Τοποθέτηση καλωδίων.(...)Το Δικαστήριο κρίνει, κατά παραδοχή των όσων προβάλλονται με την υπό κρίση προσφυγή, ότι ναι μεν σύμφωνα με το ελεγχόμενο συμπλήρωμα υπόκεινται σε αναθεώρηση οι τιμές των εργασιών και προμηθειών εξοπλισμού και υλικών της αρχικής σύμβασης από 1.1.2021 και μετά, ώστε κατά τρόπο εύλογο να εξευρεθεί η αναθεώρηση του συνολικού εργολαβικού ανταλλάγματος της αρχικής σύμβασης και έτσι να μην διαταραχθεί η ισορροπία αυτής και να μην τεθεί σε διακινδύνευση η επίτευξη του τελικού αποτελέσματος στο οποίο και μόνο απέβλεψαν τα μέρη, πλην όμως, εφόσον εν προκειμένω δεν νοείται ολοκλήρωση της εκτέλεσης της εν λόγω αρχικής σύμβασης πριν από την παράδοση του έργου έτοιμου προς λειτουργία, ο δε ποσό της αναθεώρησης ενσωματώνεται στο συνολικό εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο δεν έχει εισέτι καταβληθεί και εκκαθαρισθεί, ενώ οι ήδη διενεργηθείσες τμηματικές καταβολές αυτού είναι προκαθορισμένα ποσοστά που δεν αντιστοιχούν στο κόστος εκτέλεσης των επιμέρους οικείων εργασιών και δεν προσδιορίζονται από την επιμέτρηση αυτών, η εφαρμογή των μαθηματικών τύπων της αναθεώρησης από 1.1.2021 και σε εργασίες που έχουν ήδη εκτελεσθεί πριν από την υπογραφή του ελεγχόμενου συμπληρώματος αλλά μετά την 1.1.2021 δεν μπορεί να νοηθεί ότι προκαλεί αναδρομική αύξηση του τιμήματος της αρχικής σύμβασης και ότι παραβιάζει τη γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματα των διοικητικών συμβάσεων δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης αυτών. Συνεπώς, ο όρος που τέθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη είναι ανακλητέος.Η ανωτέρω Απόφαση ανακαλεί την Πράξη 716/2023 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,κατά το μέρος που με αυτήν τέθηκε όρος υπογραφής,ότι θα απαλειφθεί από αυτό το άρθρο 1.4 και ότι το άρθρο 1.6 αυτού, μετά των Παραρτημάτων του, θα αναμορφωθεί αναλόγως, ώστε στο τίμημα της αναθεώρησης εργασιών που θα καταβληθεί στον ανάδοχο να μη περιλαμβάνονται εργασίες που έχουν εκτελεσθεί πριν από την υπογραφή αυτού.

Μελέτη, Προμήθεια και Εγκατάσταση Καλωδίων και Σταθμών Ηλεκτροδίων(...)Ενόψει των ανωτέρω το Δικαστήριο κρίνει, κατά παραδοχή των όσων προβάλλονται με την υπό κρίση προσφυγή, ότι ναι μεν σύμφωνα με το ελεγχόμενο συμπλήρωμα υπόκεινται σε αναθεώρηση οι τιμές των εργασιών και προμηθειών εξοπλισμού και υλικών της αρχικής σύμβασης από 1.1.2021 και μετά ώστε κατά τρόπο εύλογο να εξευρεθεί η αναθεώρηση του συνολικού εργολαβικού ανταλλάγματος της αρχικής σύμβασης και έτσι να μην διαταραχθεί η ισορροπία αυτής και να μην τεθεί σε διακινδύνευση η επίτευξη του τελικού αποτελέσματος στο οποίο και μόνο απέβλεψαν τα μέρη, πλην όμως, εφόσον εν προκειμένω δεν νοείται ολοκλήρωση της εκτέλεσης της εν λόγω αρχικής σύμβασης πριν από την παράδοση του έργου έτοιμου προς λειτουργία, το δε ποσό της αναθεώρησης ενσωματώνεται στο συνολικό εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο δεν έχει εισέτι καταβληθεί και εκκαθαρισθεί, ενώ οι ήδη διενεργηθείσες τμηματικές καταβολές αυτού είναι προκαθορισμένα ποσοστά που δεν αντιστοιχούν στο κόστος εκτέλεσης των επιμέρους οικείων εργασιών και δεν προσδιορίζονται από την επιμέτρηση αυτών, η εφαρμογή των μαθηματικών τύπων της αναθεώρησης από 1.1.2021 και σε εργασίες που έχουν ήδη εκτελεσθεί πριν από την υπογραφή του ελεγχόμενου συμπληρώματος αλλά μετά την 1.1.2021 δεν μπορεί να νοηθεί ότι προκαλεί αναδρομική αύξηση του τιμήματος της αρχικής σύμβασης και ότι παραβιάζει τη γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματα των διοικητικών συμβάσεων δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης αυτών. Συνεπώς, ο όρος που τέθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη είναι ανακλητέος.(...)	Δέχεται την προσφυγή. Ανακαλεί την 21/2024 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτήν τέθηκε όρος για την υπογραφή, μεταξύ της προσφεύγουσας και της εταιρείας «AS», του «Συμπληρώματος Νο 4 της Σύμβασης 2002/26.5.2020» που αφορά στην υλοποίηση του έργου «Μελέτη, Προμήθεια και Εγκατάσταση Καλωδίων και Σταθμών Ηλεκτροδίων για την Ηλεκτρική Διασύνδεση Συνεχούς Ρεύματος μεταξύ Κρήτης και Αττικής (2 Χ 500 MW)», ΤΜΗΜΑ Β: «Μελέτη, προμήθεια και εγκατάσταση του υποβρύχιου καλωδιακού συστήματος ανατολικού πόλου».

Αναβάθμιση της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων...ζητείται η ανάκληση της 34/2020 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Ως προς το Τμήμα 1 (επισκευή 1ης μονάδας αναερόβιας χώνευσης και τροποποίηση του συστήματος ανάδευσης της δεξαμενής), η κρίση του Κλιμακίου ότι η ανάγκη εκτέλεσης των νέων προμηθειών και εργασιών οφείλεται σε αστοχία της αρχικής μελέτης, και ότι, εάν η αναθέτουσα αρχή είχε καταβάλει την προσήκουσα επιμέλεια θα μπορούσε να τις είχε προβλέψει εκ των προτέρων, δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη.  Και τούτο διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η βλάβη στην εν λόγω μονάδα αναερόβιας χώνευσης, προς αποκατάσταση της οποίας εντέλλονται οι περιλαμβανόμενες στην 3η τροποποιητική σύμβαση εργασίες και προμήθειες, προκλήθηκε από αστοχία (ρηγμάτωση και αποδιοργάνωση του σκυροδέματος) της κατασκευασμένης από σκυρόδεμα οροφής της δεξαμενής.  Εντούτοις, η αστοχία αυτή δεν προκύπτει ότι μπορούσε να προβλεφθεί εκ των προτέρων δοθέντος ότι:             α) κατά την τεχνική κρίση του ορισθέντος από το ΤΕΕ πραγματογνώμονα, δεν αποδίδεται στην ηλικία ή την κακή κατάσταση των σκυροδεμάτων, αλλά στην απρόβλεπτη αύξηση της εσωτερικής υπερπίεσης που αναπτύχθηκε στη μονάδα (είτε λόγω αυξημένης ποσότητας ιλύος είτε λόγω αυξημένης ποσότητας βιοαερίου), β) από τα στοιχεία του φακέλου δεν μπορεί να συναχθεί ούτε ο εν γένει προσδοκώμενος χρόνος ζωής των κατασκευών από σκυρόδεμα σε συνθήκες ανάλογες με εκείνες που διέπουν την Ε.Ε.Λ., ούτε ότι η συγκεκριμένη εγκατάσταση (αναερόβιος χωνευτής) είχε υπερβεί τον χρόνο ζωής της, στο διάστημα της εικοσαετούς περίπου λειτουργίας της και γ) οι διατυπώσεις της αρχικής μελέτης όπου προβάλλεται η παλαιότητα του εξοπλισμού, τις οποίες επικαλείται το Κλιμάκιο, αφορούν σε ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό και όχι σε κατασκευές από σκυρόδεμα. Ενόψει των ανωτέρω, η παράλειψη πρόβλεψης της ως άνω βλάβης δεν δύναται να αποδοθεί σε έλλειψη επιμέλειας της αναθέτουσας αρχής ή σε σφάλμα της αρχικής μελέτης, και ως εκ τούτου, η βλάβη αυτή, που προκάλεσε την ανάγκη εκτέλεσης των πρόσθετων εργασιών και προμηθειών, συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, κατά την έννοια του νόμου. Εξάλλου, με την ελεγχόμενη τροποποίηση προσαυξάνεται κατά βάση η ποσότητα ειδών και εργασιών, που αποτελούσαν αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, χωρίς, παρά το υψηλό πρόσθετο κόστος, να αλλοιώνονται βασικές παράμετροι αυτής, ήτοι το αρχικό αντικείμενο (που αποσκοπούσε στην συνολική «αναβάθμιση της Ε.Ε.Λ. ...») ή  η φύση της αρχικής σύμβασης, ως σύμβασης προμήθειας.  Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, συντρέχουν οι προβλεπόμενες κατά το άρθρο 337 παρ. 1 γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την τροποποίηση της σύμβασης κατά το τμήμα τούτο, ενώ παρέλκει η εξέταση των λοιπών ισχυρισμών της αιτούσας...Ανακαλεί την 34/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Κατασκευή σιδηροδρομικού διαδρόμου...Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι οι επίδικες εργασίες αποτελούν νέες εργασίες, οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση (συμβατική τιμή του άρθρου Α.14), ενώ το επίμαχο μηχάνημα δεν περιλαμβανόταν στον υποβληθέντα κατάλογο μηχανολογικού εξοπλισμού της αναδόχου (βλ. έγγραφο 346/14.1.2019).  Σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούσε η ανάδοχος εταιρεία, όπως εσφαλμένα δέχθηκε το Κλιμάκιο, να διαμορφώσει την οικονομική της προσφορά λαμβάνοντας υπόψη και το ενδεχόμενο να υποχρεωθεί σε αποκλειστική χρήση του επίμαχου ειδικού τύπου υδροφρέζας, διότι αυτό θα καθιστούσε την προσφορά της, είτε λιγότερο ανταγωνιστική έναντι των λοιπών, είτε θα μπορούσε να κριθεί απαράδεκτη ως υπερβαίνουσα τις οικείες τιμές της Υπηρεσίας (πρβλ. Ελ. Συν. απόφ. VI Tμ, 404/2017). Συνεπώς, νομίμως συντάχθηκε ο 1ος Α.Π.Ε και το 2ο Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε., που τον συνοδεύει, χωρίς να τίθεται ζήτημα προσβολής των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι οι προσφυγές ανάκλησης πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη 286/2021 του Ε΄ Κλιμακίου. Περαιτέρω δε, κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή τετραπλού σιδηροδρομικού διαδρόμου στο τμήμα Έξοδος Σ.Σ. Αθηνών (ΣΣΑ) – Τρεις Γέφυρες με υπογειοποίηση στην περιοχή Σεπολίων (Α.Σ. 2507/15-11-2018)».  Τέλος, πρέπει να αποδοθούν στις προσφεύγουσες τα καταβληθέντα από αυτές παράβολα (βλ. άρθρο 336 σε συνδυασμό με το άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).

Καθαρισμός στεγασμένων και υπαίθριων χώρων :Με δεδομένα αυτά, η κρίση του Κλιμακίου είναι η ακόλουθη: Η υπό ανωτέρω στοιχ. α) εγκριθείσα τροποποίηση της αρχικής 8252/30.5.2022 σύμβασης, με αύξηση του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των ήδη εκτελούμενων υπηρεσιών καθαριότητας στους εκατόν είκοσι έξι (126) σταθμούς Α. Κεντρικής και Νοτίου Ελλάδας και Β. Μακεδονίας - Θράκης, οι οποίες περιλαμβάνονται στο εξαρχής προκηρυχθέν φυσικό αντικείμενο του διαγωνισμού, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου και μισθού, όπως αυτά διαμορφώθηκαν με την προαναφερθείσα τελευταία υπουργική απόφαση, η αύξηση δε αυτή έλαβε χώρα κατά την εκτέλεση της εν λόγω σύμβασης. Ως εκ τούτου, ο αναθέτων Φορέας νομίμως προέβη στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος της αρχικής σύμβασης, κατ’ εφαρμογήν της διάταξης του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, δεδομένου επιπλέον ότι με τη συγκεκριμένη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, ούτε η δαπάνη αυτής υπερβαίνει το 50% της αξίας της. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της 8252/30.5.2022 σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στην αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των ήδη εκτελούμενων υπηρεσιών καθαριότητας, μηνιαίου κόστους κατά τα ανωτέρω 264.204,30 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Αντιθέτως, η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στην επαύξηση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου, με την ένταξη σε αυτήν των εργασιών καθαρισμού των εννέα (9) σταθμών της νέας Σιδηροδρομικής γραμμής «Κιάτο - Αίγιο», κατ’ επίκληση της ίδιας ως άνω διάταξης του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, ποσού 310.497,14 ευρώ πλέον ΦΠΑ, παρίσταται μη νόμιμη. Τούτο, διότι στην οικεία 6289/16.6.2023 εγκριτική απόφαση του ΔΣ της «......», όπως συμπληρώνεται με τις προαναφερόμενες εισηγήσεις της αρμόδιας Υπηρεσίας του Οργανισμού, δεν τεκμηριώνεται η συνδρομή, κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, απρόβλεπτων περιστάσεων, μη οφειλόμενων σε έλλειψη επιμέλειας εκ μέρους του αναθέτοντος φορέα, οι οποίες (περιστάσεις) να καθιστούν την εκτέλεση επιπλέον υπηρεσιών καθαρισμού απολύτως επιβεβλημένη, ώστε να αποτελέσουν «ενιαίο, ομοειδές έργο» με την αρχική σύμβαση. Αναφέρεται μόνο αορίστως ότι οι νέοι αυτοί σταθμοί παραδόθηκαν προς χρήση σε χρόνο μεταγενέστερο της προκήρυξης του διαγωνισμού, χωρίς να ήταν εφικτή η εκτίμηση εκ των προτέρων της ακριβούς χρονικής στιγμής ή της έκτασης της ένταξής τους στη χάραξη των δρομολογίων στο προσφάτως επεκταθέν τμήμα της Γραμμής «Κιάτο - Αίγιο» του ΟΣΕ. Οι υπηρεσίες, όμως, καθαρισμού των χώρων των νέων αυτών σταθμών έχουν μία αυτοτελή λειτουργία και εκπληρώνουν τους σκοπούς του αναθέτοντος φορέα χωρίς να εξαρτώνται από τις εκτελούμενες υπηρεσίες της αρχικής σύμβασης, μπορούν δε να ανατεθούν ανεξάρτητα από αυτές. Επομένως, με την ελεγχόμενη τροποποίηση – επαύξηση, επιχειρείται, χωρίς να συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις, κατ’ ουσίαν, η παροχή υπηρεσιών μη αμέσως συνεχόμενων με το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, χωρίς την τήρηση των νόμιμων διαδικασιών για την ανάθεσή τους αυτοτελώς, αλλά διά της προσθήκης τους στο αντικείμενο ήδη εκτελούμενης σύμβασης, αποσκοπώντας τελικώς στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4412/2016 αναφορικά με τις διαδικασίες ανάθεσης των δημόσιων συμβάσεων, κατά παράβαση του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ανωτέρω νόμου. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης κατά το μέρος τούτο.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«τροποποίηση (παράταση και επέκταση)» της σύμβασης «ανάθεση εκτέλεσης αστικών και ειδικών τοπικού χαρακτήρα δρομολογίων στην περιοχή αρμοδιότητας ...»(...)Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι δεν δύναται να θεωρηθεί ως επιτρεπτή τροποποίηση η σύμβαση που έχει ως αντικείμενο υπηρεσίες όμοιες κατ’ είδος με εκείνες της αρχικής (κύριας) σύμβασης, οι οποίες ωστόσο σκοπείται να παρασχεθούν σε χρόνο που έπεται της εξάντλησης του αντικειμένου και της διάρκειας της αρχικής σύμβασης, καθότι εξ αυτού του λόγου δεν καταλείπεται, πλέον, κανένα περιθώριο προσθήκης στην τελευταία νέων υπηρεσιών ..., αλλά απλώς παρατείνεται η χρονική διάρκεια της αρχικής σύμβασης(...)Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη: α) ότι στην 108/2020 σύμβαση δεν προβλέπεται δυνατότητα παράτασης πέραν των δύο (2) ετών, β) ότι δεν γίνεται επίκληση ούτε, άλλωστε, προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η ύπαρξη απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν απαραίτητη την τροποποίησή της και γ) ότι με το ελεγχόμενο σχέδιο σκοπείται να συναφθεί σύμβαση για να συνεχίσει μετά την επικείμενη λήξη της υφιστάμενης 108/2020 σύμβασης, η εξυπηρέτηση των αναγκών του …. για την εκτέλεση των ίδιων αστικών και ειδικών τοπικού χαρακτήρα δρομολογίων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης αναφέρεται όχι σε τροποποίηση της 108/2010 σύμβασης (η οποία λήγει ομαλώς και κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 αυτής, την 6.10.2022), αλλά σε νέα, αυτοτελή απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, η οποία λαμβάνει χώρα δίχως να γίνεται επίκληση ούτε, άλλωστε, να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η συνδρομή κάποιων εκ των περιπτώσεων του άρθρου 269 του ν.412/2016, προκειμένου η επίμαχη διαδικασία να κριθεί νόμιμη. Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου τροποποίησης-παράτασης σύμβασης. 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της ... συναφθείσας σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και του οικονομικού φορέα «… ΑΕ», για την προμήθεια από τον Δήμο …. ηλεκτρικού ρεύματος για τις ανάγκες του Δήμου.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης τροποποίησης της …αρχικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της «… ΑΕ» για την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος, με το οποίο (σχέδιο) επέρχεται επαύξηση κατά 25% των συμφωνηθεισών τιμών μονάδας αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος, παραδεκτώς υποβλήθηκε... στο παρόν Κλιμάκιο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.(....)Η κατακόρυφη αυτή αύξηση οφείλεται στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα, ήτοι σε περιστάσεις τις οποίες η αναθέτουσα Αρχή δεν μπορούσε να προβλέψει, πολλώ δε μάλλον να επηρεάσει ή να αποφύγει, κατά τον χρόνο προκήρυξης της προμήθειας. Ως αποτέλεσμα δε της κατά τα ανωτέρω αύξησης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη, έχει προδήλως ανατραπεί εις βάρος της αναδόχου κατά τρόπο που δεν είχε προβλεφθεί κατά τον χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης, ούτε και προγενεστέρως κατά την υποβολή της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου.(....)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της … σύμβασης της εταιρείας με την επωνυμία «…» με αντικείμενο «Υπηρεσίες Υποστήριξης Διαχείρισης Απορριμμάτων στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας»(....)Τέλος, η προσαύξηση του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης με τις ελεγχόμενες συμπληρωματικές υπηρεσίες, εξεταζόμενη σε συνδυασμό με την παράταση της διάρκειας της σύμβασης για 4 μήνες κατ` ανώτατο όριο, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι θα είχε οδηγήσει στην σύναψη σύμβασης με διαφορετικό ανάδοχο, αν είχε αποτελέσει μέρος του αντικειμένου του αρχικού διαγωνισμού, ούτε, άλλωστε, οδηγεί σε μεταβολή του χαρακτήρα της αρχικής σύμβασης.Δεν κωλύεται η σύναψη του σχεδίου τροποποίησης της …/29.4.2020 σύμβασης της εταιρείας με την επωνυμία «…» με αντικείμενο «Υπηρεσίες Υποστήριξης Διαχείρισης Απορριμμάτων στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας».

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/147/2020.

Kατασκευή δικτύων ύδρευσης αποχέτευσης- συμπληρωματική σύμβαση:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις 1, 2 και 3 σκέψεις της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μεταξύ των στοιχείων της διαδικασίας δεν συνυποβάλλεται σχέδιο της προς σύναψη 1ης συμπληρωματικής σύμβασης. Πέραν τούτου όμως, στα στοιχεία του φακέλου δεν περιλαμβάνεται απόφαση της προϊσταμένης αρχής, με την οποία να εγκρίνεται η σύναψη της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης καθώς και η οικεία γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου. Ακολούθως, στην προκειμένη περίπτωση δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που προηγείται της σύναψης της συμπληρωματικής σύμβασης, ήτοι δεν στοιχειοθετείται ούτε επιμέρους φάση της ελεγχόμενης από το Ελεγκτικό Συνέδριο διαδικασίας. Συνεπώς, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας να αποφανθεί για τη νομιμότητα της διαδικασίας σύναψης της ως άνω σύμβασης, ο φάκελος της οποίας απαραδέκτως εισάγεται για προσυμβατικό έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση η ως άνω διαδικασία δεν δύναται να εκληφθεί ως τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, για την οποία δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύμβασης δεδομένου ότι η αναφερόμενη στο από 2.3.2018 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Ηρακλείου ως τροποποίηση αφορά στην παροχή υπηρεσιών αρχαιολογικής παρακολούθησης εκσκαφών και όχι σε ανάθεση έργου όπως η αρχική σύμβαση. Με το ως άνω περιεχόμενο όμως, επέρχεται μεταβολή της συνολικής φύσης της αρχικής σύμβασης κατ’ αντίθεση με τις διατάξεις του άρθρου 337 παρ. 2 του ν, 4412/2016.

Μελέτη κτηματογράφησης - συμπληρωματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το από 11.3.2021 ιδιωτικό συμφωνητικό, στο οποίο αποτυπώνεται η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με νέα παράταση της διάρκειάς της, ερείδεται σε σαφή όρο (ρήτρα) των εγγράφων της σύμβασης (βλ. σκέψη 11 της παρούσας). Ως εκ τούτου, το ανωτέρω ιδιωτικό συμφωνητικό δεν υπαγόταν σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν την υπογραφή του, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ και 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016. Εξάλλου, η μεταβολή της σύνθεσης της αναδόχου κοινοπραξίας με αποχώρηση κάποιων εκ των μελών της, χωρίς, ωστόσο, να επηρεάζεται η ομάδα μελέτης που είχε δηλωθεί στην προσφορά της αναδόχου, κρίνεται ως μη ουσιώδης τροποποίηση της σύμβασης. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νόμιμα προσέφυγε η αναθέτουσα αρχή στην ανάθεση της ελεγχόμενης 3ης συμπληρωματικής σύμβασης, η οποία, κατ` ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1 περ. β΄ και 186 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016 και όχι από τις κατ` επίκληση διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005. Τούτο, διότι οι υπηρεσίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, κατέστησαν όμως αναγκαίες για την ολοκλήρωση του αντικειμένου της, η δε αλλαγή του αναδόχου της μελέτης δύναται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αδιάλειπτη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης, την πληρότητα και ποιότητα του παραδοτέου έργου και την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος. Εξάλλου, η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει αθροιστικά από την 1η  συμπληρωματική σύμβαση [όπως τροποποιείται ως προς το τίμημά της βάσει της τελικής επιμέτρησης των ποσοτήτων φυσικού αντικειμένου, δυνάμει του άρθρου 8 της αρχικής σύμβασης (βλ. 3ο Συγκριτικό Πίνακα)], τη 2η και την 3η προς υπογραφή συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης (αύξηση περίπου 39%).Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.