Η δαπάνη που αφορά στην εξόφληση του 12ου λογαριασμού του έργου «Προσθήκη 6 αιθουσών στο Λύκειο ….», δεν υπόκειται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθόσον δεν προκύπτει ότι περιλαμβάνει δαπάνη άνω του ποσού των 5.000 ευρώ, αυτοτελώς προερχόμενη από την παράταση προθεσμίας εκτέλεσης του ανωτέρω έργου (π.δ. 136/2011, ΦΕΚ Α΄ 267/2011).

Υπό τα δεδομένα αυτά και συμφώνως προς όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη, δεν υπάγεται στον προληπτικό έλεγχο δαπανών του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθόσον η πληρωμή αυτή ερείδεται μεν στην από 28.1.2015 συμπληρωματική σύμβαση του έργου με τίμημα (15.500 ευρώ χωρίς ΦΠΑ), που υπερβαίνει το όριο των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, πλην, δεν αφορά στον 1ο λογαριασμό της οικείας συμπληρωματικής συμβάσεως, στο πλαίσιο του οποίου και μόνο     θα ήταν κατά νόμον ελεγκτέα προληπτικώς η σύμβαση αυτή και οι εξ αυτής απορρέουσες δαπάνες, συμφώνως προς τις προεκτεθείσες διατάξεις του     π.δ/τος 136/2011. Τούτο δε, καθόσον εργασίες της συμπληρωματικής αυτής συμβάσεως είχαν ήδη περιληφθεί στον 3ο λογαριασμό του έργου, όπως προκύπτει εκ των στοιχείων του φακέλου και δεν αμφισβητείται από τον ελεγχόμενο Δήμο. Επομένως, ο λογαριασμός αυτός συνιστούσε τον 1ο λογαριασμό της συμπληρωματικής αναθέσεως και έπρεπε να έχει υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο κατά τα οριζόμενα στο ανωτέρω π.δ., η δε σχετική δαπάνη περιελήφθη στο 134, οικονομικού έτους 2015, χρηματικό ένταλμα πληρωμής που εξεδόθη προς εξόφληση του λογαριασμού αυτού, το οποίο δεν υπεβλήθη σε προληπτικό έλεγχο. Εξ άλλου, ακόμη και υπό την εκδοχή ότι εκ παραδρομής δεν υπεβλήθη προς έλεγχο ως άνω τίτλος πληρωμής με τα σχετικά δικαιολογητικά, όπως προβάλλεται με το από 1.7.2015 έγγραφο του Προϊσταμένου της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου ....., δεν είναι επιτρεπτή κατά τα προεκτεθέντα, η διόρθωση της ουσιώδους αυτής παρατυπίας, διά της υποβολής στον έλεγχο του τίτλου πληρωμής που εξεδόθη σε εκτέλεση του 4ου λογαριασμού του έργου και 2ου λογαριασμού της επίμαχης συμπληρωματικής αναθέσεως, όπως επιχειρείται από τον ελεγχόμενο Δήμο, καθόσον, ο τίτλος αυτός πληρωμής, μη αφορών στον 1ο λογαριασμό της εν λόγω συμπληρωματικής συμβάσεως, δεν υπόκειται σε προληπτικό έλεγχο, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 1 παρ. 2α του π.δ/τος 136/2011. Εξ άλλου, δεν είναι νοητός ο κύριος έλεγχος νομιμότητος και κανονικότητος της σχετικής δαπάνης στο πλαίσιο του προηγηθέντος 3ου λογαριασμού που υπεβλήθη το πρώτον μετά την 39/19.6.2015 πράξη επιστροφής του αναπληρωτή Επιτρόπου, προεχόντως διότι ο λογαριασμός αυτός έχει ήδη εξοφληθεί με το 134, οικονομικού έτους 2015, χρηματικό ένταλμα πληρωμής, το οποίο δεν υπεβλήθη προ της πληρωμής του σε προληπτικό έλεγχο, εξ αυτού δε του λόγου υπόκειται μόνον σε κατασταλτικό έλεγχο. Περαιτέρω, δεν είναι επιτρεπτός ούτε ο παρεμπίπτων έλεγχος του 3ου λογαριασμού της αναθέσεως και 1ου λογαριασμού της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως επ’ ευκαιρία της υποβολής σε έλεγχο του 4ου λογαριασμού της αναθέσεως και 2ου λογαριασμού της συμπληρωματικής συμβάσεως. Και τούτο, διότι ο τελευταίος αυτός λογαριασμός δεν υπόκειται, κατά τα ανωτέρω, σε προληπτικό έλεγχο, ενώ δεν δύναται, λόγω του σφάλματος του ελεγχομένου φορέως να μην υποβάλει σε έλεγχο τον προηγηθέντα αυτού λογαριασμό να θεωρηθεί ο νυν υποβαλλόμενος προς έλεγχο ως πρώτος, επιτρέποντας την  παρεμπίπτουσα εξέταση της νομιμότητος του 3ου λογαριασμού της αναθέσεως και 1ου λογαριασμού της συμπληρωματικής συμβάσεως, καθόσον τούτο θα αντέβαινε στις ρυθμίσεις του π.δ/τος 136/2011. Άλλωστε, μία τέτοια πρακτική  θα μετέτρεπε τον προληπτικό έλεγχο σε κατασταλτικό, διά του ex post ελέγχου της νομιμότητος και κανονικότητος της ήδη συντελεσθείσης με το 134/2015 χρηματικό ένταλμα εκταμιεύσεως, φαλκιδεύοντας την πρακτική αποτελεσματικότητα του κατ’ άρθρο 98 του Συντάγματος προληπτικού ελέγχου των δαπανών, ως εγγυητικής δικλείδας για την αποτροπή παρανόμων εκταμιεύσεων και πρώτου σταδίου της θεσμοθετημένης διαδρομής εξωτερικού ελέγχου, εκ της οποίας δεν δύναται να αποκλίνει ούτε ο ελεγχόμενος φορέας αλλά ούτε και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Επομένως, ο υποβληθείς προς έλεγχο τίτλος πληρωμής δεν υπόκειται σε προληπτικό αλλά μόνον σε κατασταλτικό έλεγχο, στο πλαίσιο του οποίου και θα εκτιμηθεί η κατ’ αρχήν ουσιώδης παρατυπία της μη υποβολής του εκδοθέντος σε εκτέλεση του 1ου λογαριασμού της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως και 3ου λογαριασμού του έργου σε προληπτικό έλεγχο (βλ. ΕΣ αποφ. Ολομ. 4682/2013, VII Τμ. 3974/2014). 

Δεν υπόκειται σε προληπτικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, δαπάνη πληρωμής από Περιφερειακή Διεύθυνση  ΠΕ.ΔΙ του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., σε ιδιωτική εταιρεία, ως αμοιβή της για την παροχή υπηρεσιών υγείας μονάδας χρόνιας αιμοκάθαρσης, καθόσον αυτή δεν αφορά τον πρώτο λογαριασμό (πληρωμή), στο πλαίσιο του οποίου και μόνον ήταν ελεγκτέα η προϋφιστάμενη σύμβαση.(π.δ. 136/2011, ΦΕΚ Α΄ 267, άρθρα 1 και 2).

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ:Δαπάνη που αφορά αμοιβή ιδιωτικής εταιρείας για τον  6ο λογαριασμό του έργου «Συντήρηση και ανακατασκευή πεζοδρομίων και οδών ήπιας κυκλοφορίας στο … Δημοτικό Διαμέρισμα», δεν ελέγχεται προληπτικά από το Ελεγκτικό Συνέδριο, διότι δεν αφορά τον πρώτο, αλλά τον έκτο λογαριασμό της ως άνω σύμβασης εκτέλεσης έργου (άρθρο 1 παρ. 2α του π.δ. 136/2011, ΦΕΚ Α΄ 267/2011), παρά το γεγονός ότι έγινε υποκατάσταση του αρχικού αναδόχου κατά την εκτέλεση του συνόλου του υπολειπόμενου έργου, από τον 6ο λογαριασμό και τους επόμενους αυτού, με απαλλαγή από την ευθύνη του αρχικού αναδόχου. 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν υπάγεται στον προληπτικό έλεγχο δαπανών του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθόσον απορρέει από δεκατρείς (13) αυτοτελείς συμβάσεις το συμβατικό τίμημα των οποίων υπολείπεται του ορίου των 5.000,00 ευρώ. Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι ο Δήμος σώρευσε όλες τις συμβατικές αμοιβές σε ένα χρηματικό ένταλμα, με αποτέλεσμα να υπερβεί το τιθέμενο εκ του νόμου όριο, καθόσον τούτο δεν αναιρεί το γεγονός ότι πρόκειται για δαπάνες προς εξόφληση δημοσίων συμβάσεων, εφαρμοζόμενης εν προκειμένω της παραγράφου 2α του π.δ. 136/2011 με το οποίο τίθεται ειδικά το κριτήριο του συμβατικού προϋπολογισμού. Σε αντίθετη περίπτωση, θα παρεχόταν η δυνατότητα στον κάθε ελεγχόμενο φορέα να καταστρατηγεί το θεσπισθέν όριο των 5.000,00 ευρώ, και να υπαγάγει στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δαπάνες που δεν θα ελέγχονταν λόγω ποσού, παρά τη βούληση του νομοθέτη, ο οποίος ήθελε σαφώς να εξαιρέσει από αυτόν ήσσονος σημασίας δαπάνες χάριν της ταχύτητας των συναλλαγών. (βλ. σχετ. Πρακτικά της 10ης Γεν.Συν./7.5.2014 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα περιλαμβάνει δαπάνες που απορρέουν από συμβάσεις, οι οποίες υπολείπονται του ορίου των 5.000,00 ευρώ, δεν υπόκειται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΥΠΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ-ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Χ.Ε.Δεν υπόκειται σε προληπτικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, δαπάνη πληρωμής από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία  για προμήθεια ειδών και παροχή υπηρεσιών συντήρησης ανελκυστήρων, διότι δεν αφορά στον πρώτο αλλά σε επόμενο λογαριασμό της οικείας σύμβασης, έστω και αν ο οικείος συμβατικός προϋπολογισμός υπερβαίνει τα 5.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α. (π.δ. 136/2011 Α΄ 267 άρθρο 1, όπως αυτό τροποποιήθηκε μεταγενέστερα με το άρθρο 55 παρ. 1 του ν. 4075/2012 και το π.δ. 87/2014).

Εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν υπόκειται στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 136/2011, δοθέντος ότι δεν αφορά στον πρώτο λογαριασμό της από 24.12.2010 σύμβασης -ο οποίος έχει ήδη πληρωθεί με το 1087/2016 χρηματικό ένταλμα της Υ.Δ.Ε. ..., σε εκτέλεση της 1127/2015 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου ...-, αλλά στον 5ο λογαριασμό της προαναφερθείσας ενεργούς ακόμη εργολαβικής σύμβασης, ο οποίος, άλλωστε, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως πρώτος λογαριασμός σε εκτέλεση της από 26.8.2015 προγραμματικής σύμβασης, αφού η τελευταία ρητώς επιτάσσει την προς εκτέλεσή της διενέργεια νέας διαγωνιστικής διαδικασίας και υπογραφή σχετικής εργολαβικής σύμβασης. Κατά τη γνώμη της Προέδρου του Κλιμακίου, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα υπάγεται στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δοθέντος ότι αφορά στον πρώτο λογαριασμό της εν τοις πράγμασι εκτελεσθείσας, κατόπιν απευθείας ανάθεσης, από 26.8.2015 προγραμματικής σύμβασης. Η γνώμη αυτή, ωστόσο, δεν εκράτησε.Κατ’ ακολουθίων των προεκτεθέντων, το υποβληθέν χρηματικό ένταλμα δεν υπόκειται σε προληπτικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Προμήθεια αέριου ιατρικού οξυγόνου:Με δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής του ως άνω νοσοκομείου του ΕΣΥ δεν υπάγεται στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεδομένου ότι αφορά πληρωμή δαπάνης που ερείδεται σε παράταση της 1/61/2015 αρχικής σύμβασης, η οποία όμως παράταση δεν έχει αυτοτελές οικονομικό αντικείμενο. Ούτε άλλωστε, η επίμαχη δαπάνη αφορά στον πρώτο λογαριασμό της σύμβασης για την προμήθεια του είδους «ιατρικό αέριο Ο2 έως 1κ.μ.», ο οποίος σύμφωνα με το π.δ. 136/2011 θα ελεγχόταν προληπτικά από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. πράξεις Ελ.Συν. ΚΠΕΔ στο ΙV Tμ. 95,105/2017, 25/2015, 39/2014), αφού, σύμφωνα με το ως άνω από 30.10.2017 έγγραφο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου, στο πλαίσιο της αρχικής σύμβασης το Νοσοκομείο είχε ήδη προμηθευτεί 180 φιάλες ιατρικού αερίου Ο2 έως 1κ.μ..

Καταβολή οφειλόμενων αποδοχών προσωπικού λυθείσας εταιρίας ΟΤΑ. (..) Για την εξόφληση της αμοιβής της .. καθηγήτριας φυσικής αγωγής, ως προϊόντος εκκαθάρισης της ανώνυμης εταιρείας «....Α.Ε.» που είχε απασχολήσει αυτή, και τις υποχρεώσεις της οποίας ήδη αναδέχθηκε ο Δήμος (..) Ως πρώτη δε μισθοδοσία νοείται αυτή που ακολουθεί το διορισμό / πρόσληψη ή τη μονιμοποίηση ή οποιαδήποτε υπηρεσιακή μεταβολή που συνεπάγεται μισθολογική μεταβολή εργαζομένου στο πλαίσιο απασχόλησης αυτού από τον εκδόσαντα το χρηματικό ένταλμα φορέα..(..)Με δεδομένα τα ανωτέρω η εντελλόμενη δαπάνη δεν υπάγεται στον προληπτικό έλεγχο δαπανών του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθόσον αυτή δεν υπερβαίνει το όριο των 5.000,00 ευρώ, το οποίο τίθεται από το π.δ.136/2011 για τις δαπάνες των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, ούτε υπάγεται στην εξαίρεση της παρ. β  περ. i του άρθρου 1 του εν λόγω π.δ/τος, διότι δεν αφορά σε καταβολή αποδοχών εργαζομένου του Δήμου, αλλά απλά σε εξόφληση υποχρέωσης που αυτός αναδέχθηκε.

Προμήθεια καυσίμων.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν υπόκειται σε προληπτικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, καθόσον αφορά σε ποσό υπολειπόμενο του ισχύοντος, προκειμένου για τα νπδδ, νομίμου ορίου των 10.000 ευρώ. Άλλο δε ζήτημα αποτελεί η ενδεχόμενη πρόθεση του ... για έκδοση χρηματικού εντάλματος προπληρωμής, όπως αυτή δύναται να συναχθεί από λοιπά στοιχεία του φακέλου (βλ. το 1087/21.3.2018 σημείωμα της νομικής συμβούλου), για την έκδοση του οποίου προβλέπεται άλλη διαδικασία, και η υπαγωγή ή μη των χρηματικών ενταλμάτων προπληρωμής στις διατάξεις του ως άνω π.δ. 136/2011 (πρβλ. Πρακτικά 11ης Γεν. Συν. Ολομ. Ελ. Συν./2.5.2012, Θέμα Α΄), επί του οποίου, σε κάθε περίπτωση, αρμόδιο να εκφέρει κρίση θα ήταν το Κλιμάκιο Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο V Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΦΓ8/22043/4.4.2012 απόφ. Ολομ. Ελ. Συν.). Κατόπιν αυτών, η από 25.4.2018 απευθυνόμενη στο παρόν Κλιμάκιο έκθεση διαφωνίας της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο ... απαραδέκτως εισάγεται, το δε Κλιμάκιο απέχει της εκφοράς κρίσης επί αυτής.