Μόνο δε σε περίπτωση λύσης της σύμβασης κατά τις ανωτέρω διατάξεις, ο εργοδότης Δήμος έχει τη δυνατότητα να αναθέσει τυχόν τμήμα της μελέτης που δεν εκπονήθηκε σε άλλο μελετητή ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία, διαφορετικά, δηλαδή εφόσον η σύμβαση δεν έχει καθ΄ οιονδήποτε τρόπο λυθεί, εξακολουθεί και δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη ως προς το σύνολο των δικαιωμάτων υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτήν.Σε περίπτωση δε καταβολής αμοιβής για την εκπόνηση μελέτης κατά τις διατάξεις του ν. 3316/2005, απαραίτητα κατά νόμο δικαιολογητικά εκκαθάρισης και εξόφλησης της σχετικής δαπάνης αποτελούν, μεταξύ άλλων, η έκδοση βεβαίωσης από τη διευθύνουσα υπηρεσία για την περαίωση των εργασιών της σύμβασης, μετά από σχετική εισήγηση του επιβλέποντα καθώς και η εγκριτική της μελέτης απόφαση του αρμόδιου κατά νόμο οργάνου που είναι το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο (βλ. άρθρο 93 παρ. 4 ν. 3463/2006 και απόφαση 40700/2006 των Υπουργών Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., ΦΕΚ Β΄ 1196), ώστε να αποδεικνύεται η εκπλήρωση της παροχής από τον ανάδοχο και μάλιστα η εκπλήρωση σύμφωνα με τους όρους της επισυναπτόμενης στο οικείο χρηματικό ένταλμα σύμβασης (βλ. Πράξεις VII Τμ. 7/2005, 165/2007). Συνεπώς, η μη έκδοση ή μη νόμιμη έκδοση των ως άνω δικαιολογητικών καθιστά την εντελλόμενη δαπάνη μη κανονική (πρβλ. Πράξεις VII Τμ.165/2007, 93, 261/2006 και IV Τμ.172/2006).

ΜΕΛΕΤΕΣ:...μη νομίμως η εν λόγω μελέτη ανατέθηκε απευθείας στην ανωτέρω εταιρεία, αφού από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει, ούτε άλλωστε ο Δήμος ισχυρίζεται, ότι συντρέχει κάποια από τις περιοριστικά αναφερόμενες στο άρθρο 10 του νόμου 3316/2005 περιπτώσεις, στις οποίες είναι επιτρεπτή η προσφυγή στην επίμαχη εξαιρετική διαδικασία. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η ανατεθείσα σύμβαση δεν αφορά στην εκπόνηση τεχνικής μελέτης του ν. 3316/2005, αλλά σε εξειδικευμένα αντικείμενα ωρίμανσης και ένταξης έργων σε χρηματοδοτικά μέσα με συμπλήρωση εγγράφων ή εντύπων, δεν αποδεικνύεται ούτε από το περιεχόμενο της παραδοθείσας μελέτης, αλλά ούτε και από το τεύχος της τεχνικής περιγραφής και την οικεία σύμβαση, το ακριβές αντικείμενο των οποίων εκτέθηκε ανωτέρω. Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΜΕΛΕΤΕΣ.(..) Μη νομιμη δαπανη για την καταβολή μέρους αμοιβής σε γεωλόγο, για την εκπόνηση μελέτης.(..) , η ελεγχόμενη δαπάνη, που αφορά στην καταβολή του 70% της άνω αμοιβής του αναδόχου συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., είναι μη νόμιμη, αφού η επίμαχη μελέτη δεν έχει παραληφθεί από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου (Προϊσταμένη Αρχή), κατόπιν έγκρισής της από τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών αυτού (Διευθύνουσα Υπηρεσία), όπως προβλέπεται με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 37 του ν. 3316/2005. Περαιτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι ούτε κανονική, αφού στο επίμαχο ένταλμα πληρωμής της δεν επισυνάπτονται οι αποφάσεις δέσμευσης της σχετικής πίστωσης και ανατροπής της δέσμευσης αυτής για τα έτη 2013 έως 2015, καθώς και η απόφαση ανατροπής - ανάκλησης της 520/3.5.2012 απόφασης ανάληψης της δεσμευθείσας για το έτος 2012 πίστωσης, όπως απαιτείται με τις διατάξεις του ν. 4270/2014 και του π.δ/τος 113/2010, που εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη.V. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια γλυκισμάτων και αναψυκτικών:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη - δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν αποδεικνύεται ότι η εκτέλεση της ανωτέρω προμήθειας έλαβε χώρα εντός των χρονικών ορίων που η φύση αυτής επέβαλε, δηλαδή το αργότερο μέχρι την 1.2.2010, ημερομηνία εορτής των ... Αντιθέτως, από τα συνοδεύοντα το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικά και ειδικότερα από το πρωτόκολλο ποσοτικής και ποιοτικής παραλαβής και το 483 δελτίο αποστολής-τιμολόγιο προκύπτει ότι τα προς προμήθεια είδη (γλυκίσματα και αναψυκτικά) -παραδόθηκαν και παραλήφθηκαν στις 22.2.2010, ήτοι σε χρόνο μεταγενέστερο από αυτόν της εορτής των .., για τους σκοπούς της οποίας προορίζονταν, με αποτέλεσμα η δαπάνη αυτή να μην εξυπηρετεί τους σκοπούς του Δήμου.Επιπροσθέτως, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι και μη κανονική, καθόσον το πρωτόκολλο ποσοτικής και ποιοτικής παραλαβής, καθώς και το τιμολόγιο-δελτίο αποστολής του φερόμενου ως δικαιούχου επιτηδευματία έχουν εκδοθεί μη νομίμως, διότι ενώ θα έπρεπε να προηγούνται της εορτής των .. (1.2.2010), εκδόθηκαν μεταγενέστερα στις 22.2.2010, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το διαφωνούντα Επίτροπο.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και μη κανονική και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Εκπόνηση τοπογραφικής μελέτης: Με δεδομένα τα ανωτέρω κρίνεται ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, διότι μετά την πρώτη Α-562 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, κατά  το οικονομικό έτος 2012, της πίστωσης για την εκπόνηση της ως άνω μελέτης,   η εκτέλεση της οποίας αποφασίστηκε από την Οικονομική Επιτροπή του  Δήμου ....., και μέχρι τις 6.2.2018, οπότε εκδόθηκε η Α-250 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης που συνοδεύει το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, δεν εκδόθηκαν, κατά τα οικονομικά έτη που μεσολάβησαν, αποφάσεις ανατροπής της δεσμευμένης πίστωσης και αντίστοιχες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσό στο οποίο αφορά η συνολική αμοιβή της μελέτης είχε αρχικώς αναληφθεί, περιλαμβανόταν στον προϋπολογισμό των οικονομικών ετών που μεσολάβησαν καθώς και στα τεχνικά προγράμματα των ετών αυτών, κρίνεται ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ..... συγγνωστώς, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, υπέλαβαν ότι μπορούσαν να εκδώσουν την απαιτούμενη απόφαση ανάληψης υποχρέωσης όταν θα έπρεπε, σύμφωνα με το νόμο, να καταβληθεί μέρος της αμοιβής του αναδόχου. Ο λόγος δε διαφωνίας σχετικά με τη μεγάλη καθυστέρηση για την περαίωση της μελέτης, η οποία ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί, αν και ο χρόνος παράδοσης προβλεπόταν σε τέσσερις (4) μήνες από τον ορισμό του επιβλέποντα μηχανικού, προβάλλεται αορίστως, καθόσον δεν προσδιορίζεται πως η παράταση του χρόνου εκπόνησης της μελέτης υπαγόμενη στο πραγματικό συγκεκριμένου κανόνα δικαίου συνεπάγεται μη νομιμότητα της ελεγχόμενης δαπάνης.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η από..σύμβαση, σε εκτέλεση της οποίας εκδόθηκε το επίμαχο χρηματικό ένταλμα, δεν αποτελεί, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αυτής, προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αλλά συνιστά, κατ’ ουσίαν, απευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 3316/2005 από το Δήμο … στο ..., με φορέα εκτέλεσης το …, όπως βασίμως προβάλλει ο Επίτροπος.Και τούτο διότι, όπως προκύπτει από το προεκτεθέν περιεχόμενο της σύμβασης, τα συμβαλλόμενα μέρη δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία, συμπράττοντας ισόρροπα για την από κοινού εξυπηρέτηση ενός δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν την ικανοποίηση όλως διακριτών και αντίθετων συμφερόντων, ήτοι ο Δήμος αποσκοπεί στην υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου και την παραλαβή της μελέτης, ενώ το …. αποβλέπει στην απόληψη του καθορισμένου συμβατικού ανταλλάγματος για την εκπόνησή της.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Αποζημίωση μέλους  Διοικητικού Συμβουλίου.(..): Α. Η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά στις συνεδριάσεις που πραγματοποιήθηκαν το έτος 2015 είναι μη κανονική. Τούτο, προεχόντως, διότι η δαπάνη αυτή δεν ανελήφθη νόμιμα κατά το οικονομικό έτος 2015, προϋπόθεση απαραίτητη για την νόμιμη ανατροπή αυτής και την ανάληψή της κατά το επόμενο οικονομικό έτος. Β. Περαιτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική και κατά το μέρος που αφορά στις συνεδριάσεις του Δ.Σ. που πραγματοποιήθηκαν το έτος 2016. Τούτο, καθώς αφενός μεν η σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκε σε χρόνο κατά τον οποίο είχαν ήδη πραγματοποιηθεί δεκαεπτά (17) συνεδριάσεις, αφετέρου δε, ενώ δεν πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη εντός του οικονομικού έτους 2016, παρά τη δέσμευση των οικείων πιστώσεων, η 2819/0/31.12.2016 απόφαση του διατάκτη, περί ανατροπής της, εκδόθηκε μεν εντός του ίδιου οικονομικού έτους, αλλά αναρτήθηκε στον διαδικτυακό τόπο «Διαύγεια» στις 21.2.2017, ήτοι μετά την 31η Ιανουαρίου του επόμενου έτους...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι εν μέρει μη κανονική και, ως εκ τούτου, το ένταλμα αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί

Aνεξαρτήτως της νομιμότητας σύμπτωσης στο ίδιο πρόσωπο των ιδιοτήτων της επιβλέπουσας μηχανικού και της εγκρίνουσας Προϊσταμένης της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης δεν προκύπτει η μη επάρκεια προσωπικού της υπηρεσίας αυτής, η επιβλέπουσα των μελετών δεν διέθετε τα ελάχιστα αναγκαία προς τούτο προσόντα, καθώς ήταν κάτοχος πτυχίου του Τμήματος Πολιτικών Έργων Υποδομής – ΚΑΤΕΕ, που σύμφωνα με τις προεκτιθέμενες διατάξεις είναι ισότιμο προς εκείνο των Τ.Ε.Ι. και δεν διέθετε τίτλο σπουδών ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος του πανεπιστημιακού τομέα, ενώ το επικαλούμενο μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης Master of Arts in Urban Design του Πανεπιστημίου του Westminster του Λονδίνου, το οποίο αναγνωρίστηκε ως ισότιμο , αποτελεί μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών και όχι πτυχίο ή δίπλωμα ισότιμης σχολής της αλλοδαπής. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά και τις προεκτεθείσες σκέψεις, εφόσον η επίβλεψη των ανωτέρω μελετών και η έκδοση των σχετικών εντολών πληρωμής έγινε από υπάλληλο που δεν διέθετε τα απαιτούμενα από το νόμο τυπικά προσόντα, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες.

Μη νόμιμη η πληρωμή που αφορούσε την καταβολή αμοιβής (1η εντολή πληρωμής) στον φερόμενο ως δικαιούχο ...., πολιτικό μηχανικό για την για την εκ μέρους του εκτέλεση της από 25.1.2013 σύμβασης με αντικείμενο την σύνταξη τευχών δημοπράτησης του έργου «Κατασκευή επέκτασης και διαμόρφωσης μόλου στη .... μετά της παρακείμενης παράκτιας ζώνης».(..) Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη σύμβαση συνιστά σύμβαση παροχής υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005 και όχι σύμβαση παροχής απλών υπηρεσιών του άρθρου 209 του Κ.Δ.Κ. , όπως εσφαλμένως υπέλαβε η αναθέτουσα Αρχή. Περαιτέρω, η ελεγχόμενη ανάθεση υπηρεσιών του ν. 3316/2005, μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας, χωρίς να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την κατ’ εξαίρεση προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (άρθρο 10 παρ.2 περ.γ΄ και στ΄ του ως άνω νόμου), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο.  Επίσης, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη III της παρούσας, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, δοθέντος ότι η δημοσιονομική δέσμευση αυτής, εφόσον δεν εκτελέστηκε εντός του έτους 2013, έπρεπε να ανατραπεί με σχετική ανακλητική απόφαση και να εκδοθεί νέα απόφαση δέσμευσης στα επόμενα οικονομικά έτη (2014 και 2015) για ολόκληρο το ποσό της σύμβασης, διαδικασία, η οποία, όπως δέχεται και το Λιμενικό Ταμείο, με το προαναφερόμενο 2153/20015 έγγραφό του, δεν ακολουθήθηκε.  Συνεπώς, η επίμαχη δαπάνη είναι μη κανονική και μη νόμιμη.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το 21, οικονομικού έτους 2015, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου ...., ποσού 5.850,04 ευρώ, θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

O επιμερισμός μιας ενιαίας μελέτης σε περισσότερες ομοειδείς, για τις οποίες έχουν αναγραφεί ιδιαίτερες πιστώσεις στον οικείο προϋπολογισμό, προς αποφυγή της διαδικασίας επιλογής αναδόχου με δημόσιο ανοικτό ή κλειστό διαγωνισμό δεν είναι νόμιμος και επομένως δεν είναι νόμιμη και η δαπάνη που προκαλείται από την εκπόνηση των μελετών αυτών. Εξάλλου, η δυνατότητα της κατ’ εξαίρεση αναγραφής στο δημοτικό προϋπολογισμό κατατμημένων πιστώσεων, αφορά, κατά τη ρητή διατύπωση του άρθρου 22 παρ. 1 του ν. 3274/2004, όπως ισχύει, μόνο στα έργα και τις αντίστοιχες μελέτες που εκπονούνται για την εκτέλεση αυτών σε διαφορετικά δημοτικά -ή τοπικά σύμφωνα με το άρθρο 18 παρ. 14 του ν. 3731/2008 - διαμερίσματα.Συνεπώς, νομίμως επιμερίσθηκαν οι δύο μελέτες σε διαφορετικές πιστώσεις ανά τοπικό διαμέρισμα και ανατέθηκε απευθείας η κρίσιμη πρώτη εξ αυτών, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να ακολουθηθεί η ανοικτή ή κλειστή διαδικασία του ν. 3316/2005, καθόσον η δαπάνη αυτής ανέρχεται στο ποσό των 10.672,27 ευρώ και, επομένως, δεν υπερβαίνει το όριο των 11.102,10 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατ΄ άρθρο 209 παρ. 3 του ν. 3463/2006 επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης. Με βάση τα ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και το ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.