Υπηρεσίες αποκομιδής....Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαγωνιστική διαδικασία επιλογής αναδόχου των υπηρεσιών αποκομιδής, μεταφοράς και διάθεσης στερεών μη επικίνδυνων οικιακών αποβλήτων και καθαρισμού κοινοχρήστων χώρων της Δημοτικής Ενότητας ... και κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων, τα οποία τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

(...) α) Ο νομικός χαρακτηρισμός της εκάστοτε υφιστάμενης έννομης σχέσης ως μελέτης ή παροχής υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίου εφαρμογής του ν.3316/2005 ή ως παροχής υπηρεσιών που δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν.3316/2005 και για τις οποίες τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του άρθρου 209 παρ. 9 του Δ.Κ.Κ. και, συνακόλουθα, ο καθορισμός, συνεπεία του ως άνω γενόμενου χαρακτηρισμού, της διαδικασίας που πρέπει να ακολουθηθεί για την επιλογή του αντισυμβαλλόμενου αναδόχου είναι ζήτημα πραγματικό και γίνεται κατόπιν, το μεν, εκτίμησης των εκτελούμενων υπηρεσιών, το δε, ερμηνείας της βούλησης των μερών. β) Στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005 υπάγονται τόσο οι μελέτες που συγκροτούν το αποτέλεσμα συστηματικής και αναλυτικής επιστημονικής και τεχνικής εργασίας και έρευνας σε συγκεκριμένο απλό ή σύνθετο γνωστικό αντικείμενο, το οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην ανάλυση αποτελεσμάτων μετρήσεων και στην επεξεργασία αυτών (πρβλ Ελ.Συν. IV Τμ. 216/2009, 178/2008, 179/2008) όσο και οι συμβάσεις παροχής υπηρεσιών στις οποίες η παροχή του αναδόχου συνίσταται στην προσφορά των γνώσεων και ικανοτήτων που διαθέτει, οι οποίες σε συνδυασμό με εξειδικευμένο προσωπικό ή άλλα μέσα τείνουν στην επίτευξη ενός έργου εντός ορισμένου χρονικού πλαισίου. Στην τελευταία αυτή κατηγορία υπάγονται μεταξύ άλλων οι συμβάσεις οι οποίες έχουν ως αντικείμενο την υποστήριξη της υπηρεσίας στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης που η ίδια πρόκειται να συντάξει καθώς και την εκπόνηση των σχεδίων και των τευχών δημοπρατήσεως έργου που στηρίζονται σε αυτές, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (πρβλ. απόφαση ΔΕΚ της 4.3.1999 στην υπόθεση C-258/97, Συλλογή Νομολογίας ΔΕΚ 1999, σελ. Ι-01405, Ελ.Συν. IV Τμ. πραξ. 24/2012, 187/2011). Με τις διατάξεις δε του ν. 3316/2005 καθιερώνεται ο κανόνας της σύναψης των σχετικών συμβάσεων ύστερα από δημόσιο, ανοικτό ή κλειστό, διαγωνισμό, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων των Ο.Τ.Α., με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας γι’ αυτούς προσφοράς. Μόνο κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, οι οποίες καθορίζονται ρητά και περιοριστικά από τις ανωτέρω διατάξεις (βλ. Ελ.Συν. VII Τμ. πραξ. 102/2009, 120, 199/2010, Ι Τμ. 170/2010). γ) Λόγω του ειδικού χαρακτήρα αυτών των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, αντικείμενο των οποίων αποτελεί, κατά κύριο λόγο, η προσφορά τεχνογνωσίας, εμπειρίας και ειδίκευσης σε συγκεκριμένο αντικείμενο οι συμβάσεις αυτής της κατηγορίας, οι οποίες συνάπτονται από το Δημόσιο ή τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, πρέπει να συνοδεύονται από ειδική αιτιολόγηση της αδυναμίας των οικείων υπηρεσιών να προβούν οι ίδιες, με τους υπαλλήλους που διαθέτουν, στην επίτευξη του αποτελέσματος που αποτελεί αντικείμενο της σύμβασης. Ειδική αιτιολόγηση για την αδυναμία εκπλήρωσης των καθηκόντων που ανατίθενται με τη σύμβαση παροχής υπηρεσιών απαιτείται και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες επιτρέπεται η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης), χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. Η διαδικασία αυτή συγχωρείται, μεταξύ άλλων, όταν η προϋπολογισθείσα δαπάνη της σύμβασης παροχής υπηρεσιών δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000,00 ευρώ και υφίστανται γεγονότα που συνιστούν επείγουσα ανάγκη για την ανάθεσή της. Για την υπογραφή της σύμβασης απαιτείται γνωμοδότηση του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου σχετικά με τη συνδρομή του επείγοντος καθώς και αναγγελία των κρισίμων στοιχείων της σύμβασης στο Τ.Ε.Ε. προκειμένου να δημοσιευθούν στην ιστοσελίδα του δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν από την υπογραφή της (βλ. Ελ.Συν. IV Τμ. 16/2010, 187/2011). δ) Η διάταξη του άρθρου 83 του ν. 2362/1995, η οποία ρυθμίζει την περίπτωση της απευθείας ανάθεσης, μεταξύ άλλων, και της παροχής υπηρεσιών, όταν η δαπάνη της σύμβασης χωρίς ΦΠΑ δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, δεν μπορεί να εφαρμοσθεί στις περιπτώσεις των συμβάσεων μελετών ή συναφών υπηρεσιών, αφού αυτές διέπονται από τις προμνησθείσες ειδικές διατάξεις (Ελ.Συν. IV Τμ. πραξ. 172/2009, VII Τμ. πραξ. 199/2010).

ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Υπηρεσίες – εργασίες διάφορες:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε ανώνυμη εταιρεία για την εκτέλεση της σύμβασης «Παροχή υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου για την αντιμετώπιση του πλημμυρικού φαινομένου στο …..», καθόσον: α) μη νομίμως οι ανωτέρω υπηρεσίες ανατέθηκαν απευθείας, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 209 παρ.2 του ν. 3463/2006, διότι πρόκειται για συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2β΄ του ν. 3316/2005,  καθόσον προσιδιάζουν σε υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης, και ως εκ τούτου, για την ανάθεσή τους έπρεπε να τύχουν εφαρμογής οι διατάξεις του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 42/2005), β) οι εργασίες παραλήφθηκαν εκπρόθεσμα, στις 23.6.2014, ενώ η συμβατική προθεσμία περαίωσης έληγε στις 19.3.2014 και επιπλέον δεν είχαν επισυναφθεί τα παραδοτέα στοιχεία  της μελέτης και γ) κατά παράβαση του άρθρο 4 του π.δ/τος 113/2010, για το έτος 2013, δεν υπάρχει πρόταση ανάληψης υποχρέωσης της δαπάνης που να προηγείται της έγκρισης και της ψήφισης της σχετικής πίστωσης από την Οικονομική Επιτροπή.

Μελέτες - Υπηρεσίες:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε αχιτέκτονα μηχανικό – τεχνικό σύμβουλο σε εκτέλεσης σύμβασης, για το έργο ‘Μελέτη Βρεφονηπιακού Σταθμού …..», καθόσον οι ανωτέρω υπηρεσίες εντάσσονται εννοιολογικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2β΄ του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 85/2005), καθόσον προσιδιάζουν σε «υπηρεσίες αρχιτέκτονα, υπηρεσίες μηχανικού και ολοκληρωμένες υπηρεσίες μηχανικού», «υπηρεσίες πολεοδομικού σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής τοπίου» και «συναφείς υπηρεσίες παροχής επιστημονικών και τεχνικών συμβουλών» και συνεπώς μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία διαγωνισμού του ν. 3316/2005 και συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται με τον ίδιο νόμο για την εξαιρετική προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης.

Σύμβαση παροχής διαφημιστικών υπηρεσιών:  Με δεδομένα αυτά, μεταξύ του Δήμου … και του ως άνω αθλητικού σωματείου έχει συναφθεί σύμβαση παροχής διαφημιστικών υπηρεσιών εξ επαχθούς αιτίας, η οποία συνιστά νόμιμη πηγή αντλήσεως πόρων, κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 4 του καταστατικού του. Συνακόλουθα, το ποσό των 5.250 ευρώ δεν συνιστά χρηματική επιχορήγηση του Δήμου προς το σωματείο, αλλά συμβατική αντιπαροχή του Δήμου προς αυτό έναντι του παρεχόμενου διαφημιστικού χρόνου.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών υλοποίησης δράσης (διοικητικές δαπάνες) (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες δεν υπάγονται στην έννοια της μελέτης του άρθρου 1 του ν. 3316/2005, διότι, ούτε εντάσσονται εννοιολογικά σε κάποια από τις αναφερόμενες στο άρθρο 2 παρ. 2 του ίδιου ως άνω νόμου κατηγορίες μελετών, ούτε συνδέονται με τη διαδικασία παραγωγής τεχνικού έργου ή επέμβασης σε αυτό. Περαιτέρω, δεν πληρούνται τα κριτήρια για την υπαγωγή τους στην έννοια της παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/20015, αφού, δεν αφορούν σε υπηρεσίες υποστηρικτικές σχετικές με την προετοιμασία της ανάθεσης, την ανάθεση καθ’ εαυτή και την εκτέλεση μελέτης ή έργου, και δεν συνδέονται με τη σύνταξη τευχών δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας, ούτε με τον έλεγχο και την επίβλεψη έργου ή μελέτης, ούτε, τέλος, με την υποστήριξη της Υπηρεσίας στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας. Αντιθέτως, με την επίμαχη σύμβαση ο Δήμος αποβλέπει στην υποστήριξή του μέσω της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών από τον ανάδοχο στο πλαίσιο της υλοποίησης του προμνησθέντος επιχειρησιακού προγράμματος. Ως εκ τούτου, οι ανατεθείσες υπηρεσίες, όπως αυτές περιγράφονται και στην τεχνική μελέτη, δεν συνδέονται άμεσα με την εκτέλεση δημόσιου τεχνικού έργου, αλλά με την παροχή υπηρεσιών υποστήριξης των Υπηρεσιών του Δήμου από τεχνικό σύμβουλο για την παρακολούθηση υλοποίησης, την τήρηση στοιχείων, τον εντοπισμό προβλημάτων, τον συντονισμό και έλεγχο εργασιών και την πιστοποίηση εργασιών, απορριπτομένου, συνεπώς, ως αβασίμου του πρώτου λόγου διαφωνίας. Ωστόσο, βασίμως προβάλλει η Αναπληρώτρια Επίτροπος με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας της, ότι οι ανατεθείσες εργασίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Προγραμματισμού και Διαφάνειας της Διεύθυνσης Προγραμματισμού, Διαχείρισης Ανθρωπίνου Δυναμικού και Υποστήριξης Αιρετών Οργάνων του Δήμου, όπως αυτά αναλυτικώς περιγράφονται στις διατάξεις του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας που προπαρατέθηκαν, ο δε Δήμος αορίστως ισχυρίζεται ότι οι Υπηρεσίες του δεν είναι επαρκώς στελεχωμένες για την υποστήριξη του εν λόγω έργου, δεδομένου ότι ναι μεν στο αρμόδιο Τμήμα υπηρετούν δύο υπάλληλοι, πλην όμως, στη Διεύθυνση στην οποία αυτό υπάγεται υπηρετούν ακόμη επτά υπάλληλοι οι οποίοι δύνανται, με απόφαση του Δημάρχου, να συνδράμουν στην εκτέλεση των επίμαχων υπηρεσιών. Εξάλλου, δεν αποδεικνύονται από τον Δήμο ούτε οι ιδιαίτερες απαιτήσεις της εν λόγω σύμβασης, ούτε συγκεκριμένες ελλείψεις στη στελέχωση των υπηρεσιών του, που να καθιστούν αδύνατη ή δυσχερή την εκτέλεση των ανατεθεισών υπηρεσιών από το υπηρετούν προσωπικό, ενώ, περαιτέρω, δεν προκύπτει η επικαλούμενη προστιθέμενη αξία στην οποία οδηγεί η ανάθεση. Άλλωστε, όλως αορίστως προβάλλεται ότι «οι λοιπές υπηρεσιακές αρμοδιότητες των υπηρετούντων» στην εν λόγω Διεύθυνση εμποδίζουν την ενασχόληση με τις ανατεθείσες υπηρεσίες, ενώ ελλείπει οποιαδήποτε τεκμηρίωση της ειδικής εμπειρίας των στελεχών της εταιρείας που επιλέχθηκε από τον Δήμο για την εκτέλεση των επίμαχων υπηρεσιών. Επομένως μη νομίμως ανατέθηκε η εκτέλεση των ανωτέρω υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία, ο δε σχετικός λόγος διαφωνίας πρέπει να γίνει δεκτός.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη μελετητή, κατόπιν απευθείας ανάθεσης, για την εκπόνηση μελέτης με τίτλο "Γεωτεχνική έρευνα στην περιοχή του …..", καθόσον πρόκειται για σύμβαση παροχής υπηρεσιών συναφών με μελέτη (άρθρο 1 παρ. 2β του ν. 3316/2005,ΦΕΚ Α΄ 42/2005) και όχι σύμβαση εκπόνησης μελέτης. Ως εκ τούτου η ανάθεσή της,  διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 2 περ. στ΄ του ν. 3316/2005, (και κατόπιν δημοσίευσης διακήρυξης διαγωνισμού) και όχι από τις διατάξεις του άρθρου 209 παρ.3 του Κ.Δ.Κ., οι οποίες αφενός δεν έχουν τηρηθεί,  αφετέρου δεν συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις για την τήρησή τους, αφού δεν βεβαιώνεται από το αρμόδιο Τεχνικό Συμβούλιο ότι συντρέχει, περίπτωση επείγουσας περίπτωσης που να δικαιολογεί την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, ενώ δεν απεστάλη προς δημοσίευση στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ, δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν την υπογραφή της σύμβασης, αναγγελία με τα κρίσιμα στοιχεία της.

Λειτουργία και συντήρηση χώρου υγειονομικής ταφής απορριμάτων: Με τα δεδομένα αυτά που προηγουμένως έγιναν δεκτά η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.) Νομού ..., πρέπει να γίνει δεκτή, καθώς και η παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη του Επιτρόπου του Ε.Σ. στο Ν. ... και, δοθέντος ότι δεν αναδείχθηκε δι’ αυτής άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής να υπογραφεί η οικεία σύμβαση. Ανακαλεί την 1/2011πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό .... Και Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης παροχής υπηρεσιών «Λειτουργία και Συντήρηση χώρου υγειονομικής ταφής απορριμμάτων» της 3ης Διαχειριστικής Ενότητας του νομού ..., κατά το σκεπτικό.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την παροχή της υπηρεσίας «Δαπάνες αποκομιδής απορριμμάτων και ανακυκλώσιμων υλικών ΔΕ …, …, …, … και …», εκτιμώμενης αξίας 3.199.443,66 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.(....)Επισημαίνεται, τέλος, ότι ορθώς δεν συμπεριλήφθηκε στο σχέδιο σύμβασης η ως άνω "διευκρίνιση" περί δυνατότητας αναλογικής πληρωμής του δρομολογίου με ελλιπές φορτίο, καθόσον η αναφορά της εν λόγω δυνατότητας στη σύμβαση περιάγει τον ανάδοχο σε ευνοϊκότερη θέση έναντι των δυνητικών υποψηφίων, οι οποίοι λόγω της αντίθετης πρόβλεψης στη διακήρυξη δεν υπέβαλαν προσφορά, κατά παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας με την επωνυμία «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» για την παροχή της υπηρεσίας «Δαπάνες αποκομιδής απορριμμάτων και ανακυκλώσιμων υλικών ΔΕ …, …, …, … και …» έναντι συνολικού τιμήματος 3.962.090,16 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.). 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από ν.π.δ.δ. Δήμου σε δικαιούχους σε εκτέλεση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, οι οποίες καταρτίστηκαν κατ’ εφαρμογή του άρθρου 209 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του Ν. 3463/2006(ΦΕΚ Α΄ 114) Κ.Δ.Κ., καθόσον: α)  μη νομίμως το ανωτέρω νομικό πρόσωπο προέβη στην ανάθεση της παροχής των προαναφερόμενων υπηρεσιών, διότι με τις συναφθείσες συμβάσεις καλύπτονται πάγιες και διαρκείς ανάγκες λειτουργίας των τμημάτων του Οργανισμού που ανάγονται στα καθήκοντα του υπηρετούντος προσωπικού και β) η ως άνω πλημμέλεια της απευθείας ανάθεσης, κατ’ επίκληση των διατάξεων του άρθρου 209 του             ν. 3463/2006, υπηρεσιών που έχουν πάγιο και διαρκή χαρακτήρα, είναι ουσιώδης, διότι άγει σε καταστρατήγηση των περί των περιορισμών των προσλήψεων διατάξεων της Π.Υ.Σ. 33/2006, βάσει των οποίων άλλωστε εγκρίθηκε, συγκεκριμένος αριθμός προσλήψεων, κατόπιν των σχετικών αιτημάτων του νομικού προσώπου.

Ανακλήθηκε με την ΕλΣυν.Τμ.7/26/2015