(...)εφόσον η δαπάνη του προϋπολογισμού της μελέτης που αφορά στο συγχρηματοδοτούμενο από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ταμείο Συνοχής) ανεκτέλεστο τμήμα του έργου «Αποχετευτικό δίκτυο .....», το οποίο ανατέθηκε, μετά την έκπτωση του αρχικού αναδόχου, στην αναδειχθείσα τρίτη κατά σειρά μειοδότρια του προηγηθέντος για την ανάθεσή του διαγωνισμού κοινοπραξία ....., είναι κατώτερη των 5.000.000 ευρώ, η οικεία σύμβαση που συνήφθη μεταξύ του Δήμου ..... και της ανωτέρω κοινοπραξίας δεν απαιτείτο να υποβληθεί προηγουμένως, στον προβλεπόμενο από το άρθρο 30 παρ. 2 του ν. 3669/2008 προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ως εκ τούτου ο πρώτος λόγος της διαφωνίας του Επιτρόπου, με τον οποίο υποστηρίζεται το αντίθετο, είναι αβάσιμος. Ο δεύτερος, όμως, λόγος της διαφωνίας του Επιτρόπου σχετικά με τη θεώρηση του επίμαχου χρηματικού εντάλματος είναι βάσιμος. Και τούτο διότι, η εντελλόμενη δαπάνη, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα στη σκέψη ΙΙ B της παρούσας, αφορώσα στην πληρωμή της αξίας αναγκαίων για την ολοκλήρωση του έργου υλικών που είχαν μεν πληρωθεί στον έκπτωτο ανάδοχο, πλην, όμως, δεν βρέθηκαν κατά την προσωρινή και οριστική παραλαβή της έκπτωτης εργολαβίας, μη νομίμως βαρύνει πιστώσεις από το αποθεματικό του Δήμου, καθόσον θα έπρεπε να καλυφθεί από το χρηματικό ποσό, το οποίο ο Δήμος δικαιούται να εισπράξει από την κατάπτωση των εγγυήσεων, τις οποίες ο έκπτωτος ανάδοχος προσκόμισε σε αντικατάσταση των κρατήσεων που ανέλαβε κατά την πληρωμή των λογαριασμών του αρχικού έργου, σύμφωνα με το άρθρο 35 παρ. 9 του ν. 3669/2008.

Ικανοποίηση απαιτήσεων του Δημοσίου και του ΙΚΑ κατά εργολάβου δημοσίων έργων. α) Μπορεί να γίνει κατάπτωση των εγγυήσεων καλής εκτέλεσης για ικανοποίηση απαιτήσεων του ΙΚΑ, προερχομένων από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών. β) Προηγείται των ανωτέρω απαιτήσεων του ΙΚΑ, η εξόφληση των οφειλών του εργολάβου προς το Δημόσιο, που προέρχονται από την εκτέλεση του ίδιου έργου. γ) Η ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου μπορεί να επιδιωχθεί με την κατάπτωση της εγγυήσεως καλής εκτέλεσης, αλλά και σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ. δ) Σε περίπτωση που ο εργολάβος αμελεί στην υποβολή των δικαιολογητικών για την είσπραξη των χρημάτων που του οφείλονται δεν μπορεί το Δημόσιο να προβεί σε κατάπτωση των εγγυήσεων καλής εκτέλεσης, υπέρ του ΙΚΑ.

«Αποχετευτικό Δίκτυο ....../ανεκτέλεστο τμήμα»(…) Από το συνδυασμό των  διατάξεων του  3669/2008 συνάγεται ότι η εγγύηση (κύρια και πρόσθετη) καλής εκτέλεσης που προσκομίζει ο ανάδοχος κατασκευής δημοσίου έργου συμπληρώνεται με κρατήσεις που γίνονται από τον εργοδότη σε κάθε πληρωμή προς τον ανάδοχο και ανέρχονται σε ποσοστό 5% της αξίας των εργασιών που κάθε φορά πιστοποιούνται και 10% της αξίας των υλικών που περιλαμβάνονται προσωρινά στην πιστοποίηση μέχρι ότου ενσωματωθούν στις εργασίες. Τόσο η παρακράτηση αυτή, όσο και οι λοιπές εγγυήσεις καλής εκτέλεσης (κύρια και πρόσθετη) έχουν σκοπό να διασφαλίσουν τον εργοδότη του δημοσίου έργου ότι ο ανάδοχος θα ανταποκριθεί πλήρως στα καθήκοντά του μέχρι την οριστική περάτωση του έργου και γενικότερα να ασφαλίσουν την καλή και έντεχνη εκτέλεση του έργου και κάθε απαίτηση του κυρίου σε βάρος του αναδόχου. Οι δε ανωτέρω κρατήσεις μπορούν να αντικατασταθούν μερικά ή ολικά, με ισόποσες εγγυητικές επιστολές ανάληψης κρατήσεων, οι οποίες εγγυώνται την πληρωμή των αναληφθέντων ποσών κρατήσεων από τον ανάδοχο. Όλες οι ανωτέρω εγγυητικές επιστολές τόσο αυτές καλής εκτέλεσης όσο και αυτές αντικατάστασης κρατήσεων καταπίπτουν, σε περίπτωση έκπτωσης του αναδόχου από την εργολαβία, ως ειδική ποινική ρήτρα, υπέρ του κυρίου του έργου με την πάροδο μηνός από την κοινοποίηση στον ανάδοχο του οικείου αρνητικού εκκαθαριστικού λογαριασμού που εγκρίνει η διευθύνουσα υπηρεσία ή, εφόσον ασκηθεί ένσταση κατά του λογαριασμού αυτού από τον ανάδοχο, με την κοινοποίηση σ' αυτόν της σχετικής απορριπτικής της ένστασής του απόφασης. (…)Κατόπιν τούτων το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης και λαμβάνοντας υπόψη αφενός μεν ότι, σύμφωνα με τα προσκομιζόμενα από το Δήμο  νέα κρίσιμα έγγραφα το ποσό των εγγυητικών επιστολών αντικατάστασης κρατήσεων δεν ανέρχεται στο ποσό των 75.918,69 ευρώ, αλλά έχει μειωθεί δυνάμει της υπ' αριθμ. 750/9.8.2010 απόφασης του προϊσταμένου της Διευθύνουσας Υπηρεσίας του Δήμου, λόγω έγκρισης του 1ου πίνακα ειδικού απολογισμού εργασιών, γεγονός που  δεν είχε υπόψη του  το Κλιμάκιο όταν εξέφερε την κρίση του, αφετέρου δε, ότι έχουν καταπέσει οι εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης και το προϊόν αυτών έχει πλέον εισπραχθεί από το Δήμο ......, κρίνει ότι, ενόψει της αδυναμίας αποπληρωμής της εντελλόμενης με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνης ως προς το εναπομείναν ποσό των 2.601,98 ευρώ (34.525,52 - 31.923,54) από το προϊόν κατάπτωσης των εγγυητικών επιστολών αντικατάστασης κρατήσεων, η προαναφερόμενη πράξη πρέπει να ανακληθεί, ώστε να καταστεί δυνατή η αποπληρωμή της δαπάνης όχι μόνο από το προϊόν της κατάπτωσης των εν λόγω εγγυητικών επιστολών, αλλά εν γένει από τον Κ.Α. 25.7312.0011 στον οποίο συμπεριλαμβάνονται και τα ποσά κατάπτωσης των εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και  να ανακληθεί, κατά τούτο,  η 108/2012 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:..ζητείται η ανάκληση της 545/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει, κατ’ αποδοχή του σχετικού λόγου ανάκλησης, ότι ο Κανονισμός Ανάθεσης και Εκτέλεσης Έργων (Κ.Α.Ε.Ε.) της αιτούσας δεν καταλείπει κενό ως προς το ζήτημα της συγκρότησης των Επιτροπών Διαγωνισμού, ώστε να εφαρμόζεται συμπληρωματικά η νομοθεσία δημοσίων έργων, καθώς σύμφωνα με τη ρύθμιση του άρθρου 16 του Κ.Α.Ε.Ε. τόσο ο αριθμός όσο και τα πρόσωπα των επιτροπών ορίζονται κατά απόλυτη διακριτική ευχέρεια από την εταιρεία, πρακτική που τηρείται άλλωστε πάγια, χωρίς ποτέ στο παρελθόν να έχει ανακύψει πρόβλημα στο διενεργούμενο από το Ελεγκτικό Συνέδριο προσυμβατικό έλεγχο ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον υφίσταται έστω και ένας βάσιμος λόγος μη νομιμότητας της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας ανάθεσης του επίμαχου έργου, η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε Κοινοπραξία που αφορά την πληρωμή του 1ου λογαριασμού της συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση παλαιού δημοτικού κτιρίου για πολιτιστικές χρήσεις του Δήμου ….», καθόσον οι ανωτέρω εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, διότι αντικείμενο του αρχικού έργου ήταν η αποκατάσταση του παλαιού δημοτικού κτιρίου του Δήμου, προκειμένου αυτό να χρησιμοποιείται για πολιτιστικές χρήσεις, ενώ η λειτουργία ενός παιδικού σταθμού δεν εμπίπτει στην έννοια των πολιτιστικών χρήσεων. Συνεπώς, πρόκειται για νέο έργο σε σχέση με αυτό της αρχικής εργολαβίας, το οποίο δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης (άρθρο 28 του Κώδικα Κατασκευής Δημοσίων Έργων, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3669/2009, ΦΕΚ Α 116/2009, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 35 του ν. 4053/2012, ΦΕΚ Α΄ 44/2012 και άρθρο 57 του ν. 4053/2012).

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής συμβασης. (..)  ζητείται η ανάκληση της 108/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της δανειακής συμβάσεως μεταξύ της αιτούσας και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (..) Με τα παραπάνω δεδομένα το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει πλέον διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή του προσκομιζόμενου ενώπιον του Τμήματος αναδιατυπωμένου και συμπληρωμένου σχεδίου δανειακής συμβάσεως μεταξύ της αιτούσας και του Τ.Π.Δ., με εγγυητή το Δήμο ..., συνολικού ποσού 789.000,00 ευρώ, υπό τη ρητή επιφύλαξη απάλειψης από το ως άνω σχέδιο δανειακής συμβάσεως του σχετικού όρου που αφορά την εκχώρηση από την Δ.Ε.Υ.Α. ... στο ως άνω Ταμείο του δικαιώματος να διορίσει το ίδιο στην εν λόγω επιχείρηση ταμία της επιλογής του. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εξεταζόμενη αίτηση ανακλήσεως καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 108/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να επιτραπεί η υπογραφή του προσκομισθέντος ενώπιον του Τμήματος τροποποιημένου σχεδίου δανειακής συμβάσεως με τη ρητή επιφύλαξη της προηγούμενης απάλειψης από το κείμενο αυτού του ως άνω όρου.(..) Ανακαλεί την 108/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εκτέλεση έργου:..ζητείται η αναθεώρηση της 2788/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στην υπό στοιχ. ΙΙ σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση, ότι το VI Τμήμα ορθώς απεφάνθη ότι μη νομίμως απορρίφθηκε η προσφορά της πρώτης κατά σειρά μειοδοσίας εταιρείας «….», καθόσον η εγγυητική επιστολή αυτής αναγράφει μεν ως ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού αυτή που ίσχυε προ της 312/19.7.2011 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου …, πλην όμως η πλημμέλεια αυτή θεωρείται επουσιώδης και δεν καθιστά απαράδεκτη την προσφορά, δεδομένου ότι από τα λοιπά μνημονευόμενα στην εγγυητική επιστολή στοιχεία, σε συνδυασμό λαμβανόμενα, προκύπτει, κατά τρόπο μη επιδεχόμενο εύλογη αμφιβολία, ότι η παρασχεθείσα εγγυητική επιστολή αφορά πράγματι το έργο της συγκεκριμένης δημοπρασίας. Συγκεκριμένα, καλύπτει την απαίτηση της αναντίρρητης και ανεπιφύλακτης ανάληψης εκ μέρους του εκδότη του κινδύνου για τη συμμετοχή του υπερ ου η εγγύηση στη δημοπράτηση του συγκεκριμένου έργου με το συγκεκριμένο προϋπολογισμό, έχει τον προβλεπόμενο από τη διακήρυξη και το νόμο χρόνο ισχύος (310 ημέρες από την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού) και αναγράφει την επωνυμία του νομικού προσώπου (εταιρείας) και τον τίτλο του έργου για το οποίο δίδεται η εγγύηση. Κατά συνέπεια και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η επελθούσα τροποποίηση στην οικεία διακήρυξη αφορούσε μόνο το άρθρο 2.1 αυτής, ως προς τους όρους αναπαραγωγής των τευχών δημοπράτησης του συγκεκριμένου έργου, υπήρχε δε χρονική εγγύτητα μεταξύ της αρχικώς προκηρυχθείσας ημερομηνίας του διαγωνισμού και της διεξαγωγής αυτού στις 12.8.2011, το Τμήμα κρίνει ότι η κατατεθείσα εγγυητική επιστολή της εταιρείας «….» περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία του κύρους της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 15.2 της διακήρυξης και για το λόγο αυτό, η αίτηση της δεύτερης κατά σειρά μειοδοσίας εταιρείας «….», με την οποία υποστηρίζονται τα αντίθετα, πρέπει να απορριφθεί.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, ότι η αίτηση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «….» για αναθεώρηση της 2788/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του κατατεθέντος από αυτήν παραβόλου.

Έργο- έλεγχος σχεδίου συμβάσεως:.Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά με την προεκτεθείσα νομική σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η αναγραφή στην εγγυητική επιστολή του διακριτικού τίτλου («...») της εταιρείας «...» δεν προκαλεί σύγχυση ως προς την ταυτότητά της, δεδομένου ότι αναγράφεται και η διεύθυνση στην οποία στεγάζεται η έδρα αυτής, στοιχεία τα οποία είναι ίδια με τα αναγραφόμενα στο ιδιωτικό συμφωνητικό συστάσεως της ομόρρυθμης εταιρείας «....», και, συνεπώς, δεν καταλείπεται αμφιβολία ότι η προσκομισθείσα εγγυητική επιστολή εξεδόθη υπέρ αυτής. Επίσης, η θέση στις σχετικές υπεύθυνες δηλώσεις σφραγίδας με το διακριτικό τίτλο της εταιρίας, η οποία περιλαμβάνει και στοιχεία όπως τη διεύθυνση, τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου και τα τηλέφωνα αυτής δεν δύναται να προκαλέσει σύγχυση αναφορικά με την εταιρία που αφορούν, ενώ το ονοματεπώνυμο του διαχειριστή αυτής ..., ο οποίος υπογράφει τις υπεύθυνες δηλώσεις, προκύπτει από το περιεχόμενο της κάθε υπεύθυνης δήλωσης. Ως εκ τούτου, μη νομίμως έγινε δεκτή η ως άνω ένσταση και αποκλείστηκε η πρώτη μειοδότρια «...», κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη πράξη του Κλιμακίου, απορριπτομένων των περί αντιθέτου προβαλλομένων με τις υπό κρίση αιτήσεις ως αβασίμων.Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος ανάκλησης της 142/2010 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και μη νόμιμα με την 101/2010 απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής αποκλείσθηκε η πρώτη μειοδότρια «...», συνακόλουθα δε οι υπό κρίση αιτήσεις, με τις οποίες υποστηρίζονται τα αντίθετα, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμες και να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του κατατεθέντος παραβόλου από την αιτούσα κοινοπραξία (άρθρο 56 παρ. 4 π.δ.774/1980, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 57 παρ. 3 ν.3659/2008).

Διαδικασία εισπράξεως από το Δημόσιο ποσών που καταβλήθηκαν αχρεώστητα σε εργολάβο.Για την ικανοποίηση χρηματικής απαιτήσεώς του κατά εργολάβου δημοσίων έργων, σε περίπτωση που του κατέβαλε χρήματα περισσότερα από αυτά που όφειλε, το Δημόσιο μπορεί να προβεί σε κατάπτωση των εγγυητικών επιστολών που εκδόθηκαν για το συγκεκριμένο έργο, αλλά όχι και αυτών που εκδόθηκαν από τον ίδιο εργολάβο για άλλο έργο. Αν, μετά την κατάπτωση των εγγυήσεων, απομένει υπόλοιπο οφειλής, το Δημόσιο μπορεί να ασκήσει αγωγή κατά του εργολάβου ή να προβεί στην έκδοση αποφάσεως από την οποία θα προκύπτει η αιτία και το ποσό της οφειλής, την οποία θα στείλει στο αρμόδιο Δημόσιο Ταμείο, για να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για την είσπραξη της οφειλής. 

Διοικητική σύμβαση - Δημόσια έργα -. Προθεσμία εκτέλεσης του έργου. Τμηματικές και συνολική προθεσμίες. Περιστατικά. Επειδή, η υπέρβαση της συμβατικής προθεσμίας περάτωσης του έργου έχει μεν ως συνέπεια την κατάπτωση σε βάρος του αναδόχου και υπέρ του κυρίου του έργου της προβλεπόμενης, από τις παραπάνω διατάξεις ποινικής ρήτρας, υπό την τασσόμενη όμως από τις διατάξεις αυτές αναγκαία προϋπόθεση της συνδρομής αποκλειστικής για την υπέρβαση υπαιτιότητας του αναδόχου του έργου. Επομένως, εφόσον με την προαναφερόμενη πράξη του  εγκρίθηκε η παράταση της προθεσμίας περάτωσης του έργου .., για την έγκριση της οποίας απαιτείται από τις εφαρμοστέες στην κρινόμενη περίπτωση διατάξεις η έλλειψη αποκλειστικής υπαιτιότητας του αναδόχου, έπεται, ότι δεν θεμελιώνεται υπαιτιότητα αυτού (αναδόχου) για το ανεκτέλεστο κατά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας τμήμα των συμβατικών υποχρεώσεών του σχετικά με το επίμαχο έργο, ..και, κατά συνέπεια, μη νόμιμα επιβλήθηκε σε βάρος του η αμφισβητούμενη ποινική ρήτρα. Για το λόγο δε αυτό, βάσιμα προβαλλόμενο, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή..