Εκτέλεση εργασιών διαμόρφωσης και συντήρησης κήπων:Με τα δεδομένα αυτά, νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο οι επίμαχες εργασίες, καθόσον, ναι μεν το αντικείμενο της σύμβασης δεν είναι εξειδικευμένης φύσης και εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Τμήματος Περιβάλλοντος και Πρασίνου της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, Καθαριότητας και Ανακύκλωσης, ωστόσο στη συγκεκριμένη περίπτωση προκύπτει αντικειμενική αδυναμία εκτέλεσης της εν λόγω υπηρεσίας από το υπηρετούν προσωπικό, δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από το έγγραφο επανυποβολής του Δήμου, οι τρεις υπάλληλοι συναφούς ειδικότητας δεν επαρκούν για τη διαμόρφωση και συντήρηση των εκτεταμένων χώρων πρασίνου που διαθέτει ο Δήμος ....., ενώ ταυτόχρονα ο Δήμος δεν διαθέτει και το απαιτούμενο κοπτικό μηχάνημα. Περαιτέρω, το κόστος δαπάνης των εργασιών προκύπτει, εν προκειμένω, επαρκώς καθόσον στον ενδεικτικό προϋπολογισμό της οικείας μελέτης αναφέρεται το κόστος ανά επιφάνεια στρέμματος (15 ευρώ), η οποία ανέρχεται, σύμφωνα με το ημερολόγιο συντήρησης κοινοχρήστων χώρων πρασίνου, σε 468 στρέμματα, λαμβανομένου υπόψη ότι ο Δήμος ..... έχει εκτεταμένο δίκτυο χώρων πρασίνου, με συνέπεια την ανάγκη παρέμβασης σε πολλά διαφορετικά σημεία και ότι, σύμφωνα με την οικεία τεχνική έκθεση η ανάδοχος υποχρεούται και σε έκτακτες επεμβάσεις σε οποιοδήποτε χώρο πρασίνου όταν και όποτε της δοθεί εντολή από την Υπηρεσία.

Με τα δεδομένα αυτά οι επίμαχες εργασίες, πράγματι αφορούν στην συντήρηση, εγκατάσταση, ανακαίνιση και επέκταση ακόμη και με νέες κατασκευές των υφισταμένων Η/Μ εγκαταστάσεων των κτιριακών υποδομών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ακόμη και στις περιπτώσεις που τα υλικά και μηχανήματα, των οποίων γίνεται προμήθεια, συναρμόζονται στο κτήριο κατά τρόπο ώστε να καθίστανται συστατικά αυτού (π.χ. τοποθέτηση πινάκων, εγκατάσταση συστήματος πυρανίχνευσης και συναγερμού, εγκατάσταση κεντρικής κλιματιστικής μονάδας), σε καμία περίπτωση δεν προκύπτει, ούτε άλλωστε και το Πανεπιστήμιο Πειραιώς ισχυρίζεται, ότι οι εκτελούμενες εργασίες ή έστω κάποιο τμήμα αυτών απαιτούν για την ολοκλήρωσή τους ειδικές τεχνικές γνώσεις, αφού πρόκειται για συνήθεις ηλεκτρολογικές ή λοιπές (υδραυλικές ή μηχανολογικές) εργασίες και για την ορθή εκτέλεσή τους αρκεί, με βάση και τα διδάγματα της κοινής πείρας, η ανάθεσή τους σε επαγγελματίες που διαθέτουν τη σχετική εμπειρία. Επομένως, το αντικείμενο της σύμβασης δεν συνιστά δημόσιο έργο αλλά προμήθεια υλικών και ανάθεση εργασιών και η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά σε γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος δεν παρίσταται νόμιμη.

Εργασίες αποξήλωσης οργάνων από παιδικές χαρές και νηπιαγωγεία:...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, μη νομίμως, ήτοι κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας, ανατέθηκαν στον ως άνω ανάδοχο οι ελεγχόμενες εργασίες αποξήλωσης οργάνων, καθώς αυτές, όπως βασίμως προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος, εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του Δήμου ... και συγκεκριμένα του υπηρετούντος προσωπικού στα Τµήµατα Κτιριακών Έργων και Υπαίθριων Χώρων και Συντήρησης και Αυτεπιστασίας, όπως άλλωστε αναφέρει και ο ίδιος ο Δήμος στο από 9.11.2016 έγγραφο του Τµήµατος Κτιριακών Έργων και Υπαίθριων Χώρων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του. Περαιτέρω, ο Δήμος ..., στο ως άνω από 9.11.2016 έγγραφό του, ισχυρίζεται τόσο ότι το υπηρετούν προσωπικό του Τµήματος Συντήρησης και Αυτεπιστασίας δεν επαρκεί για την εκτέλεση των ελεγχόμενων εργασιών, όσο και ότι οι εργασίες αυτές απαιτούν μηχανήματα που η Υπηρεσία δεν διαθέτει (σφύρα, γερανό κ.λπ.). Συναφώς, ο Δήμος ισχυρίζεται ότι η συντήρηση του αγροτικού δικτύου απασχολεί καθημερινά όλα σχεδόν τα μηχανήματα και τους χειριστές τους, καθώς και ότι στις επίμαχες ειδικότητες υπηρετούσε ένας μόνιμος υπάλληλος ΔΕ χειριστής μηχανημάτων έργου ενώ με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου υπηρετούσαν ένας ΔΕ χειριστής μηχανημάτων έργου, δύο ΔΕ χειριστές γκρέιντερ και ένας ΔΕ χειριστής μηχανήματος JCB (εκσκαφέα-φορτωτή), ενώ τα μηχανήματα που διαθέτει το Τμήμα Συντήρησης και Αυτεπιστασίας χρησιμοποιούνται καθημερινά στην αγροτική οδοποιία, το δε ανωτέρω Τμήμα καλύπτει και τη συντήρηση όλων των δημοτικών κτιρίων, των σχολείων και του αστικού οδικού δικτύου. Οι ανωτέρω, όμως, ισχυρισμοί του Δήμου προβάλλονται αορίστως άλλως αναποδείκτως, καθώς δεν προσδιορίζονται με συγκεκριμένα στοιχεία, ως προς τον τόπο και τον χρόνο, οι ως άνω δραστηριότητες ούτε καθορίζεται επακριβώς ο αριθμός και η ειδικότητα των υπαλλήλων που απασχολούνταν σε αυτές κατά τον κρίσιμο χρόνο.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή αμοιβής για την «Επισκευή τοπικών αστοχιών σκυροδέματος για τη συντήρηση των όψεων του 13ου Δημοτικού Σχολείου ..». (...) Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη, η οποία αφορά σε εργασίες προϋπολογισμού μικρότερου των 5.869,41 ευρώ και εξοφλείται μετά την περαίωση των εργασιών αυτών, είναι νόμιμη και κανονική, καθόσον επισυνάπτονται, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 15 παρ. 4 του π.δ. 171/1978, αφενός βεβαίωση ότι ο ανάδοχος ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του και αφετέρου βεβαίωση καλής εκτέλεσης των εργασιών. Δεν ασκεί δε επιρροή το ότι η επιτροπή βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των σχετικών έργων ορίστηκε μετά την περαίωση των εργασιών, ούτε απαιτείται η υποβολή λογαριασμού (πιστοποίησης).

Εκτέλεση εργασιών συντήρησης κτηρίων:..Με τα δεδομένα αυτά, η επίμαχη δαπάνη δεν είναι νόμιμη ούτε κανονική, διότι α) η χρήση του κτηρίου του δημοτικού ωδείου … παραχωρήθηκε στον Οργανισμό σε χρόνο μεταγενέστερο της εκτέλεσης των εργασιών, β) η χρήση του κτηρίου του φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους … δεν έχει παραχωρηθεί καν στον Οργανισμό, γ) οι εργασίες που αφορούν σε έλεγχο λειτουργίας και συντήρηση κλιματιστικών μονάδων έπρεπε να βαρύνουν τον ΚΑΕ 10.6264.02 («Συντήρηση και επισκευή κλιματισμού») και όχι τον ΚΑΕ 10.6261.01 («Συντήρηση κτηρίων») και δ) από την οικεία βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ποιες ακριβώς εργασίες εκτελέστηκαν και παραλήφθηκαν.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ. Με τα δεδομένα αυτά, το αντικείμενο των ελεγχόμενων συμβάσεων είναι ομοειδές, δεδομένου ότι συνίσταται σε εργασίες κατ’ εξοχήν υδραυλικές, ήτοι συντήρησης και επισκευής δικτύων και αγωγών, που εκτελέστηκαν από αναδόχους της ίδιας ειδικότητας (υδραυλικούς), κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και εντός της ίδιας Δημοτικής Ενότητας. Και τούτο ανεξαρτήτως ότι η μία σύμβαση αφορά εργασίες στο δίκτυο ύδρευσης και η άλλη στο δίκτυο άρδευσης, διότι η εν λόγω διάκριση δεν καθιστά τις συμβάσεις διαφορετικές, ούτε απαιτεί κάποια περαιτέρω εξειδίκευση, δεδομένου ότι πρόκειται για εργασίες που αποσκοπούν στο ίδιο αποτέλεσμα που συνίσταται στην αντιμετώπιση των βλαβών των δικτύων και στη σωστή λειτουργία αυτών. Κατά συνέπεια, οι επίμαχες συμβάσεις αποτελούν προϊόν μη νόμιμης κατάτμησης, καθόσον η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτών υπερβαίνει το όριο των 20.000,00 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, και ως εκ τούτου έπρεπε να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός. Ωστόσο, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά ενόψει του ότι οι επίμαχες εργασίες είναι μεν ομοειδείς, αφορούν όμως  η μεν στη συντήρηση δικτύου ύδρευσης, η δε στη συντήρηση δικτύου άρδευσης, αποβλέποντας σε διαφορετικούς σκοπούς, συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να ανατεθούν ξεχωριστά. (συγγνωστή πλάνη)

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού :Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι νόμιμη, διότι οι προαναφερόμενες συμβάσεις δεν αφορούν σε εκτέλεση ομοειδών εργασιών, οι οποίες μη νομίμως επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας στην ίδια ανάδοχο. Συγκεκριμένα, από τις τεχνικές εκθέσεις των προς ανάθεση υπηρεσιών προκύπτει ότι η από 17.2.2016 σύμβαση αφορά πρωτίστως στην εκτέλεση όλων εκείνων των εργασιών που απαιτούνται για τη συντήρηση του χλοοτάπητα και μόνον των γηπέδων ποδοσφαίρου του ν.π.δ.δ., δηλαδή αφορά πρωτίστως σε εργασίες πρασίνου και δευτερευόντως σε εργασίες καθαριότητας των εσωτερικών χώρων, οι οποίες, μάλιστα, δεν προβλέπονται σε τακτική βάση αλλά συνδέονται με την προηγούμενη ύπαρξη προπόνησης ή αγώνα ή κάποιας εκδήλωσης. Για το λόγο δε αυτό και η σχετική τεχνική έκθεση συντάχθηκε από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος του Δήμου ........., η οποία  είναι  σε  θέση  να  γνωρίζει  τις  απαραίτητες  εργασίες  που  πρέπει  να γίνονται στους χλοοτάπητες των γηπέδων ποδοσφαίρου. Αντίθετα οι ελεγχόμενες εργασίες αφορούν σε εργασίες φροντιστή γηπέδου, που περιλαμβάνει όχι μόνο τις εργασίες καθαριότητας των χώρων των σχετικών Γυμναστηρίων, αλλά και κάθε άλλη εργασία που συνέχεται με τη λειτουργία αυτών (έλεγχος εισερχομένων, συντήρηση εγκαταστάσεων, αλλαγή τερμάτων ανάλογα με το ομαδικό άθλημα, φύλαξη και συντήρηση του αθλητικού υλικού, χειρισμό των τεχνικών οργάνων και του τεχνολογικού εξοπλισμού κ.α.) και απαιτεί την συνεχή παρουσία αυτού, καθόλη το ωράριο λειτουργίας των Γυμναστηρίων αυτών. Συνεπώς ενόψει των ανωτέρω και λαμβανομένου περαιτέρω υπόψη ότι στην προκειμένη περίπτωση στην τεχνική έκθεση αιτιολογείται επαρκώς το κόστος των υπό ανάθεση υπηρεσιών, η απευθείας ανάθεση των ως άνω υπηρεσιών κρίνεται νόμιμη και τούτο ανεξαρτήτως του ότι στην παρούσα χρονική συγκυρία το κόστος των, με την από 17.2.2016 σύμβαση, ανατεθεισών εργασιών δεν μπορεί να συνυπολογισθεί για την εύρεση του ορίου μέχρι του οποίου είναι δυνατή η κατ’ έτος απευθείας ανάθεση ομοειδών υπηρεσιών, καθόσον η ανάθεση αυτών έχει ήδη κριθεί ως μη νόμιμη με την 276/2016 πράξη του παρόντος Κλιμακίου.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε εργολήπτες δημοσίων έργων για την εκτέλεση εργασιών που αφορούν τη συντήρηση σχολικών και δημοτικών κτιρίων του Δήμου, καθόσον οι ανωτέρω εργασίες νομίμως ανατέθηκαν απευθείας με αποφάσεις του Δημάρχου στους ως άνω εργολήπτες, καθότι δεν πρόκειται για όμοιες ή ομοειδείς εργασίες,  δεδομένου ότι η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη για κάθε κατηγορία εργασιών δεν υπερέβαινε το ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., που αποτελεί το χρηματικό όριο μέχρι του οποίου επιτρέπεται η προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία (άρθρο 209 παρ. 9 του ΚΔΚ και 35130/739/11.8.2010, ΦΕΚ Α΄ 1291/2010).

Κατασκευή αποστραγγιστικών έργων...Με τα ανωτέρω δεδομένα η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και τούτο διότι το ελεγχόμενο έργο συνιστά υποέργο οδοποιίας, στο οποίο περιλαμβάνεται ως παρακολούθημα, για την παροχέτευση των λιμναζόντων ομβρίων υδάτων. Το γεγονός δε ότι περιλαμβάνει και υδραυλικές εργασίες δεν αλλοιώνει την φύση του ως τεχνικού υποέργου απορροής ομβρίων, το οποίο συνδέεται άμεσα με την λειτουργία και συντήρηση οδών, διότι από την περιγραφή αυτού δεν προκύπτει ότι αφορά σε επέκταση αποχετευτικού δικτύου, ούτε σε διόρθωση, συμπλήρωση ή ανακατασκευή υφιστάμενου δικτύου, ώστε να εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ....Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

ΜΕΙΚΤΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ.Εγκατάσταση Συστήματος Ελέγχου Διαρροών (τηλε-ελέγχου/τηλεχειρισμού):επιδιώκεται η ανάκληση της 101/2024 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Τούτων δοθέντων, το κύριο αντικείμενο, επί του οποίου διαρθρώνεται όλη η σύμβαση είναι η προμήθεια του νέου, σύγχρονου συστήματος τηλεμετρίας προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη διαχείριση των υποδομών ύδρευσης της ,,,,, προς τον σκοπό δε της εγκατάστασης των νέων μηχανημάτων διαμορφώνονται (με μικρής κλίμακας οικοδομικές εργασίες) οι χώροι τοποθέτησης αυτών και γίνονται οι αναγκαίες υδραυλικές και ηλεκτρολογικές εργασίες για την προσαρμογή του εν λόγω εξοπλισμού στις υφιστάμενες υποδομές και παροχές ύδατος και ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι εργασίες αυτές αποτελούν το μέσο για την εκπλήρωση του ως άνω σκοπού και έχουν δευτερεύοντα χαρακτήρα. Σε αυτό συνηγορεί (χωρίς να αποτελεί αποκλειστικό κριτήριο) και το γεγονός ότι η αξία των εργασιών και των αναγκαίων για την εκτέλεσή τους υλικών ανέρχεται συνολικά σε ποσοστό περίπου 70% του συνολικού προϋπολογισμού της σύμβασης. Άρα η σύμβαση αποτελεί μεικτή σύμβαση προμήθειας, υπηρεσιών και έργου με κύριο αντικείμενο αυτό της προμήθειας. Δοθέντων όλων των ανωτέρω, ο μοναδικός λόγος της κρινόμενης προσφυγής πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Δεν ανακαλεί την 101/2024 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.