Ανάθεση υπηρεσιών αποκομιδής - ανακύκλωσης απορριμμάτων και καθαρισμού κοινόχρηστων χώρων Δήμου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι ο πρώτος λόγος διαφωνίας, σύμφωνα με τον οποίο δεν επισυνάπτεται αιτιολογημένη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, όπως προβλέπει η διάταξη του άρθρου 61 του ν. 3979/ 2011 για την ανάθεση των ανωτέρω υπηρεσιών σε ιδιώτες, είναι αβάσιμος. Τούτο διότι, με την 49/26-02-2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ..., η οποία λήφθηκε ομόφωνα, αιτιολογείται επαρκώς η ανάγκη ανάθεσης της καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων και της αποκοµιδής των απορριµµάτων στις ∆ηµοτικές Ενότητες ... και Παλλήνης σε τρίτους, καθορίζεται επακριβώς το αντικείμενο των συμβάσεων, καθώς και η διάρκειά τους και, ως εκ τούτου, πληρούνται οι τιθέμενες από τη διάταξη του άρθρου 61 παρ. 1 του ν.3979/2011 προϋποθέσεις για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών σε τρίτους. Περαιτέρω, και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος, καθόσον νομίμως διενεργήθηκαν δύο ανοιχτοί διαγωνισμοί για την καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων και την αποκομιδή των απορριμμάτων στις ∆ηµοτικές Ενότητες ... και ..(..)Κατόπιν αυτών, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες, ως εκ τούτου τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.​

Οι υπηρεσίες οδοκαθαρισμού, αποκομιδής, ταφής και ανακύκλωσης απορριμμάτων υπάγονται στο ΦΠΑ

Πληρωμή εργασιών αποκομιδής απορριμάτων:..Με αυτά τα δεδομένα, για την ανάθεση των ως άνω υπηρεσιών με την 16832/24.9.2018 σύμβαση δεν απαιτείτο ματαίωση του εν εξελίξει διαγωνισμού (8609/7.5.2018 διακήρυξη του Δήμου …), διότι η εν λόγω σύμβαση, συναφθείσα λόγω ακριβώς της μη έγκαιρης ολοκλήρωσης του διαγωνισμού και προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της αποκομιδής των απορριμμάτων για το χρονικό διάστημα από την λήξη της προηγούμενης σύμβασης μέχρι και την ολοκλήρωσή του, είναι αυτοτελής και δεν αποτελεί μέρος του διαγωνισμού (ΚΠΕΔ VII Τμ. 297/2017). Η σύμβαση αυτή ωστόσο δεν είναι νόμιμη, διότι με την ακύρωση των 185/17.8.2018 και 188/21.2.2018 αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου … περί απευθείας ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών, έχασε αναδρομικά το νόμιμο έρεισμά της, συνακολούθως μη νόμιμη είναι και η εντελλόμενη με τα υπό έλεγχο χρηματικά εντάλματα δαπάνη. Παρά ταύτα, λαμβανομένου υπόψη α) ότι κατά την υπογραφή της σύμβασης, στις 24.9.2019, οι άμεσα εκτελεστές ως άνω αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής βρίσκονταν σε ισχύ, η σχετική δε ακυρωτική απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης … κοινοποιήθηκε στο Δήμο … στις 9.10.2018, ενόσω η σύμβαση εκτελούνταν, β) ο Δήμος άσκησε εγκαίρως προσφυγή κατά της άνω απόφασης ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής του άρθρου 152 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, η οποία απεφάνθη τελικώς για την υπόθεση στις 14.12.2018 και η σχετική 90/2018 απόφασή της κοινοποιήθηκε στο Δήμο στις 11.1.2019, σε χρονικά δηλαδή σημεία μετά τη λήξη της σύμβασης στις 2.12.2018 και γ) λόγοι δημόσιας υγείας επέβαλαν την αδιάλειπτη παροχή υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων και καθαριότητας σε καθημερινή βάση, τυχόν δε άμεση διακοπή της εκτέλεσης της σύμβασης και η νόμιμη επανάληψη της διαδικασίας θα δημιουργούσαν εν τοις πράγμασι σοβαρά υγειονομικά προβλήματα, ο Δήμος συγγνωστώς υπέλαβε ότι είχε υποχρέωση να τηρήσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις και να μη διακόψει την εκτέλεση της σύμβασης.Κατ’ ακολουθία, οι εντελλόμενες με τα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, αλλά αυτά πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.

Υπηρεσίες – εργασίες καθαρισμού:Μη νόμιμη η καταβολή μέρους αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική τεχνική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού αυτοφυούς βλάστησης κοιμητηρίων και παιδικών χαρών του Δήμου, καθόσον: α) δεν προηγήθηκε της ανάθεσης των ανωτέρω υπηρεσιών καθαρισμού, σύμφωνα με το άρθρο 61 του ν. 3979/2011 (ΦΕΚ Α΄ 138/2011), αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία να τεκμηριώνεται η αδυναμία εκτέλεσης των ως άνω υπηρεσιών με ίδια μέσα του Δήμου και β) οι ανωτέρω εργασίες εμπίπτουν στα καθήκοντα του προσωπικού καθαριότητας της Διεύθυνσης Καθαριότητας-Ανακύκλωσης και Πρασίνου του Δήμου, το οποίο σε συνδυασμό με το προσωπικό που προσλήφθηκε με αποφάσεις του Δημάρχου κρίνεται επαρκές για την εξυπηρέτηση των αναγκών του Δήμου.

Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων(...)	Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 7 της παρούσας, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επίμαχες υπηρεσίες, όμοιες κατ’ είδος με αυτές της αρχικής σύμβασης, πρόκειται να παρασχεθούν μετά το πέρας της διάρκειας της τελευταίας και την εξάντληση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου (βλ. και Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 979/2023, σκ. 19), αφού, όπως προκύπτει από την 142/24.7.2023 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του προσφεύγοντος και τα έγγραφα, τα οποία η απόφαση αυτή επικαλείται, η ελεγχόμενη «τροποποίηση» αφορά στην αποκομιδή επιπλέον 2.610,696 τόνων αστικών απορριμμάτων, για το χρονικό διάστημα από 28.8.2023 έως και 28.6.2024, έναντι επιπλέον ποσού 142.047,97 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), κρίνει ότι η ως άνω «τροποποίηση» συνιστά, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση, με αντικείμενο την παροχή, μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης, των ίδιων υπηρεσιών (βλ. Ελ.Συν Έβδ. Τμ. 459/2023, σκ. 9, VI Τμ. 12/2019, σκ. 6), λόγω αδυναμίας του προσφεύγοντος να ανταπεξέλθει στην άμεση περισυλλογή των αστικών απορριμμάτων του με ίδια μέσα. Περαιτέρω, η δαπάνη της εν λόγω ανάθεσης (142.047,97 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) υπολείπεται, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη 4 της παρούσας, του προβλεπόμενου, στην παρ. 2 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, ορίου ελέγχου των 300.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Ως εκ τούτου, το επίδικο σχέδιο σύμβασης απαραδέκτως υπήχθη στον έλεγχο και αναρμοδίως η Επίτροπος εξέδωσε την προσβαλλόμενη Πράξη (βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 1406/2021, σκ. 6). 	Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον η προσβαλλόμενη Πράξη εκδόθηκε αναρμοδίως, προϋπόθεση που ερευνάται αυτεπαγγέλτως, πρέπει να ανακληθεί και να κριθεί ότι το Δικαστήριο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Αλεξάνδρειας και του φορέα «..», με αντικείμενο την «Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων του Δήμου Αλεξάνδρειας», για χρονικό διάστημα δέκα (10) μηνών, μετά τη λήξη της διάρκειας της από 25.11.2021 σύμβασης, συμβατικής δαπάνης 142.047,97 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α..Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την ένδικη προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 20/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 
 	

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την παροχή της υπηρεσίας «Δαπάνες αποκομιδής απορριμμάτων και ανακυκλώσιμων υλικών ΔΕ …, …, …, … και …», εκτιμώμενης αξίας 3.199.443,66 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.(....)Επισημαίνεται, τέλος, ότι ορθώς δεν συμπεριλήφθηκε στο σχέδιο σύμβασης η ως άνω "διευκρίνιση" περί δυνατότητας αναλογικής πληρωμής του δρομολογίου με ελλιπές φορτίο, καθόσον η αναφορά της εν λόγω δυνατότητας στη σύμβαση περιάγει τον ανάδοχο σε ευνοϊκότερη θέση έναντι των δυνητικών υποψηφίων, οι οποίοι λόγω της αντίθετης πρόβλεψης στη διακήρυξη δεν υπέβαλαν προσφορά, κατά παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας με την επωνυμία «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» για την παροχή της υπηρεσίας «Δαπάνες αποκομιδής απορριμμάτων και ανακυκλώσιμων υλικών ΔΕ …, …, …, … και …» έναντι συνολικού τιμήματος 3.962.090,16 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.). 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Δικαιολογητικά:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Οργανισμό (ν.π.δ.δ.) σε κοινοπραξία για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτιρίων των διαφόρων υπηρεσιών του, καθόσον: α) μη νομίμως ο Οργανισμός προέβη σε απευθείας αναθέσεις ανά μήνα των υπηρεσιών καθαριότητας, διότι δεν αποδεικνύεται ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγουσας ανάγκης που να οφείλονται σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες καταστάσεις, β) λαμβανομένου υπόψη ότι προκηρύχθηκε τακτικός διαγωνισμός για τη διενέργεια του οποίου απαιτείται εύλογο χρονικό διάστημα, αποδεικνύεται ότι η αναθέτουσα αρχή αναιτιολόγητα προέβη σε απευθείας ανά μήνα αναθέσεις των υπηρεσιών καθαριότητας (Απρίλιος έως και Οκτώβριο του 2014), προκαλώντας έτσι κατάτμηση της σχετικής δαπάνης υπερβαίνουσας το χρηματικό όριο των 207.000 ευρώ, άνω του οποίου έχουν πεδίο εφαρμογής τα π.δ. 59/2007 και 60/2007, και συνεπώς απαιτείται πριν από τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.) επί της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης και γ) οι απευθείας ανά μήνα αναθέσεις συνιστούν κατάτμηση της δαπάνης και συνεπώς οι σε εκτέλεση αυτών συναφθείσες συμβάσεις δεν υπήχθησαν επί ποινή ακυρότητας στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (Ανακλήθηκε με την 61/2015 Πράξη του IV Τμήματος)

Υπηρεσίες φύλαξης χώρου προσωρινής αποθήκευσης απορριμμάτων.Με τα δεδομένα αυτά, ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος, δεδομένου ότι κρίσιμη για τη διάγνωση της μη νόμιμης κατάτμησης των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι, όχι η ενδεχόμενη και αβέβαιη διενέργεια δαπάνης, που πιθανολογείται ότι θα απαιτηθεί για την κάλυψη των αναγκών φύλαξης σε μεταγενέστερο χρόνο, αλλά η συνολική δαπάνη που πράγματι καταβάλλεται για την κάλυψη των σχετικών ετήσιων αναγκών του δήμου (πρβλ. Ελ.Συν. IV Τμ. Πράξ. 213/2011). Στη συγκεκριμένη δε περίπτωση, ούτε από το διαφωνούντα Επίτροπο υποστηρίζεται, ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και άλλες – παρεμφερείς με την επίμαχη – αναθέσεις υπηρεσιών φύλαξης του χώρου προσωρινής αποθήκευσης απορριμμάτων του Δήμου ..., οι οποίες, συναθροιζόμενες με την ήδη ελεγχόμενη, υπερβαίνουν το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι του οποίου νομίμως χωρεί απευθείας ανάθεση. Κατά συνέπεια, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει  τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της υποκείμενης διαδικασίας ανάθεσης για την «Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, διαχείρισης απορριμμάτων και ζωικών υποπροϊόντων από τις εγκαταστάσεις της Κεντρικής Αγοράς Αθηνών, Λαχαναγοράς Πατρών και των Ιχθυοσκαλών Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Βόλου του ... Α.Ε.», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 6.932.835,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.)(....)Η διαλαμβανόμενη αιτιολογία συνίσταται, ειδικότερα, στο εξαιρετικά σύνθετο συμβατικό αντικείμενο, που επιβάλλει κεντρικό προγραμματισμό και έλεγχο, στην άμεση σύνδεση των υπηρεσιών καθαριότητας, αποκομιδής απορριμμάτων και διαχείρισης ζωικών υποπροϊόντων, λόγω της ταυτόχρονης και συνολικής διαχείρισης των συλλεγόμενων ποσοτήτων, που αρχικά είναι σύμμεικτες και συχνά χύδην, γεγονός που θα δημιουργούσε σημαντικά προβλήματα συντονισμού και επικάλυψης υπηρεσιών σε περίπτωση χωριστής ανάθεσής τους, στην επίτευξη οικονομίας κλίμακας ως προς τον διατιθέμενο κοινό εξοπλισμό και τους απασχολούμενους συντονιστές κ.α.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω δεν κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης υπό τον όρο ότι αυτό θα συμπληρωθεί με τα στοιχεία (επωνυμία αναδόχου και συμβατικό ποσό) που προκύπτουν κατά τα ανωτέρω.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας.(..)Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη II, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν έχουν αναληφθεί νομίμως, δοθέντος ότι, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 66 του ν. 4270/2014 και των διατάξεων του π.δ. 113/2010, οι οικείες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης, οι οποίες στερούνται αναδρομικής ισχύος, όχι μόνο εκδόθηκαν μετά την ενεργοποίηση της παράτασης για τον μήνα Νοέμβριο του 2016 και μετά την υπογραφή της σύμβασης για τον μήνα Δεκέμβριο του ίδιου έτους, αλλά εκδόθηκαν μετά και από την εξ ολοκλήρου παροχή των επίμαχων υπηρεσιών.(..) Το Κλιμάκιο, όμως, συνεκτιμώντας: α) τους ισχυρισμούς του Νοσοκομείου ότι τα όργανά του ενήργησαν όχι με δόλο, αλλά εκ παραδρομής, β) το περιορισμένο των διαθέσιμων πιστώσεων στον ΚΑΕ για υπηρεσίες καθαριότητας,..., γ) το γεγονός ότι εν τέλει εκδόθηκαν οι σχετικές αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος (αρχές 2017) και δ) την αδήριτη ανάγκη του Νοσοκομείου για υπηρεσίες καθαριότητας των χώρων του, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.(συγγνωστή πλάνη)