Προμήθεια εξοπλισμού....Επειδή η προσφεύγουσα δεν αποδεικνύει πλήρως ότι οι εν λόγω όροι στο σύνολό τους είναι φωτογραφικές καθώς δεν αναφέρει εάν δεν υφίστανται εταιρείες εκτός από αυτές που επικαλείται στην αγορά οι οποίες πληρούν τις εν θέματι τεχνικές προδιαγραφές ούτε εάν δεν είναι εφικτή η κατασκευή φίλτρων από τις υπάρχουσες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης και της ίδιας ώστε να αποκλείονται αυτόματα από τον επίμαχο διαγωνισμό. Ο δε ισχυρισμός ότι οι έτερες εταιρείες θα αποκλειστούν για μη πλήρωση συγκεκριμένου όρου είναι υποθετικός και άρα απορριπτέος ως αναπόδεικτος. Περαιτέρω, η πλήρωση των τεχνικών προδιαγραφών από τη συγκεκριμένη εταιρεία δεν καθιστά άνευ ετέρου φωτογραφικό τον όρο της Διακήρυξης. Επιπλέον, δεν αποδεικνύεται ότι η απαίτηση του συγκεκριμένου τύπου βαλβίδων καθώς και οι διαστάσεις και ο ψευδοπυθμένας αποκλείουν όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην οικεία αγορά πλην μιας. Επομένως, το δεύτερο μέρος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί

Αμοιβή για την παροχή υπηρεσιών οργάνωσης και διενέργειας σεμιναρίων εκπαίδευσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά στη σκέψη 2, μη νομίμως αποκλείστηκαν από το διαγωνισμό οι εταιρείες ... και ... Α.Ε, με την αιτιολογία ότι οι υπεύθυνες δηλώσεις που προσκόμισαν ο Υπεύθυνος Ομάδας Έργου καθώς και όλα τα μέλη αυτών δεν έφεραν βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής. Τούτο διότι, η θεώρηση του γνησίου της υπογραφής των επίμαχων υπεύθυνων δηλώσεων που αφορούν την τεχνική προσφορά, δεν απαιτείτο από το άρθρο 9 της οικείας διακήρυξης. Συνεπώς, τα δικαιολογητικά των ανωτέρω εταιρειών έπρεπε να γίνουν δεκτά από το Δήμο ... και να επιτραπεί η περαιτέρω αξιολόγησή τους στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Εξάλλου, δεδομένου ότι η προαναφερόμενη διάταξη της διακήρυξης ρυθμίζει πλήρως το ζήτημα της υποβολής υπεύθυνης δήλωσης, χωρίς καμία μνεία για υποχρέωση θεώρησης του γνησίου της υπογραφής, και μάλιστα με ποινή απαραδέκτου, δεν ήταν νόμιμος ο αποκλεισμός των ως άνω διαγωνιζομένων, βάσει της διάταξης του άρ. 14 του ν. 1599/1986, η οποία σημειωτέον δεν μνημονεύεται στο άρθρο 9 της Διακήρυξης (πρβλ. Δ.Εφ. Αθ. 2421/2013, 241/2012). 

Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων...Με τα δεδομένα αυτά η διαδικασία ανάθεσης της κρινόμενης σύμβασης παρίσταται νόμιμη. Ειδικότερα, οι όροι των άρθρων 2.2.4.1. και 2.2.9.2.Β.2 εδ. στ΄ της διακήρυξης είναι νόμιμοι, καθόσον η απαίτηση για τη διάθεση κτηριακών εγκαταστάσεων εντός της ελληνικής επικράτειας προς απόδειξη της επαγγελματικής ικανότητας του υποψηφίου νομίμως ζητείται σε μια τέτοια σύμβαση προμήθειας, ιδιαίτερα απαιτητικής σε ποσότητα ειδών, καθόσον δεν είναι ασύνδετη και δυσανάλογη με το συμβατικό αντικείμενο και ο σχετικός όρος μπορεί να καλυφθεί και με μίσθωση των απαιτούμενων χώρων αποθήκευσης με συνέπεια να είναι επιτεύξιμος για κάθε συμμετέχοντα. Περαιτέρω, και οι όροι σύμφωνα με τους οποίους οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό υποχρεούνται επί ποινή αποκλεισμού αφενός να έχουν εκτελέσει κατά τη διάρκεια της προηγούμενης τριετίας τουλάχιστον 10 συμβάσεις προμήθειας του ιδίου αντικειμένου και αφετέρου να έχουν εκτελέσει κατ’ ελάχιστον μία προμήθεια του ιδίου αντικειμένου ανά έτος της προηγούμενης τριετίας, δεν εμπόδισαν εν τοις πράγμασι την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, αφού στη διαδικασία συμμετείχαν τρεις (3) εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται ενεργά στο συγκεκριμένο τομέα. Σε κάθε περίπτωση τόσο οι συμμετέχουσες όσο και άλλες δυνητικά υποψήφιες δεν επικαλέστηκαν βλάβη από αυτούς, με την αιτίαση ότι παραβιάστηκαν οι προϋποθέσεις συμμετοχής τους στο διαγωνισμό σε σημείο τέτοιο που να την αποκλείουν ή να την καθιστούν ουσιωδώς δυσχερή, αφού δεν τους προσέβαλαν, ούτε επικαλέστηκαν ότι δεν διέθεταν την απαιτούμενη εμπειρία την οποία αντίθετα στα υποβληθέντα Ευρωπαϊκά Ενιαία Έγγραφα Προμήθειας (ΕΕΕΠ) ισχυρίστηκαν ότι διέθεταν, αλλά εντέλει δεν απέδειξαν. Συνεπώς, και οι όροι αυτοί παρίστανται νόμιμοι (ΕΣ VI Τμ. 608 και 609/2018). Κατ’ ακολουθία δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ανωτέρω διαγωνιστικής διαδικασίας και, συνεπώς δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ. (Όροι αποκλεισμού υποψηφίων) ζητείται η ανάκληση της 33/2018 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης..(..) Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι, τόσο ο όρος του άρθρου 2.2.6.α της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό οικονομικοί φορείς υποχρεούνται επί ποινή αποκλεισμού να έχουν εκτελέσει κατά τη διάρκεια της προηγούμενης τριετίας (οικονομικά έτη 2014, 2015, 2016) τουλάχιστον 10 συμβάσεις προμήθειας του ιδίου αντικειμένου με αυτό της ελεγχόμενης προμήθειας, όσο και ο όρος του άρθρου 2.2.6.β της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό οικονομικοί φορείς υποχρεούνται επί ποινή αποκλεισμού να έχουν εκτελέσει κατ’ ελάχιστον μία προμήθεια του ιδίου αντικειμένου με αυτό της ελεγχόμενης προμήθειας ανά έτος της προηγούμενης τριετίας, εισάγουν ένα αυθαίρετο ποσοτικό κριτήριο, το οποίο δεν δικαιολογείται και δύναται αντικειμενικά να δημιουργήσει δυσμενείς διακρίσεις εις βάρος των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων, οι οποίοι διαθέτουν την κατάλληλη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα στο ίδιο αντικείμενο με λιγότερες όμως συμβάσεις από τις απαιτούμενες.(..)Όμως, εν προκειμένω, οι ανωτέρω όροι δεν εμπόδισαν εν τοις πράγμασι την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, αφού συμμετείχαν στην υπό κρίση διαγωνιστική διαδικασία πέντε (5) εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται ενεργά στο συγκεκριμένο τομέα.(..) Συνεπώς, οι όροι αυτοί καθώς και οι όροι του άρθρου 2.2.9.2.Β4 εδ.β΄ και εδ  ε΄ που ορίζουν τα σχετικά με αυτούς αποδεικτικά μέσα παρίστανται νόμιμοι. Ακολούθως, οι  σχετικοί λόγοι ανάκλησης πρέπει να γίνουν δεκτοί.

Ανακαλεί την ΕλΣυν.Κλ.ΣΤ/33/2018 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1307/2018Εξοικονόμηση ενέργειας στο δημοτικό φωτισμό με την προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων τύπου LED και την προμήθεια λαμπτήρων τύπου LED:Ζητείται η αναθεώρηση της 608/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...) Ενόψει αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης είναι απαράδεκτη, αφού στρέφεται κατά θετικής απόφασης του VI Τμήματος, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΙΝΗΤΟΥ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 67/2014 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,. Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι, όπως βασίμως προβάλλεται με τις κρινόμενες αιτήσεις και τις παρεμβάσεις, οι αναφερόμενες στο ως άνω 3272/17.9.2013 έγγραφο της αναθέτουσας αρχής διευκρινίσεις επί των τεχνικών προδιαγραφών της διακήρυξης δεν αποτελούν, στην υπό κρίση υπόθεση, ουσιώδη τροποποίηση των τεχνικών όρων της προκήρυξης, ώστε να απαιτείται η τήρηση της απαιτούμενης από τις κείμενες διατάξεις δημοσιότητας και, περαιτέρω, η μετάθεση της ημερομηνίας του διαγωνισμού.(..)Επομένως, οιοσδήποτε οικονομικός φορέας ενδιαφερόταν να συμμετέχει στον επίμαχο διαγωνισμό, όφειλε, ενόψει και του ιδιαιτέρως μεγάλου οικονομικού αντικειμένου της επίμαχης προμήθειας, να επιδείξει τη δέουσα επιμέλεια και το απαιτούμενο από τις περιστάσεις εύλογο ενδιαφέρον, ώστε να προμηθευτεί τη διακήρυξη και όλα τα συμβατικά τεύχη αυτής, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και οι τεχνικές προδιαγραφές. Λαμβανομένου δε υπόψη ότι μόνο δια της μελέτης των τευχών δημοπράτησης, όπου αναλυτικά εκτίθενται οι όροι του διαγωνισμού και οι τεχνικές προδιαγραφές των προς προμήθεια ειδών, είναι δυνατό να διαπιστώσουν οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι εάν έχουν πράγματι τη δυνατότητα να μετάσχουν στο διαγωνισμό, καθίσταται σαφές ότι, εν προκειμένω, οι εταιρείες που έλαβαν τα τεύχη της διακήρυξης συνιστούν τον ευρύτερο κύκλο των εν δυνάμει συμμετεχόντων στο διαγωνισμό.(..)Τέλος, οι ως άνω διευκρινίσεις της αναθέτουσας αρχής δεν επηρέασαν ουσιωδώς το αποτέλεσμα της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως βασίμως με τις αιτήσεις και τις παρεμβάσεις προβάλλεται, καθώς, ενόψει και του ότι τα υπό προμήθεια είδη (απορριμματοφόρα διαφόρων τύπων) αποτελούν απολύτως εξειδικευμένο αντικείμενο, η επίτευξη διαφάνειας και του μέγιστου δυνατού ανταγωνισμού στο πλαίσιο του διαγωνισμού επιτεύχθηκαν σε ικανοποιητικό βαθμό, δεδομένου ότι, όπως προαναφέρθηκε, τα τεύχη του διαγωνισμού παρέλαβαν δώδεκα (12) ενδιαφερόμενοι, ενώ, περαιτέρω, υποβλήθηκαν προσφορές από έξι (6) εταιρείες. Συνεπώς, δεν μπορεί να συναχθεί ότι η μη κανονική δημοσιότητα των εν λόγω διευκρινίσεων παρεμπόδισε τη συμμετοχή και άλλων εταιρειών στη διαγωνιστική διαδικασία....Ανακαλεί την 67/2014 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Μη νόμιμη εν μέρει η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, για την ανάδειξη προμηθευτών τροφίμων από φορέα που εξαιρείται της εφαρμογής του ν.2286/1995, καθόσον α) μη νομίμως αναδείχθηκε μειοδότης προμηθεύτρια εταιρεία, η οποία δεν υπέβαλε, το επί ποινή αποκλεισμού απαιτούμενο από την οικεία διακή¬ρυξη πιστοποιητικό, η έλλειψη του οποίου δεν καλύπτεται από ένορκη βεβαίωση του νομίμου εκπροσώπου της άνω εταιρείας ενώπιον συμβολαιογράφου διότι δεν συντρέχει αδυναμία έκδο- σής του στην Ελλάδα αφού οι λοιπές συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες το προσκομίζουν και β) μη νομίμως αναδείχθηκαν μειοδότες προμηθεύτριες εταιρείες, οι οποίες δεν είχαν υποβάλει στο διαγωνισμό πιστοποιητικά ονομαστικοποίησης, υποχρέωση που απορρέει ευθέως από το νόμο. Με τις 2842 και 2843/2010 Αποφάσεις του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκαν αιτήσεις ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου.

Παροχή υπηρεσιών ενεργειακής αναβάθμισης συστήματος...Ενόψει των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν έχουν τηρηθεί οι όροι που τέθηκαν για την έγκριση του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, καθόσον αφενός δεν υπάρχει (και εάν τυχόν υφίσταται, δεν έχει ληφθεί υπόψη) η χρηματοοικονομική ανάλυση που έθεσαν ως προαπαιτούμενο για την υπογραφή αυτής τα Δημοτικά Συμβούλια των αντισυμβαλλόμενων Δήμων .... και .... και αφετέρου στο ελεγχόμενο σχέδιο (στο άρθρο 2 αυτού) δεν γίνεται ρητή αναφορά περί έγκρισης των τευχών δημοπράτησης από τα Δημοτικά Συμβούλια αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου να προσκομισθούν στο Κλιμάκιο οι –άνευ όρων- εγκριτικές του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων των αντισυμβαλλομένων (Περιφέρειας και Δήμων), αφού υποβληθούν σε αυτά η ζητηθείσα ως άνω χρηματοοικονομική ανάλυση και νέο επικαιροποιημένο σχέδιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης με βάση τα ανωτέρω προαπαιτούμενα.Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου να προσκομιστούν τα ανωτέρω στοιχεία.

Νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη συμφερότερη προσφορά για την προμήθεια απορριμματοφόρων οχημάτων τύπου πρέσσας από Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων, δεδομένου ότι η υποβολή εναλλακτικών προσφορών, η οποία δεν προβλεπόταν ρητώς στη διακήρυξη, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας και στην κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού, αφού όλες οι συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες υπέβαλλαν εναλλακτικές προσφορές, οι οποίες αξιολογήθηκαν αυτοτελώς σε σχέση με τις υποβληθείσες βασικές προσφορές, από τεχνική και οικο-νομική άποψη αλλά ως συμφερότερη κρίθηκε η βασική προσφορά της αναδόχου και επομένως δεν πλήττεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης των προσφερόντων.

Παροχή υπηρεσίας....Σε συνέχεια των προαναφερθέντων, ο αναθέτων φορέας ακύρωσε το συγκεκριμένο διαγωνισμό και προέβη στις επίμαχες τροποποιήσεις των τευχών της διακήρυξης με πρόβλεψη δικαιωμάτων προαίρεσης «πριν και κατά την διάρκεια της ανάθεσης της παροχής υπηρεσίας». Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι έχει έννομο συμφέρον να προβεί στην συγκεκριμένη προσφυγή, για αποφυγή στον συγκεκριμένο διαγωνισμό, αλλά και στο μέλλον αυθαιρεσιών, διακρίσεων, αδικιών και άνισης μεταχείρισης μειοδοτών σε διαγωνισμούς του συγκεκριμένου αναθέτοντα φορέα. Ωστόσο, με βάση τα ως άνω, η προσφεύγουσα δεν επικαλείται και δεν αποδεικνύει τη συγκεκριμένη ζημία που υφίσταται από τον όρο τον οποίο θεωρεί μη νόμιμο και όχι σύμφωνο με τη νομοθεσία που διέπει τους διαγωνισμούς των δημοσίων συμβάσεων. Ούτε η προσφεύγουσα επικαλείται και αποδεικνύει άμεση βλάβη από τον προσβαλλόμενο όρο της διακήρυξης, ο οποίος παραβιάζει τους κανόνες που αφορούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο διαγωνισμό, τη διαδικασία επιλογής του αναδόχου ή τα εφαρμοστέα για την ανάδειξή του κριτήρια, σε σημείο που να αποκλείει ή να καθιστά ουσιωδώς δυσχερή τη συμμετοχή της στον διαγωνισμό. Αλλά και οι προβληθέντες ισχυρισμοί της προσφεύγουσας είναι αόριστοι, αφού ούτε κάν επιχειρεί να αποδείξει, ως φέρουσα το σχετικό αποδεικτικό βάρος, ότι οι προβαλλόμενες παρανομίες της προκήρυξης δεν της επιτρέπουν να υποβάλει ανταγωνιστική αίτηση συμμετοχής. Η προσφεύγουσα δεν συνδέει με εξειδικευμένους και αποδεδειγμένους ισχυρισμούς συγκεκριμένα στοιχεία, που αφορούν τη νομική και την πραγματική κατάστασή της με τις αντίστοιχες πλημμέλειες που προβάλλει κατά της προκήρυξης. Απλώς αρκείται να προβάλει γενικούς και αφηρημένους ισχυρισμούς. 15. Κατά συνέπεια, δεκτού καθισταμένου ως βάσιμου του σχετικού ισχυρισμού του αναθέτοντα φορέα, η εξεταζόμενη προδικαστική προσφυγή κρίνεται απορριπέα ως απαραδέκτως ασκηθείσα, λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος της προσφεύγουσας εταιρίας. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Διαδικασία διαγωνισμού:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση Στεγαστικού προγράμματος Κατοικιών …», καθόσον:  α) δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενοι κανόνες δημοσιότητας της διακήρυξης του ελεγχόμενου έργου, δεδομένου ότι δεν δημοσιεύτηκε η ορθή επανάληψη της περίληψης της διακήρυξης στο ειδικό τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με αποτέλεσμα η ελεγχόμενη διαδικασία,  να πάσχει και β) μη νομίμως αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η 1η μειοδότρια εταιρεία, καθόσον από τα προσκομισθέντα στο διαγωνισμό στοιχεία, προκύπτει ότι η εργοληπτική επιχείρηση προσκόμισε Ενημερότητα Πτυχίου, εν ισχύ κατά την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, στην οποία αναγραφόταν, μεταξύ των εκπροσώπων που δεσμεύουν την εταιρεία, και το πρόσωπο που υπογράφει τη προσφορά της και, ως εκ τούτου, η εκπροσώπηση της εταιρείας είναι, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 24.1.2 της διακήρυξης, ισχυρή (άρθρα 12 και 22 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α΄ 116/2008).