ΕΣ/ΤΜ.6/6060/2015
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προγραμματική σύμβαση:Ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 7/5.6.2015 πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό ...., Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι, μετά την απάλειψη από το προσκομισθέν σχέδιο προγραμματικής σύμβασης του όρου περί τροποποίησης και τη διατυπωθείσα βούληση των συμβαλλομένων μερών να συνάψουν την ένδικη σύμβαση και χωρίς τον όρο αυτό, ήρθη η πρώτη εντοπισθείσα από την Αναπληρώτρια Επίτροπο πλημμέλεια και, ως εκ τούτου, παρέλκει η εξέταση της νομιμότητάς του. Περαιτέρω, στην προκειμένη περίπτωση, ο Δήμος δεν έχει κατ΄ αρχήν αρμοδιότητα επέμβασης επί των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης που βρίσκονται στην εδαφική του περιφέρεια, παρά μόνον σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας (πρβλ. άρθρο 75 παρ. Ι και παρ. Ι γ) 1 του ν. 3463/2006, απόφ. VI Τμήματος 3068/2014), αφού, όπως προεκτέθηκε, στη ΔΕΥΑ .... ανήκει τόσο το σύνολο των δικτύων αυτών, όσο και η αρμοδιότητα μελέτης, κατασκευής, συντήρησης, εκμετάλλευσης, διοίκησης και λειτουργίας τους. Επομένως, ο Δήμος .... δεν θα μπορούσε να περιλάβει άνευ ετέρου τις εργασίες αποκατάστασης και μετατόπισης των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης σε κανένα από τα έργα ανάπλασης που εκτελεί, εκτός αν είχε προηγηθεί νόμιμη μεταβίβαση της αρμοδιότητας αυτής, η οποία, ωστόσο, δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου. Κατά συνέπεια και προεχόντως για τον λόγο αυτόν, εσφαλμένα κρίθηκε από την Αναπληρώτρια Επίτροπο ότι οι επίμαχες εργασίες αποκατάστασης ζημιών και προσαρμογής των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης έπρεπε να συμπεριληφθούν στα έργα ανάπλασης που εκτελεί ο Δήμος ..... Τέλος, εσφαλμένα κρίθηκε από την Αναπληρώτρια Επίτροπο ότι με την ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση επιχειρείται καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, καθόσον, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το αιτούν και το παρεμβαίνον, η σύμβαση αυτή ευρίσκεται εντός του πλαισίου που οι ανωτέρω διατάξεις θέτουν, με βάση τη συνεργασία μεταξύ των αναφερόμενων σε αυτές φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, προκειμένου, αφενός, να εκπληρωθεί η υποχρέωση του Δήμου να αποκατασταθούν δαπάναις του, οι ζημίες που προκαλούνται στα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης εξαιτίας των έργων ανάπλασης που εκτελεί και, αφετέρου, να επιτευχθεί η άρτια και ολοκληρωμένη εκτέλεση έργων αναπτυξιακού χαρακτήρα, ήτοι των αναπλάσεων των οικισμών του Δήμου, χωρίς τεχνικά προσκόμματα και καθυστερήσεις. Κατόπιν αυτών και μη αναδειχθέντος από την Αναπληρώτρια Επίτροπο άλλου λόγου διακωλυτικού της σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης, το Τμήμα κρίνει ότι η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή. Ανακαλεί την 7/2015 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό…..
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/1287/2018
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Αποκατάσταση βλαβών δικτύων ύδρευσης – αποχέτευσης Δήμου ....»,Αίτηση ανάκλησης της 3/2018 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου : Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη α) την ανάγκη εκτέλεσης των σχετικών υπηρεσιών, ενόψει της θερινής-τουριστικής περιόδου, καθόσον η μη έγκαιρη αποκατάσταση των βλαβών δύναται να επιφέρει τόσο κίνδυνο λειψυδρίας όσο και μόλυνση του περιβάλλοντος λόγω διαρροής των λυμάτων, β) την έλλειψη των κατάλληλων υλικοτεχνικών μέσων και προσωπικού του Δήμου σε συνδυασμό με την ιδιαιτέρως μεγάλη έκταση του δικτύου ύδρευσης (300 – 350 χιλ. περίπου και αριθμός υδρομέτρων 42.854) και του δικτύου αποχέτευσης (250 χιλ. περίπου συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών σταθμών) και γ) τον έκτακτο χαρακτήρα των βλαβών του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης που καθιστούν αναγκαία τη συγκρότηση συνεργείων καθ’ όλο το 24ωρο σε διπλές βάρδιες υπερωριακής απασχόλησης, κρίνει ότι, εν προκειμένω, αιτιολογείται επαρκώς η αδυναμία του Δήμου να εκτελέσει την κρίσιμη υπηρεσία με ιδία μέσα, κατά τούτο δε, νομίμως προέβη στη δημοπράτηση της υπηρεσίας αυτής και την ανάθεσή της σε ιδιώτη. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, για το χρονικό διάστημα ενός έτους, ήτοι από 9.9.2016 έως 14.10.2017, καταρτίστηκαν οι από 9.9.2016 και 14.10.2016 συμβάσεις μεταξύ του Δήμου .... και της ίδιας ως άνω εταιρείας («…»), διάρκειας δώδεκα (12) μηνών από την υπογραφή τους, με αντικείμενο τη Συντήρηση δικτύων ύδρευσης – αποχέτευσης στη Δημοτική Ενότητα (Δ.Ε.) ...., η πρώτη και στη Δ.Ε….., η δεύτερη, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 233.681,55 (με Φ.Π.Α.) και 230.526,60 ευρώ, αντίστοιχα (βλ. τις από 9.9.2016 και 14.10.2016 συμβάσεις). Συνεπώς, εφόσον για το χρονικό διάστημα ενός έτους, ήτοι από 9.9.2016 έως 14.10.2016 η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη για την συντήρηση των δικτύων ύδρευσης – αποχέτευσης δύο Δημοτικών Ενοτήτων του Δήμου .... ήταν 464.208,15 ευρώ (με Φ.Π.Α.), ο προϋπολογισμός της υπό κρίση σύμβασης, ύψους 495.491,60 (με Φ.Π.Α.) για ένα έτος, ο οποίος αναλύεται επαρκώς στην 172/2017 μελέτη, δεν αποδεικνύεται ότι υπερβαίνει το προσήκον μέτρο, δεδομένου ότι αφορά το σύνολο των Δημοτικών Ενοτήτων του Δήμου .....Ανακαλεί την 3/2018 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/247/2023
Νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της από 14.4.2021 προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Μετεώρων και της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Μετεώρων για την εκτέλεση της Πράξης «Υποδομές Ύδρευσης Δήμου Μετεώρων Τμηματική Αντικατάσταση Δικτύου Ύδρευσης Οικισμών Του Δήμου Μετεώρων».(...)Κατ’ ακολουθίαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο ελεγχόμενο σχέδιο, οι οποίες κωλύουν την υπογραφή του. Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Μετεώρων και της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Μετεώρων για την εκτέλεση της Πράξης «Προμήθεια και εγκατάσταση Τηλεμετρικού Συστήματος Εξασφάλισης και Επάρκειας των Δικτύων Ύδρευσης του Δήμου Μετεώρων», κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/56/2017
ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΑΓΙΑΣ ΕΙΣΦΟΡΑΣ:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, όπως βασίμως προβάλλεται με το σχετικό λόγο διαφωνίας της Αναπληρώτριας Επιτρόπου, καθόσον από καμία διάταξη δεν προβλέπεται η καταβολή της δαπάνης αυτής προς το Δήμο ...... Συγκεκριμένα, η αυτοδίκαιη υποκατάσταση της ΔΕΥΑΚ στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Δήμου ....., αφορά στις αρμοδιότητες του τελευταίου να ασκεί τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης και δεν αφορά στη συμμετοχή αυτού σε Συνδέσμους, στους οποίους άλλωστε, κατά τη ρητή διατύπωση του νόμου, δύνανται να μετέχουν μόνο οι Δήμοι, όπως δέχεται και ο ίδιος ο Δήμος. Άλλωστε τυχόν υποκατάσταση του Δήμου κατά την έννοια του άρθρου 9 του ν. 1069/1980, που θα κάλυπτε και την, καθ’ υποκατάσταση του Δήμου, συμμετοχή της ΔΕΥΑΚ στον ως άνω Σύνδεσμο, θα γεννούσε ευθεία υποχρέωση αυτής για την καταβολή της ετήσιας εισφοράς, με έκδοση χρηματικού εντάλματος υπέρ του Συνδέσμου και όχι υπέρ του Δήμου ...... Εξάλλου, το γεγονός που επικαλείται ο Δήμος ..... στο έγγραφο του Δημάρχου του, ότι δηλαδή μετά την ίδρυση της ΔΕΥΑΚ ο ίδιος έχει αποξενωθεί από οποιοδήποτε θέμα, που αφορά στην ύδρευση, αφορά στην σκοπιμότητα της παραμονής του Δήμου στο Σύνδεσμο αυτό και δεν γεννά υποχρέωση σε βάρος της ΔΕΥΑΚ, που πλέον διαχειρίζεται όλα τα σχετικά ζητήματα υδροδότησης του Δήμου. Τέλος το γεγονός ότι ο Δήμος δεν εισπράττει πλέον τα τέλη και δικαιώματα ύδρευσης και αποχέτευσης συνδέεται με το γεγονός ότι ούτε πληρώνει τίμημα για την αγορά του νερού (ως πελάτης), το οποίο πληρώνει η ΔΕΥΑΚ προς τον Σύνδεσμο, όπως τούτο αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο επανυποβολής και συνεπώς, για όλους του ως άνω λόγους, μη νομίμως καταβάλλεται από τη ΔΕΥΑΚ προς το Δήμο ....., η εισφορά, που αυτός οφείλει, ως μέλος του Συνδέσμου Ύδρευσης Δήμων ....., ….και Κοινοτήτων περιοχής ......
ΕΣ/Τ7/214/2009
Στα επισυναπτόμενα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών για επισκευή και συντήρηση δικτύων ύδρευσης και αγροτικών δρόμων των …. δεν αναγράφονται, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 12 παρ. 11 του Κ.Β.Σ. τα πλήρη στοιχεία της συναλλαγής, δηλαδή η θέση του έργου, το είδος της εργασίας που συμφωνήθηκε και η χρονολογία έναρξης και λήξης αυτού, τα οποία πρέπει να προκύπτουν από το βιβλίο του έργου που υποχρεούται να τηρεί ο εκμεταλλευτής αυτοκινούμενων μηχανημάτων έργων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 5 στοιχ. ιζ΄ του ως άνω Κώδικα.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/350/2020
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για την «Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία τηλεματικού συστήματος διαχείρισης πιέσεων, ελέγχου διαρροών και παρακολούθησης ποιότητας νερού εσωτερικών δικτύων ύδρευσης Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) … – …»(....)...βεβαίωσης του Προέδρου του ΔΣ της ΔΕΥΑ … – … ότι δεν εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές ή ένδικα βοηθήματα κατά των πράξεων της ανωτέρω διαγωνιστικής διαδικασίας....Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/470/2020
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του οικείου σχεδίου σύμβασης, για την ανάθεση από τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Μείζονος Περιοχής …, της «Προμήθειας και Εγκατάστασης Συστήματος Τηλελέγχου Τηλεχειρισμού & Ελέγχου Διαρροών Δικτύων Ύδρευσης Δ.Ε. …, …, …, …, … του Δήμου …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.534.100,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ.(....)δεν εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές ή ένδικα βοηθήματα κατά των πράξεων της ανωτέρω διαγωνιστικής διαδικασίας, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου συμβάσεως.
ΝΣΚ/24/2003
Δυνατότητα διαδοχής της ΕΥΔΑΠ εκ μέρους του Δημοσίου σε συμβάσεις εκπόνησης μελετών και κατασκευής δημοσίων έργων. Δεν είναι επιτρεπτή (κατ’ εφαρμογή της αρχής της νομιμότητας της δράσης της Διοικήσεως και λόγω της ελλείψεως γενικής ή ειδικής ρύθμισης είτε κατά τη νομοθεσία των δημοσίων έργων, είτε κατ’ άλλη διάταξη, η οποία να επιτρέπει και να ρυθμίζει την αλλαγή του προσώπου του κυρίου του έργου), η υπεισέλευση του Δημοσίου, στη θέση του κυρίου του έργου (ή της μελέτης) καθ’ υποκατάσταση της ΕΥΔΑΠ, στις εν εξελίξει συμβάσεις εκπόνησης μελετών και εκτέλεσης δημοσίων έργων με αντικείμενο την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων ή δικτύων αποχέτευσης ομβρίων υδάτων, τα οποία ανέθεσε και εκτελεί η ΕΥΔΑΠ.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/172/2013
Διοργάνωση Χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης Δήμου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η διοργάνωση χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης για τα μέλη των λεσχών φιλίας του Δήμου .. συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών της Διεύθυνσης Κοινωνικής Μέριμνας του Δήμου και ως εκ τούτου η σχετική δαπάνη είναι λειτουργική. Εξάλλου, ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας περί υπέρβασης του προσήκοντος μέτρου είναι απορριπτέος ως αόριστος, καθόσον δεν προσδιορίζονται τα κριτήρια οριοθέτησης του προσήκοντος μέτρου και ειδικότερα, ενόψει του ότι η δαπάνη που αφορούσε τη διοργάνωση της χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης για τα μέλη των Λεσχών Φιλίας κατά τα έτη 2007, 2008 και 2009..είχε εγκριθεί από την αρμόδια Επίτροπο, γεγονός που επισημαίνεται με το από 29.3.2013 έγγραφο του Διευθυντή Οικονομικών του Δήμου … και δεν αμφισβητείται από την αναπληρώτρια Επίτροπο, δεν παρατίθενται συγκριτικά στοιχεία για άλλες συμβάσεις όμοιου ή συναφούς αντικειμένου με εκείνο της επίμαχης σύμβασης, ώστε να μπορεί να εξαχθεί ασφαλής κρίση σχετικά με το αν η εντελλόμενη δαπάνη υπερβαίνει το κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής και τις συναλλακτικές αντιλήψεις προσήκον μέτρο..Κατ’ ακολουθίαν, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και συνεπώς, το ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/ΠΡΑΚΤ.13η/2017
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ, εισηγούμαι ότι, κατά το πρώτο σκέλος της, η αμφιβολία της Αναπληρώτριας Επιτρόπου πρέπει να αρθεί υπέρ της άποψης ότι το επίμαχο χρηματικό ένταλμα, το οποίο φέρει «με εντολή δημάρχου» την υπογραφή του προϊσταμένου της λογιστικής υπηρεσίας, συνιστά νομίμως εκδοθέν τίτλο πληρωμής που υπόκειται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, διότι, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας σχετικής απογραφής (βλ. την 2891/13/15.3.2013 απόφαση του Προέδρου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ΦΕΚ Β΄ 630), ο πληθυσμός του Δήμου … ανέρχεται σε 14.631 κατοίκους, η δε εντελλόμενη με αυτό δαπάνη δεν εξαιρείται από τον ως άνω έλεγχο και υπερβαίνει το όριο των 5.000,00 ευρώ με ΦΠΑ. Όσον αφορά, όμως, στο δεύτερο σκέλος της κρινόμενης αμφιβολίας, ανεξάρτητα από το ότι ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Αποβλήτων Νομού … δε διαχειρίζεται τα λοιπά-πλην των αποβλήτων συσκευασίας-απόβλητα, αλλά απλώς τα συλλέγει και τα μεταφέρει (βλ. την από 21.4.2016 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου .. και του εν λόγω Συνδέσμου καθώς και την 23/2013 γνωμοδότηση του ΣΤ΄ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους), εισηγούμαι ότι απαραδέκτως εισάγεται, διότι με αυτό δεν προσδιορίζονται με τρόπο σαφή και συγκεκριμένο τα ζητήματα για τα οποία προκαλούνται αμφιβολίες στην Αναπληρώτρια Επίτροπο ως προς την ερμηνεία των κρίσιμων διατάξεων που διέπουν την επίμαχη δαπάνη, αλλά αντιθέτως τίθεται στην ουσία ευθέως ερώτημα στο Κλιμάκιο για το αν πρέπει η δαπάνη αυτή να κριθεί νόμιμη και να θεωρηθεί ή όχι το επίμαχο χρηματικό ένταλμα. Συνεπώς το Κλιμάκιο δεν πρέπει να αποφανθεί επ’ αυτού και ο φάκελος της υπόθεσης πρέπει να επιστραφεί στην Αναπληρώτρια Επίτροπο, προκειμένου αυτή να διατυπώσει παραδεκτά τις αμφιβολίες της ή να διαφωνήσει σχετικά με τη θεώρηση του ως άνω χρηματικού εντάλματος, τηρώντας την προβλεπόμενη από το άρθρο 32 παρ. 1 του ν. 4129/2013 διαδικασία.
ΕΣ/ΤΜ.6/227/2020
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 65/2019 Πράξης του Επιτρόπου της 2ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. Ηρακλείου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α….. και της εταιρείας «… Α.Ε.», με αντικείμενο την «Προμήθεια Υδρομέτρων και Υλικών Συντήρησης Δικτύων Ύδρευσης-Αποχέτευσης» και συμβατικό τίμημα 312.968,59 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.).(....)Περαιτέρω, το γεγονός ότι η Επιτροπή Διαγωνισμού προέβη η ίδια στη διόρθωση των συγκεκριμένων υπολογιστικών σφαλμάτων της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου (...), δεν συνιστά στη συγκεκριμένη περίπτωση ουσιώδη νομική πλημμέλεια που να κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, δοθέντος ότι η εταιρεία «… Α.Ε.», έστω κι αν δεν κλήθηκε εγγράφως να παράσχει διευκρινίσεις (...), δεν αντέλεξε στην ως άνω διόρθωση, όταν της κοινοποιήθηκε η απόφαση ανάδειξής της ως προσωρινής αναδόχου με συνολικό ποσό 312.968,59 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ.Ανακαλεί την 65/2019 Πράξη του Επιτρόπου της 2ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. Ηρακλείου.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α…. και της εταιρείας «… Α.Ε.», με αντικείμενο την «Προμήθεια Υδρομέτρων και Υλικών Συντήρησης Δικτύων Ύδρευσης-Αποχέτευσης», αντίγραφο του οποίου τηρείται στο αρχείο της Γραμματείας του Δικαστηρίου.