ΜΕΛΕΤΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο στον ίδιο ως άνω ιδιώτη μελετητή, κατόπιν απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με την εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 209 παρ.3 του Κ.Δ.Κ., για την εκπόνηση της «Γεωτεχνικής μελέτης αποκατάστασης φράγματος», καθόσον η σύμβαση που εκτελέσθηκε έχει ως αντικείμενο την εκπόνηση μελέτης του άρθρου 1 παρ. 2 περ. α του ν. 3316/2005, κατά την οποία επιτρέπεται η εφαρμογή της εν λόγω εξαιρετικής διάταξης, δεδομένου ότι της απόφασης περί απευθείας ανάθεσης προηγήθηκε η απαιτούμενη  βεβαίωση του Προϊσταμένου του Τμήματος Έργων Υποδομής, περί αποδεδειγμένης αδυναμίας των υπηρεσιών του Δήμου να αναλάβουν τη σύνταξη της μελέτης, ενώ η  αμοιβή του μελετητή δεν υπερβαίνει το χρηματικό όριο των 7.342,50 ευρώ που τίθεται από τις διατάξεις της, κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 45 παρ.3 ν.3316/2005, Δ15/οικ/6655/2011 (ΦΕΚ Β΄ 743/2011) υπουργικής απόφασης.

ΟΤΑ.Απευθείας ανάθεση μελετών.Η ανάθεση μελετών για λογαριασμό των Δήμων διέπεται κατ΄αρχήν από τις διατάξεις του ν. 3316/2005, με τις οποίες ρυθμίστηκε το πλαίσιο ανάθεσης των μελετών όλων εν γένει των αναθετουσών αρχών. Στο γενικό αυτό ρυθμιστικό πλαίσιο εισήχθη, με τη μεταγενέστερη διάταξη του άρθρου 269 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, μία εξαίρεση αναφορικά με την ανάθεση από τους Δήμους και Κοινότητες μελετών με πολύ μικρό οικονομικό αντικείμενο. Συγκεκριμένα, επιτρέπεται σε Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού (Δήμους ή Κοινότητες) με απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής ή του Κοινοτικού Συμβουλίου, η απ΄ευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης σε ιδιώτη μελετητή, ο οποίος επιλέγεται χωρίς δεσμεύσεις από τις τάξεις των πτυχίων κατά παρέκκλιση των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας που διέπουν τη διαδικασία επιλογής μελετητή (εν προκειμένω του ν. 3316/2005), εφόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή της μελέτης αυτής δεν υπερβαίνει ένα χρηματικό όριο ήτοι ποσοστό 30% του εκάστοτε ισχύοντος ορίου μέχρι του οποίου μπορεί να λαμβάνει μέρος στις διαδικασίες ανάθεσης μελετών μελετητής με πτυχίο Α΄ τάξης.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:Μελέτες κτιριακών έργων. Εφαρμογή των διατάξεων του ν. 1418/1984 που αφορούν την τήρηση ενδικοφανούς διαδικασίας κατά την επίλυση των σχετικών διαφορών. Κάθε εκπονούμενο στάδιο της μελέτης αποτελεί εξειδίκευση του ενιαίου σχηματισμού. Αν η ανάθεση αφορά στην εκπόνηση της προμελέτης του κτιριακού έργου, το ποσό της αμοιβής του μελετητή προσαυξάνεται κατά το προβλεπόμενο ποσοστό. Η πρόσθετη αμοιβή δεν αποτελεί αποζημίωση του μελετητή λόγω μη ανάθεσης και των λοιπών σταδίων της μελέτης. Παραγραφή χρηματικών αξιώσεων κατά νπδδ και έναρξη ή διακοπή αυτής.

ΜΕΛΕΤΕΣ: Μη νόμιμη. (...) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, μη νομίμως η εκπόνηση της ως άνω μελέτης ανατέθηκε απευθείας, με βάση τις επικαλούμενες από το Λιμενικό Ταμείο …… διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 2 παρ. β του ν. 3316/2005,  καθόσον δεν προκύπτει η συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων για την προσφυγή στη διαδικασία αυτή. Ειδικότερα, δεν προκύπτει η συνδρομή τεχνικών  λόγων, εξαιτίας των οποίων  η σύμβαση μπορούσε να ανατεθεί μόνο στο συγκεκριμένο μελετητή, η επικαλούμενη δε από το Λιμενικό Ταμείο ….. ανάγκη ανάθεσής της στον ανωτέρω μελετητή διότι συμμετείχε στη μελετητική ομάδα που εκπόνησε τη μελέτη  για την ανάπλαση – διαρρύθμιση  της χερσαίας ζώνης του λιμένα ……,  γνώριζε τις ιδιαιτερότητες και τεχνικές δυσκολίες  και είχε μελετήσει  την ανάπλαση  και τις ανάγκες της περιοχής, δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, αφού δεν αιτιολογείται  η μοναδικότητα του ως άνω μελετητή για την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης. Περαιτέρω,  σημειώνεται ότι  από τον επισυναπτόμενο στο 1351/19.9.2013 έγγραφο του Λιμενικού Ταμείου …. πίνακα προεκτιμώμενων αμοιβών  προκύπτει ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή  της εν λόγω μελέτης υπερβαίνει τόσο το 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης που ίσχυε, κατά τον χρόνο ανάθεσης της μελέτης,  για τις ειδικές αρχιτεκτονικές μελέτες, ήτοι το ποσό των  3. 327,90 ευρώ  (ανώτατο όριο αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης,  σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 περ. Β της   Δ15/οικ/13333/2008, ΦΕΚ 1124Β, υπουργικής  απόφασης, που ίσχυε έως 3.9.2009, ποσό 11.093 ευρώ Χ 30% = 3.327,90),    όσο και εκείνο των 30.000,00 ευρώ, και ως εκ τούτου, η εκπόνηση της δεν μπορούσε να ανατεθεί απευθείας, κατ΄εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 209 παρ. 3 του ν. 3463/2006 και 10 παρ. 2 περ. στ του ν. 3316/2005. Εξάλλου, οι διατάξεις του άρθρου 83 του ν. 2362/1995 και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτών εκδοθέντων νομοθετημάτων, που αφορούν στην απευθείας ανάθεση συμβάσεων εκτέλεσης έργων, διενέργειας προμηθειών και παροχής υπηρεσιών, χωρίς προϋποθέσεις και τήρηση οιασδήποτε διαδικασίας, δεν εφαρμόζονται εν προκειμένω, αφού οι διατάξεις του ν. 3316/2005  ρυθμίζουν κατά τρόπο ειδικό και εξαντλητικό τις περιπτώσεις ανάθεσης συμβάσεων χωρίς την τήρηση ανοιχτής ή κλειστής διαδικασίας, θέτοντας  όρους και προϋποθέσεις για την διασφάλιση ικανού βαθμού διαφάνειας στην τήρηση της σχετικής διαδικασίας (Ελ.Συν.  VII Τμ. πραξ. 158/2012, 199/2010). Τέλος, αν και ως εκ του χρόνου αναθέσεως της επίμαχης σύμβασης εφαρμοστέες ήταν οι διατάξεις του ν. 3316/2005 (βλ. άρθρο 45 του νόμου αυτού),  η απευθείας ανάθεση της εκπόνησής της δεν είναι νόμιμη ούτε με τις επικαλούμενες από το Λιμενικό Ταμείο ……. διατάξεις του προγενέστερου ν. 716/1977, καθόσον δεν τηρήθηκε η διαδικασία του άρθρου 11  αυτού, ενώ σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, δεν είναι επιτρεπτή η ανάθεση, με τη διαδικασία της απευθείας επιλογής, της  εκπόνησης μελέτης με παράλειψη του σταδίου της προμελέτης καθότι με τον τρόπο αυτό καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος της υπέρβασης ή μη του ανωτάτου ορίου το οποίο θέτει ο νομοθέτης και το οποίο δεν δύναται να υπερβεί η νόμιμη αμοιβή του μελετητή. Εξάλλου, η επισήμανση του διαφωνούντος Επιτρόπου ότι  κατά την αρχική υποβολή του χρηματικού εντάλματος πληρωμής, η απόφαση ανάθεσης της εκπόνησης της μελέτης  έφερε ημερομηνία 20.7.2010 και αντικαταστάθηκε με όμοια που έφερε ημερομηνία 20.7. 2009 και ότι προσκομίστηκαν  δύο  όμοιες συμβάσεις που φέρουν ημερομηνία 26.7.2009 και 26.7.2010, αντίστοιχα, δεν συνιστά  περαιτέρω πλημμέλεια της διαδικασίας διενέργειας της επίμαχης δαπάνης, αφού από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου (βλ. την από 13.12.2009 έκθεση και βεβαίωση παραλαβής), προκύπτει ότι  η  εκπόνηση της μελέτης ανατέθηκε με την από 20.7.2009 απόφαση του Προέδρου του Λιμενικού Ταμείου …….  και η σχετική σύμβαση υπεγράφη στις 26.7.2009.

Μελέτες.Συμπληρωματικές συμβάσεις.Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης άγεται στην κρίση ότι η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης συμπληρωματικών μελετών δεν αιτιολογείται ως προς το προαπαιτούμενο της συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων εκ μέρους του αρμοδίου για την έκδοση της σχετικής απόφασης Aναπληρωτή Διευθυντή Συγκοινωνιακών Έργων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων, απορριπτομένων ως αβασίμων των σχετικών λόγων αναθεώρησης περί συνδρομής των περιστάσεων αυτών και περί της ύπαρξης επαρκούς αιτιολογίας στην αιτιολογική έκθεση. Συγκεκριμένα, ως προς την ερμηνευτική εκδοχή, όπως αυτή που υποστηρίζεται από το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά και την παρεμβαίνουσα σύμπραξη, περί χαρακτηρισμού ως απρόβλεπτης περίστασης κάθε επισυμβάντος κατά τη μελετητική διαδικασία ευρήματος το οποίο δεν είχε αντιμετωπιστεί επακριβώς από την αναγνωριστική μελέτη, λεκτέον ότι τούτο θα οδηγούσε σε καταστρατήγηση των κανόνων του κοινοτικού δικαίου το οποίο, όπως ενσωματώθηκε με το ν.3316/2005, επιτάσσει τη μη τροποποίηση ουσιώδους όρου (προεχόντως δε του προβλεφθέντος στην αρχική σύμβαση φυσικού-τεχνικού αντικειμένου) του διαγωνισμού μετά τη σύναψη σύμβασης για την εκπόνηση μελετών, στο μέτρο που μια τέτοια πρακτική θα συνεπαγόταν αναπόφευκτα παραβίαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων, εφόσον δεν εξασφαλίζονται η ενιαία εφαρμογή των όρων του διαγωνισμού και η αντικειμενικότητα της διαδικασίας. Αβασίμως, δε προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι όταν η δημοπράτηση μίας μελέτης γίνεται επί τη βάσει αναγνωριστικής μελέτης είναι αναμενόμενο να υπάρξουν, κατά την εκπόνηση των επόμενων σταδίων της μελέτης, διαφοροποιήσεις και μάλιστα ουσιώδεις στα επιμέρους θέματα, για το λόγο αυτό δε και η συμφωνούμενη με τον ανάδοχο μελετητή αμοιβή είναι, κατά νόμο προεκτιμώμενη, διότι από τη στιγμή που θεσπίστηκε η οικονομική προσφορά στους διαγωνισμούς του ν.3316/2005 απαιτείται ο κατά το δυνατόν ακριβής προσδιορισμός του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης, συνάρτηση του οποίοι αποτελεί και το οικονομικό της αντικείμενο.

Μητρώο Μελετητών ΠΕΧΩΔΕ. Δυνατότητα της Γνωμοδοτικής Επιτροπής Μητρώου άρνησης ανανέωσης ή προαγωγής πτυχίου μελετητή κατόπιν σχετικού ελέγχου και εκτίμησης περί εσφαλμένης εγγραφής του σε συγκεκριμένη κατηγορία μελετών του Ν 3316/2005.Κατά την ανανέωση ή προαγωγή του πτυχίου μελετητή, η διοίκηση, ασκώντας το νόμιμο δικαίωμά της για έλεγχο του πτυχίου, μπορεί να αρνηθεί την ανανέωση ή και την προαγωγή του πτυχίου, αν εκτιμά ότι η εκπόνηση της συγκεκριμένης κατηγορίας μελετών στην οποία ο αιτών είναι εγγεγραμμένος δεν υπάγεται στα θεσμοθετημένα επαγγελματικά του δικαιώματα, ή, εν απουσία σχετικών διατάξεων, αν δεν προσιδιάζει στον τίτλο σπουδών και στην επιστημονική του ειδικότητα.

Μόνο δε σε περίπτωση λύσης της σύμβασης κατά τις ανωτέρω διατάξεις, ο εργοδότης Δήμος έχει τη δυνατότητα να αναθέσει τυχόν τμήμα της μελέτης που δεν εκπονήθηκε σε άλλο μελετητή ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία, διαφορετικά, δηλαδή εφόσον η σύμβαση δεν έχει καθ΄ οιονδήποτε τρόπο λυθεί, εξακολουθεί και δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη ως προς το σύνολο των δικαιωμάτων υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτήν.Σε περίπτωση δε καταβολής αμοιβής για την εκπόνηση μελέτης κατά τις διατάξεις του ν. 3316/2005, απαραίτητα κατά νόμο δικαιολογητικά εκκαθάρισης και εξόφλησης της σχετικής δαπάνης αποτελούν, μεταξύ άλλων, η έκδοση βεβαίωσης από τη διευθύνουσα υπηρεσία για την περαίωση των εργασιών της σύμβασης, μετά από σχετική εισήγηση του επιβλέποντα καθώς και η εγκριτική της μελέτης απόφαση του αρμόδιου κατά νόμο οργάνου που είναι το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο (βλ. άρθρο 93 παρ. 4 ν. 3463/2006 και απόφαση 40700/2006 των Υπουργών Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., ΦΕΚ Β΄ 1196), ώστε να αποδεικνύεται η εκπλήρωση της παροχής από τον ανάδοχο και μάλιστα η εκπλήρωση σύμφωνα με τους όρους της επισυναπτόμενης στο οικείο χρηματικό ένταλμα σύμβασης (βλ. Πράξεις VII Τμ. 7/2005, 165/2007). Συνεπώς, η μη έκδοση ή μη νόμιμη έκδοση των ως άνω δικαιολογητικών καθιστά την εντελλόμενη δαπάνη μη κανονική (πρβλ. Πράξεις VII Τμ.165/2007, 93, 261/2006 και IV Τμ.172/2006).

«Σύνταξη προτάσεων αναφορικά με το ρυθμιστικό σχέδιο (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ), το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον αν και αφορά σε ανάθεση χωροταξικής-ρυθμιστικής μελέτης, δεν ανατέθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.3316/2005 περί μελετών, ήτοι δεν ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη από τον οικείο νόμο (3316/2005) ανοικτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση μελέτης (άρθρο 1 του ως άνω νόμου) ή η διαδικασία κατ'εξαίρεση απευθείας ανάθεσης (άρθρο 10 παρ. 2 του ιδίου νόμου) ή η κατά παρέκκλιση διαδικασία ανάθεσης μελετών με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 209 παρ. 3 του ν.3463/2006, επιπροσθέτως, δε, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο δεν προσκομίστηκαν τα κατά τα εκτεθέντα στη δεύτερη σκέψη της παρούσας απαιτούμενα στις διαδικασίες ανάθεσης μελετών στοιχεία (μελετητικό πτυχίο, απόφαση οριστικής παραλαβής της μελέτης και εγκριτική απόφαση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας).

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε πολιτικό μηχανικό για την εκπόνηση μελέτης έργου, που αφορά την κατασκευή φράγματος, καθόσον, μη νομίμως: α) κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 209 παρ. 4 του ΚΔΚ ανατέθηκε η ανωτέρω μελέτη σε ιδιώτη μελετητή, χωρίς να έχει προηγουμένως βεβαιωθεί η αδυναμία της αρμόδιας Τεχνικής Υπηρεσίας Δήμων και Κοινοτήτων να συντάξει η ίδια την εν λόγω μελέτη, β) η εκπόνηση της μελέτης ανατέθηκε απευθείας σε μελετητή με πτυχίο Γ΄ τάξης, διότι, κατά την παρ. 3 του ίδιου ως άνω άρθρου του ΚΔΚ, απευθείας ανάθεση επιτρέπεται μόνο σε μελετητή ή μελετητικό γραφείο με πτυχίο Α΄ ή Β΄ τάξης και γ) η ανωτέρω μελέτη ανατέθηκε χωρίς προηγούμενο υπολογισμό της προεκτιμώμενης αμοιβής βάσει του Κανονισμού Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών, αφού όπως προκύπτει  η αμοιβή του μελετητή υπολογισθείσα με βάση τον ανωτέρω Κανονισμό υπερέβαινε εκείνη της απόφασης ανάθεσης. Επιπροσθέτως, υπάρχει παραβίαση του άρθρου 209 παρ. 3 του Κ.Δ.Κ.,  αφού, σύμφωνα με αυτό, το ύψος της προεκτιμώμενης αμοιβής συναρτάται με τη τηρητέα διαδικασία

Μελέτες.Αίτηση αναστολής εκτελέσεως αποφάσεως με την οποία η αιτούσα αποκλείστηκε από διαγωνισμό μελέτης Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δήμου. Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι οι «ειδικοί σύμβουλοι», με τους οποίους, κατά το άρθρο 18.2.4 της διακήρυξης, πρέπει να συνεργασθούν οι διαγωνιζόμενοι μελετητές, δεν απαιτείται να έχουν, και αυτοί, την ιδιότητα του μελετητή, εγγεγραμμένου, περαιτέρω, στα Μητρώα Μελετητών.