μάλλον, όταν η οικεία διακήρυξη αποκλείει και τις εναλλακτικές ακόμα προσφορές. Ενόψει των όσων έχουν γίνει δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, νομίμως απορρίφθηκαν και οι δυο κύριες προσφορές της αιτούσας. Και ισχυρίζεται μεν η αιτούσα ότι α) οι δύο κύριες προσφορές δεν ισοδυναμούν με εναλλακτική προσφορά, διότι έχουν υποβληθεί δύο εγγυητικές επιστολές, ούτε με αντιπροσφορά, η οποία υποβάλλεται υπό την αίρεση απορρίψεως της κύριας προσφοράς, β) ως εκ της εκ μέρους της καταθέσεως δύο κύριων προσφορών, δεν υφίσταται, εν προκειμένω, κίνδυνος νοθεύσεως του ανταγωνισμού, λόγω της συμμετοχής μεγάλου αριθμού υποψηφίων προμηθευτών γ) δεν της παρασχέθηκε η δυνατότητα να προβάλει σχετικούς ισχυρισμούς, δ) η προσβαλλομένη πράξη στερείται αιτιολογίας, και, τέλος, ε) παραβιάζονται οι αρχές της χρηστής διοικήσεως και της ίσης μεταχείρισης, εφόσον επιτρέπεται η υποβολή κοινής προσφοράς από ένωση προμηθευτών, οι οποίοι με τον τρόπο αυτό αποκτούν πλεονεκτική θέση έναντι των λοιπών. Οι ισχυρισμοί, όμως, αυτοί, ενόψει των γενομένων δεκτών στην προηγούμενη σκέψη περί της εννοίας της διακηρύξεως, είναι αβάσιμοι.

Προμήθεια υγρών καυσίμων. Μη νόμιμος ο διαγωνισμός που διενεργείται από Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α) διότι, α) η Ν.Α., κατά το μέρος που ο διαγωνισμός αυτός διεξάγεται για την προμήθεια καυσίμων προς κάλυψη αναγκών νοσηλευτικών ιδρυμάτων και Κέντρων Υγείας που βρίσκονται εντός της εδα-φικής περιφέρειάς της, δεν είναι αρμόδια για τη διενέργεια της σχετικής διαδικασίας, καθόσον μετά την ισχύ του ν. 3580/2007 αρμόδια για την ανάθεση των προμηθειών αυτών καθίσταται η Έπιτροπή Προμηθειών Υγείας ή κατόπιν εξουσιοδότησης τα νοσηλευτικά ιδρύματα και β) οι εγγυητικές επιστολές συμμετοχής υποψηφίων στο διαγωνισμό, οι οποίοι ακολούθως αναδείχθηκαν και ανάδοχοι, όριζαν χρόνο ισχύος μικρότερο των εκατόν πενήντα (150) ημερολογιακών ημερών από την επομένη της διενέργειας του διαγωνισμού, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 25 παρ.4 του π.δ.118/2007 και του σχετικού όρου της διακήρυξης. Με την 662/2010 απόφασή του, το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την προμνησθείσα πράξη μόνο ως προς τη μη νομιμότητα της υποβαλλόμενης εγγυητικής επιστολής συμμετοχής μιας συμμετέχουσας στο διαγωνισμό εταιρείας κρίνοντας ότι η κατατεθείσα από αυτήν εγγυητική επιστολή συμμετοχής είχε νομίμως παραταθεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των εκατόν πενήντα (150) ημερών από την επομένη της διενέργειας του διαγωνισμού, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 25 παρ.4 του π.δ.118/2007 σε συνδυασμό και με τον οικείο όρο της διακήρυξης.

Προμήθεια αρβυλών...Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, νομίμως απερρίφθησαν και οι δυο κύριες προσφορές της αιτούσης, ανεξαρτήτως της νομιμότητας των επιμέρους αιτιολογιών των οικείων πράξεων. Και ισχυρίζεται μεν η αιτούσα ότι α) οι δύο κύριες προσφορές δεν ισοδυναμούν με εναλλακτική προσφορά, διότι έχουν υποβληθεί δύο εγγυητικές επιστολές, ούτε με αντιπροσφορά, η οποία υποβάλλεται υπό την αίρεση απορρίψεως της κύριας προσφοράς, β) ως εκ της εκ μέρους της κατάθεσης δύο κύριων προσφορών, δεν υφίσταται, εν προκειμένω, κίνδυνος νοθεύσεως του ανταγωνισμού, λόγω της συμμετοχής μεγάλου αριθμού υποψηφίων προμηθευτών γ) δεν της παρασχέθηκε η δυνατότητα να προβάλει σχετικούς ισχυρισμούς, ότι η προσβαλλομένη πράξη στερείται αιτιολογίας, και, τέλος, γ) παραβιάζονται οι αρχές της χρηστής διοίκησης και της ίσης μεταχείρισης διότι αφενός μεν επιτρέπεται η υποβολή κοινής προσφοράς από ένωση προμηθευτών, οι οποίοι με τον τρόπο αυτό αποκτούν πλεονεκτική θέση έναντι των λοιπών, αφετέρου δε η Διοίκηση είχε ήδη παραλάβει τις προσφορές. Οι ισχυρισμοί, όμως, αυτοί, ενόψει των γενομένων δεκτών στην προηγούμενη σκέψη περί της εννοίας της διακηρύξεως, παρίστανται αλυσιτελείς.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Μη νόμιμη..(.) καταβολή ποσού 3.239 ευρώ ως αμοιβής του .. για τη φύλαξη  κτιρίου διότι μη νομίμως έγιναν δεκτές  εγγυητικές επιστολές συμμετοχής και καλής εκτέλεσης που εκδόθηκαν από την εταιρεία “…” και προσκομίσθηκαν από τον φερόμενο ως δικαιούχο ….. Τούτο δε διότι, με τη διακήρυξη του εν λόγω πρόχειρου διαγωνισμού, με την οποία νομίμως ζητήθηκε η παροχή εγγυήσεων από τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό και τον ανάδοχο, οι εγγυήσεις αυτές θα έπρεπε να προέρχονται είτε από πιστωτικά ιδρύματα είτε από άλλα νομικά πρόσωπα που λειτουργούν νόμιμα στα κρά­τη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχουν σύμφωνα με τα ισχύοντα το δικαίωμα αυτό, ήτοι έχουν το δικαίωμα παροχής εγγυήσεων.. Εν προκειμένω όμως, δεν αποδείχθηκε ότι η εταιρεία είχε το χαρακτήρα χρηματοδοτικού ιδρύματος..

Παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών...Υπό τα δεδομένα αυτά, της ωριμότητας δηλαδή της διαγωνιστικής διαδικασίας που επήλθε με την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών και την ουσιαστική ανάδειξη του μειοδότη, μετά από πλήρη ανάπτυξη του ανταγωνισμού μεταξύ των οικονομικών φορέων εντός του χρόνου ισχύος των προσφορών τους, ο αναθέτων φορέας δεν είχε υποχρέωση να ματαιώσει τον διαγωνισμό ούτε κωλυόταν να ζητήσει την παράταση της ισχύος των προσφορών και μετά την τυπική λήξη της (πρβλ. ΣτΕ 1189, 1190, 1193/2009 Ολομ.) - όπως έπραξε τελικά στις 13.4.2020 με τη ρητή και ανεπιφύλακτη αποδοχή της σχετικής προσκλήσεως από τους διαγωνιζομένους (... και ...). Τούτο δε, λαμβανομένου υπόψη και ότι η λήξη ισχύος των προσφορών κατά το άρθρο 97 παρ. 4 του ν. 4412/2016 περιλαμβάνεται, πάντως, στους δυνητικούς λόγους ματαιώσεως της διαδικασίας αναθέσεως, οι οποίοι απαριθμούνται στο άρθρο 317 παρ. 2 του ν. 4412/2016 (πρβλ. ΕΑ 63/2020). Συνεπώς, μη νομίμως με την προσβαλλόμενη απόφαση έγινε δεκτό ότι ο αναθέτων φορέας είχε υποχρέωση να ματαιώσει τη διαδικασία αναθέσεως. Και τούτο ανεξαρτήτως του αν η εταιρεία ..., ενόψει του όλου περιεχομένου της προδικαστικής της προσφυγής και, σε κάθε περίπτωση, μετά την από 13.4.2020 δήλωσή της περί παρατάσεως της ισχύος της προσφοράς της, είχε έννομο συμφέρον (πρβλ. άρθρο 29 του π.δ. 18/1989-Α΄ 8) για τη ματαίωση του διαγωνισμού, επικαλούμενη τη λήξη της ισχύος των προσφορών (πρβλ. ΣτΕ 4140, 542/2013, 4216, 1265/2011, 1190/2009 Ολομ., 4474/2005 κ.ά.). Για τον λόγο αυτόν, βασίμως προβαλλόμενο, οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να γίνουν δεκτές, να απορριφθούν οι παρεμβάσεις και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση της ....

Εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι εφόσον με τη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού, που, ως κανονιστική πράξη, δεσμεύει τόσο την αναθέτουσα αρχή όσο και τους διαγωνιζόμενους, καθορίστηκε ρητώς ότι ο χρόνος ισχύος των προσφορών των διαγωνιζομένων ήταν 6 μήνες από την ημερομηνία του διαγωνισμού (ανεξαρτήτως της μη πρόβλεψης στην διακήρυξη της τρίμηνης προσαύξησης του χρόνου ισχύος των προσφορών, ως εκ της υπαγωγής στη διαδικασία του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου), νομίμως η αναθέτουσα αρχή προσκάλεσε τους διαγωνιζόμενους να παρατείνουν, ενόψει της επικείμενης λήξης του αρχικού χρόνου ισχύος τους, την ισχύ των προσφορών τους και συνακόλουθα, νομίμως προέβη τελικά στην κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην 4η κατά τη σειρά μειοδοσίας και ήδη αιτούσα εταιρεία, η οποία παρέτεινε την ισχύ της προσφοράς της, ανταποκρινόμενη στις σχετικές προσκλήσεις της αναθέτουσας αρχής, αφού προηγουμένως οι διαγωνιζόμενοι που είχαν καταταχθεί στις τρεις πρώτες θέσεις του σχετικού πίνακα μειοδοσίας δεν συναίνεσαν στην παράταση της ισχύος των προσφορών τους κατά το χρόνο λήξης αυτών. Σε κάθε δε περίπτωση, η πρώτη (τρίμηνη) παράταση του χρόνου ισχύος των προσφορών των υποψηφίων έβρισκε έρεισμα στην εκ του άρθρου 97 παρ. 3 του   ν. 4412/2016 πρόβλεψή της περί εννεάμηνου χρόνου ισχύος τους, οριζομένου τούτου ως του κατώτερου δυνατού χρονικά. Ούτε εξάλλου θα μπορούσε να γίνει δεκτό ερμηνευτικά ότι οι υποβληθείσες στον επίμαχο διαγωνισμό προσφορές είχαν εξαρχής χρόνο ισχύος εννέα μηνών, καθόσον μια τέτοια εκδοχή θα απέβαινε σε βάρος των διαγωνιζομένων, αφού θα επέκτεινε τη χρονική ισχύ της προσφοράς τους και την εξ αυτής δέσμευσή τους χωρίς τη συναίνεσή τους και κατά τρόπο εντελώς αντίθετο με τη σαφή βούλησή τους, όπως αυτή ρητώς δηλώθηκε με την – σε πλήρη συμμόρφωση προς τους δεσμευτικούς όρους της διακήρυξης – υποβολή προσφοράς με χρονική ισχύ για έξι μόνο μήνες από την ημερομηνία του διαγωνισμού.Επομένως, η περί του αντιθέτου κρίση της προσβαλλόμενης πράξης είναι εσφαλμένη, όπως βασίμως προβάλλεται με το σχετικό λόγο ανάκλησης.(..). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον με την προσβαλλόμενη πράξη δεν αναδείχθηκε άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της σύμβασης λόγος, η ένδικη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλομένη 13/2018 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ... Συνακόλουθα, το Τμήμα αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Πύργου και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» για την εκτέλεση του έργου «Αγροτική Οδοποιία ... (Αγροτική Οδός ...)».

Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας προμήθειας υλικών από νοσοκομείο, με ανοικτό διαγωνισμό και κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, καθόσον: α) μη νομίμως κατακυρώθηκαν είδη στη δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας προμηθεύτρια εταιρεία διότι αφενός η προμηθεύτρια εταιρεία που αναδείχθηκε πρώτη μειοδότρια για τα είδη αυτά αρνήθηκε να παρατείνει εκ νέου την ισχύ της προσφοράς της, ζητώντας ματαίωση του διαγωνισμού και αφετέρου ο ελεγχόμενος διαγωνισμός έπρεπε να ματαιωθεί ως προς τα είδη αυτά, αφού κατά το χρόνο έκδοσης της κατακυρωτικής απόφασης είχε παρέλθει ο κατ' ανώτατο νόμιμο όριο χρόνος παράτασης της ισχύος των υποβαλλόμενων στο διαγωνισμό προσφορών και β) μη νομίμως και κατά παράβαση των άρθρων 20 παρ.2 και 21 περ. β'του π.δ.394/1996, κατανεμήθηκε είδος της διακήρυξης τόσο στον πρώτο όσο και στον δεύτερο κατά σειρά μειοδοσίας προμηθευτή, καθόσον δεν προέκυπτε η υποβολή ισότιμης προσφοράς από αυτούς.