ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/259/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Τοποθέτηση καλωδίων.(...)Το Δικαστήριο κρίνει, κατά παραδοχή των όσων προβάλλονται με την υπό κρίση προσφυγή, ότι ναι μεν σύμφωνα με το ελεγχόμενο συμπλήρωμα υπόκεινται σε αναθεώρηση οι τιμές των εργασιών και προμηθειών εξοπλισμού και υλικών της αρχικής σύμβασης από 1.1.2021 και μετά, ώστε κατά τρόπο εύλογο να εξευρεθεί η αναθεώρηση του συνολικού εργολαβικού ανταλλάγματος της αρχικής σύμβασης και έτσι να μην διαταραχθεί η ισορροπία αυτής και να μην τεθεί σε διακινδύνευση η επίτευξη του τελικού αποτελέσματος στο οποίο και μόνο απέβλεψαν τα μέρη, πλην όμως, εφόσον εν προκειμένω δεν νοείται ολοκλήρωση της εκτέλεσης της εν λόγω αρχικής σύμβασης πριν από την παράδοση του έργου έτοιμου προς λειτουργία, ο δε ποσό της αναθεώρησης ενσωματώνεται στο συνολικό εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο δεν έχει εισέτι καταβληθεί και εκκαθαρισθεί, ενώ οι ήδη διενεργηθείσες τμηματικές καταβολές αυτού είναι προκαθορισμένα ποσοστά που δεν αντιστοιχούν στο κόστος εκτέλεσης των επιμέρους οικείων εργασιών και δεν προσδιορίζονται από την επιμέτρηση αυτών, η εφαρμογή των μαθηματικών τύπων της αναθεώρησης από 1.1.2021 και σε εργασίες που έχουν ήδη εκτελεσθεί πριν από την υπογραφή του ελεγχόμενου συμπληρώματος αλλά μετά την 1.1.2021 δεν μπορεί να νοηθεί ότι προκαλεί αναδρομική αύξηση του τιμήματος της αρχικής σύμβασης και ότι παραβιάζει τη γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματα των διοικητικών συμβάσεων δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης αυτών. Συνεπώς, ο όρος που τέθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη είναι ανακλητέος.Η ανωτέρω Απόφαση ανακαλεί την Πράξη 716/2023 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,κατά το μέρος που με αυτήν τέθηκε όρος υπογραφής,ότι θα απαλειφθεί από αυτό το άρθρο 1.4 και ότι το άρθρο 1.6 αυτού, μετά των Παραρτημάτων του, θα αναμορφωθεί αναλόγως, ώστε στο τίμημα της αναθεώρησης εργασιών που θα καταβληθεί στον ανάδοχο να μη περιλαμβάνονται εργασίες που έχουν εκτελεσθεί πριν από την υπογραφή αυτού.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/296/2024
Μελέτη, Προμήθεια και Εγκατάσταση δύο Σταθμών Μετατροπής (...)Το Δικαστήριο κρίνει, κατά παραδοχή των όσων προβάλλονται με την υπό κρίση προσφυγή, ότι ναι μεν σύμφωνα με το ελεγχόμενο συμπλήρωμα υπόκεινται σε αναθεώρηση οι τιμές των εργασιών και προμηθειών εξοπλισμού και υλικών της αρχικής σύμβασης από 1.1.2021 και μετά ώστε κατά τρόπο εύλογο να εξευρεθεί η αναθεώρηση του συνολικού εργολαβικού ανταλλάγματος της αρχικής σύμβασης και έτσι να μην διαταραχθεί η ισορροπία αυτής και να μην τεθεί σε διακινδύνευση η επίτευξη του τελικού αποτελέσματος στο οποίο και μόνο απέβλεψαν τα μέρη, πλην όμως, εφόσον εν προκειμένω δεν νοείται ολοκλήρωση της εκτέλεσης της εν λόγω αρχικής σύμβασης πριν από την παράδοση του έργου έτοιμου προς λειτουργία, ο δε ποσό της αναθεώρησης ενσωματώνεται στο συνολικό εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο δεν έχει εισέτι καταβληθεί και εκκαθαρισθεί, ενώ οι ήδη διενεργηθείσες τμηματικές καταβολές αυτού είναι προκαθορισμένα ποσοστά που δεν αντιστοιχούν στο κόστος εκτέλεσης των επιμέρους οικείων εργασιών και δεν προσδιορίζονται από την επιμέτρηση αυτών, η εφαρμογή των μαθηματικών τύπων της αναθεώρησης από την 1.1.2021 και σε εργασίες που έχουν ήδη εκτελεσθεί πριν από την υπογραφή του ελεγχόμενου συμπληρώματος αλλά μετά την 1.1.2021 δεν μπορεί να νοηθεί ότι προκαλεί αναδρομική αύξηση του τιμήματος της αρχικής σύμβασης και ότι παραβιάζει τη γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματα των διοικητικών συμβάσεων δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης αυτών.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ των συμβαλλομένων μερών του Συμπληρώματος, το
οποίο αφορά στην υλοποίηση του έργου «Μελέτη, Προμήθεια και Εγκατάσταση δύο Σταθμών Μετατροπής και ενός Υποσταθμού για την Ηλεκτρική Διασύνδεση
Συνεχούς Ρεύματος μεταξύ Κρήτης και Αττικής (2Χ 500 MW)»Η ανωτέρω Απόφαση ανακαλεί την Πράξη 708/2023 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/260/2024
Μελέτη, Προμήθεια και Εγκατάσταση Καλωδίων και Σταθμών Ηλεκτροδίων(...)Ενόψει των ανωτέρω το Δικαστήριο κρίνει, κατά παραδοχή των όσων προβάλλονται με την υπό κρίση προσφυγή, ότι ναι μεν σύμφωνα με το ελεγχόμενο συμπλήρωμα υπόκεινται σε αναθεώρηση οι τιμές των εργασιών και προμηθειών εξοπλισμού και υλικών της αρχικής σύμβασης από 1.1.2021 και μετά ώστε κατά τρόπο εύλογο να εξευρεθεί η αναθεώρηση του συνολικού εργολαβικού ανταλλάγματος της αρχικής σύμβασης και έτσι να μην διαταραχθεί η ισορροπία αυτής και να μην τεθεί σε διακινδύνευση η επίτευξη του τελικού αποτελέσματος στο οποίο και μόνο απέβλεψαν τα μέρη, πλην όμως, εφόσον εν προκειμένω δεν νοείται ολοκλήρωση της εκτέλεσης της εν λόγω αρχικής σύμβασης πριν από την παράδοση του έργου έτοιμου προς λειτουργία, το δε ποσό της αναθεώρησης ενσωματώνεται στο συνολικό εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο δεν έχει εισέτι καταβληθεί και εκκαθαρισθεί, ενώ οι ήδη διενεργηθείσες τμηματικές καταβολές αυτού είναι προκαθορισμένα ποσοστά που δεν αντιστοιχούν στο κόστος εκτέλεσης των επιμέρους οικείων εργασιών και δεν προσδιορίζονται από την επιμέτρηση αυτών, η εφαρμογή των μαθηματικών τύπων της αναθεώρησης από 1.1.2021 και σε εργασίες που έχουν ήδη εκτελεσθεί πριν από την υπογραφή του ελεγχόμενου συμπληρώματος αλλά μετά την 1.1.2021 δεν μπορεί να νοηθεί ότι προκαλεί αναδρομική αύξηση του τιμήματος της αρχικής σύμβασης και ότι παραβιάζει τη γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματα των διοικητικών συμβάσεων δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης αυτών. Συνεπώς, ο όρος που τέθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη είναι ανακλητέος.(...) Δέχεται την προσφυγή. Ανακαλεί την 21/2024 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτήν τέθηκε όρος για την υπογραφή, μεταξύ της προσφεύγουσας και της εταιρείας «AS», του «Συμπληρώματος Νο 4 της Σύμβασης 2002/26.5.2020» που αφορά στην υλοποίηση του έργου «Μελέτη, Προμήθεια και Εγκατάσταση Καλωδίων και Σταθμών Ηλεκτροδίων για την Ηλεκτρική Διασύνδεση Συνεχούς Ρεύματος μεταξύ Κρήτης και Αττικής (2 Χ 500 MW)», ΤΜΗΜΑ Β: «Μελέτη, προμήθεια και εγκατάσταση του υποβρύχιου καλωδιακού συστήματος ανατολικού πόλου».
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/523/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«τροποποίηση (παράταση και επέκταση)» της σύμβασης «ανάθεση εκτέλεσης αστικών και ειδικών τοπικού χαρακτήρα δρομολογίων στην περιοχή αρμοδιότητας ...»(...)Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι δεν δύναται να θεωρηθεί ως επιτρεπτή τροποποίηση η σύμβαση που έχει ως αντικείμενο υπηρεσίες όμοιες κατ’ είδος με εκείνες της αρχικής (κύριας) σύμβασης, οι οποίες ωστόσο σκοπείται να παρασχεθούν σε χρόνο που έπεται της εξάντλησης του αντικειμένου και της διάρκειας της αρχικής σύμβασης, καθότι εξ αυτού του λόγου δεν καταλείπεται, πλέον, κανένα περιθώριο προσθήκης στην τελευταία νέων υπηρεσιών ..., αλλά απλώς παρατείνεται η χρονική διάρκεια της αρχικής σύμβασης(...)Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη: α) ότι στην 108/2020 σύμβαση δεν προβλέπεται δυνατότητα παράτασης πέραν των δύο (2) ετών, β) ότι δεν γίνεται επίκληση ούτε, άλλωστε, προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η ύπαρξη απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν απαραίτητη την τροποποίησή της και γ) ότι με το ελεγχόμενο σχέδιο σκοπείται να συναφθεί σύμβαση για να συνεχίσει μετά την επικείμενη λήξη της υφιστάμενης 108/2020 σύμβασης, η εξυπηρέτηση των αναγκών του …. για την εκτέλεση των ίδιων αστικών και ειδικών τοπικού χαρακτήρα δρομολογίων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης αναφέρεται όχι σε τροποποίηση της 108/2010 σύμβασης (η οποία λήγει ομαλώς και κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 αυτής, την 6.10.2022), αλλά σε νέα, αυτοτελή απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, η οποία λαμβάνει χώρα δίχως να γίνεται επίκληση ούτε, άλλωστε, να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η συνδρομή κάποιων εκ των περιπτώσεων του άρθρου 269 του ν.412/2016, προκειμένου η επίμαχη διαδικασία να κριθεί νόμιμη. Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου τροποποίησης-παράτασης σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/138/2021
Μελέτη κτηματογράφησης - συμπληρωματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το από 11.3.2021 ιδιωτικό συμφωνητικό, στο οποίο αποτυπώνεται η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με νέα παράταση της διάρκειάς της, ερείδεται σε σαφή όρο (ρήτρα) των εγγράφων της σύμβασης (βλ. σκέψη 11 της παρούσας). Ως εκ τούτου, το ανωτέρω ιδιωτικό συμφωνητικό δεν υπαγόταν σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν την υπογραφή του, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ και 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016. Εξάλλου, η μεταβολή της σύνθεσης της αναδόχου κοινοπραξίας με αποχώρηση κάποιων εκ των μελών της, χωρίς, ωστόσο, να επηρεάζεται η ομάδα μελέτης που είχε δηλωθεί στην προσφορά της αναδόχου, κρίνεται ως μη ουσιώδης τροποποίηση της σύμβασης. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νόμιμα προσέφυγε η αναθέτουσα αρχή στην ανάθεση της ελεγχόμενης 3ης συμπληρωματικής σύμβασης, η οποία, κατ` ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1 περ. β΄ και 186 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016 και όχι από τις κατ` επίκληση διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005. Τούτο, διότι οι υπηρεσίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, κατέστησαν όμως αναγκαίες για την ολοκλήρωση του αντικειμένου της, η δε αλλαγή του αναδόχου της μελέτης δύναται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αδιάλειπτη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης, την πληρότητα και ποιότητα του παραδοτέου έργου και την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος. Εξάλλου, η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει αθροιστικά από την 1η συμπληρωματική σύμβαση [όπως τροποποιείται ως προς το τίμημά της βάσει της τελικής επιμέτρησης των ποσοτήτων φυσικού αντικειμένου, δυνάμει του άρθρου 8 της αρχικής σύμβασης (βλ. 3ο Συγκριτικό Πίνακα)], τη 2η και την 3η προς υπογραφή συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης (αύξηση περίπου 39%).Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.6/639/2020
Αναβάθμιση της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων...ζητείται η ανάκληση της 34/2020 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Ως προς το Τμήμα 1 (επισκευή 1ης μονάδας αναερόβιας χώνευσης και τροποποίηση του συστήματος ανάδευσης της δεξαμενής), η κρίση του Κλιμακίου ότι η ανάγκη εκτέλεσης των νέων προμηθειών και εργασιών οφείλεται σε αστοχία της αρχικής μελέτης, και ότι, εάν η αναθέτουσα αρχή είχε καταβάλει την προσήκουσα επιμέλεια θα μπορούσε να τις είχε προβλέψει εκ των προτέρων, δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη. Και τούτο διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η βλάβη στην εν λόγω μονάδα αναερόβιας χώνευσης, προς αποκατάσταση της οποίας εντέλλονται οι περιλαμβανόμενες στην 3η τροποποιητική σύμβαση εργασίες και προμήθειες, προκλήθηκε από αστοχία (ρηγμάτωση και αποδιοργάνωση του σκυροδέματος) της κατασκευασμένης από σκυρόδεμα οροφής της δεξαμενής. Εντούτοις, η αστοχία αυτή δεν προκύπτει ότι μπορούσε να προβλεφθεί εκ των προτέρων δοθέντος ότι: α) κατά την τεχνική κρίση του ορισθέντος από το ΤΕΕ πραγματογνώμονα, δεν αποδίδεται στην ηλικία ή την κακή κατάσταση των σκυροδεμάτων, αλλά στην απρόβλεπτη αύξηση της εσωτερικής υπερπίεσης που αναπτύχθηκε στη μονάδα (είτε λόγω αυξημένης ποσότητας ιλύος είτε λόγω αυξημένης ποσότητας βιοαερίου), β) από τα στοιχεία του φακέλου δεν μπορεί να συναχθεί ούτε ο εν γένει προσδοκώμενος χρόνος ζωής των κατασκευών από σκυρόδεμα σε συνθήκες ανάλογες με εκείνες που διέπουν την Ε.Ε.Λ., ούτε ότι η συγκεκριμένη εγκατάσταση (αναερόβιος χωνευτής) είχε υπερβεί τον χρόνο ζωής της, στο διάστημα της εικοσαετούς περίπου λειτουργίας της και γ) οι διατυπώσεις της αρχικής μελέτης όπου προβάλλεται η παλαιότητα του εξοπλισμού, τις οποίες επικαλείται το Κλιμάκιο, αφορούν σε ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό και όχι σε κατασκευές από σκυρόδεμα. Ενόψει των ανωτέρω, η παράλειψη πρόβλεψης της ως άνω βλάβης δεν δύναται να αποδοθεί σε έλλειψη επιμέλειας της αναθέτουσας αρχής ή σε σφάλμα της αρχικής μελέτης, και ως εκ τούτου, η βλάβη αυτή, που προκάλεσε την ανάγκη εκτέλεσης των πρόσθετων εργασιών και προμηθειών, συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, κατά την έννοια του νόμου. Εξάλλου, με την ελεγχόμενη τροποποίηση προσαυξάνεται κατά βάση η ποσότητα ειδών και εργασιών, που αποτελούσαν αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, χωρίς, παρά το υψηλό πρόσθετο κόστος, να αλλοιώνονται βασικές παράμετροι αυτής, ήτοι το αρχικό αντικείμενο (που αποσκοπούσε στην συνολική «αναβάθμιση της Ε.Ε.Λ. ...») ή η φύση της αρχικής σύμβασης, ως σύμβασης προμήθειας. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, συντρέχουν οι προβλεπόμενες κατά το άρθρο 337 παρ. 1 γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την τροποποίηση της σύμβασης κατά το τμήμα τούτο, ενώ παρέλκει η εξέταση των λοιπών ισχυρισμών της αιτούσας...Ανακαλεί την 34/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1110/2023
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:2η τροποποίηση της σύμβασης «ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΙΔΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΥΠΡΕΠΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΑΚΚΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ – ΚΕΡΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ», Τμήμα 2: «ΣΑΚΚΟΙ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ – ΚΕΡΜΑΤΩΝ», συμβατικής δαπάνης 75.495,00 χωρίς Φ.Π.Α. (συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης διακήρυξης ύψους 342.675,20 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Περαιτέρω, η παράλειψη αποστολής της 1ης τροποποιητικής συμφωνίας προς άσκηση προσυμβατικού ελέγχου καθιστά μη παραδεκτή την υποβολή της επίμαχης 2ης τροποποιητικής σύμβασης στον έλεγχο αυτό, καθόσον τέτοιος έλεγχος θα ήταν ουσιαστικά αλυσιτελής και άνευ αντικειμένου. Τούτο δε, αφού, ενόψει όσων κατά τα ανωτέρω έγιναν δεκτά (βλ. σκέψη 4 και 6), οι ανωτέρω δύο συμβάσεις δεν είναι αυτοτελείς αλλά συνέχονται άμεσα μεταξύ τους, τροποποιώντας με λειτουργικά και οικονομικά συνεχόμενο τρόπο την αρχική σύμβαση, στην οποία και ενσωματώνονται ως ενιαίο σύνολο. Η επαύξηση της τιμής μονάδας των επίμαχων ειδών με την κρινόμενη ήδη σύμβαση σε ποσοστό 22%, υπολογίζεται στην ήδη επαυξημένη τιμή αυτών, όπως έχει ήδη διαμορφωθεί με την 1η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης και προϋποθέτει ότι η τελευταία έχει ήδη ελεγχθεί ως νόμιμη ώστε να δικαιολογείται (έστω και εφεξής) η συνολική επαύξηση της αρχικής τιμής των ειδών κατά 45%. Το προσαυξημένο αυτό τίμημα είναι εκείνο που θα καταβληθεί κατά τρόπο ενιαίο και αδιαίρετο στον ανάδοχο σε περίπτωση υπογραφής του ελεγχόμενου ήδη σχεδίου σύμβασης , η νομιμότητα του οποίου συναρτάται, συνεπώς, άμεσα με εκείνη της πρώτης τροποποιητικής συμφωνίας και δεν μπορεί, συνεπώς, να διαχωρισθεί από αυτήν και να ελεγχθεί αυτοτελώς ως διακριτή συμφωνία, κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλομένη.Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/271/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της ... συναφθείσας σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και του οικονομικού φορέα «… ΑΕ», για την προμήθεια από τον Δήμο …. ηλεκτρικού ρεύματος για τις ανάγκες του Δήμου.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης τροποποίησης της …αρχικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της «… ΑΕ» για την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος, με το οποίο (σχέδιο) επέρχεται επαύξηση κατά 25% των συμφωνηθεισών τιμών μονάδας αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος, παραδεκτώς υποβλήθηκε... στο παρόν Κλιμάκιο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.(....)Η κατακόρυφη αυτή αύξηση οφείλεται στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα, ήτοι σε περιστάσεις τις οποίες η αναθέτουσα Αρχή δεν μπορούσε να προβλέψει, πολλώ δε μάλλον να επηρεάσει ή να αποφύγει, κατά τον χρόνο προκήρυξης της προμήθειας. Ως αποτέλεσμα δε της κατά τα ανωτέρω αύξησης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη, έχει προδήλως ανατραπεί εις βάρος της αναδόχου κατά τρόπο που δεν είχε προβλεφθεί κατά τον χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης, ούτε και προγενεστέρως κατά την υποβολή της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου.(....)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης
ΕΣ/ΚΛ.Ε/168/2018
Kατασκευή δικτύων ύδρευσης αποχέτευσης- συμπληρωματική σύμβαση:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις 1, 2 και 3 σκέψεις της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μεταξύ των στοιχείων της διαδικασίας δεν συνυποβάλλεται σχέδιο της προς σύναψη 1ης συμπληρωματικής σύμβασης. Πέραν τούτου όμως, στα στοιχεία του φακέλου δεν περιλαμβάνεται απόφαση της προϊσταμένης αρχής, με την οποία να εγκρίνεται η σύναψη της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης καθώς και η οικεία γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου. Ακολούθως, στην προκειμένη περίπτωση δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που προηγείται της σύναψης της συμπληρωματικής σύμβασης, ήτοι δεν στοιχειοθετείται ούτε επιμέρους φάση της ελεγχόμενης από το Ελεγκτικό Συνέδριο διαδικασίας. Συνεπώς, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας να αποφανθεί για τη νομιμότητα της διαδικασίας σύναψης της ως άνω σύμβασης, ο φάκελος της οποίας απαραδέκτως εισάγεται για προσυμβατικό έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση η ως άνω διαδικασία δεν δύναται να εκληφθεί ως τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, για την οποία δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύμβασης δεδομένου ότι η αναφερόμενη στο από 2.3.2018 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Ηρακλείου ως τροποποίηση αφορά στην παροχή υπηρεσιών αρχαιολογικής παρακολούθησης εκσκαφών και όχι σε ανάθεση έργου όπως η αρχική σύμβαση. Με το ως άνω περιεχόμενο όμως, επέρχεται μεταβολή της συνολικής φύσης της αρχικής σύμβασης κατ’ αντίθεση με τις διατάξεις του άρθρου 337 παρ. 2 του ν, 4412/2016.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1723/2023
Προμήθεια με τίτλο «Ολιστικό σύστημα παρακολούθησης πηγών υδροληψίας ΔΕΥΑ ...» (...)Κατόπιν των ως άνω παρατιθέμενων το Δικαστήριο κρίνει ότι από τα στοιχεία του φακέλου και όσα προσκομίσθηκαν από την προσφεύγουσα τεκμηριώνεται επαρκώς, κατά τρόπο σαφή και αναλυτικά και λεπτομερώς προσδιορισμένο, η διαμόρφωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της ελεγχόμενης προμήθειας παριστάμενης ως εσφαλμένης της σχετικής κρίσης της προσβαλλομένης. Ειδικότερα: i) Ο μη προσδιορισμός της τιμής μονάδας του επιμέρους εξοπλισμού κάθε είδους Τοπικού Σταθμού Ελέγχου δεν κρίνεται αναγκαίος και καθοριστικός για την τεκμηρίωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της συγκεκριμένης ελεγχόμενης προμήθειας, δεδομένου ότι, λόγω της πολυπλοκότητας και της φύσης της ελεγχόμενης σύμβασης, που αποσκοπεί στο τελικό διαλειτουργικό αποτέλεσμα της ψηφιακής διαχείρισης των υδατικών πόρων του δικτύου ύδρευσης, μέσω της προσφοράς μιας εξατομικευμένης τεχνικής λύσης, η οποία θα συνδυάζει μια σειρά από 139 υποσυστήματα (Τοπικούς Σταθμούς Ελέγχου) που θα παραδοθούν διασυνδεδεμένα, προκειμένου να μπορούν να λειτουργούν ως ένα ενιαίο σύστημα και τα οποία προσδιορίζονται ιδιαιτέρως εκτενώς στην τεχνική περιγραφή και τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης, είναι θεμιτό να δίδεται η δυνατότητα να προταθούν από τους οικονομικούς φορείς διάφορες λύσεις, εντός του πλαισίου της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ως προς την επιλογή και τη διάταξη των επιμέρους στοιχείων των τμημάτων των υποσυστημάτων. Ενδεχόμενη δε τιμολόγηση κάθε υπό προμήθεια αγαθού που περιλαμβάνεται στον εξοπλισμό κάθε είδους Τοπικού Σταθμού Ελέγχου θα περιόριζε την ελευθερία διαμόρφωσης της προσφοράς των διαγωνιζομένων για την επίτευξη της οικονομικότερης και αποδοτικότερης εφαρμογής του ολοκληρωμένου αυτού συστήματος και συνακόλουθα τον ανταγωνισμό.(...)Ενόψει των ως άνω το Δικαστήριο κρίνει, κατ΄αρχάς, ότι η εκάστοτε επιλογή δείκτη τιμών που ο αναθέτων φορέας προτίθεται να χρησιμοποιήσει κατά την αναπροσαρμογή της τιμής των όλως εξειδικευμένων βιομηχανικών προϊόντων της υπό ανάθεση σύμβασης, εφόσον παραστεί τέτοια ανάγκη, αποτελεί τεχνική κρίση, στον έλεγχο της οποίας δεν μπορεί να υπεισέλθει το παρόν Δικαστήριο, πολλώ δε μάλλον να υποδείξει, όπως ανακριβώς αναφέρεται στο υποβληθέν από 8.12.2023 ενημερωτικό σημείωμα της ΔΕΥΑΚ. Περαιτέρω, κρίνει ότι η ρήτρα αναπροσαρμογής τιμής που τέθηκε στο άρθρο 9 του τελευταίου υποβληθέντος ηλεκτρονικά προς έλεγχο νέου σχεδίου σύμβασης συνιστά σαφή, ακριβή και κατηγορηματική ρήτρα αναθεώρησης, όπως επιτάσσει η παρ. 1 περ. α΄ του άρθρου 337 του ν. 4412/2016, καθόσον ο Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής που εν τέλει επέλεξε ο αναθέτων φορέας για τον υπολογισμό της αναπροσαρμογής της τιμής των ειδών της σύμβασης και δη η τιμή αυτού που αφορά ειδικά τα υπό προμήθεια είδη των ομάδων Α1 και Α2, τα οποία ενέταξε στον κωδικό 26 κατά PRODCOM του δείκτη αυτού, καθιστά σαφές ότι η τυχόν συντελούμενη κατά το χρόνο παράδοσης αναπροσαρμογή τιμής, θα αφορά στη συγκεκριμένη κατηγορία ειδών. Ανακαλεί την 442/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης ..., υπό τους όρους που διαλαμβάνονται στο σκεπτικό της παρούσας
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/1449/2019
Κατασκευή συλλεκτήριου αγωγού ομβρίων- συμπληρωματική σύμβαση..ζητείται η αναθεώρηση της 1059/2019 απόφασης του VI Τμήματος (Β΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα κρίνει ότι: Α) Η κρίση του Ε΄ Κλιμακίου, με την 434/2016 πράξη του, ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της αρχικής σύμβασης, αφενός δεν καλύπτει τεχνικές κρίσεις, ως η επάρκεια των μελετών, για την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου, παρά μόνον ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες του σχεδίου της σύμβασης και των πράξεων της προηγηθείσας διαδικασίας, αφετέρου η μεταβολή στον τρόπο εκτέλεσης του αρχικού έργου, εφόσον δεν οφείλεται σε απρόβλεπτα γεγονότα, αποδυναμώνει τη σύνδεση αρχικής μελέτης και εκτελούμενου έργου, διότι το έργο που τελικώς εκτελείται δεν καλύπτεται από τη μελέτη, ως προς την ύπαρξη της οποίας το Κλιμάκιο είχε εκφέρει θετική κρίση. Κατά συνέπεια η κρίση περί του ότι το συγκεκριμένο έργο δύναται να εκτελεσθεί με την υπάρχουσα μελέτη δεν αποτελεί οιονεί δεδικασμένο για το ότι ένα διαφορετικό (υπό την έννοια της αλλαγής του τρόπου εκτέλεσης) έργο μπορεί να εκτελεσθεί με την ίδια ως άνω μελέτη, η οποία κρίθηκε ότι καλύπτει το αρχικό και μόνον έργο...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να απορριφθούν και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος από την εταιρεία ...... παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.