Μη νόμιμες οι δαπάνες για την εξόφληση 5ου και 6ου λογαριασμού έργου, καθόσον αφορούν και σε πληρωμή πρόσθετων εργασιών, καθώς και του κονδυλίου αναθεώρησης αυτών, οι οποίες εκτελέστηκαν δυνάμει συμπληρωματικής σύμβασης, που εγκρίθηκε και υπογράφηκε μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας περάτωσης του έργου και της νομίμως χορηγηθείσας παράτασης αυτής, η δε παράταση της προθεσμίας που χορηγήθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο μετά τη λήξη της συμβατικής, κατά τα ανωτέρω, προθεσμίας, δεν συνιστά όντως παράταση αυτής, αλλά χορήγηση νέας προθεσμίας, η οποία όμως δεν προβλέπεται από τις διατάξεις περί δημοσίων έργων (ν. 1418/1984, ν.3212/2003, π.δ.334/2000, π.δ.609/1985).

Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι για την πραγματοποίηση νέων έργων που έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον και έχουν καταταγεί σε μία από τις κατηγορίες που προβλέπονται στο Νόμο, απαιτείται προηγούμενη, δηλαδή προ της ενάρξεως πραγματοποιήσεως του έργου, έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Ως έναρξη πραγματοποιήσεως του έργου θεωρείται όχι μόνον η υλική ενέργεια αυτού, αλλά και η έκδοση οποιασδήποτε διοικητικής πράξεως, η οποία αποτελεί προϋπόθεση της ενάρξεως κατασκευής του, ως η προκήρυξη (πρβλ. ΣτΕ 149/2000) ή η οικεία κατακυρωτική απόφαση. Κατά συνέπεια η παράλειψη εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων προ της εγκρίσεως του αποτελέσματος της δημοπρασίας συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, καθισταμένης ούτως μη νόμιμης της αποφάσεως αναθέσεως εκτελέσεως του έργου (Πράξη VI Τμήματος 33/2007, Απόφαση VI Τμήματος 2515/2009 και Ολ. ΣτΕ 526/2003, ΣτΕ 2472/2009, ΣτΕ 149/2000). Τούτο δε καθόσον τα αρμόδια διοικητικά όργανα εκτιμώντας τις συνέπειες που μπορεί να έχει ένα νέο έργο στο περιβάλλον δεν πρέπει να επηρεάζονται από τα τεχνικά δεδομένα του υπό εκτέλεση έργου, αλλ’ αντιθέτως οι όροι του διαγωνισμού οφείλουν να προσαρμόζονται σε προϋφιστάμενους (και ήδη εγκριθέντες) περιβαλλοντικούς όρους. Περαιτέρω η απόφαση εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων δύναται να έχει ορισμένη χρονική διάρκεια, μετά το πέρας της οποίας δύναται να αναθεωρηθεί χωρίς ουσιώδεις τροποποιήσεις, εκτεινομένης ούτω της διάρκειας των αρχικών όρων σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα του αρχικώς προσδιορισθέντος. Απλή αναθεώρηση της εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων είναι επιτρεπτή πριν από τη λήξη ισχύος αυτών ή εντός ευλόγου χρόνου από τη λήξη τους. Αν παρέλθει ικανό χρονικό διάστημα (πέραν του ευλόγου) από τη λήξη ισχύος της αρχικής αδειοδοτήσεως απαιτείται να τηρηθεί εξαρχής η διαδικασία εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων (Απόφαση VI Τμήματος 2013/2010, ΣτΕ 297/2009, 3428/2004). Εκ τούτων παρέπεται ότι εάν κατά την έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας υπάρχουν εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι, η ισχύς των οποίων παύει κατά το ενδιάμεσο χρονικό διάστημα και πριν από την έκδοση της κατακυρωτικής αποφάσεως, η απλή αναθεώρηση αυτών, μετά την κατακύρωση του αποτελέσματος, αίρει (θεραπεύει) την πλημμέλεια της μη υπάρξεως αυτών κατά το χρόνο της κατακυρώσεως υπό την προϋπόθεση ότι η απόφαση αναθεωρήσεως εξεδόθη εντός ευλόγου χρόνου από της λήξεως των αρχικώς εγκριθέντων περιβαλλοντικών όρων και δεν επέρχονται ουσιώδεις μεταβολές στους αρχικών εγκριθέντες όρους σε σχέση με τις επιπτώσεις του έργου στο περιβάλλον. Τούτο δε καθόσον η ανάγκη της προϋπάρξεως (πριν την έναρξη της διαδικασίας του διαγωνισμού) περιβαλλοντικών όρων, προκειμένου τα αρμόδια διοικητικά όργανα να εκτιμούν τις επιπτώσεις κάθε έργου στο περιβάλλον, χωρίς να έχει δημιουργηθεί οποιαδήποτε νομική ή πραγματική κατάσταση (Ολ. ΣτΕ 526/2003, ΣτΕ 2472/2009), δεν θίγεται διότι οι περιβαλλοντικοί όροι έχουν εγκριθεί πριν από τη δημοπράτηση του έργου και η εντός ευλόγου χρόνου ανανέωση αυτών, ισοδυναμεί με απλή παράταση της ισχύος τους, η οποία, ως εκ της φύσεώς της, αναδράμει στο χρόνο λήξεως των αρχικών όρων και καλύπτει το χρονικό διάστημα από την εκπνοή τους έως το χρονικό σημείο που προβλέπεται στην ανανέωση. Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα είχε ως αποτέλεσμα την υποχρέωση της Διοίκησης να ανακαλέσει την κατακυρωτική απόφαση και να εκδώσει (εφόσον δεν υφίστανται πλημμέλειες στη διαδικασία του διαγωνισμού) νέα, ομοίου περιεχομένου, η οποία απλώς θα έπεται του χρόνου αναθεωρήσεως της εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, με μόνη κατ’ ουσίαν συνέπεια την καθυστέρηση της διαδικασίας ολοκληρώσεως του διαγωνισμού (πρβλ. ΣτΕ 149/2000). Τέλος, το εύλογο του μεσολαβούντος, μεταξύ της παύσης ισχύος των αρχικώς εγκριθέντων περιβαλλοντικών όρων και της αναθεωρήσεως αυτών, χρονικού διαστήματος, κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση με βάση τα πραγματικά δεδομένα κάθε διαγωνισμού.

Συμπληρωματική σύμβαση έργου....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:α) Μη νομίμως εκδόθηκε η αρ.ΑΔΕ 4940/12.10.2016 απόφαση, με την οποία παρατάθηκε η προθεσμία περατώσεως του έργου μέχρι τις 26.4.2017, αφού η απόφαση αυτή εκδόθηκε μετά την εκπνοή της συμβατικής προθεσμίας, η οποία, κατόπιν νομίμου παρατάσεως αυτής, έληξε στις 18.7.2016. Σύμφωνα, δε, με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη ΙV, δεν είναι νόμιμη η παράταση που χορηγείται μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας, καθόσον συνιστά χορήγηση νέας προθεσμίας, η οποία δεν προβλέπεται και δεν ρυθμίζεται από τις διατάξεις του Κ.Δ.Ε. (πρβλ. Αποφ. Τμ. Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης 3208, 3053/2011, VI Τμ. 4606/2014, 2496, 1507/2012).(...)Kατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύναψη της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως του έργου «Κάθετος Άξονας ... – Ν. ... – ...: Βελτίωση – Διαπλάτυνση τμήματος Ν. .... από χ.θ. 0+000 έως χ.θ. 4+200 (58.4.1.)» δεν είναι νόμιμη και για τον λόγο αυτό κωλύεται η υπογραφή της.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η ανάθεση του ανωτέρω έργου με την εξαιρετική διαδικασία του διαγωνισμού μεταξύ περιορισμένου αριθμού εργοληπτικών επιχειρήσεων, δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία. Και τούτο διότι ανεξαρτήτως της ανάγκης εκτέλεσης μεγάλης έκτασης εργασιών επισκευής – ενίσχυσης και αναβάθμισής γυμναστηρίου αυτού, που ανέκυψαν μετά το σεισμό της 8.6.2008, δεν διαπιστώνεται η συνδρομή συγκεκριμένων περιστατικών, εξαιτίας των οποίων απειλείται με βεβαιότητα η επέλευση σοβαρού κινδύνου, η αποτροπή του οποίου επιβάλλει την άμεση έναρξη εκτέλεσης του έργου και τη σύντομη αποπεράτωσή του. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου, δεν προκύπτει συγκεκριμένος λόγος αδυναμίας τήρησης εξαρχής των προθεσμιών που απαιτούνται για τη διενέργεια ανοικτής δημοπρασίας, με δεδομένο μάλιστα ότι η μελέτη του έργου εγκρίθηκε στις 29.11.2008, η κατάρτιση των όρων της σχετικής διακήρυξης δημοπράτησής του έλαβε χώρα στις 2.2.2009, η ανακήρυξη αναδόχου στις 9.3.2009, η υπογραφή της σχετικής σύμβασης στις 6.4.2009, η δε προθεσμία αποπεράτωσης αυτού ορίστηκε αρχικώς σε τέσσερεις μήνες από την υπογραφή της σύμβασης (ήτοι στις 6.8.2009), παρατάθηκε δε εν συνεχεία, με την 58/23.2.2010 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ....., έως τις 30.4.2010, ενώ στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται και η από 22.4.2010 αίτηση της αναδόχου για νέα παράταση έως τις 30.9.2010, επί της οποίας έχει εκδοθεί η 12614/8.6.2010 θετική πρόταση της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου ....., ενώ δεν προκύπτει ότι έχει εκδοθεί σχετική εγκριτική απόφαση. Εξάλλου, αν και από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι οι περιλαμβανόμενες στον 1ο και 2ο λογαριασμό εργασίες αφορούν σε εργασίες που εκτελέσθηκαν μετά τη λήξη της αρχικής προθεσμίας περαίωσης του έργου, σημειώνεται ότι οι από 6.8.2009 και 21.10.2009 αιτήσεις της αναδόχου για παράταση της προθεσμίας περαίωσης του έργου, έως τις 31.10.2009 και 31.12.2009, αντίστοιχα, δεν εγκρίθηκαν από το Δημοτικό Συμβούλιο ..... και ως εκ τούτου, η βάσει αυτών παράταση της προθεσμίας αυτής δεν ήταν νόμιμη. Εξάλλου, η χορηγηθείσα παράταση, με την 58/23.2.2010 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ....., κατόπιν της 22.12.2009 αιτήσεως της αναδόχου, έως τις 30.4.2010, που έλαβε χώρα μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας περάτωσης του έργου και της νομίμως, κατά τα ανωτέρω, παράτασης αυτής, δεν συνιστά όντως παράταση αυτής, αλλά χορήγηση νέας προθεσμίας, η οποία δεν προβλέπεται από τις διατάξεις περί δημοσίων έργων και, είναι ως εκ τούτου, μη νόμιμη.

Δικαιώματα προαιρέσεως στο δίκαιο των προμηθειών και προσδιορισμός ποσότητας των υπό προμήθεια ειδών, τόσο στην διακήρυξη του διαγωνισμού προμηθειών, όσο στην κατακυρωτική απόφαση και στην σύμβαση.Α) Το δικαίωμα προαιρέσεως του άρθρου 21 του Π.Δ/τος 118/2007, το οποίο, προκειμένου να ασκηθεί, πρέπει να προβλέπεται στην διακήρυξη του διαγωνισμού διαφοροποιείται από τα υπόλοιπα δικαιώματα προαιρέσεως, κατά τον χρόνο ασκήσεώς του, καθόσον τούτο δύναται να ασκηθεί μόνο κατά την κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και όχι μεταγενεστέρως, ενώ τα υπόλοιπα δικαιώματα προαιρέσεως τα οποία πρέπει να προβλέπονται τόσο στη διακήρυξη, όσο στην κατακυρωτική απόφαση και την σύμβαση που ακολουθεί, δύνανται να ασκηθούν κατά την διάρκεια ή μετά την λήξη της συμβάσεως προμηθείας, αναλόγως της συμφωνίας (σύμφωνο προαιρέσεως) και εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος.  Β) Σύμφωνα με τις διατάξεις των Π.Δ/των 60/2007 και 118/2007, αλλά και κατά τα γενόμενα, παγίως, δεκτά από την νομολογία του Σ.τ.Ε. και του Ε.Σ., οι αναθέτουσες αρχές οφείλουν να προσδιορίζουν, επακριβώς, τόσο στην διακήρυξη του διαγωνισμού προμηθείας, όσο στην κατακυρωτική απόφαση  και την σύμβαση, τις ποσότητες των υπό προμήθεια ειδών, στις περιπτώσεις δε που τα ανωτέρω είδη υποδιαιρούνται σε διάφορες υποκατηγορίες, τότε θα πρέπει να προσδιορίζουν τις ποσότητες κάθε υποκατηγορίας, τουλάχιστον, κατά προσέγγιση.  Γ) Εάν προβλεφθεί στην διακήρυξη δικαίωμα προαιρέσεως, το οποίο θα ασκηθεί μετά την κατακύρωση, δηλαδή είτε κατά την διάρκεια εκτελέσεως της συμβάσεως είτε μετά την λήξη αυτής, τούτο είναι μεν κατά νόμο επιτρεπτό, κατά τις προαναφερθείσες διατάξεις και την νομολογία του Σ.τ.Ε. και του Ε.Σ.,  πλην όμως, δεν δύναται να υπερβεί ως προς την επαύξηση της ποσότητας των υπό προμήθεια ειδών, τα προβλεπόμενα ανώτερα ποσοστά του άρθρου 21 του Π.Δ/τος 118/2007.  Δ) Η ανωτέρω υποχρέωση των αναθετουσών αρχών να προσδιορίζουν, επακριβώς, τις ποσότητες των υπό προμήθεια ειδών στην διακήρυξη του διαγωνισμού, την κατακυρωτική απόφαση και την σύμβαση, δεν αναιρείται

Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι συμπληρωματικές εργασίες δημόσιου έργου νομίμως εκτελούνται μετά την έγκριση και υπογραφή σχετικής συμπληρωματικής σύμβασης μόνο εφόσον δεν έχει ακόμη εξαντληθεί η συμβατική προθεσμία περάτωσης του έργου ή η νόμιμη παράταση αυτής. Εξάλλου, η σύνταξη Α.Π.Ε. και Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε. προηγείται της εκτέλεσης των υπερσυμβατικών ή νέων εργασιών, με εξαίρεση τις πρόσθετες εργασίες του άρθρου 44 του π.δ/τος 609/1985, που εκτελούνται πριν από τη σύνταξη Α.Π.Ε. κατόπιν έγγραφης εντολής της υπηρεσίας ή σε επείγουσες περιπτώσεις, κατόπιν προφορικής εντολής στον τόπο του έργου, που καταχωρείται στο ημερολόγιο του έργου. Παράταση της προθεσμίας χορηγηθείσα μετά τη λήξη της αρχικής ή της νόμιμα παραταθείσης προθεσμίας δεν αποτελεί όντως παράταση αυτής (εφόσον λαμβάνει χώρα μετά την εκπνοή της και πέραν από την καταληκτική ημερομηνία της), αλλά χορήγηση νέας προθεσμίας, η οποία όμως δεν προβλέπεται από τις προαναφερθείσες διατάξεις. Κατά συνέπεια, δαπάνες που αφορούν σε υπερσυμβατικές εργασίες δημόσιου έργου, δηλαδή αυξημένες ποσότητες ή νέες εργασίες σε σχέση με τις συμβατικές, που έχουν εκτελεστεί κατά παράβαση των ως άνω διατάξεων, δηλαδή πριν από την εμπρόθεσμη σύνταξη και έγκριση Α.Π.Ε. και μετά την εκπνοή της συμβατικής προθεσμίας εκτέλεσης του έργου ή των νόμιμα χορηγηθεισών παρατάσεων αυτής, δεν είναι νόμιμες. Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα οδηγούσε σε αποδοχή της δυνατότητας καταστρατηγήσεων των σχετικών περί προθεσμιών διατάξεων, η τήρηση των οποίων, υπαγορεύεται από λόγους δημόσιας τάξεως, εφόσον συνδέονται άμεσα με το δημόσιο συμφέρον ολοκλήρωσης του έργου και παράδοσης του έγκαιρα προς θεραπεία δημόσιου σκοπού (βλ. Πράξεις VΙΙ Τμ. 19, 86, 168, 362/2006, 79, 252/2007, 75/2009).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:α) Μη νομίμως εκδόθηκε η αρ. ΑΔΕ 4940/12.10.2016 απόφαση, με την οποία παρατάθηκε η προθεσμία περατώσεως του έργου μέχρι τις 26.4.2017, αφού η απόφαση αυτή εκδόθηκε μετά την εκπνοή της συμβατικής προθεσμίας, η οποία, κατόπιν νομίμου παρατάσεως αυτής, έληξε στις 18.7.2016.Σύμφωνα, δε, με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη ΙV, δεν είναι νόμιμη η παράταση που χορηγείται μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας, καθόσον συνιστά χορήγηση νέας προθεσμίας, η οποία δεν προβλέπεται και δεν ρυθμίζεται από τις διατάξεις του Κ.Δ.Ε.β) Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εργασίες για τις οποίες προβλέπεται πρόσθετη αμοιβή της αναδόχου περιλαμβάνονταν στο αντικείμενο της αρχικής συμβάσεως και ως εκ τούτου δεν δύνανται να χαρακτηρισθούν ως πρόσθετες ή υπερσυμβατικές ή εργασίες που εκτελούνται με διαφορετικό τρόπο από τον προβλεπόμενο στη σύμβαση, ώστε να δικαιολογείται η σύναψη συμπληρωματικής συμβάσεως για την εκτέλεσή τους.(..)Kατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύναψη της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως του έργου «Κάθετος Άξονας … Οδού … – … – ..: Βελτίωση – Διαπλάτυνση τμήματος … – … από χ.θ. 0+000 έως χ.θ. 4+200 (58.4.1.)» δεν είναι νόμιμη και για τον λόγο αυτό κωλύεται η υπογραφή της.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε δύο επιμέρους έργα με το χαρακτηρισμό αυτών ως αυτοτελών έργων, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, δεδομένου ότι αν και ο προϋπολογισμός καθενός από τα δύο έργα χωρίς Φ.Π.Α. δεν υπερβαίνει το ποσό που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις ως όριο για την απευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση, πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης υπερβαίνει το ποσό αυτό (10.271,46 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.).  Περαιτέρω, από την απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής για την ανάθεση του α΄ έργου δεν προκύπτει η συνδρομή αλλά ούτε και η επίκληση σοβαρού επικείμενου κινδύνου ή επείγουσας ανάγκης, εξαιτίας απρόβλεπτων καταστάσεων, που να δικαιολογεί την απόκλιση από τη διαδικασία του τακτικού διαγωνισμού.(...)η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου … δαπάνη δεν είναι νόμιμη

Δαπάνη εξόφλησης 1ου λογαριασμού του έργου «Διάνοιξη αγροτικού δρόμου». Νόμιμη η κατάτμηση δημοτικών έργων, όταν παρουσιάζουν μεταξύ τους αυτοτέλεια. Νόμιμη η απευθείας ανάθεση, όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του έργου, δεν υπερβαίνει το όριο που τίθεται με την ΕΔ2α/04/40/ΕΝ294/1986 απόφαση του ΥΠΕΧ?ΔΕ Νόμιμη η απευθείας ανάθεση με απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής (άρθρο 31 παρ. 9 του ν.3731/2008).

Δημόσια έργα.Βελτίωση προσφοράς.(...) Συνεπώς, η, μετά το πέρας της διαγωνιστικής διαδικασίας, τροποποίηση των όρων που περιέχονται στα συμβατικά τεύχη, με την κατακυρωτική απόφαση ή το ιδιωτικό συμφωνητικό, θα είχε ως αποτέλεσμα την αλλοίωση των όρων του διαγωνισμού και θα συνεπαγόταν την παραβίαση των αρχών της διαφάνειας    και της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων (πρβλ. απόφ. ΔΕΚ της 29.4.2004 στην υπόθ. 496/1999, σκ. 82). Υπό το πρίσμα αυτό θα πρέπει να ερμηνευθούν και οι διατάξεις του ν. 3669/2008 - οι οποίες, πάντως, σιωπούν ως προς το ζήτημα της δυνατότητας βελτιώσεων της προσφοράς και έγκρισης των βελτιώσεων αυτών με την κατακυρωτική απόφαση- και, συνεπώς, θα πρέπει να γίνει δεκτό ότι δυνατότητα τροποποίησης –έστω και υπό τη μορφή βελτιώσεων της προσφοράς του αναδόχου, που φαίνονται καταρχήν επωφελείς για τα συμφέροντα της αναθέτουσας αρχής- των όρων που περιέχονται στα συμβατικά τεύχη, με την κατακυρωτική απόφαση ή το ιδιωτικό συμφωνητικό, δεν παρέχεται εκ του νόμου. Η ερμηνεία αυτή ενισχύεται και από το γεγονός ότι η δυνατότητα βελτιώσεων της προσφοράς και η αντίστοιχη δυνατότητα έγκρισης τέτοιων βελτιώσεων από την αναθέτουσα αρχή, που προβλεπόταν από τις σχετικές διατάξεις στην αρχική τους μορφή (άρθρο 24 παρ. 1 του π.δ. 609/1985, ΦΕΚ Α΄ 223), περιορίστηκε, στη συνέχεια, (με το άρθρο 13 του π.δ. 218/1999, ΦΕΚ Α΄ 187), μόνο στις περιπτώσεις ανάθεσης της σύμβασης με διαπραγμάτευση (απευθείας ανάθεση), εν τέλει δε καταργήθηκε (δεν επαναλήφθηκε) με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 3263/2004 (ΦΕΚ Α΄ 179). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, είναι μη νόμιμη η κατακυρωτική των αποτελεσμάτων διαγωνισμού δημοσίου έργου απόφαση, με την οποία εγκρίνεται βελτιωμένη η αρχική προσφορά του αναδόχου, Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις (υπό II), το Κλιμάκιο κρίνει ότι αβασίμως υποστηρίζει η Επίτροπος ότι, ενόψει των παρατηρήσεων της Επιτροπής του διαγωνισμού, όπως αυτές διατυπώθηκαν στα από 27.5.2014 και 3.6.2014 πρακτικά της, η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου ..... έπρεπε να μη εγκρίνει  το αποτέλεσμα των επίμαχων διαγωνισμών, διότι, όπως εκτέθηκε ανωτέρω, η ακύρωση του διαγωνισμού αποτελεί ευχέρεια και όχι υποχρέωση του οργάνου αυτού. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εκτέλεση επιπλέον εργασιών από τις προβλεπόμενες στα συμβατικά τεύχη, ήτοι η κατασκευή επιπλέον 300 m2 ασφαλτοτάπητα στους δρόμους, που επρόκειτο να εκτελεσθούν τα έργα «Συντήρηση - ασφαλτόστρωση οδού προς παραλία .....» και «Ασφαλτόστρωση οδών οικισμού .....», συνιστά βελτίωση των αντίστοιχων προσφορών του αναδόχου, οι οποίες μη νομίμως εγκρίθηκαν με τις 74 και 75/4.8.2014 αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής, με τις οποίες κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα των οικείων διαγωνισμών, είναι δε μη νόμιμες και οι βάσει των αποφάσεων αυτών συναφθείσες συμβάσεις.