ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1722/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Παροχή υπηρεσιών προσωπικού(...) Όπως παγίως γίνεται δεκτό από το Δικαστήριο, η ανάθεση από Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα σε ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, υπηρεσιών, για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών τους ή την εκπλήρωση του σκοπού τους, είναι δυνατή μόνο κατ΄ εξαίρεση, όταν οι υπό ανάθεση υπηρεσίες δεν εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού τους, όπως αυτά προσδιορίζονται στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας τους, ή, εάν εμπίπτουν, είτε απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία που δεν διαθέτει το ήδη υπηρετούν στους ως άνω φορείς προσωπικό, είτε υφίσταται αποδεδειγμένα έλλειψη προσωπικού στους φορείς αυτούς σε τέτοιο βαθμό, που καθίσταται αδύνατη η εξυπηρέτηση της συγκεκριμένης λειτουργικής δραστηριότητας αυτών, υπό την προϋπόθεση, πάντως, ότι τα αρμόδια όργανά τους είχαν προβεί, πριν από την ανάθεση, σε όλες τις ενδεδειγμένες ενέργειες για την κάλυψη των κενών οργανικών τους θέσεων (βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 2443/2020, σκ. 6, πρβλ. Ελ.Συν. Τμ. Μείζ.-Επτ. Σύνθ. 3010/2012, VI Tμ. 1892, 1972/2016, 794, 3060/2012 και την εκεί παρατιθέμενη νομολογία). Εξάλλου, όταν η διακήρυξη ή/και το περιεχόμενο υποβληθείσας από διαγωνιζόμενο προσφοράς παρουσιάζει ελλείψεις, κατά παράβαση όρου που περιλαμβάνεται στον νόμο και που έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού, δεν παρέχεται ούτε στον διαγωνιζόμενο ούτε στον αναθέτοντα φορέα η δυνατότητα άρσης της οικείας παράβασης, μέσω της υποβολής συμπληρωματικών στοιχείων. Εν προκειμένω, η, μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης Πράξης, υποβολή, με το από 7.12.2023 έγγραφο της αναδόχου εταιρείας, συμπληρωματικών στοιχείων, στα οποία περιλαμβάνονται τα αρχικώς ελλείποντα στοιχεία του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010, ισοδυναμεί με συμπλήρωση της προσφοράς της, η οποία αντίκειται στις ανωτέρω διατάξεις (βλ. και άρθρο 2.4.6 της διακήρυξης, σκ. 16 της παρούσας, βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 2646/2020, σκ. 28). Συνακόλουθα, οι σχετικώς προβαλλόμενοι από την προσφεύγουσα ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι.Αναφορικά με τη φύση της ως άνω πλημμέλειας ως ουσιώδους ή μη, το Δικαστήριο παρατηρεί τα εξής: (i) στον διαγωνισμό συμμετείχε μία μόνον εταιρεία, ενώ δεν ασκήθηκε ένσταση κατά της νομιμότητας της διακήρυξης από κάποιον οικονομικό φορέα, (ii) η μη απαίτηση των στοιχείων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010 αφορούσε σε όλους τους δυνητικούς υποψήφιους, και (iii) μετά την υποβολή και αξιολόγηση των συμπληρωματικών στοιχείων που υπέβαλε η ανάδοχος εταιρεία, κρίθηκε αιτιολογημένα ότι εξυπηρετείται ο σκοπός του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (έλεγχος του ύψους της οικονομικής προσφοράς σε σχέση με το αντικείμενο της υπηρεσίας, διασφάλιση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων). Τούτων δοθέντων, το Δικαστήριο κρίνει ότι η εν λόγω πλημμέλεια δεν είναι ουσιώδης, καθόσον δεν παραβιάστηκαν, εν όψει κυρίως της μοναδικής υποψηφιότητας στον επίμαχο διαγωνισμό, οι αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού (βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 2646/2020, σκ. 29).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 44/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/56/2019
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης:..Ο αναθέτων φορέας, κρίνοντας έστω και σιωπηρά ότι η ως άνω προσφορά της αναδόχου δεν είναι ασυνήθιστα χαμηλή ενόψει του προβλεπόμενου σε αυτή χαμηλού διοικητικού κόστους και εργολαβικού κέρδους ίσου με ποσοστό 1,2% και 1% αντίστοιχα επί του συνολικού τιμήματος, δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας, καθόσον: α) δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις κατά της αξιολόγησης της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου, (βλ. άρθρο 17 της Διακήρυξης), β) το ύψος της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου που ανέρχεται σε 58.259,24 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. δεν αποκλίνει ουσιωδώς από το ύψος της προϋπολογιζόμενης με βάση τη διακήρυξη δαπάνης ίσης με 66.960,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. (πρβλ. απόφαση Ελ. Συν. VI Τμ. 1724/2012, Ε.Α. ΣτΕ 127/2009), γ) στην οικονομική προσφορά της αναδόχου προβλέπεται εργολαβικό κέρδος, έστω και μικρό, δεδομένου ότι το ζήτημα του ύψους του εργολαβικού κέρδους ανάγεται στον επιχειρηματικό κίνδυνο που αναλαμβάνει ο οικονομικός φορέας που συμμετέχει σε ένα δημόσιο διαγωνισμό (βλ. απόφαση Ελ. Συν. VI Τμ. 2090/2011, πρβλ. Ε.Α. ΣτΕ 792/2008, 974/2007) και δ) στην ανωτέρω οικονομική προσφορά έχουν συνυπολογισθεί, πέραν του εργολαβικού οφέλους, όλα τα με βάση το άρθρο 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α΄ 115/15.7.2010) απαιτούμενα λοιπά στοιχεία, δηλαδή οι νόμιμες αποδοχές των εργαζομένων, οι νόμιμες υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις και το τυχόν, λοιπό εύλογο διοικητικό κόστος παροχής των προς ανάθεση υπηρεσιών. Επομένως, ο α΄ λόγος της Επιτρόπου δεν ευσταθεί.β) Όπως προκύπτει από τα εκτιθέμενα στην 6η σκέψη, η οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου διαμορφώθηκε με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για εργαζομένους κάτω των 25 ετών. Βάσει, δε, των δεδομένων αυτών, τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, αποτελούν ουσιώδες και απαιτούμενο επί ποινή ακυρότητας στοιχείο της συμβάσεως, συνήφθη και η 3572/2018 μεταξύ του ΕΙΚ και της εταιρείας σύμβαση. Ενόψει, όμως, της επιλογής ως κριτηρίου αναθέσεως αυτού της χαμηλότερης τιμής, καθώς επίσης και της υποχρεώσεως των διαγωνιζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, να υπολογίσουν στην προσφορά τους εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους, αναλωσίμων και εργολαβικού κέρδους, η απασχόληση από την ανάδοχο εταιρεία, κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, εργαζομένων άνω των 25 ετών, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της οικείας συμβάσεως (πρβλ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. στο IV Τμ. Πρ. 80, 34/2017, 172/2016, 247, 32/2015, 143/2014). (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1439/2023
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ (...) Ζήτημα ορθού υπολογισμού των καταβλητέων ασφαλιστικών εισφορών στις υποβληθείσες οικονομικές προσφορές λόγω μεταβολών στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τον υπολογισμό τους. Κατόπιν εξαντλητικής εξέτασης των καταβλητέων ασφαλιστικών εισφορών εκάστης οικονομικής προσφοράς και των διαφοροποιήσεων που υπάρχουν στον υπολογισμό τους, εξάγεται το συμπέρασμα ότι δεν επηρεάζεται εξ αυτών των διαφορών η σειρά μειοδοσίας.Συνεπώς, βασίμως προβάλλει η προσφεύγουσα ανάδοχος εταιρεία ότι δεν παραβιάζεται η κοινωνικοασφαλιστική νομοθεσία εξαιτίας του υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών στην οικονομική προσφορά της.Για τους λόγους αυτούς. Δέχεται την από 7.9.2023 (ΑΒΔ 2832/7.9.2023) προσφυγή ανάκλησης της εταιρείας με την επωνυμία «..» και τον διακριτικό τίτλο «..A.E.».
Απορρίπτει την ασκηθείσα με το κατατεθέν στις 28.9.2023 δικόγραφο παρέμβαση της εταιρείας με την επωνυμία «..» και τον διακριτικό τίτλο «…..ΑΕ»..Ανακαλεί την 493/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/247/2018
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης-ασφάλειας: Με τα δεδομένα αυτά α) η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι η μεταξύ του Δήμου ..... και του αναδόχου σύμβαση, καίτοι περιέχει τον προβλεπόμενο ειδικό όρο για την εφαρμογή της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, δεν φέρει τα στοιχεία της παραγράφου 3 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, ήτοι τα στοιχεία α΄ έως ε΄ της πρώτης παραγράφου αυτού, γεγονός που επάγεται κατά τη ρητή βούληση του νομοθέτη την ακυρότητα της σύμβασης. Ωστόσο, τα όργανα του Δήμου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 δεν συμπεριέλαβαν τα ως άνω στοιχεία στο κείμενο της σύμβασης, ενόψει της πληρότητας της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου σχετικά με τις απαιτήσεις του ως άνω άρθρου, στην οποία παραπέμπει το άρθρο 1 της σύμβασης (και η οποία καθίσταται αναπόσπαστο τμήμα αυτής). β) Η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η ως άνω 673/21.12.2017 ένορκη δήλωση του αναδόχου περί μη επιβολής σε βάρος του πράξης προστίμου για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας δεν καλύπτει, κατά παράβαση του άρθρου 68 παρ.2 του ν.3863/2010, όλο το χρονικό διάστημα μέχρι και τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των προσφορών (28.12.2017 - πρβλ. Ε.Σ. IV Τμ. Πρ. 4/2016). Ωστόσο, συνεκτιμώντας ότι λαμβάνει χώρα σε εγγύτατο προ της καταληκτικής ημερομηνίας προσφορών διάστημα, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων και το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1383/2023
Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 7 της παρούσας, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επίμαχες υπηρεσίες, όμοιες κατ’ είδος με αυτές της αρχικής σύμβασης, πρόκειται να παρασχεθούν μετά το πέρας της διάρκειας της τελευταίας και την εξάντληση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου (βλ. και Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 979/2023, σκ. 19), αφού, όπως προκύπτει από την 142/24.7.2023 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του προσφεύγοντος και τα έγγραφα, τα οποία η απόφαση αυτή επικαλείται, η ελεγχόμενη «τροποποίηση» αφορά στην αποκομιδή επιπλέον 2.610,696 τόνων αστικών απορριμμάτων, για το χρονικό διάστημα από 28.8.2023 έως και 28.6.2024, έναντι επιπλέον ποσού 142.047,97 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), κρίνει ότι η ως άνω «τροποποίηση» συνιστά, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση, με αντικείμενο την παροχή, μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης, των ίδιων υπηρεσιών (βλ. Ελ.Συν Έβδ. Τμ. 459/2023, σκ. 9, VI Τμ. 12/2019, σκ. 6), λόγω αδυναμίας του προσφεύγοντος να ανταπεξέλθει στην άμεση περισυλλογή των αστικών απορριμμάτων του με ίδια μέσα. Περαιτέρω, η δαπάνη της εν λόγω ανάθεσης (142.047,97 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) υπολείπεται, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη 4 της παρούσας, του προβλεπόμενου, στην παρ. 2 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, ορίου ελέγχου των 300.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Ως εκ τούτου, το επίδικο σχέδιο σύμβασης απαραδέκτως υπήχθη στον έλεγχο και αναρμοδίως η Επίτροπος εξέδωσε την προσβαλλόμενη Πράξη (βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 1406/2021, σκ. 6). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον η προσβαλλόμενη Πράξη εκδόθηκε αναρμοδίως, προϋπόθεση που ερευνάται αυτεπαγγέλτως, πρέπει να ανακληθεί και να κριθεί ότι το Δικαστήριο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Αλεξάνδρειας και του φορέα «..», με αντικείμενο την «Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων του Δήμου Αλεξάνδρειας», για χρονικό διάστημα δέκα (10) μηνών, μετά τη λήξη της διάρκειας της από 25.11.2021 σύμβασης, συμβατικής δαπάνης 142.047,97 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α..Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την ένδικη προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 20/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1605/2022
Ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας χώρων ....επιδιώκεται η ανάκληση της 554/2022 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...) Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η ένδικη προσφυγή ανάκλησης να απορριφθεί, να γίνει δεκτή η ασκηθείσα υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης παρέμβαση και να απορριφθεί το επικουρικό αίτημα της παρεμβαίνουσας εταιρείας «...» περί καταδίκης της προσφεύγουσας στη δικαστική της δαπάνη (πρβλ. ΕλΣυν Εβδ. Τμ. 2442/2020). Μετά δε την απόρριψη της προσφυγής, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος από την προσφεύγουσα παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρα 336 παρ. 1 και 310 παρ. 1 ν. 4700/2020). ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/110/2023
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/278/2019
Αμοιβή για την καθαριότητα για τον ευπρεπισμό λιμένων..:Με δεδομένα αυτά, το Διοικητικό Συμβούλιο του Λιμενικού Ταμείου έχει εκδώσει απόφαση που, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 61 του ν. 3979/2011, αιτιολογεί την αδυναμία του υπηρετούντος προσωπικού να εκτελέσει τη σύμβαση και περιγράφει λεπτομερώς το αντικείμενό της (Ε.Σ. Πρ. VII Τμ. 73/2012). Επιπλέον, εφόσον η επίμαχη υπηρεσία ανατέθηκε απευθείας και όχι κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας δεν απαιτείται σύνταξη τεχνικών προδιαγραφών κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 54 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147), η δε τεχνική περιγραφή που συνόδευσε την οικονομική προσφορά της επιχείρησης παρουσιάζει λεπτομερώς το αντικείμενο των υπηρεσιών που προτίθεται να παράσχει, στα πλαίσια της διαπραγμάτευσής της με την αναθέτουσα αρχή (Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 135/2017). Ωστόσο, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη διότι, στη μεν προσφορά του αναδόχου δεν αναγράφονται, κατά παράβαση του άρθρου 68 παρ. 1 περ. α΄ έως στ΄, ο αριθμός των εργαζομένων που θα εκτελέσουν τις υπηρεσίες καθαριότητας παρά μόνον εκείνοι που θα παράσχουν εργασίες συντήρησης και επισκευής φθορών, οι ώρες εργασίας των εργαζομένων, η συλλογική σύμβαση εργασίας στην οποία υπάγονται, το ύψος του προϋπολογισθέντος ποσού που αφορά τις πάσης φύσεως νόμιμες αποδοχές τους, το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπο-λογισθέντα ποσά και, στις περιπτώσεις καθαρισμού εσωτερικών κτιριακών χώρων, τα τετραγωνικά μέτρα καθαρισμού ανά άτομο (Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 93/2019). Τα ανωτέρω στοιχεία ελλείπουν, κατά παράβαση της προανα-φερθείσας διάταξης, και από το κείμενο της σύμβασης η οποία, επιπροσθέτως, περιέχει ειδικό όρο για την εφαρμογή μόνον της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας, όχι όμως και της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας των εργαζο-μένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου. Οι ελλείψεις αυτές που, κατά ρητή επιταγή του νόμου, επάγονται την απόρριψη της προσφοράς, την ακυρότητα της σύμβασης και την απόρριψη της σχετικής δαπάνης δεν δύνανται να αναπλη-ρωθούν από την εκ των υστέρων υποβληθείσα αναλυτική περιοδική δήλωση του εργοδότη προς το Ι.Κ.Α. Σε κάθε δε περίπτωση, η εν λόγω περιοδική δήλωση δεν αναπληρώνει το σύνολο των ανωτέρω ελλείψεων της προσφοράς του αναδόχου και της σύμβασης ούτε προκύπτει ότι οι αναφερόμενοι σε αυτήν εργαζόμενοι απασχολούνται κατά την εκτέλεση της επίμαχης σύμβασης καθαριότητας. Τέλος, ο ισχυρισμός του Ταμείου ότι οι ελλείψεις εχώρησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων καθώς τα χρηματικά εντάλματα όμοιων συμβάσεων προηγούμενων ετών (2016 και 2017) θεωρήθηκαν από την Υπηρεσία Επιτρόπου είναι απορριπτέος. Τούτο διότι, η ρητή και σαφής υποχρέωση αναγραφής των προαναφερόμενων στοιχείων θεσπίστηκε, επί ποινή αποκλεισμού της προσφοράς και ακυρότητας της σύμβασης, ήδη από το χρόνο ισχύος του άρθρου 68 του ν. 3863/ 2010, αφού το άρθρο 22 του ν. 4144/2013 που το τροποποίησε κατ’ ουσία επανέ-λαβε τις εν προκειμένω κρίσιμες ρυθμίσεις του, ενώ πάγια είναι και η νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί του ζητήματος αυτού (Ε.Σ. Πρ. VII Τμ. 20/2018). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/131/2018
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Όπως βασίμως προβάλλεται με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία με απευθείας ανάθεση. Τούτο δε, διότι, η εκτιμώμενη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙ), υπερβαίνει τόσο το ποσό των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, όσο και το ποσό των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, αφού και μόνο η αξία των προαναφερομένων συμβάσεων καθαριότητας που συνήφθησαν εντός του χρονικού διαστήματος από 13.12.2017 έως 17.6.2017, ήτοι εντός χρονικού διαστήματος έξι (6) περίπου μηνών, ανήλθαν στο ποσό των 57.081,56 ευρώ άνευ Φ.Π.Α. [βλ. και την 7927/17.7.2017 διακήρυξη για τη διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού, σύμφωνα με την οποία η προϋπολογισθείσα δαπάνη για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών για έξι (6) μήνες ανήλθε στα 55.000 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.]. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη την ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών κατόπιν διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το Νοσοκομείο προέβη εγκαίρως σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού εντός του επίμαχου χρονικού διαστήματος, αντιθέτως, δε, προκύπτει ότι επιχειρούσε να καλύψει τις ανάγκες του σε υπηρεσίες καθαριότητας πρόσκαιρα, με συνοπτικούς διαγωνισμούς και διαδοχικές απευθείας αναθέσεις. Το γεγονός δε της μη έγκαιρης ολοκλήρωσης του συνοπτικού διαγωνισμού που προκηρύχθηκε με την 11742/26.10.2016 διακήρυξη, δεν συνιστά έκτακτο και απρόβλεπτο γεγονός που δικαιολογεί την επίμαχη απευθείας ανάθεση, καθώς, σε κάθε περίπτωση, ο εν λόγω διαγωνισμός, ενόψει του ύψους της ετήσιας δαπάνης για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, η οποία υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ, δεν συνιστά νόμιμη διαδικασία αναθέσεως. Εξάλλου, λόγω του γεγονότος ότι η ετήσια δαπάνη του Νοσοκομείου για υπηρεσίες καθαριότητας υπερβαίνει κατά πολύ το ποσό των 15.000 ευρώ, η απόφαση για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας μη νομίμως ελήφθη από τον Διοικητή του Νοσοκομείου, όπως βασίμως, επίσης, προβάλλεται από την Αναπληρώτρια Επίτροπο, ενώ δεν δύναται να θεωρηθεί ότι η επίμαχη ανάθεση έχει εγκριθεί με την προμνησθείσα 6/23.2.2017 (Θέμα 17ο) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, με την οποία εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών, προϋπολογισμού 30.000 ευρώ, κατόπιν συλλογής προσφορών, αφού η συνολική δαπάνη των αναθέσεων που πραγματοποιήθηκαν μετά την ανωτέρω απόφαση, συμπεριλαμβανομένης και της επίμαχης, υπερβαίνουν το ποσό των 30.000 ευρώ (25.845,73 ευρώ με την 2229/1.3.2017 σύμβαση + 14.983,17 ευρώ με την επίμαχη). Επιπλέον, βασίμως προβάλλεται με τον τρίτο λόγο διαφωνίας ότι η επίμαχη σύμβαση, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρων 130 του ν. 4412/2016 και 68 παρ. 1 και 3 του ν. 3863/2010, δεν περιλαμβάνει τα στοιχεία α΄ έως στ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, με συνέπεια να είναι άκυρη και να μην δύναται να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα για την πληρωμή της εντελλόμενης με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνης. Όσον αφορά δε τον ισχυρισμό του Νοσοκομείου ότι τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στην προσφορά που είχε κατατεθεί από την φερόμενη ως δικαιούχο στον διενεργηθέντα βάσει της 11742/26.10.2016 διακηρύξεως συνοπτικό διαγωνισμό, ο οποίος εκκρεμούσε, ο ισχυρισμός αυτός δεν δύναται να ασκήσει καμία επιρροή, καθώς πρόκειται για εντελώς διαφορετικές διαδικασίες, στις οποίες υπεβλήθησαν διαφορετικές προσφορές, ενώ ουδόλως προκύπτει από το κείμενο της επίμαχης συμβάσεως ότι έχει προσαρτηθεί σε αυτήν και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της τυχόν υποβληθείσα στη διαδικασία αυτή (της απευθείας αναθέσεως) προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου, η οποία να περιλαμβάνει όλα τα απαιτούμενα σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010 στοιχεία. Τέλος, γενομένων δεκτών των ανωτέρω λόγων μη νομιμότητας της δαπάνης, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση του τέταρτου λόγου διαφωνίας.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/133/2024
Προμήθεια κοχλιακών εμφυτευμάτων.(...) Αναφορικά με τη φύση της εν λόγω πλημμέλειας ως ουσιώδους ή μη, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκήρυξη και στις δημοσιευθείσες, στον εθνικό τύπο και στο διαδίκτυο, περιλήψεις, αναγράφεται η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία αναρτήθηκε το πλήρες κείμενο της διακήρυξης (www.promitheus.gov.gr.) και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής (www.ahepahosp.gr), και, ως εκ τούτου, παρεσχέθη σε κάθε ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα -και όχι μόνο σε όσους είχαν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον- η δυνατότητα δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενό της και, επομένως, σε όλους τους όρους αυτής (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 1766/2019, σκ. VI), β) ενώ, με βάση το άρθρο 2.1.3 της διακήρυξης, υφίστατο δυνατότητα παροχής διευκρινίσεων στους ενδιαφερομένους για την άρση τυχόν ασαφειών της διακήρυξης, δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκε οποιοδήποτε σχετικό αίτημα και γ) κανένας οικονομικός φορέας δεν άσκησε προδικαστική προσφυγή, αιτιώμενος ότι εμποδίστηκε η συμμετοχή του στον ένδικο διαγωνισμό (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1444/2023, σκ. 15), η ως άνω διαπιστωθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια δεν είναι ουσιώδης, καθόσον δεν αναδεικνύεται πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της ένδικης διαγωνιστικής διαδικασίας, και δεν δύναται να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο σύναψης των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να υπογραφούν τα υποβληθέντα προς έλεγχο δύο (2) σχέδια συμβάσεων, με την επισήμανση ότι, στα εν λόγω σχέδια, το εναρκτήριο χρονικό σημείο των συμβάσεων πρέπει να καθορισθεί, ούτως ώστε να συμπίπτει με τον χρόνο υπογραφής τους (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1080/2022, σκ. 12). Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 41/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/(ΚΠΕ)ΤΜ.7/93/2019
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:..Με δεδομένα αυτά, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον, η μεταξύ του ... και της αναδόχου σύμβαση δεν αναγράφει αναλυτικά κανένα από τα προβλεπόμενα στις περ. γ΄, δ΄ και ε΄ της πρώτης παραγράφου του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 22 του ν. 4144/2013) στοιχεία, ήτοι τη συλλογική σύμβαση εργασίας στην οποία τυχόν υπάγονται οι εργαζόμενοι, το ύψος του προϋπολογισμένου ποσού που αφορά τις πάσης φύσεως νόμιμες αποδοχές αυτών και το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά, παράλειψη που επάγεται την ακυρότητα της σύμβασης και την απόρριψη της σχετικής δαπάνης. Σημειωτέον ότι η αναγραφή των τετραγωνικών μέτρων των υπό καθαρισμό χώρων παρέλκει, αφού η ανάθεση αφορά σε καθαρισμό των εξωτερικών χώρων και εγκαταστάσεων της χερσαίας ζώνης λιμένα του εν λόγω Λιμενικού Ταμείου και όχι στον καθαρισμό εσωτερικών κτιριακών χώρων. Πέραν τούτων, στη σύμβαση δεν έχει περιληφθεί ειδικός όρος για την εφαρμογή της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, όπως ρητώς απαιτείται από το άρθρο 22 παρ. 3 του ν. 4144/2013. Περαιτέρω, δεν προσκομίστηκε ένορκη βεβαίωση ενώπιον συμβολαιογράφου περί μη επιβολής σε βάρος της αναδόχου προστίμου για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας. Ωστόσο, ενόψει του ότι η 12367/16.7.2019, προγενέστερη της ανάθεσης, ένορκη βεβαίωση με το ανωτέρω περιεχόμενο είχε προσκομιστεί για τη συμμετοχή της αναδόχου σε έτερο διαγωνισμό του Δήμου ... και δεδομένου ότι η προσφορά της αναδόχου είχε τα προβλεπόμενα εκ του νόμου στοιχεία, ενώ από το άρθρο 3 της ειδικής συγγραφής υποχρεώσεων συνάγεται ότι η προσφορά αυτή αποτελεί συμβατικό στοιχείο, η αναθέτουσα αρχή συγγνωστώς υπέλαβε ότι πληρούνταν οι προϋποθέσεις του νόμου για τη νόμιμη σύναψη της ανωτέρω σύμβασης και ότι δεν απαιτούνταν η επανάληψη των ανωτέρω στοιχείων στο κείμενο αυτής. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη πλην το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.
ΑΕΠΠ/283/2022
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:σε κάθε περίπτωση, δεν καθίσταται σαφές από τους όρους της Διακήρυξης ότι οι συμμετέχοντες όφειλαν να συμπληρώσουν και τους Πίνακες 1 και 2 και να υποβάλουν και τρίτο, ξεχωριστό αρχείο με τα στοιχεία του άρθρου 68 του Ν.3863/2010 εφόσον τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στον Πίνακα 1 της Διακήρυξης. Εν προκειμένω, η παρεμβαίνουσα υπέβαλε με την προσφορά της τα στοιχεία του άρθρου 68 του Ν.3863/2010 ως όφειλε, ως εκείνα ενσωματώνονται στον Πίνακα 1, για κάθε επίμαχο κτίριο και Τμήμα για τα οποία υπέβαλε προσφορά. Επομένως, ορθώς η αναθέτουσα αρχή έκανε αποδεκτή την προσφορά της, παρά τα περί αντιθέτου προβαλλόμενα. Συνακόλουθα, ο τρίτος λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.(...)Απορρίπτει την προδικαστική προσφυγή.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/746/2022.