(...) α) Ο νομικός χαρακτηρισμός της εκάστοτε υφιστάμενης έννομης σχέσης ως μελέτης ή παροχής υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίου εφαρμογής του ν.3316/2005 ή ως παροχής υπηρεσιών που δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν.3316/2005 και για τις οποίες τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του άρθρου 209 παρ. 9 του Δ.Κ.Κ. και, συνακόλουθα, ο καθορισμός, συνεπεία του ως άνω γενόμενου χαρακτηρισμού, της διαδικασίας που πρέπει να ακολουθηθεί για την επιλογή του αντισυμβαλλόμενου αναδόχου είναι ζήτημα πραγματικό και γίνεται κατόπιν, το μεν, εκτίμησης των εκτελούμενων υπηρεσιών, το δε, ερμηνείας της βούλησης των μερών. β) Στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005 υπάγονται τόσο οι μελέτες που συγκροτούν το αποτέλεσμα συστηματικής και αναλυτικής επιστημονικής και τεχνικής εργασίας και έρευνας σε συγκεκριμένο απλό ή σύνθετο γνωστικό αντικείμενο, το οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην ανάλυση αποτελεσμάτων μετρήσεων και στην επεξεργασία αυτών (πρβλ Ελ.Συν. IV Τμ. 216/2009, 178/2008, 179/2008) όσο και οι συμβάσεις παροχής υπηρεσιών στις οποίες η παροχή του αναδόχου συνίσταται στην προσφορά των γνώσεων και ικανοτήτων που διαθέτει, οι οποίες σε συνδυασμό με εξειδικευμένο προσωπικό ή άλλα μέσα τείνουν στην επίτευξη ενός έργου εντός ορισμένου χρονικού πλαισίου. Στην τελευταία αυτή κατηγορία υπάγονται μεταξύ άλλων οι συμβάσεις οι οποίες έχουν ως αντικείμενο την υποστήριξη της υπηρεσίας στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης που η ίδια πρόκειται να συντάξει καθώς και την εκπόνηση των σχεδίων και των τευχών δημοπρατήσεως έργου που στηρίζονται σε αυτές, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (πρβλ. απόφαση ΔΕΚ της 4.3.1999 στην υπόθεση C-258/97, Συλλογή Νομολογίας ΔΕΚ 1999, σελ. Ι-01405, Ελ.Συν. IV Τμ. πραξ. 24/2012, 187/2011). Με τις διατάξεις δε του ν. 3316/2005 καθιερώνεται ο κανόνας της σύναψης των σχετικών συμβάσεων ύστερα από δημόσιο, ανοικτό ή κλειστό, διαγωνισμό, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων των Ο.Τ.Α., με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας γι’ αυτούς προσφοράς. Μόνο κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, οι οποίες καθορίζονται ρητά και περιοριστικά από τις ανωτέρω διατάξεις (βλ. Ελ.Συν. VII Τμ. πραξ. 102/2009, 120, 199/2010, Ι Τμ. 170/2010). γ) Λόγω του ειδικού χαρακτήρα αυτών των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, αντικείμενο των οποίων αποτελεί, κατά κύριο λόγο, η προσφορά τεχνογνωσίας, εμπειρίας και ειδίκευσης σε συγκεκριμένο αντικείμενο οι συμβάσεις αυτής της κατηγορίας, οι οποίες συνάπτονται από το Δημόσιο ή τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, πρέπει να συνοδεύονται από ειδική αιτιολόγηση της αδυναμίας των οικείων υπηρεσιών να προβούν οι ίδιες, με τους υπαλλήλους που διαθέτουν, στην επίτευξη του αποτελέσματος που αποτελεί αντικείμενο της σύμβασης. Ειδική αιτιολόγηση για την αδυναμία εκπλήρωσης των καθηκόντων που ανατίθενται με τη σύμβαση παροχής υπηρεσιών απαιτείται και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες επιτρέπεται η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης), χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. Η διαδικασία αυτή συγχωρείται, μεταξύ άλλων, όταν η προϋπολογισθείσα δαπάνη της σύμβασης παροχής υπηρεσιών δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000,00 ευρώ και υφίστανται γεγονότα που συνιστούν επείγουσα ανάγκη για την ανάθεσή της. Για την υπογραφή της σύμβασης απαιτείται γνωμοδότηση του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου σχετικά με τη συνδρομή του επείγοντος καθώς και αναγγελία των κρισίμων στοιχείων της σύμβασης στο Τ.Ε.Ε. προκειμένου να δημοσιευθούν στην ιστοσελίδα του δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν από την υπογραφή της (βλ. Ελ.Συν. IV Τμ. 16/2010, 187/2011). δ) Η διάταξη του άρθρου 83 του ν. 2362/1995, η οποία ρυθμίζει την περίπτωση της απευθείας ανάθεσης, μεταξύ άλλων, και της παροχής υπηρεσιών, όταν η δαπάνη της σύμβασης χωρίς ΦΠΑ δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, δεν μπορεί να εφαρμοσθεί στις περιπτώσεις των συμβάσεων μελετών ή συναφών υπηρεσιών, αφού αυτές διέπονται από τις προμνησθείσες ειδικές διατάξεις (Ελ.Συν. IV Τμ. πραξ. 172/2009, VII Τμ. πραξ. 199/2010).

Υπηρεσίες - Εργασίες διάφορες:Μη νόμιμη η καταβολή μέρους αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για την εκτέλεση των εργασιών «Υπηρεσίες Τεχνικής Υποστήριξης του Δήμου για το έργο: Δημιουργία Ναυταθλητικού Κέντρου ....», καθόσον οι ανωτέρω υπηρεσίες εντάσσονται εννοιολογικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2β' του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42α/2005) και ως εκ τούτου, για την ανάθεση των ανωτέρω υπηρεσιών έπρεπε να τύχουν εφαρμογής οι διατάξεις του ν. 3316/2005, οι οποίες ως ειδικές κατισχύουν, κατά ρητή πρόβλεψη του νόμου αυτού (άρθρο 46 παρ. 2 περ. ε' του ν.3316/2005) των γενικών διατάξεων του π.δ. 28/1980 και του άρθρου 83 του ν. 2362/1995. Επομένως, μη νομίμως, ο Δήμος προέβη στην ανάθεση των ανωτέρω υπηρεσιών με τη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, χωρίς την τήρηση των ειδικότερων κανόνων, που θέτουν οι διατάξεις του άρθρου 9 παρ.1 του ν.3316/2005, δεδομένου ότι δεν διενεργήθηκε ανοικτή ή κλειστή διαδικασία, με βάση προκήρυξη συνταχθείσα σύμφωνα με τα εγκεκριμένα πρότυπα τεύχη, περαιτέρω δε περίληψη της διακήρυξης αυτής δεν δημοσιεύθηκε όπως απαιτούν οι διατάξεις του άρθρου 12 του ανωτέρω νόμου.

Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 2 παρ. 2 αριθ. 16, 45 παρ. 1 εδ. α΄ και 46 παρ. 1 περ. ζ΄ του ν. 3316/2005 «ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α΄ 42), 1 παρ. 3 του ν. 3127/2003 «τροποποίηση και συμπλήρωση των νόμων 2308/1995 και 2664/1998 για την κτηματογράφηση και το εθνικό κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α΄ 67) και 3 παρ. 4 του ν. 3481/2006 «τροποποιήσεις στη νομοθεσία για το εθνικό κτηματολόγιο, την ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων έργων και μελετών και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α΄ 162), με το οποίο προστέθηκε β΄ εδάφιο στο άρθρο 45 παρ. 1 του ν. 3316/2005, συνάγεται ότι η σύμβαση για την ανάθεση της εκπόνησης μελέτης κτηματογράφησης και παροχής συναφών υπηρεσιών (άρθρο 2 παρ. 2 αριθ. 16 του ν. 3316/2005) ανατίθεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3316/2005, με την επιφύλαξη των παρεκκλίσεων που επιβάλλει η φύση του αντικειμένου της (π.χ. στελέχωση με δικηγόρους των συμπραττόντων σχημάτων, στα οποία ανατίθεται η εκπόνηση μελετών κτηματογράφησης κλπ.). Ανάκαλείται η αριθμ..23/2008 πράξη του Ζ κλιμ. του Ελ.Συν.

«Οι μελέτες των έργων και παροχής υπηρεσιών και τα τεύχη δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελετών ή παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄) των Δήμων, των Κοινοτήτων και των κάθε είδους Συνδέσμων τους συντάσσονται και θεωρούνται από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.). Οι μελέτες των έργων και παροχής υπηρεσιών και τα τεύχη δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελετών ή παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄) των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου των Δήμων ή Κοινοτήτων, των ιδρυμάτων τους και των δημοτικών και κοινοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης - αποχέτευσης του ν. 1069/1980 (ΦΕΚ 191 Α΄) και του ν. 890/1979 (ΦΕΚ 80 Α΄) συντάσσονται και θεωρούνται από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου ή της Κοινότητας που τα έχει συστήσει. Στην περίπτωση που η τελευταία αυτή υπηρεσία δεν υπάρχει, η σύνταξη και η θεώρηση γίνεται από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.). Αν η Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) αδυνατεί να συντάξει τη μελέτη, αδυναμία που βεβαιώνεται από τον Προϊστάμενό της, επιτρέπεται με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής η ανάθεση εκπόνησης μελετών πάσης φύσης σε ιδιώτες μελετητές και ιδιωτικά γραφεία μελετών σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Όργανα που αποφασίζουν ή γνωμοδοτούν και λοιπές σχετικές ρυθμίσεις σε θέματα έργων, μελετών και υπηρεσιών του ν. 3316/2005 «Ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις» (Α΄ 42), αρμοδιότητας των Περιφερειών.

Μελέτες - Υπηρεσίες:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε αχιτέκτονα μηχανικό – τεχνικό σύμβουλο σε εκτέλεσης σύμβασης, για το έργο ‘Μελέτη Βρεφονηπιακού Σταθμού …..», καθόσον οι ανωτέρω υπηρεσίες εντάσσονται εννοιολογικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2β΄ του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 85/2005), καθόσον προσιδιάζουν σε «υπηρεσίες αρχιτέκτονα, υπηρεσίες μηχανικού και ολοκληρωμένες υπηρεσίες μηχανικού», «υπηρεσίες πολεοδομικού σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής τοπίου» και «συναφείς υπηρεσίες παροχής επιστημονικών και τεχνικών συμβουλών» και συνεπώς μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία διαγωνισμού του ν. 3316/2005 και συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται με τον ίδιο νόμο για την εξαιρετική προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ : Μη νόμιμη καταβολή χρηματικού εντάλματος σε εταιρεία ως αμοιβή της για την εκτέλεση των εργασιών με τίτλο «Υποστηρικτικές εργασίες ενεργειακής μελέτης του έργου «…».. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εκτέλεση των ανατεθεισών εργασιών, όπως αυτές περιγράφονται στην οικεία τεχνική έκθεση, σκοπό είχε την υποστήριξη της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου για την υποβολή πλήρους ενεργειακής μελέτης του έργου «…….», στο πλαίσιο των εργασιών σύνταξης πλήρους φακέλου, προκειμένου το έργο να ενταχθεί και να χρηματοδοτηθεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2007 - 2013”.Με την δε από 9.5.2012 σύμβαση, οι συμβαλλόμενοι απέβλεψαν στην παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών από πρόσωπο με εξειδικευμένες γνώσεις, τις οποίες δεν διέθετε το προσωπικό της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου. Με βάση τα παραπάνω, οι ανωτέρω υπηρεσίες εντάσσονται εννοιολογικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2β΄ του ν. 3316/2005 και όχι στις λοιπές υπηρεσίες που διενεργούνται κατ’ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων περί προμηθειών. Ως εκ τούτου, για την ανάθεση των ανωτέρω υπηρεσιών έπρεπε να εφαρμοσθούν οι διατάξεις του ν. 3316/2005, οι οποίες, ως ειδικές, κατισχύουν, κατά ρητή πρόβλεψη του νόμου αυτού (άρθρο 46 παρ. 2 περ. ε΄ του ν.3316/2005) των γενικών διατάξεων του άρθρου 83 του ν. 2362/1995, ενώ θέτουν, όπως ήδη εκτέθηκε, αυστηρές προϋποθέσεις και όρους για την απευθείας ανάθεση υπηρεσιών (άρθρο 10 του ν. 3316/2005), οι οποίες δεν προκύπτει ότι συντρέχουν στην προκειμένη περίπτωση. Σύμφωνα, επομένως, με όσα έγιναν δεκτά στη σκ. III, της παρούσας πράξης μη νομίμως, ο Δήμος … προέβη στην ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης), το γεγονός δε ότι η αξία τους ήταν κατώτερη των 15.000,00 ευρώ δεν νομιμοποιεί την απευθείας ανάθεσή τους, δεδομένου ότι, ακόμα και στην περίπτωση αυτή, απαιτείται η συνδρομή λόγων κατεπείγοντος για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, που εν προκειμένω ούτε επικαλέστηκε ο Δήμος ούτε προκύπτει ότι συνέτρεχαν, αλλά και η τήρηση των λοιπών όρων που θέτουν οι διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 2 περ. στ΄, 4 και 5 του ν. 3316/2005 (υποβολή προσφορών εκ μέρους τριών τουλάχιστον υποψηφίων αναδόχων, προηγούμενη γνωμοδότηση του αρμοδίου Τεχνικού Συμβουλίου, αναγγελία στην ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε.). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, δεν είναι νόμιμη

Η διαδικασία επιλογής αναδόχου των υπηρεσιών υποβοήθησης της τεχνικής υπηρεσίας του Νοσοκομείου στη σύνταξη μελετών, στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης και τη σύνταξη των σχεδίων και των τευχών δημοπράτησης έργου (νέου κτιρίου διοίκησης) δεν είναι νόμιμη, καθόσον διενεργήθηκε βάσει των διατάξεων που διέπουν τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου υπηρεσιών και όχι βάσει των περί μελετών διατάξεων του ν.3316/2005, καθόσον η παροχή της αναδόχου συνίστατο στην προσφορά εξειδικευμένων γνώσεων και εμπειρίας και όχι στην επίτευξη ενός αποτελέσματος ως αντικείμενο συγκεκριμένης δραστηριότητας, γεγονός που την εντάσσει εννοιολογικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ.2β του ως άνω νόμου (3316/2005) και όχι στις λοιπές υπηρεσίες που διενεργούνται κατ’ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων περί προμηθειών. Συγγνωστή πλάνη με την 145/2012 Τμ.4

Δημοσίευση του ν.3316/2005 «Ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις»-ΕΓΚ.9/2005

Νομική κάλυψη συνταξιούχου τεχνικού υπαλλήλου.Μπορεί να εκδοθεί απόφαση του αρμοδίου οργάνου περί παροχής νομικής κάλυψης, κατά τη διάταξη του άρθρου 42 παρ. 1 του Ν 3316/2005, για τεχνικούς υπαλλήλους που υπέπεσαν κατά την εκτέλεση των υπαλληλικών τους καθηκόντων σε πράξεις ή παραλείψεις, οι οποίες επέσυραν την ποινική τους δίωξη, ακόμα και αν κατά τον χρόνο της ποινικής δίωξης ή της υποβολής της αίτησης για τη νομική κάλυψη έχουν συνταξιοδοτηθεί.