Εργασίες συντήρησης αγροτικών οδών: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 61 του ν. 3979/2011 δεν προηγήθηκε  της ανάθεσης των ως άνω εργασιών συντήρησης και καθαρισμού αγροτικών οδών απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Νοτίου ....., με την οποία να αιτιολογείται ειδικά η αδυναμία εκτέλεσής αυτών από τις υπηρεσίες του Δήμου με ίδια τεχνικά μέσα, όπως βασίμως προβάλλεται από τον Αναπληρωτή Επίτροπο. Εξάλλου, από κανένα δικαιολογητικό του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, ούτε από την από 6.7.2016 μελέτη, ούτε από την απόφαση περί απευθείας ανάθεσης, ούτε από το συμβατικό κείμενο προκύπτει ότι έχει τηρηθεί η αρχή της οικονομικότητας, η οποία κατ’ αρχήν επιτάσσει την εκτέλεση των ανωτέρω εργασιών από το προσωπικό που υπηρετεί στον Δήμο με χρήση των μηχανημάτων που αυτός διαθέτει σε επιχειρησιακή ετοιμότητα, καθόσον δεν παρατίθενται με ακρίβεια οι τεχνικές προδιαγραφές των προς εκτέλεση εργασιών (π.χ. είδος μηχανημάτων, κόστος ανά ώρα χρήσης κλπ). Ως προς δε τα διαθέσιμα μηχανήματα του Δήμου, υπάρχει αν μη τι άλλο αοριστία, αφού μολονότι στο έγγραφο επανυποβολής του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος διαλαμβάνεται ότι ο Δήμος «δεν διαθέτει τα αντίστοιχα μηχανήματα που απαιτούνται για μία τέτοια εργασία», με το 16920/12.12.2016  έγγραφο του Γραφείου Κίνησης βεβαιώνεται, αντιθέτως, ότι έξι μηχανήματα, μεταξύ των οποίων και ένας εκσκαφέας – φορτωτής και ένα γκρέιντερ μάρκας KOMATSU, βρίσκονται σε λειτουργία. Μηχανήματα δε όμοιου τύπου χρησιμοποιήθηκαν από την ανάδοχο εταιρεία για την «γρήγορη και τεχνικά άρτια εκτέλεση των συγκεκριμένων εργασιών», σύμφωνα με το 16390/29.11.2016 έγγραφο του Αντιδημάρχου Οικονομικών, χωρίς, ωστόσο, να αιτιολογείται ο λόγος για τον οποίο δεν εκτελέστηκαν οι ανατεθείσες εργασίες με τα μηχανήματα του Δήμου. Αλυσιτελώς, περαιτέρω, προβάλλεται με το έγγραφο επανυποβολής ότι δεν προκύπτει υπέρβαση των εγγεγραμμένων πιστώσεων σε βάρος του προϋπο-λογισμού, καθώς δεν προβλήθηκε ομοίου περιεχομένου λόγος διαφωνίας. Τέλος, αβασίμως προβάλλει ο Αναπληρωτής Επίτροπος ότι η επίμαχη δαπάνη βαρύνει εσφαλμένο Κ.Α., αφού οι εργασίες που προβλέπονται στο άρθρο 61 του ν. 3979/2011 εγγράφονται στον Κ.Α. 6277, όπως ορθώς ρητώς ορίζει η προμνησθείσα υπουργική απόφαση (βλ. τη σκέψη 4 της παρούσας).

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Nόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική επιχείρηση για «εργασία, μελέτη και αξιολόγηση οικονομικής κατάστασης του Δήμου … με βάση στατιστικά στοιχεία», διότι ναι μεν οι εν λόγω εργασίες εντάσσονται στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Δήμου με ειδικότητα ΤΕ πληροφορικής, εντούτοις, αφενός στο Δήμο, ο οποίος προέρχεται από τη συνένωση τεσσάρων Δήμων, υπηρετεί μόνο ένας υπάλληλος πληροφορικής, ο οποίος δεν επαρκεί για την εξυπηρέτηση όλων των αναγκών μηχανογραφικής υποστήριξης του Δήμου, αφετέρου για την εκτέλεση των ως άνω εργασιών απαιτείται η χρήση τεχνικών μέσων, τα οποία δε διαθέτει ο Δήμος.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Nόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική επιχείρηση για «εργασία, μελέτη και αξιολόγηση οικονομικής κατάστασης του Δήμου … με βάση στατιστικά στοιχεία», διότι ναι μεν οι εν λόγω εργασίες εντάσσονται στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Δήμου με ειδικότητα ΤΕ πληροφορικής, εντούτοις, αφενός στο Δήμο, ο οποίος προέρχεται από τη συνένωση τεσσάρων Δήμων, υπηρετεί μόνο ένας υπάλληλος πληροφορικής, ο οποίος δεν επαρκεί για την εξυπηρέτηση όλων των αναγκών μηχανογραφικής υποστήριξης του Δήμου, αφετέρου για την εκτέλεση των ως άνω εργασιών απαιτείται η χρήση τεχνικών μέσων, τα οποία δε διαθέτει ο Δήμος.

Παροχή υπηρεσιών καθαρισμού κοινόχρηστων χώρων από μπάζα με μισθωμένα μηχανήματα. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν προηγήθηκε           της ανάθεσης των ως άνω υπηρεσιών καθαριότητας κοινοχρήστων χώρων στην οποία απέβλεψε ο Δήμος αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με   την οποία να τεκμηριώνεται η αδυναμία εκτέλεσης των παρασχεθεισών υπηρεσιών από τον Δήμο με ίδια μέσα, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 61 του ν. 3979/2011,   όπως βασίμως προβάλλεται από την Αναπληρώτρια Επίτροπο, έλλειψη την οποία συνομολογεί και  ο Δήμος με το 149663/1.10.2014 έγγραφό του, κατά την επανυποβολή του εν λόγω χρηματικού εντάλματος. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:(..) Ακολούθως το Γενικό Νοσοκομείο ... προσκόμισε: α) το 17256/2.11.2016 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διοικητικής και Οικονομικής Διεύθυνσης, στο οποίο βεβαιώνεται ότι η δαπάνη της 25/9.4.2013 προηγούμενης σύμβασης ανήλθε τελικώς στο ποσό των 6.122,94 ευρώ (Χ.Ε. 335/2014, ποσού 5.495,64 ευρώ και Χ.Ε. 252/2015, ποσού 627,30 ευρώ) και ότι δεν πραγματοποιήθηκε αγορά ανταλλακτικών εκτός αυτών που προβλεπόταν από τη σύμβαση αυτή (25/2013), β) το 16558/19.10.2016 έγγραφο του Υποδιευθυντή της Τεχνικής Υπηρεσίας, σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του πιθανού προϋπολογισμού (8.750 ευρώ με ΦΠΑ) της επτάμηνης σύμβασης. Ειδικότερα, στο έγγραφο αυτό αναφέρεται ότι η προηγούμενη ετήσια σύμβαση περιελάμβανε ένα (1) service/έτος, μόνο τα αναλώσιμα, τυχόν έκτακτη κλήση χρεωνόταν με 700 ευρώ και ότι «από την εμπειρία μας για τα τέσσερα μηχανήματα απαιτείται κατά μέσο όρο μία (1) κλήση το μήνα, που σημαίνει 12Χ700 = 8.400 ευρώ, οπότε η ετήσια επιβάρυνση ανέρχεται σε 8.400+6.100 = 14.500». Περαιτέρω, στο έγγραφο αυτό αναφέρεται ότι η προτεινόμενη νέα σύμβαση, υπολογιζόμενη σε ετήσια βάση, ανέρχεται σε 15.000 ευρώ, περιλαμβάνει δύο service/έτος, αναλώσιμα και ανταλλακτικά και απεριόριστο αριθμό κλήσεων. Ωστόσο, ούτε από τα ανωτέρω στοιχεία που προσκομίστηκαν προκύπτει ο τρόπος υπολογισμού του πιθανού προϋπολογισμού 8.750,00 ευρώ (με ΦΠΑ) της επτάμηνης σύμβασης συντήρησης των τεσσάρων (4) αναπνευστήρων της Μ.Ε.Θ., ο οποίος είναι υπερδιπλάσιος της δαπάνης της 25/9.4.2013 προηγούμενης σύμβασης, ετήσιας διάρκειας. Ειδικότερα, εφόσον η αξία της 25/9.4.2013 προηγούμενης σύμβασης ανήλθε συνολικά στο ποσό των 6.122,94 ευρώ και δεν απαιτήθηκε η αγορά επιπλέον ανταλλακτικών, ενώ δεν προκύπτει ότι το Νοσοκομείο επιβαρύνθηκε κατά το διάστημα αυτό με επιπλέον έκτακτες κλήσεις (βλ. το 17256/2.11.2016 έγγραφο), από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αιτιολογείται επαρκώς η τόσο μεγάλη αύξηση του πιθανού προϋπολογισμού της νέας σύμβασης και συνακόλουθα ότι ο προϋπολογισμός αυτός έχει καταρτιστεί σύμφωνα με τις αρχές τις διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΕΩΝ: Με δεδομένα αυτά, μη νομίμως ο … προέβη στην ανάθεση της παροχής των επίμαχων υπηρεσιών στο φερόμενο ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος πληρωμής σωματείο, καθόσον οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στη συνήθη λειτουργική δραστηριότητα του προβλεπόμενου στον οικείο ΟΕΥ Γραφείου Πολιτιστικών Εκδηλώσεων και Περιβάλλοντος του Οργανισμού, που έχει την ευθύνη για τη διοργάνωση πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Περαιτέρω, στα γραφεία του … υπηρετούν τέσσερις (4) διοικητικοί υπάλληλοι (προϊσταμένη οικονομικών υπηρεσιών και προσωπικού, υπεύθυνη προμηθειών, προϊσταμένη κοινωνικών υπηρεσιών και υπεύθυνη λογιστηρίου) και ένας υπάλληλος ΥΕ εργατών, οι οποίοι θα μπορούσαν να αναλάβουν τη διεκπεραίωση των ανατεθεισών εργασιών στο πλαίσιο άσκησης των συνήθων καθηκόντων τους, βάσει στοιχειώδους οργάνωσης και επιμερισμού των απαιτούμενων εργασιών. Τέλος, ο ισχυρισμός, ότι η συμβατική αμοιβή δεν υπερβαίνει το προσήκον μέτρο προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον η ελεγχόμενη ανάθεση είναι μη νόμιμη ως αντικείμενη στο άρθρο 33 του ν. 4270/2014 και όχι λόγω του ύψους της δαπάνης που συνεπάγεται.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Όπως προκύπτει από τον Ο.Ε.Υ. του Δήμου, το σύνολο των επίμαχων εργασιών εμπίπτει στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του προσωπικού του, συγκεκριμένα του Τμήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας, ενώ το αντικείμενο των οικείων συμβάσεων, που συνίσταται σε συνήθεις εργασίες αφενός συντήρησης και καθαρισμού των πηγών και των παρακειμένων δεξαμενών συλλογής υδάτων, αφετέρου αποκατάστασης των βλαβών στα δίκτυα ύδρευσης τμημάτων του Δήμου, δεν μπορεί να θεωρηθεί εξειδικευμένου τεχνικού περιεχομένου, ούτως ώστε να απαιτείται προσωπικό  με ιδιαίτερη εμπειρία και γνώσεις για τη διεκπεραίωσή τους. Περαιτέρω, δοθέντος ότι οι ανάγκες για αποκατάσταση των βλαβών που καλείται εν προκειμένω να καλύψει το προσωπικό του Δήμου είναι σπάνιες και δεν ανακύπτουν κατά την κοινή πείρα σε καθημερινή βάση, όπως άλλωστε προκύπτει από το χρονικό διάστημα τριών και πέντε μηνών από την ανάθεση έως την εκτέλεση αυτών, ενώ, συναφώς, οι εργασίες καθαρισμού και συντήρησης των υδρομαστεύσεων δεν είναι έκτακτες και μπορούν με κατάλληλο προγραμματισμό να διεκπεραιωθούν σε βάθος χρόνου, το υπηρετούν προσωπικό,  αποτελούμενο  από  7  συνολικά  υπαλλήλους,  κρίνεται  επαρκές  για την κάλυψη του συνόλου των εργασιών. Επομένως η εκτέλεση των παραπάνω εργασιών ανατέθηκε σε ιδιώτες κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας, όπως βάσιμα προβάλλει ο αναπληρωτής Επίτροπος.(...)Όμως λαμβανομένων υπόψη α) της μεγάλης εδαφικής έκτασης του Δήμου και της ιδιαίτερης γεωμορφολογίας του, που περιλαμβάνει μεγάλο παραλιακό μέτωπο με τουριστικούς οικισμούς αλλά και ορεινούς όγκους με απομακρυσμένα και δύσκολα προσεγγίσιμα χωριά, β) του ζωτικής σημασίας χαρακτήρα των παρασχεθεισών εργασιών που επιβάλλει την αδιάλειπτη παροχή τους, γ) του γεγονότος ότι, μετά την ισχύ του άρθρου 7 ν. 4368/2016 (Α΄ 21) με το οποίο εξαιρέθηκε της αναστολής προσλήψεων το προσωπικό Υ.Ε. και Δ.Ε. σε υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα των ο.τ.α., ο Δήμος έχει δρομολογήσει  την πρόσληψη δύο εργαζομένων σχετικά, πρέπει να γίνει δεκτό ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Δήμος ενήργησε χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της προαναφερθείσας γενικής αρχής, τα δε ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης. (συγγνωστή πλάνη)

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά η εντελλόμενη, με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι οι εργασίες που ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο του ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στο Αυτοτελές Τμήμα Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής προσωπικού του Δήμου ..., όπως αυτά καθορίζονται στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του και ως εκ τούτου δεν είναι νόμιμη η ανάθεσή τους σε τρίτους. Επίσης δεν προκύπτει ότι πρόκειται για εργασίες που απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία που αποδεδειγμένα δεν διαθέτει το υπηρετούν προσωπικό. Ο ισχυρισμός του Δήμου ότι υπάρχει αδυναμία εκτέλεσης της παρεχόμενης υπηρεσίας λόγω έλλειψης προσωπικού, επειδή στο αρμόδιο τμήμα υπηρετεί μόνο ένας υπάλληλος ΠΕ Διοικητικού Οικονομικού .., αποβαίνει απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον αφενός το ανωτέρω Τμήμα Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής έχει στελεχωθεί και λειτουργεί, αφετέρου δεν προκύπτει ότι οι επίμαχες υπηρεσίες, η ανάγκη παροχής των οποίων δεν ανέκυψε αιφνιδίως, δεν ήταν δυνατόν να εκτελεσθούν σταδιακά, με τον έγκαιρο και ορθό προγραμματισμό των υπηρεσιακών αναγκών...

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού - κατάτμηση:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια ελαστικών για τα οχήματα και μηχανήματα του ως άνω Δήμου, καθόσον: α) η ανάθεση της ανωτέρω προμήθειας έγινε από αναρμόδιο όργανο, δηλαδή τον Δήμαρχο και όχι από την Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου και β) η επιτροπή παραλαβής των υλικών δεν είχε νόμιμη σύνθεση, διότι κατά παράβαση του άρθρου 67 του π.δ/τος 28/1980 (ΦΕΚ Α' 11/1980), δεν αποτελείτο από ένα δημοτικό σύμβουλο και δύο υπαλλήλους, εκ των οποίων ο ένας να διαθέτει την κατάλληλη ειδικότητα, αλλά από τρείς δημοτικούς υπαλλήλους. Συνεπώς, η εντελλόμενη δαπάνη εφόσον δεν συνοδεύεται από την προβλεπόμενη στο άρθρο 67 του π.δ/τος 28/1980 βεβαίωση παραλαβής, είναι και μη κανονική.(συγγνωστή πλάνη)

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΟΥ:ζητείται η ανάκληση της 13/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγηθείσες νομικές σκέψεις, η Αναθέτουσα Αρχή δεν όφειλε να ζητήσει διευκρινίσεις από τη μειοδότρια εταιρεία ως προς την αιτιολόγηση της προσφοράς της ως υπερβολικά χαμηλής, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση και την υπέρ αυτής παρέμβαση. Και τούτο, διότι ουδεμία ένσταση ή προσφυγή με συγκεκριμένους σχετικούς ισχυρισμούς κατατέθηκε, ώστε να δημιουργούνται εύλογες υπόνοιες περί υπερβολικά χαμηλής προσφοράς, και, κατά συνέπεια, ουδεμία υποχρέωση περαιτέρω αιτιολόγησης της κατακυρωτικής κρίσης της Αναθέτουσας Αρχής γεννάται εξ αυτού του λόγου. Πέραν δε τούτου, με την κρινόμενη αίτηση και την υπέρ αυτής παρέμβαση βασίμως προβάλλεται ότι ευλόγως δεν ανέκυψαν στην Αναθέτουσα Αρχή αμφιβολίες ως προς τη φερεγγυότητα της οικονομικής προσφοράς της εταιρείας «....», διότι στην προκειμένη περίπτωση υπάρχουν μεγάλα περιθώρια έκπτωσης λόγω του γεγονότος ότι το 46,38% του προϋπολογισμού του έργου αφορά στη δαπάνη της ασφάλτου, η τιμή της οποίας έχει μειωθεί σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια (μείωση 48% σε σχέση με την τιμή του Ιουνίου 2013, οπότε και ανατέθηκε στην παρεμβαίνουσα η ίδια σύμβαση συντήρησης με ποσοστό έκπτωσης 46,85%). Περαιτέρω, δεδομένου ότι η παρεμβαίνουσα είναι ήδη ανάδοχος του ίδιου ακριβώς έργου συντήρησης και για τους ίδιους οδικούς άξονες γνωρίζει άριστα την περιοχή του έργου, το είδος των εργασιών και τη διαδικασία υλοποίησής τους, ενώ λόγω της υφιστάμενης εγκατάστασής της δεν επιβαρύνεται με το σχετικό κόστος, το οποίο ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 8% της συμβατικής δαπάνης. Όπως δε βασίμως προβάλλεται η παροχή υψηλού ποσοστού έκπτωσης σε έργα που αφορούν συντηρήσεις οδών είναι συνήθης, όπως π.χ. προκύπτει από την 257/2011 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου για την ανάθεση εκτέλεσης του έργου «Συντήρηση – βελτίωση του παράπλευρου οδικού δικτύου (S.R.) της Ε.Ο. ... από χ.θ. 5+250 έως χ.θ. 90+000» με προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης 66% και την 2123/2013 απόφαση του παρόντος Τμήματος σχετικά με την «Ολοκλήρωση Οδικού Άξονα ...», με ποσοστό έκπτωσης 57,17%. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ένδικη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η 13/2015 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..