Προγραμματικές συμβάσεις.Ανάκληση της 42/2016 Πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. Θεσσαλονίκης (...) Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι το ελεγχόμενο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης έχοντας το ελάχιστο αναγκαίο κατά νόμο περιεχόμενο ευρίσκεται εντός του σκοπού των διατάξεων του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, καθώς αποσκοπεί στη διευκόλυνση υλοποίησης των ως άνω έργων και δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι πρόκειται για δύο αυτοτελή έργα, δεδομένου ότι δεν απαιτείται κατά νόμο η σύναψη ξεχωριστών προγραμματικών συμβάσεων, ενώ κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το αιτούν, τα έργα αφορούν στον ίδιο φορέα (Δήμος..) και ανήκουν στη χωρική του αρμοδιότητα. Εξάλλου, προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα της έλλειψης πόρων του Δήμου ... για την πραγματοποίηση των αναπτυξιακών αυτών έργων (βλ. το Φ2.1.7/772934/469613 έγγραφο του Αναπληρωτή Διευθυντή της ΤΕ. ΠΕ. Ημαθίας), νομίμως (βλ. σκέψη III Β.) αναλαμβάνει η Περιφέρεια ... τη χρηματοδότησή τους από ίδιους πόρους (βλ. αποφάσεις VI Τμήματος 4169/2015 και 2225/2016). Περαιτέρω, τα έργα αυτά κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το αιτούν, αποσκοπούν στην υλοποίηση αναπτυξιακών σχεδίων, γενικότερης κοινωνικής ωφέλειας, που εξυπηρετούν επαγγελματικές και αγροτικές δραστηριότητες, σε περιοχή εντός της χωρικής αρμοδιότητας της Περιφερειακής Ενότητας Ημαθίας, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αναβάθμιση της ζωής των κατοίκων της και συνακόλουθα η τελευταία αντλεί ωφέλεια από τη πραγμάτωσή τους.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την αίτηση αυτή, η ήδη αναιρεσείουσα κοινοπραξία, ανάδοχος του έργου «Αποχέτευση Ανατολικού και Δυτικού Τομέα … (δευτερεύον δίκτυο)», ζητεί την αναίρεση της 35/2012 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή της επί διαφοράς που ανέκυψε κατά την εκτέλεση του ανωτέρω έργου(....)Εξάλλου, η αναιρεσείουσα προβάλλει ότι το με την κρινόμενη αίτηση τιθέμενο ζήτημα της εκτελεστότητας πράξης της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, με την οποία δεν εγκρίνονται οι υποβληθείσες από την ανάδοχο επιμετρήσεις, σχετίζεται με τη διαμόρφωση των επιμετρητικών στοιχείων και αποτελεί σπουδαίο νομικό ζήτημα, για το οποίο δεν υπάρχει νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ο ισχυρισμός αυτός, όμως, είναι αβάσιμος, δεδομένου ότι το ζήτημα αυτό έχει επιλυθεί δια σειράς αποφάσεων του Δικαστηρίου, κάποιες από τις οποίες παρατίθενται και στην αναιρεσιβαλλομένη(....)Απορρίπτει την αίτηση κατά το σκεπτικό.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 19/2021 πράξης του Επιτρόπου στην 1η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Παιδείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης ανάμεσα στο προσφεύγον και την παρεμβαίνουσα με αντικείμενο «……………», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 652.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ.(....)Δεδομένου ότι με την προσβαλλόμενη πράξη ουδεμία πλημμέλεια διαπιστώθηκε ως προς τους λόγους αποκλεισμού από τη διαγωνιστική διαδικασία των πέντε εκ των έξι διαγωνιζομένων και γενικά αναφορικά προς τους όρους του διαγωνισμού, τη διαφάνεια της διαδικασίας, την ανάπτυξη ανταγωνισμού και την ισότιμη μεταχείριση των διαγωνιζομένων, δεδομένης και της γενομένης ανωτέρω παραδοχής ότι ο προϋπολογισμός της διακήρυξης του υπό ανάθεση έργου είναι τεκμηριωμένος, η διαπίστωση της προσβαλλόμενης ότι το συμβατικό ποσό παρουσιάζει απόκλιση από το συμβατικό ποσό προηγούμενων διαδικασιών στερείται νομίμου ερείσματος προβάλλεται δε και αλυσιτελώς. Λαμβανομένου, περαιτέρω, υπόψη ότι το προσφεύγον δεν είχε υποχρέωση να κρίνει ασύμφορη από οικονομική άποψη την υποβληθείσα προσφορά, ώστε να προβεί σε ματαίωση της διαδικασίας ανάθεσης (άρθρο 106 παρ. 2 περ. δ και παρ. 6 του ν. 4412/2016), πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος ο ισχυρισμός του ότι το προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης εκφεύγει της σφαίρας επιρροής του.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την παρέμβαση.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε δύο επιμέρους έργα με το χαρακτηρισμό αυτών ως αυτοτελών έργων, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, δεδομένου ότι αν και ο προϋπολογισμός καθενός από τα δύο έργα χωρίς Φ.Π.Α. δεν υπερβαίνει το ποσό που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις ως όριο για την απευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση, πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης υπερβαίνει το ποσό αυτό (10.271,46 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.).  Περαιτέρω, από την απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής για την ανάθεση του α΄ έργου δεν προκύπτει η συνδρομή αλλά ούτε και η επίκληση σοβαρού επικείμενου κινδύνου ή επείγουσας ανάγκης, εξαιτίας απρόβλεπτων καταστάσεων, που να δικαιολογεί την απόκλιση από τη διαδικασία του τακτικού διαγωνισμού.(...)η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου … δαπάνη δεν είναι νόμιμη

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με  δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι τα ως άνω δύο δημοτικά έργα αποτελούν ως εκ της φύσεως, του αντικειμένου και της λειτουργίας τους ενιαίο δημοτικό έργο (ασφαλτοστρώσεις δημοτικών οδών), καθόσον τα έργα αυτά, για τα οποία συντάχθηκαν όμοιες τεχνικές εκθέσεις – μελέτες, περιλαμβάνουν όμοιες εργασίες, ανατέθηκαν την ίδια ημερομηνία και  εκτελούνται ταυτόχρονα στο ίδιο δημοτικό διαμέρισμα (δ. δ…..) και μάλιστα από τον ίδιο ανάδοχο. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε δύο επιμέρους έργα, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός καθενός εξ αυτών ναι μεν δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000,00 ευρώ, που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις, ως όριο για την απ’ ευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση, πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 88.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), οπότε και υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο της διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν, κρινομένου ως βασίμου του πρώτου λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου, γενομένου δε δεκτού του λόγου αυτού, παρέλκει η εξέταση του δεύτερου λόγου διαφωνίας ως αλυσιτελής

Πληρωμή μισθωμάτων ακινήτου Δήμου:Με τα δεδομένα αυτά, η δαπάνη που εντέλλεται με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν υπάγεται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεδομένου ότι δεν υπερβαίνει το ποσό των 5.000,00 ευρώ, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 1 περ. α΄ υποπερ. iii του π.δ/τος 136/2011. Εξάλλου, η δαπάνη αυτή, η οποία ερείδεται σε σύμβαση μίσθωσης ακινήτου από τον Δήμο .., δεν εμπίπτει στην εξαίρεση της παραγράφου 2 περίπτωση α΄ του ίδιου ως άνω άρθρου, η οποία επιτρέπει τον προληπτικό έλεγχο σε δαπάνες που απορρέουν από τις συμβάσεις εκτέλεσης δημοσίου έργου, μελετών, προμηθειών ή υπηρεσιών κατά την υποβολή του πρώτου λογαριασμού, εφόσον ο συμβατικός προϋπολογισμός τους υπερβαίνει το όριο των πέντε χιλιάδων (5.000,00) ευρώ, δεδομένου ότι η σύμβαση μίσθωσης ακινήτου δεν υπάγεται στην έννοια της σύμβασης ούτε «δημοσίου έργου» ούτε «προμήθειας» ούτε «υπηρεσίας».Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το 222, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα του Δήμου … απαραδέκτως υποβλήθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προληπτικό έλεγχο νομιμότητας και το Κλιμάκιο πρέπει να απέχει του ελέγχου του.

Προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης: Τούτων δοθέντων και λαμβανομένου υπόψη του ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας πετρελαίου θέρμανσης για την κάλυψη των αναγκών του Δήμου Παιανίας και των νομικών του προσώπων για τρία (3) έτη υπολείπεται του ορίου του 1.000.000,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ), καθώς ανέρχεται σε 404.475,24 ευρώ, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στερείται αρμοδιότητας για την άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και των υποβληθέντων σχεδίων σύμβασης. Πλην όμως, δεδομένου ότι ο ανωτέρω προϋπολογισμός υπερβαίνει το όριο υπαγωγής (300.000,00 ευρώ) στον διενεργούμενο από τους Επιτρόπους του Ελεγκτικού Συνεδρίου προσυμβατικό έλεγχο, το Κλιμάκιο κρίνει, περαιτέρω, ότι αρμόδιος εν προκειμένω για τη διενέργεια του ελέγχου αυτού είναι ο Επίτροπος στην Υπηρεσία Επιτρόπου ΟΤΑ ΙΙ στον Δήμο Αγίας Παρασκευής, αρμόδιος για τον κατασταλτικό έλεγχο των λογαριασμό του Δήμου Παιανίας σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 7 και το Παράρτημα ΙΙΙ της προαναφερθείσας ΦΓ8/27876/26.5.2021 απόφασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στον οποίο και πρέπει να παραπεμφθεί ο υποβληθείς φάκελος

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:...ζητείται η ανάκληση της 7/2019 Πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Καρδίτσας, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης του έργου «ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ …-…», προϋπολογισμού 233.870,97 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ).(....)Εξάλλου, ο ισχυρισμός, με τον οποίο ο αιτών προβάλλει ότι προσκομίστηκαν άμεσα τα έγγραφα και σε έντυπη μορφή, εντός τριών (3) εργασίμων ημερών από την ηλεκτρονική υποβολή τους, που έφεραν γνήσια υπογραφή, και, ως εκ τούτου, δεν προκύπτει αμφισβήτηση γνησιότητας και εγκυρότητας αυτών, με αποτέλεσμα να θεραπεύεται η έλλειψη της ψηφιακής υπογραφής, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι προσκομίζονται σε έντυπη μορφή, σύμφωνα με το άρθρο 4.2 της συγκεκριμένης διακήρυξης, «τα έγγραφα που απαιτείται να προσκομισθούν σε πρωτότυπη μορφή, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 11 παρ 2 του ν. 2690/1999 ΄΄Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας΄΄, όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 2 του ν. 4250/2014».Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης του Δήμου … κατά της 7/2019 Πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Καρδίτσας.

Ανάθεση έργου -Ανάπλαση πόλης..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις υπό στοιχ. 2 και 3 σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει, κατ’ αρχάς, ότι η υπογραφή της σύμβασης για την εκτέλεση του ανωτέρω έργου και η εκτέλεση έστω και μερικών εργασιών αυτού, πριν από την αποστολή του φακέλου στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο, κατέστησαν κατά χρόνο αναρμόδια την  Επίτροπο της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ... για τον έλεγχο νομιμότητας της σύμβασης αυτής, όπως ορθώς κρίθηκε και με την προσβαλλόμενη Πράξη της. Όμως ενόψει των ανωτέρω πραγματικών δεδομένων, το παρόν Τμήμα, αφού στάθμισε, αφενός  ότι υφίσταται κίνδυνος απώλειας της χρηματοδότησης από το Πράσινο Ταμείο και αφετέρου  ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος για τη συνέχιση του έργου, ενόψει του ότι ο νομός ..., λόγω του εξελισσόμενου έργου έχει κατ’ ουσία διχοτομηθεί, αφού έχει διακοπεί η οδική σύνδεση της ... με το μεγαλύτερο μέρος της ..., που συνιστά ένα εργοτάξιο, με άμεσες επιπτώσεις στην εμπορική κίνηση και στην εν γένει οικονομική ανάπτυξη της περιοχής με την έναρξη της τουριστικής περιόδου, κρίνει ότι, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων των άρθρων 36 παρ.1 και 2 του ΚΝΕΣ, ενώ υπέλαβαν συγγνωστώς ότι με την ένταξη του έργου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου αυτή καθίσταται συγχρηματοδοτούμενη υπό την έννοια του παρ.5 του άρθρου 35 του ως άνω νομοθετήματος, ενόψει και του ότι ο προϋπολογισμός της εν λόγω διαδικασίας υπολειπόταν κατά πολύ του προβλεπόμενου από το νόμο κατωφλίου των 10.000.000 ευρώ για την υποχρεωτική υπαγωγή στον προσυμβατικό έλεγχο.  Σημειωτέον ότι, όπως προεκτέθηκε, η διαδικασία καθώς και η σύμβαση ελέγχθηκαν από το αρμόδιο καθ’ ύλη όργανο του Ελεγκτικού Συνεδρίου το οποίο μάλιστα διαπίστωσε ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες οι οποίες θα λειτουργούσαν διακωλυτικά για τη σύναψη αυτής. Ανεξαρτήτως του ότι, όπως προκύπτει από τον 1ο και 2ο Λογαριασμό του έργου και τις αναλυτικές επιμετρήσεις που τους συνοδεύουν, διαπιστώνεται ότι η έναρξη εκτέλεσης του έργου αφορούσε μόνο σε προπαρασκευαστικές εργασίες αποξήλωσης ασφαλτοτάπητων και στρώσεων οδοποιίας, καθώς και αποξήλωσης και μεταφοράς φωτιστικών σωμάτων όπως και εργασιών καθαίρεσης πλακοστρώσεων δαπέδων..(..)Κατόπιν αυτών, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία  ότι πρέπει να γίνει δεκτή  η  αίτηση  του Δήμου ... και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 15/2020 πράξη της  Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα .... ως προς το σκέλος της κατά το οποίο  κρίνει ότι είναι κατά χρόνο αναρμόδια να επιληφθεί της παρούσας διαγωνιστικής διαδικασίας και της κρινόμενης σύμβασης. Περαιτέρω εγκρίνει την  ήδη ελεγχθείσα από την Επίτροπο διαδικασία στο σύνολό της και αποφαίνεται ότι δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την κατάρτιση αυτής

Προγραμματική σύμβαση(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις υπό στοιχ. ΙΙ, το Κλιμάκιο κρίνει απορριπτέους τους λόγους διαφωνίας της αναπληρώτριας Επιτρόπου διότι: 1) από το προπαρατεθέν περιεχόμενο της προγραμματικής σύμβασης προκύπτει ότι τα δύο συμβαλλόμενα μέρη συμπράττουν και συμβάλλουν ισόρροπα, στο πλαίσιο των κατά νόμο αρμοδιοτήτων τους και με τα μέσα που διαθέτουν, στην επίλυση σημαντικών προβλημάτων  άρδευσης..2) Ο συνολικός προϋπολογισμός της προγραμματικής σύμβασης και ο επιμέρους προϋπολογισμός των δύο αντικειμένων αυτής προκύπτει κατά τρόπο σαφή και αναμφισβήτητο, τόσο από το άρθρο 6 της Προγραμματικής σύμβασης όσο και από το Παράρτημα Ι αυτής, 3) η ακρίβεια και η σαφήνεια με την οποία προσδιορίζεται ο χρόνος διάρκειας της προγραμματικής σύμβασης και ο χρόνος υλοποίησης των δύο επιμέρους αντικειμένων της παράγουν δεσμευτικά αποτελέσματα τα οποία, εν όψει της φύσης των δύο αντικειμένων και της δυνατότητας περαίωσης αυτών χωρίς τμηματικές καταβολές, δεν χρήζουν εν προκειμένω περαιτέρω εξειδίκευσης με αναλυτικότερο χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους. 3) Η απόφαση 571/27.7.2016 της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ..., η οποία ελήφθη πριν την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης (10.8.2016) και αναρτήθηκε στο διαδίκτυο (πρόγραμμα «Διαύγεια») με ΑΔΑ:7ΛΟ77ΛΚ – 14 Κ, πληροί, ως προς τον τύπο και το περιεχόμενό της, τις κατά νόμο προϋποθέσεις της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης με δέσμευση ισόποσης πίστωσης για την πληρωμή της δαπάνης.(..)Κατ΄ακολουθία των ανωτέρω, η διαφωνία της Επιτρόπου δεν αιτιολογείται νομίμως, η εντελλόμενη δαπάνη ποσού..ευρώ είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.​