Συντήρηση εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου:..ζητείται η ανάκληση της 3/2015 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου . Δεδομένων των ανωτέρω, ως εκ της χωροθέτησης των επίμαχων έργων, προκύπτει σαφώς ότι δε συντρέχει ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου εντός του οποίου πρόκειται αυτά να εκτελεστούν, ως εκ των ιδιαιτεροτήτων δε της κυκλοφοριακής επιβάρυνσης της κάθε οδού, προκύπτει η αδυναμία της από κοινού κοστολόγησης και σύνταξης κοινών τευχών δημοπράτησης των επί αυτών εκτελούμενων εργασιών συντήρησης από μέρους της αναθέτουσας αρχής. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, όπως βασίμως το αιτούν επισημαίνει, ουδεμία παραβίαση, ή έστω περιγραφή, των οικείων διατάξεων έλαβε χώρα εν προκειμένω, οποιαδήποτε δε κατάτμηση ενιαίου έργου θα παρίστατο αλυσιτελής και στερούμενη νοήματος, ως μη συναρτώμενη με την παράκαμψη ή αποφυγή εφαρμογής κάποιας διάταξης, καθόσον, όπως εξάλλου και με την προσβαλλομένη γίνεται δεκτό, εν προκειμένω τηρήθηκε το σύνολο των διατάξεων που διέπουν την ανάθεση των δημοσίων έργων. Ειδικότερα, διενεργήθηκε ανοικτός διαγωνισμός και όχι απευθείας ανάθεση των επίμαχων εργασιών, τηρήθηκαν οι νόμιμες διατυπώσεις δημοσιότητας, υποβλήθηκε ικανός αριθμός προσφορών (5), επιτεύχθηκε ποσοστό έκπτωσης 54,13% επί των τιμών τιμολογίου της μελέτης, ο αναδειχθείς ανάδοχος δεν ταυτίζεται με τον αναδειχθέντα στο πλαίσιο του έτερου επίμαχου διαγωνισμού, ουδεμία ένσταση, προσφυγή ή αίτηση ασφαλιστικών μέτρων υποβλήθηκε ή εκκρεμεί κατά του κύρους της ελεγχόμενης διαδικασίας, ενώ το σύνολο των στοιχείων αυτής, μετά του σχετικού σχεδίου σύμβασης, υποβλήθηκε νομίμως για προσυμβατικό έλεγχο στην αρμόδια προς τούτο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεδομένου του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, το οποίο ανέρχεται σε 271.000,00 ευρώ.(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή, η προσβαλλόμενη πράξη να ανακληθεί και να επιτραπεί η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση του έργου «Συντήρηση εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου της Περιφέρειας … ΠΚΜ - ΥΠΟΕΡΓΟ: Συντήρησης εθνικού και επαρχιακού δικτύου Π.Ε. .. ΔΤΕ …» μεταξύ του αιτούντος και της εργοληπτικής επιχείρησης με την επωνυμία «….».Ανακαλεί την 3/2015 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Ύπαρξη ή μη τεχνητής κατάτμησης δια της ανάθεσης τριών μελετών για την άρση ετοιμορροπίας τριών διαφορετικών μνημείων με συνοπτικό διαγωνισμό. Δυνατότητα ανάκλησης άρνησης εκτέλεσης δαπάνης πληρωμής των μελετών από την αρμόδια οικονομική υπηρεσία.(...)Εσφαλμένα θεώρησε η Διεύθυνση Προϋπολογισμού και Οικονομικής Διαχείρισης Τομέα Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ότι οι συμβάσεις είναι ομοειδείς και προϊόν κατάτμησης μιας ενιαίας σύμβασης εν όψει του αυτοτελούς χαρακτήρα καθενός από τα επίμαχα μνημεία εις ότι αφορά την αρχιτεκτονική μορφή και δομή τους, την χρονική περίοδο κατασκευής, το γεγονός ότι δεν συντρέχει ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου εντός του οποίου πρόκειται αυτές να εκτελεστούν και εν όψει των ιδιαιτεροτήτων, (αρχιτεκτονικής μορφής δομής, χρονικής περιόδου 17 κατασκευής), των διαφορετικών βλαβών και των απαιτούμενων αντίστοιχα βάσει διαφορετικών προδιαγραφών εργασιών αποκατάστασης των μνημείων που αποτελούν αντικείμενο των μελετών που ανατέθηκαν. Είναι δυνατή η ανάκληση του με αρ. πρωτ. 24186/20-1-2021 εγγράφου της Διεύθυνσης Προϋπολογισμού και Οικονομικής Διαχείρισης Τομέα Πολιτισμού (ΔΠΟΔΤΠ). Ωστόσο η ανάκληση της ως άνω αρνητικής πράξης δεν είναι αναγκαία προκειμένου να προωθηθεί η εκτέλεση των ενταλμάτων για την πληρωμή των αναδόχων των συμβάσεων σύμφωνα με τη διάταξη του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 26 παρ.1 του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ)- δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (ομόφωνα).

Δυνατότητα σύναψης δεύτερης σύμβασης με τη διαδικασία απευθείας ανάθεσης, με τον ίδιο ανάδοχο, εντός δώδεκα μηνών από την σύναψη της πρώτης. Διαφοροποίηση ανάλογα με το αντικείμενο της σύμβασης. Αντικείμενο σύμβασης συντήρησης ανελκυστήρων. Ανάθεση επισκευών ή λοιπών εργασιών σε άλλα πρόσωπα εκτός του υπεύθυνου συντηρητή.(...)Δεν κωλύεται η σύναψη, με την διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 118 του ν. 4412/2016, και δεύτερης σύμβασης, οποιασδήποτε κατηγορίας (αντικειμένου) μεταξύ του Πανεπιστημίου Πειραιώς, ως αναθέτουσας αρχής και της επιλεγείσας, με την ίδια διαδικασία ανάθεσης, αναδόχου εκτελούμενης ήδη σύμβασης παροχής υπηρεσιών συντήρησης και προμήθειας ανταλλακτικών των ανελκυστήρων των κτιρίων του Πανεπιστημίου Πειραιώς, μέσα στο διάστημα των δώδεκα (12) μηνών από την σύναψη της πρώτης, διότι η διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 118 ν. 4412/2016, που δεν επιτρέπει την σύναψη και άλλης σύμβασης με την ίδια διαδικασία μέσα στο ανωτέρω διάστημα, αναφέρεται ειδικά στις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, και όχι σε συμβάσεις παροχής (γενικών) υπηρεσιών και προμηθειών (ομόφωνα).

Πληρωμή εργασιών συντήρησης οδοποιίας.( ...) Με τα δεδομένα αυτά, αν και οι ανατεθείσες υπηρεσίες είναι όμοιες, νομίμως ο Δήμος …. προέβη στην απευθείας ανάθεσή τους κατ’ εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, δεδομένου ότι αφορούν στην κάλυψη αναγκών διαφορετικών Δημοτικών Ενοτήτων του Δήμου, δεν υπερβαίνουν το ποσό των 20.000 η καθεμία και ήδη ακολουθήθηκε εξαρχής η διαδικασία αναγραφής ξεχωριστών ανά Δημοτική Ενότητα πιστώσεων στον προϋπολογισμό του έτους 2017. Περαιτέρω, το άρθρο 6 παρ. 2 του ν. 4412/2016 δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω, καθόσον ρυθμίζει τον τρόπο υπολογισμού της εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης όταν η αναθέτουσα αρχή αποτελείται από επιχειρησιακές μονάδες, στην έννοια των οποίων δεν περιλαμβάνονται οι δημοτικές ενότητες (βλ. κυα 75555/289/17 «Καθορισμός κριτηρίων υπαγωγής στην έννοια της χωριστής επιχειρησιακής μονάδας ανεξαρτήτως υπεύθυνης για τη σύναψη συμβάσεων της ίδιας ή ορισμένων κατηγοριών αυτών», ΦΕΚ Β΄ 2336). Κατά την γνώμη όμως της Προέδρου, οι ανατεθείσες υπηρεσίες, οι οποίες ταυτίζονται κατά περιεχόμενο, μη νομίμως κατατμήθηκαν ανά Δημοτική Ενότητα και ανατέθηκαν απευθείας με βάση το ποσό που προέκυψε από τον επιμερισμό αυτό.

Προμήθεια υδραυλικών ειδών και εξαρτημάτων ύδρευσης για τις ανάγκες διαφορετικών Δημοτικών Ενοτήτων.(...) Με τα δεδομένα αυτά, αν και το αντικείμενο των επίμαχων συμβάσεων αφορά στην προμήθεια όμοιων αγαθών κατ’ είδος, νομίμως ο Δήμος …προέβη στην απευθείας ανάθεση αυτών ανά δημοτική ενότητα, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, δεδομένου ότι ακολουθήθηκε εξαρχής η διαδικασία αναγραφής ξεχωριστών ανά Δημοτική Ενότητα πιστώσεων στον προϋπολογισμό του έτους 2017.

Περί ιδρύσεως και λειτουργίας πρατηρίων υγρών και αερίων καυσίμων εγκαταστάσεων φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων σταθμών πάσης φύσεως αυτοκινήτων σταθμών μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων εγκαταστάσεων προετοιμασίας των προς παράδοση αυτοκινήτων (PDI pre delivery inspection) εγκαταστάσεων πλύσης, καθαρισμού και λίπανσης οχημάτων και περί των προϋποθέσεων ιδρύσεως και λειτουργίας, εντός αυτών, συμπληρωματικών δραστηριοτήτων (εμπορικών, παροχής υπηρεσιών) ως επίσης και περί της κυκλοφοριακής συνδέσεως των πάσης φύσεως εγκαταστάσεων μετά των προ αυτών οδών.

Προσυμβατικός-έλεγχος.(...) Η ύπαρξη ή μη ενός έργου ως ενιαίου ή μη, εκτιμάται με βάση λειτουργικά κριτήρια και συγκεκριμένα σύμφωνα με την οικονομική και τεχνική λειτουργία του αποτελέσματος των εργασιών, που ανατίθενται με τις επιμέρους συμβάσεις. Ενδείξεις και όχι καθοριστικά κριτήρια, αφού ή ύπαρξη ενιαίου ή μη έργου, εκτιμάται, σε κάθε περίπτωση, βάσει του πλαισίου στο οποίο αυτό εντάσσεται καθώς και των ιδιαιτεροτήτων της σύμβασης (βλ. 102/2003 Πραξ. VI Τμημ. και 2212/2011 αποφ. VI Τμημ, C -18/1998 Επιτροπή κατά Γαλλίας και Τ- 158/2008 της 11ης Ιουλίου 2013) αποτελούν η ομοιότητα των εργασιών, που απαιτούνται για την κατασκευή εκάστου των τμημάτων, η ύπαρξη ενός αναδόχου για την εκτέλεση των έργων, η ταυτόχρονη ανάθεση της κατασκευής των επιμέρους τμημάτων, η ομοιότητα των μελετών, η δυνατότητα πραγματοποίησης του συνόλου των εργασιών από μια και μόνη ανάδοχο, καθώς και η ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου, εντός του οποίου θα εκτελεστούν τα επιμέρους ανατιθέμενα έργα. Από τις ίδιες διατάξεις, όπως αυτές ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο ανάθεσης των υπό κρίση έργων (26.4.2010 και 25.5.2010) συνάγεται ότι προκειμένου περί συμβάσεων έργων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως, οι οποίες υπερβαίνουν το ποσό του 1.000.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., διενεργείται υποχρεωτικά από το Ελεγκτικό Συνέδριο, έλεγχος νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης καθώς και του σχεδίου της σύμβασης. Ο προσυμβατικός αυτός έλεγχος αποτελεί ουσιώδη τύπο της διαδικασίας ανάθεσης και ενόψει της ρητής απαγόρευσης κατατμήσεως έργων προς αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του ν. 3669/2008, που τίθεται με τη διάταξη του άρθρου 116 του ιδίου νόμου, καταλαμβάνει και τις συμβάσεις, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη  των οποίων δεν υπερβαίνει το χρηματικό όριο άνω του οποίου καθίσταται υποχρεωτική η υπαγωγή τους στο έλεγχο, πλην όμως αποτελούν τμήματα μιας ενιαίας διαδικασίας ανάθεσης, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της οποίας υπερβαίνει το χρηματικό αυτό όριο. Τυχόν δε παράλειψή του συνεπάγεται την ακυρότητα των συμβάσεων. Ακολούθως, δημόσιες συμβάσεις οι οποίες αν και υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως επιμέρους τμήματα ενιαίου έργου, εντούτοις δεν υπήχθησαν, είναι αυτοδικαίως άκυρες, δεν παράγουν έννομες συνέπειες, οι δε δαπάνες που ερείδονται επί αυτών, μη νομίμως εντελλόμενες.    

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:(...)Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι παρίσταται αβάσιμος ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, δεδομένου ότι για την απευθείας ανάθεση εργασιών-υπηρεσιών ανά δημοτική ενότητα, δεν τίθεται από τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 14 του ν.4071/2012 η επιπρόσθετη προϋπόθεση της τμηματικής (ανά δημοτική ενότητα) ανάθεσης αυτών. Εξάλλου, ο δεύτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου ερείδεται στην εσφαλμένη προϋπόθεση ότι οι επίμαχες εργασίες έπρεπε να ανατεθούν με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, πλην, όμως, για την ανάθεση αυτών, ενόψει του ότι η ανά δημοτική ενότητα εκτελεσθείσα εργασία δεν υπερέβαινε το όριο των 20.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., αρκούσε σχετική απόφαση του Δημάρχου σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 9 του άρθρου 209 του ν.3463/2006. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες παρίστανται νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια ειδών επεξεργασίας ύδατος:..Με τα δεδομένα αυτά, παρά το γεγονός ότι τηρήθηκαν τα τυπικά -εξωτερικά στοιχεία του εξώδικου συμβιβασμού, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη διότι δεν προέκυψε κατά τρόπο αναμφισβήτητο ότι συντρέχουν  τα ουσιαστικά στοιχεία για τη σύναψή του. Ειδικότερα, για το σύνολο της προμήθειας δεν αποδείχθηκε η προσήκουσα παραλαβή των υλικών διότι δεν έχουν συνταχθεί πρωτόκολλα παραλαβής από νομίμως συγκροτηθείσα επιτροπή, η έλλειψη δε αυτή δεν μπορεί να αναπληρωθεί από τη βεβαίωση της Αντιδημάρχου που συντάχθηκε σχεδόν δύο (2) έτη μετά την έκδοση των οικείων τιμολογίων - δελτίων αποστολής. Περαιτέρω, δεν προκύπτει ανακοίνωση των αποφάσεων κατακύρωσης ή απευθείας ανάθεσης των προμηθειών, όπου αυτές υπάρχουν, ώστε να θεωρηθεί ότι ο έγγραφος τύπος των συμβάσεων έχει αποδεικτικό χαρακτήρα. Ειδικότερα, για το τμήμα της δαπάνης που αντιστοιχεί στην ανωτέρω 1η κατηγορία τιμολογίων, ναι μεν η 4768/28.3.2014 προσφορά της εταιρίας επέχει θέση γραπτής πρότασης, πλην όμως δεν αποδεικνύεται η εκπλήρωση της παροχής εκ μέρους της αφού δεν υπάρχει πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής και, συνεπώς, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι, παρά την έλλειψη γραπτής αποδοχής εκ μέρους του Δήμου, η σύμβαση έχει εγκύρως καταρτιστεί. Επίσης, δεν επισυνάπτεται απόφαση ανάθεσης της προμήθειας. Για το τμήμα της δαπάνης που αντιστοιχεί στη 2η κατηγορία τιμολογίων, δεν επισυνάπτεται απόφαση ανάθεσης της προμήθειας. Για το τμήμα της δαπάνης που αντιστοιχεί στην 3η κατηγορία τιμολογίων, τόσο στη σύμβαση όσο και στην απόφαση ανάθεσης δεν υπάρχει αναλυτική περιγραφή του αντικειμένου των ειδών, της ποσότητας και της αξίας τους, ενώ για το ποσό των 1.646,10 ευρώ [(4.010,78 + 1.645,12) – 4.009,80 ευρώ)] δεν υπάρχει έγκυρη σύμβαση. Για το τμήμα της δαπάνης που αντιστοιχεί στην 4η κατηγορία τιμολογίου, ως  εκ του ύψους της ανατεθείσας προμήθειας δεν απαιτείτο ο έγγραφος τύπος, πλην όμως στην απόφαση ανάθεσης δεν περιγράφεται το αντικείμενο των ειδών, η ποσότητα και η αξίας τους. Συνεπώς, η έλλειψη των ανωτέρω στοιχείων καθιστά μη νόμιμη την απαίτηση της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρίας για καταβολή της αξίας της προμήθειας, που συνιστά την υποκείμενη αιτία του εξώδικου συμβιβασμού, πλήττοντας το κύρος του τελευταίου και καθιστώντας μη νόμιμη τη δαπάνη που αυτός ενσωματώνει.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί

Τροποποίηση του β.δ. 465/1970 «Περί όρων και προϋποθέσεων εγκαταστάσεως και λειτουργίας αντλιών καυσίμων προ πρατηρίων κειμένων εκτός των εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και κωμών ή εκτός κατοικημένων εν γένει περιοχών και περί κυκλοφοριακής συνδέσεως εγκαταστάσεων μετά των οδών» (Α΄ 150) και του π.δ. 1224/1981 «Περί όρων και προϋποθέσεων ιδρύσεως και λειτουργίας πρατηρίων υγρών καυσίμων κειμένων εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή κωμών ή εγκεκριμένων οικισμών ή εν γένει κατοικημένων περιοχών» (Α΄ 303) όπως τροποποιήθηκαν με το π.δ. 509/1984 (Α΄ 181), το π.δ. 143/1989 «Τροποποίηση διατάξεων σχετικών με όρους και προϋποθέσεις εγκαταστάσεως και λειτουργίας αντλιών καυσίμων και κυκλοφοριακής σύνδεσης εγκαταστάσεων μετά των οδών» (Α΄ 69), το π.δ. 401/1993 (Α΄ 170) και το π.δ. 125/1992 (Α΄ 56) «τροποποίηση και συμπλήρωση του π.δ. 143/89 (Α΄ 69)» και κατάργηση διατάξεων του π.δ. 327/1992 (Α΄ 163).