Ειδικώς επί ελευθέρων επαγγελματιών, ως χρόνος κτήσης του εισοδήματος νοείται αυτός της (πραγματικής) είσπραξης της αμοιβής τους, η εν λόγω απόδειξη δεν αποτελεί συστατικό στοιχείο της κατά του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. απαίτησης του φερομένου ως δικαιούχου, ούτως ώστε να υφίσταται υποχρέωση προσκόμισής της στον αρμόδιο για τον προληπτικό έλεγχο της οικείας δαπάνης Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αλλά στοιχείο δηλωτικό (αποδεικτικό) της εξόφλησης ήδη αναγνωρισμένης και εκκαθαρισμένης δαπάνης, δηλαδή εξοφλητική απόδειξη, που εκδίδεται κατά το χρόνο είσπραξης της αμοιβής (και όχι κατά το στάδιο εκκαθάρισης αυτής) και συνεπώς, πρέπει να προσκομίζεται στο διενεργούντα την πληρωμή ταμία του δημοσίου νομικού προσώπου (πρβλ. τα Πρακτικά 35ης Γεν. Συν./29.12.1971 Ολομ. και 31ης Συν./10.10.1995 I Τμ. και τις Πράξεις 118/2002 I Τμ. και βλ. πράξ. 162/2003, 118/2005 IV Τμ. απόφ. 954/2009 IV Τμήμ.). Αυτός είναι και ο δικαιολογητικός λόγος, που από τις προεκτεθείσες διατάξεις εισάγεται εξαίρεση ειδικά ως προς το χρόνο έκδοσης της απόδειξης παροχής υπηρεσιών από ελεύθερο επαγγελματία, σε σχέση με τα ισχύοντα ως προς το χρόνο έκδοσης του τιμολογίου. Η θέση αυτή ενισχύεται και από τη νέα διάταξη του άρθρου 19 παρ. 22 του ν. 3842/2010, με την οποία αντικαταστάθηκε το άρθρο 13 παρ. 3 του π.δ/τος 186/1992, όπου επαναλαμβάνεται ρητά ότι σε περίπτωση παροχής υπηρεσιών από τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα προς το Δημόσιο και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, η σχετική απόδειξη εκδίδεται με κάθε επαγγελματική τους είσπραξη.Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η υπό κρίση δαπάνη εντέλλεται κανονικά, αφού ειδικώς για την προσκομισθείσα απόδειξη δεν ισχύουν όσα ορίζονται στο άρθρο 12 παρ. 15 του π.δ/τος 186/1992 σχετικά με το χρόνο έκδοσης του τιμολογίου, περαιτέρω δε αυτή, κατά τα ανωτέρω, δεν συνιστά δικαιολογητικό εκκαθάρισης, αλλά εξόφλησης της αμοιβής, προσκομιστέα στον επιφορτισμένο με την πληρωμή όργανο του Δήμου και εκφεύγοντα του ελέγχου του Επιτρόπου. Στις περιπτώσεις όμως αυτές, πρέπει να γίνεται σχετική μνεία επί του σώματος των ενταλμάτων, προκειμένου να ενημερωθεί ο αρμόδιος ταμίας και να απαιτήσει την προσκόμιση των αποδείξεων κατά την εξόφληση των τίτλων πληρωμής.

Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής σε δικηγόρο για τη σύνταξη και κατάθεση αιτήσεων, προκειμένου να ασκηθεί ποινική δίωξη κατά οφειλετών Δήμου, καθόσον οι συγκεκριμένες εργασίες δεν απαιτούν εξειδικευμένη νομική γνώση ή εμπειρία και θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν από τους υπαλλήλους της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου, οι οποίοι άλλωστε συνέταξαν τους πίνακες χρεών των οφειλετών του Δήμου (άρθρο 167 παρ. 1  του ΚΔΚ). Ανεξαρτήτως του ανωτέρω, η απόφαση για την υποβολή έγκλησης κατά οφειλέτη του Δήμου ανήκει στις αρμοδιότητες της Οικονομικής Επιτροπής. Ζητήματα σκοπιμότητας εκφεύγουν του προληπτικού ελέγχου νομιμότητας της δαπάνης του Ελεγκτικού Συνεδρίου.  

Εκχώρηση σε δικηγόρο μέρους επιδικασθείσας, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δίκαιης ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, έναντι δικηγορικής αμοιβής. 1) Η εκχωρηθείσα από δικαιούχο σε δικηγόρο απαίτηση μέρους επιδικασθείσας, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δίκαιης ικανοποίησης, λόγω ηθικής βλάβης, έναντι δικηγορικής αμοιβής, δύναται να αποτελέσει αντικείμενο κατάσχεσης και αυτεπάγγελτου συμψηφισμού με τις οφειλές του δικηγόρου προς το Δημόσιο (ομόφ.). 2) Η μη γνωστοποίηση του εκχωρητηρίου εγγράφου στην αρμόδια για τη φορολόγηση του δικηγόρου Δ.Ο.Υ., κωλύει την καταβολή της εκχωρηθείσας στο δικηγόρο απαίτησης (πλειοψ.)

Δημόσια έργα...Με αιτιολογημένη απόφαση της δημαρχιακής επιτροπής (και ήδη της Οικονομικής Επιτροπής, βλ. άρθρο 72 του ν. 3852/2010) επιτρέπεται η ανάθεση σε δικηγόρο του χειρισμού μεμονωμένων εξώδικων ή δικαστικών υποθέσεων του Δήμου, μόνον όταν δεν έχει προσληφθεί δικηγόρος με μηνιαία αντιμισθία ή αυτός που έχει προσληφθεί δεν έχει δικαίωμα να παρίσταται σε ανώτατα δικαστήρια ή πρόκειται για υποθέσεις που έχουν ιδιαίτερη σημασία ή σπουδαιότητα για τα συμφέροντα του Δήμου και απαιτούν εξειδικευμένη γνώση ή εμπειρία, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των συμφερόντων του. Στην τελευταία περίπτωση, η δικηγορική αμοιβή καθορίζεται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου και δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα εύλογα κατά περίπτωση όρια. Περαιτέρω, συνάγεται ότι προϋπόθεση για την καταβολή της ανωτέρω αμοιβής αποτελεί η προηγούμενη εκτέλεση από τον εντολοδόχο δικηγόρο όλων των αναγκαίων ή ενδεδειγμένων εργασιών (πρβλ. Πράξεις Ι Τμήμ. 17/2002, 119/2003, 126/2005, 235/2006, 162/2009), γεγονός που αποδεικνύεται με την προσκόμιση των νόμιμων κατά περίπτωση δικαιολογητικών εκκαθάρισης της δαπάνης (άρθρα 21 και 25 του β.δ. της 17.5/15.6.1959). Στο πλαίσιο αυτό, είναι επιτρεπτή η καταβολή προκαταβολής της δικηγορικής αμοιβής, κατά το άρθρο 91 παρ. 2 του Κώδικα περί Δικηγόρων, ανάλογης με το συνολικό ύψος της δικαιούμενης από τον δικηγόρο αμοιβής, δηλαδή προκαταβολής που δεν θα υπερβαίνει αυτοτελώς το εύλογο κατά περίπτωση μέτρο. Αντίθετα, επιβάλλεται η προκαταβολή της αμοιβής του δικηγόρου στις λοιπές περιπτώσεις των άρθρων 96, 157 Α και 161 αυτού. Συνεπώς, η δικηγορική αμοιβή που καθορίζεται με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου μπορεί να προσδιορίζει και την καταβολή ανάλογης προκαταβολής, αφού τέτοιου είδους συμφωνία προβλέπεται από τον Κώδικα περί Δικηγόρων (άρθρο 91 παρ.2), από τις διατάξεις δε του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων ούτε ορίζεται ευθέως το αντίθετο, ούτε συνάγεται έμμεσα βούληση του νομοθέτη να μην ισχύει τέτοια συμφωνία μεταξύ των δήμων και των δικηγόρων τους. (βλ. Πράξεις Ι Τμημ. 236, 159 και 101/2011).

Σχετικά με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που πρέπει να υποβάλλουν οι δικηγόροι του Δημοσίου για την πληρωμή της αμοιβής τους . (ΚΑΕ0800)

Αμοιβή δικηγόρου Μετά δε την έναρξη ισχύος του νέου Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013), με τον οποίο καθιερώθηκε, κατά τα ανωτέρω, σύστημα συμβατικής ελευθερίας, το ποσό της αμοιβής του πληρεξούσιου δικηγόρου επιτρέπεται να ορίζεται τόσο ανώτερο, όσο και κατώτερο από τις αναφερόμενες στον Κώδικα αυτό αμοιβές (βλ. αιτιολογική έκθεση του Κώδικα, πρβλ. Κλ. Ι Τμ. 65/2014  επί των μεταβατικών διατάξεων του ν. 3919/2011). Περαιτέρω, ναι μεν ο προσδιορισμός της αμοιβής του πληρεξούσιου δικηγόρου ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του δημοτικού συμβουλίου, πλην όμως η άσκηση της ευχέρειας αυτής ελέγχεται ως προς την υπέρβαση των άκρων ορίων της, δηλαδή ως προς την υπέρβαση του εύλογου, βάσει των ειδικών περιστάσεων, μέτρου της δαπάνης (βλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 132/2012, 163/2010). (….) Τέλος, προϋπόθεση για την καταβολή της δικηγορικής αμοιβής είναι η προηγούμενη εκτέλεση από τον δικηγόρο των σχετικών εργασιών, γεγονός που αποδεικνύεται με την προσκόμιση των δικαιολογητικών εκκαθάρισης της δαπάνης (βλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 132/2012). Η εκτέλεση δε αυτή μπορεί να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο δικαιολογητικό, όπως δικαστικές αποφάσεις, πρακτικά δικαστηρίων, γραμμάτια προείσπραξης, κατατεθείσες προτάσεις κλπ. (πρβλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 179/2012, 144/2011).    

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:(....)Ήδη μετά την εκτέλεση των ως άνω Πρακτικών και λαμβανομένων, περαιτέρω, υπόψη όσων έγιναν δεκτά σε αυτά, στις κρίσεις των οποίων η παρούσα ρητά παραπέμπει προς αποφυγήν επαναλήψεων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο προσδιορισμός της αμοιβής του ως άνω δικηγόρου, κατά παρέκκλιση των νόμιμων αμοιβών που προβλέπονται από τον Κώδικα των Δικηγόρων, έγινε με πλήρως αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Συγκεκριμένα, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου, αφού προηγουμένως έκρινε ως υπερβολική την αρχικώς αιτηθείσα, από το δικηγόρο, αμοιβή των 6.918,75 ευρώ (με το Φ.Π.Α.) ανά υπόθεση, συμφώνησε, τελικά, ομόφωνα στον προσδιορισμό της σχετικής αμοιβής στο ποσό των 5.535,00 ευρώ (με το ΦΠΑ) ανά υπόθεση. Στην κρίση αυτή κατέληξε το Δημοτικό Συμβούλιο συνεκτιμώντας τη φύση των σχετικών υποθέσεων, ως εξειδικευμένων, για τις οποίες είναι πιθανόν να χρειαστεί ο δικηγόρος και τις υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου ειδικού σε πολεοδομικά ζητήματα, καθώς και το γεγονός ότι πρόκειται για διαφορετικές υποθέσεις, οι οποίες παρουσιάζουν μεν ομοιότητες, αλλά δεν είναι πανομοιότυπες. Τέλος, και ενόψει του ότι η ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο γίνεται ακριβώς λόγω της πολυπλοκότητας των νομικών θεμάτων και της ιδιαίτερης σημασίας τους για τα συμφέροντα του Δήμου και της ευχέρειας του Δήμου να προσλαμβάνει όχι τον οικονομικότερο δικηγόρο, αλλά αυτόν που θα μπορέσει με επιτυχία να προασπίσει τα συμφέροντά του, φροντίζοντας, όμως, ταυτόχρονα, να επιτύχει την ελάχιστη δυνατή οικονομική επιβάρυνσή του, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ως άνω προσδιορισθείσα αμοιβή, η οποία προέκυψε μετά από μείωση της αιτούμενης, από το δικηγόρο, αμοιβής ως αποτέλεσμα της προσπάθειας του Δήμου α) να εξασφαλίσει την εκπροσώπηση των συμφερόντων του από το συγκεκριμένο Δικηγόρο, λόγω των εξειδικευμένων γνώσεων και της εμπειρίας του σε σχετικά θέματα, και β) να επιτύχει τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση των οικονομικών του σε σχέση με την επιλογή του συγκεκριμένου προσώπου, δεν υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο και ως εκ τούτου είναι νόμιμη και η εντελλόμενη δαπάνη θα μπορούσε να καταβληθεί στον δικαιούχο δικηγόρο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος με την προσκόμιση, από μέρους του, εν ισχύ ασφαλιστικής ενημερότητας, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2015, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Ερωτάται: α) εάν κατά την κείμενη νομοθεσία, είναι υποχρεωμένος ο ανάδοχος του έργου να εκδώσει τα τιμολόγια για την πληρωμή του, μετά την ανάρτηση των οικείων λογαριασμών του έργου στο δικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» ή αν η ανάρτηση αυτών (των λογαριασμών) ουδόλως επηρεάζει ή καθορίζει πρόσθετη υποχρέωση του αναδόχου ως προς το χρόνο έκδοσης των τιμολογίων του, αλλά εξ αυτής (της έκδοσης) εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο η πληρωμή του και(...)α) Δεν είναι υποχρεωμένος ο ανάδοχος του έργου να εκδώσει το τιμολόγιο για την πληρωμή του, μετά την ανάρτηση της εντολής πληρωμής του εγκεκριμένου λογαριασμού του έργου στο δικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Από την ανάρτηση εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο η είσπραξη του ποσού του λογαριασμού κατόπιν της προσκόμισης του τιμολογίου από τον ανάδοχο. β) Είναι δυνατή η πληρωμή των 32ου, 33ου, 34ου και 35ου λογαριασμών του έργου «Κατασκευή του τμήματος Φωκιανός-Κυπαρίσσι της οδού Μύλοι-’Αστρος-Λεωνίδιο-Πούλιθρα-Φωκιανός-Κυπαρίσσι» του προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με ανάδοχο την εταιρεία «ΣΧΣ....», παρότι τα σχετικά τιμολόγια του αναδόχου εκδόθηκαν προγενέστερα της ημερομηνίας ανάρτησης των εντολών πληρωμής των εγκεκριμένων λογαριασμών στο δικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» (ομόφωνα).

Διαδικασία εξόφλησης από τις Δ.Ο.Υ. καταστάσεων για πληρωμές αποδοχών που δεν πληρώθηκαν μέσω Τραπεζών, καταστάσεων κατασχέσεων επιστροφών και καταστάσεων για την πληρωμή διατροφών. Δημιουργία καθορισμός κίνησης αυτών

Αντικ. από την Αριθμ. ΕΑΠ2002217ΕΞ2015 -ΦΕΚ Β 2922/31.12.2015

Ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο(....) Η ανάθεση στη φερόμενη ως δικαιούχο, της νομικής υποστήριξης του Δήμου, στην ως άνω υπόθεση, δεν είναι νόμιμη, καθόσον αυτή ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στο Δήμο δικηγόρου. Εξάλλου, από την …απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. Εξάλλου, από την 267/28-11-2014 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. (…)Περαιτέρω, αβασίμως ο Δήμος …υποστηρίζει ότι η έλλειψη αιτιολογίας της 267/28-11-2014 απόφασης ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής καλύπτεται από όσα μνημονεύονται στην προεκτεθείσα 25/2012 αρχική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, αφού ούτε σε αυτήν την απόφαση διαλαμβάνεται αιτιολογία, όσον αφορά στην αδυναμία του υπηρετούντος δικηγόρου να επιτελέσει τα εν λόγω καθήκοντα. Τέλος, ο Δήμος προβάλλει ότι  ο καθορισμός της δικηγορικής αμοιβής, ορθώς γίνεται κατά παρέκκλιση των νόμιμων αμοιβών που ορίζονται στον Κώδικα Δικηγόρων και ιδίως στο Παράρτημα Ι αυτού, ενώ με τον καθορισμό της δικηγορικής αμοιβής στο προαναφερόμενο ύψος δεν παραβιάζεται η αρχή της οικονομικότητας. Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος, καθόσον από την απόκλιση μεταξύ της ως άνω αμοιβής (10.000,00 ευρώ) και της προβλεπόμενης από των Κώδικα περί Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής του δικηγόρου (331,00 ευρώ) προκύπτει ότι σε κάθε περίπτωση η εντελλόμενη με το χρηματικό ένταλμα δαπάνη υπερβαίνει κατά πολύ το προσήκον μέτρο.