ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1312/2022
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προμήθεια πιλοτικού συστήματος πρόγνωσης υγείας ευπαθών ομάδων λόγω της πανδημίας covid-19:ζητείται η αναθεώρηση της 939/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου Ιωάννης Σαρμάς, συμφωνώντας με τις σκέψεις 12 έως και 15 της παρούσας, διατύπωσε τη γνώμη ότι, αν και η υποκείμενη ιδέα του πιλοτικού προγράμματος είναι ιδιαιτέρως πρόσφορη για την αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων οργάνωσης της δημόσιας υγείας, εν τούτοις το πρόγραμμα καθ’ εαυτό, λόγω της ευρύτητάς του, αν εφαρμοστεί στο σύνολο του πληθυσμού, είναι εξ εκείνων που μόνο η κεντρική κυβέρνηση μπορεί, κατά το Σύνταγμα, να οργανώσει και, κυρίως, χρηματοδοτήσει. Συνεπώς, η τοπική αυτοδιοίκηση υπερβαίνει τα όρια της συνταγματικής της δικαιοδοσίας όταν επιχειρεί, έστω και πιλοτικά, την εισαγωγή συστημάτων οργάνωσης της δημόσιας υγείας με την ευρύτητα του αντικειμένου που εμφανίζει το ελεγχθέν πιλοτικό πρόγραμμα.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/355/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τις υπό κρίση προσφυγές ζητείται η ανάκληση της 60/2021 πράξης της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου ΟΤΑ Ι Περιφέρειας Αττικής του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης ανάμεσα στους ήδη προσφεύγοντες με αντικείμενο «προμήθεια πιλοτικού συστήματος πρόγνωσης υγείας ευπαθών ομάδων λόγω της πανδημίας covid-19».(....)Το Δικαστήριο, κατ’ άρθρο 328 παρ. 5 του ν. 4700/2020, κρίνει ότι για την ασφαλέστερη διάγνωση της υπόθεσης πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση, προκειμένου, επιμελεία της προσφεύγουσας Περιφέρειας Αττικής, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών, να διατυπωθούν οι απόψεις και να παρασχεθούν οι αναγκαίες διευκρινήσεις και να προσκομισθούν τα κρίσιμα έγγραφα αναλυτικώς αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη (σκ. 17). Αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/939/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ζητείται η ανάκληση της 60/2021 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου ΟΤΑ Ι Περιφέρεια Αττικής, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ των προσφευγουσών με το προαναφερόμενο αντικείμενο, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 970.000,00 ευρώ, (εκτός ΦΠΑ) και συμβατικής δαπάνης 819.000,00 ευρώ (εκτός ΦΠΑ), διάρκειας τεσσάρων ετών (4) από την υπογραφή της(....)Με την 30/10.02.2021 απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου της προσφεύγουσας, εγκρίθηκαν η σκοπιμότητα και η δαπάνη για την προμήθεια «Πιλοτικού συστήματος πρόγνωσης υγείας ευπαθών ομάδων λόγω της πανδημίας covid-19».(....)Επομένως, η διενέργεια του διαγωνισμού χωρίς εξασφαλισμένη, ελλείψει απόφασης των οικείων Δημοτικών Συμβουλίων, και μεθοδολογικά αποσαφηνισμένη σύμπραξη των οικείων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού, πριν από τη δημοσίευση της διακήρυξης, παρά το ότι το πιλοτικό πρόγραμμα δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς τη σύμπραξη αυτή, συνιστά κατά την πλειοψηφούσα άποψη παράβαση της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (σκ. 3), προεχόντως υπό την ειδικότερη μορφή της αρχής της αποτελεσματικότητας, η τήρηση δε αυτών εντάσσεται και στο αντικείμενο του προσυμβατικού ελέγχου και δεν μετατίθεται ζήτημα εξεταζόμενο μετά την υπογραφή κατά την υλοποίηση της σύμβασης.Απορρίπτει τις προσφυγές ανάκλησης.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1312/2022
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1665/2021
Προμήθεια εργαστηριακού εξοπλισμού:Ζητείται η ανάκληση της 323/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Ενόψει των αναφερόμενων στην προηγούμενη σκέψη, προσκομισθέντων κατά την παρούσα διαδικασία, νεότερων στοιχείων, τα οποία, παρόλο που δεν διαβιβάστηκαν στο Κλιμάκιο, περιλαμβάνονταν εξ αρχής στον φάκελο της ελεγχόμενης προμήθειας, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η προσφεύγουσα Α.Α. έχει τηρήσει την απαίτηση, κατ’ άρθρο 45 παρ. 3 περ. α και β του ν. 4412/2016, τεκμηρίωσης της σκοπιμότητας και του προϋπολογισμού αυτής. Επομένως, δεν συντρέχει πλέον η διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια, μοναδικός διακωλυτικός της υπογραφής των σχεδίων των ελεγχόμενων συμβάσεων λόγος. Μετά ταύτα, καθίσταται αλυσιτελής η εξέταση και των λοιπών προβαλλόμενων με την κρινόμενη προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση λόγων ανάκλησης της προσβαλλόμενης Πράξης. Μετά από όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να υπογραφεί το οικείο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης.Ανακαλεί την 323/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/367/2024
Προμήθεια εξοπλισμού διαχείρισης βιοαποβλήτων Αρχή αποτελεσματικότητας (....) Από την αρχή της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, η οποία αποτελεί απόρροια της αρχής του κράτους δικαίου και αποτυπώνεται, υπό ειδικότερες εκφάνσεις, σε πλήθος συνταγματικών διατάξεων (βλ. άρθρο 25 παράγραφος 4, καθώς και άρθρα 72, 73, 75, 78 έως 80, 98, 104, 106 και 107 του Συντάγματος,), αλλά και ρητώς νομοθετικά στο άρθρο 2 του ν. 4820/2021 (Οργανικός Νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου) και στο άρθρο 33 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), πηγάζει η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (βλ. και άρθρο 18 παρ. 1 του ν. 4412/2016). Η τελευταία δε εξειδικεύεται, μεταξύ άλλων, στην αρχή της αποτελεσματικότητας, σύμφωνα με την οποία, επί διάθεσης δημόσιων πόρων, ελέγχεται η επίτευξη των συγκεκριμένων αντικειμενικών στόχων και των αποτελεσμάτων που έχουν εκ των προτέρων οριστεί. Όπως δε ρητά ορίζεται στο άρθρο 18 παρ. 1 του ν. 4412/2016, η αρχή της πρακτικής αποτελεσματικότητας εφαρμόζεται και στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων ώστε να διασφαλίζεται το επωφελές των αναλαμβανόμενων δράσεων. Προς τούτο, η αναθέτουσα Αρχή οφείλει να μεριμνά ώστε από τα έγγραφα της σύμβασης να προκύπτουν κατά τρόπο σαφή και αντικειμενικό οι επιδιωκόμενοι στόχοι και η προσφορότητα των λαμβανόμενων μέτρων προς επίτευξη των στόχων αυτών. Πρέπει, επίσης, να περιγράφεται με ακρίβεια ή έστω να προκύπτει επαρκώς ο σχεδιασμός και ο τρόπος εκτέλεσης της σύμβασης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται τόσο η επίτευξη των στόχων όσο και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Και ναι μεν, κατά γενικό κανόνα, η αρχή της πρακτικής αποτελεσματικότητας, υπό την παραπάνω έννοια, ελέγχεται εκ των υστέρων (ex post), διότι μόνο μετά την έναρξη υλοποίησης και, κυρίως, μετά το πέρας εκτέλεσης της σύμβασης μπορεί εξ αντικειμένου να κριθεί με ασφάλεια η επίτευξη ή μη των στόχων που τέθηκαν και η πραγμάτωση των αποτελεσμάτων που επιδιώχθηκαν, πλην, όλως εξαιρετικώς, η τήρηση της αρχής αυτής μπορεί να ελεγχθεί οριακά και κατά το προσυμβατικό στάδιο (ex ante), ιδίως όταν ο σχεδιασμός της δράσης από άποψη στόχων, μέσων και μεθόδου υλοποίησης είναι κατά λογική αναγκαιότητα πρόδηλα πλημμελής ή ασαφής, με συνέπεια να καθίσταται ευχερής ο έλεγχός της κατά το στάδιο αυτό για λόγους προληπτικούς. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που αν και έχουν τεθεί ή προκύπτουν οι σχετικοί αντικειμενικοί στόχοι, εντούτοις δεν αναφέρονται, έστω και συνοπτικά, τα χρησιμοποιούμενα μέσα και η διαθεσιμότητα αυτών, καθώς και ο τρόπος που αυτά θα διασφαλίσουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1312/2022, σκ. 13).Υπό τις περιστάσεις αυτές, το Τμήμα κρίνει ότι σχεδιασμός της ελεγχόμενης προμήθειας παρίσταται επαρκής.Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται τις προσφυγές ανάκλησης. Ανακαλεί την 552/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/Τ.ΕΒΔΟΜΟ/137/2023
Παροχή Υπηρεσιών Λογιστικής και Διοικητικής Υποστήριξης.. (...)Επομένως, οι καθορισθείσες στα άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2. της διακήρυξης απαιτήσεις τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας σχετικά με τις συναφείς με την ελεγχόμενη συμβάσεις που πρέπει να έχουν ολοκληρώσει οι διαγωνιζόμενοι οικονομικοί φορείς, οι οποίες στοχεύουν στη διασφάλιση εξεύρεσης αναδόχου που θα εκτελέσει τη σύμβαση με άρτιο και προσήκοντα τρόπο, κρίνονται, ενόψει του αντικειμένου και της προεκτεθείσας φύσης των ελεγχομένων υπηρεσιών, πρόσφορες, δικαιολογημένες και μη υπερβαίνουσες το αναγκαίο μέτρο (πρβλ. ΕλΣυν Εβδ. Τμ. 1399/2022). Το κριτήριο που επιβάλλει δεκαετή τουλάχιστον προϋπηρεσία σε λογιστικές, φοροτεχνικές υπηρεσίες (άρθρο 2.2.6.3 της διακήρυξης), αποδεικνυόμενη με την προσκόμιση εκτύπωσης προσωποποιημένης πληροφόρησης και κωδικών δραστηριότητας (ΚΑΔ) από την ΑΑΔΕ, καθώς και της άδειας άσκησης επαγγέλματος, δεν μπορούσε να τεθεί ως κριτήριο τεχνικής και επαγγελματικής καταλληλότητας, διότι ως εκ της φύσεως και του περιεχομένου του αποτελεί κριτήριο καταλληλότητας για την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας κατ’ άρθρο 75 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, ενώ, επιπλέον, επιβάλλει την προσκόμιση δικαιολογητικού (μέσου απόδειξης) που δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο του Μέρους ΙΙ του Παραρτήματος ΧΙΙ του ως άνω νόμου, όπου αναφέρονται περιοριστικά τα δικαιολογητικά απόδειξης της τεχνικής ικανότητας. Πλην όμως η μη νομιμότητα του κριτηρίου αυτού ως κριτηρίου τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας δεν παρίσταται ουσιώδης στην προκειμένη περίπτωση, διότι το εν λόγω κριτήριο έχει τεθεί σε προηγούμενο άρθρο 2.2.4. της διακήρυξης ως κριτήριο καταλληλότητας άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας (βλ. άρθρα 75 παρ. 1 α΄ και 2 και 80 παρ. 3 του ν. 4412/2016, άρθρο 2.2.4 της διακήρυξης και σκέψη 18), η νομιμότητα του οποίου δεν αμφισβητήθηκε από το Κλιμάκιο και επομένως η απαίτηση της συνδρομής του ίδιου κριτηρίου εκ νέου σε επόμενο άρθρο αυτής καθιστά την σχετική πλημμέλεια επουσιώδη.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και παρελκούσης της εξέτασης των λοιπών λόγων της υπό κρίση προσφυγής και της υπέρ αυτής παρέμβασης, πρέπει η προσφυγή και η παρέμβαση να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 845/2022 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης.
Γ1γ/Γ.Φ.18Γ,Ε,20.Ε/Γ.Π.οικ.71202/2018
«Οργάνωση και Ανάπτυξη Εθνικού Πιλοτικού Προγράμματος Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας των Ηλικιωμένων Ατόμων - ΗΠΙΟΝΗ», με θέμα για το 2018 «Πρόληψη των καρκίνου του πεπτικού συστήματος».(ΑΔΑ:6Ψ2Ν465ΦΥΟ-46Α)
Γ1γ/Γ.Φ.18Γ,Ε,20.Ε/Γ.Π.οικ.70116/2019
Οργάνωση και Ανάπτυξη Εθνικού Πιλοτικού Προγράμματος Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας των Ηλικιωμένων Ατόμων - ΗΠΙΟΝΗ»,με θέμα για το 2019 «Πρόληψη και Διαχείριση των Αισθητηριακών Διαταραχών-Όραση και Ακοή:ΑΔΑ:910Σ465ΦΥΟ-Κ0Ο
Γ.Π.8842/2023
«Χρονική επέκταση διεξαγωγής και καθορισμός διαδικασιών οργάνωσης έρευνας με θέμα: Αξιολόγηση της οργάνωσης και της υλοποίησης στις σχολικές μονάδες, δράσεων και παρεμβάσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης μαθητικού πληθυσμού στο πλαίσιο της αγωγής υγείας που αναπτύσσονται από το Υπουργείο Υγείας για το σχολικό έτος 2022-2023» ΑΔΑ:ΨΝΩΡ465ΦΥΟ-0Κ0
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/174/2018
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά, οι ως άνω υπηρεσίες ανατέθηκαν σε τρίτο κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας, διότι το αντικείμενό τους (φωτοτυπία, σκανάρισμα, αρχειοθέτηση οικοδομικών αδειών) δεν είναι εξειδικευμένο και ως εκ τούτου εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Γραφείου έκδοσης οικοδομικών αδειών σε συνεργασία με το Αυτοτελές Τμήμα Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής. Ο Δήμος προκειμένου να δικαιολογήσει την αναγκαιότητα της ανάθεσης, αβασίμως επικαλείται την ανεπάρκεια του προσωπικού, καθόσον οι φορείς του Δημοσίου δύνανται να υποβάλλουν αιτήματα πρόσληψης τακτικού προσωπικού, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 2 και 3 της ΠΥΣ 33 της 27.12.2006 «Αναστολή Διορισμών και Προσλήψεων στο Δημόσιο Τομέα» (Α΄ 280), η ισχύς της οποίας έχει παραταθεί διαδοχικά. Από το γεγονός δε ότι ο χρόνος εκτέλεσης της σύμβασης είναι σύντομος (60 μέρες), συνάγεται ότι οι ως άνω υπηρεσίες θα μπορούσαν να διεκπεραιωθούν με έγκαιρο προγραμματισμό και ορθή κατανομή των ωρών απασχόλησης του προσωπικού. Ωστόσο, ενόψει του ότι κατά το έτος 2017 ο Δήμος είχε αναθέσει όμοιες υπηρεσίες και έστω και καθυστερημένα προέβη σε ενέργειες προκειμένου να στελεχωθεί με προσωπικό ειδικότητας πολιτικού μηχανικού, το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι τα αρμόδια όργανά του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων, αλλά πεπλανημένα πλην συγγνωστά υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στην ανάθεση της επίμαχης υπηρεσίας.
ΕΣ/ΚΛ.ΤΜ.7/271/2018
Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης για την ωρίμανση και χρηματοδότηση Πράξεων: Με αυτά τα δεδομένα το αντικείμενο της σύμβασης, συνιστάμενο κατ’ ουσία στη διοικητική υποστήριξη του Δήμου για την προετοιμασία και ωρίμανση πράξεων προς χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014 – 2020, εμπίπτει μεν στις αρμοδιότητες του Αυτοτελούς Τμήματος Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής και του επιμέρους Γραφείου Προγραμματισμού, Ανάπτυξης και Οργάνωσης, ωστόσο, δοθέντος ότι το εν λόγω Τμήμα δεν έχει στελεχωθεί ΔΥ/14.6.2018 βεβαίωση του Δημάρχου), στη συγκεκριμένη περίπτωση προκύπτει αντικειμενική αδυναμία του Δήμου να διεκπεραιώσει το άνω έργο με ίδια μέσα. Εξάλλου, οι πέντε υπάλληλοι συναφούς με την άνω υπηρεσία ειδικότητας, οι οποίοι στελεχώνουν ήδη τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας, και οι έξι υπάλληλοι ειδικότητας Διοικητικού - Οικονομικού, οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα Τμήματα του Δήμου, κρίνονται απολύτως απαραίτητοι για την εύρυθμη λειτουργία των Τμημάτων τους και δεν θα μπορούσαν να στελε-χώσουν παράλληλα το ως άνω Αυτοτελές Τμήμα. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 50 του ν. 4314/2014, η εκτίμηση περί διοικητικής, χρηματοοικονομικής και επιχειρησιακής ικανότητας του δικαιούχου να λάβει χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014 – 2020, διενεργείται από αρμόδια διαχειριστική αρχή, κατά τη διαδικασία αξιολόγησης της εκάστοτε πράξης και πριν την επιλογή αυτής για χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, ως εκ τούτου δεν συνάπτεται με το αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης και δεν επηρεάζει την υπό κρίση δαπάνη. Πέραν τούτου, η διαχειριστική επάρκεια του δικαιούχου μπορεί σε κάθε περίπτωση να καλυφθεί μέσω συνεργασίας με εξωτερικό φορέα. Ωστόσο, η κρινόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον στα έγγραφα της σύμβασης παρατίθενται αναλυτικά οι υπηρεσίες που πρόκειται να παρασχεθούν, η συνολική τους διάρκεια και το συνολικό αντάλλαγμα για την εκτέλεση αυτών (60.000 ευρώ για 6 μήνες, σύμφωνα με τον ενδεικτικό προϋπολογισμό της μελέτης), δίχως να αντιστοιχίζονται οι εργασίες αυτές με συγκεκριμένη επιμέρους χρονική διάρκεια και με ορισμένη μονάδα μέτρησης (ανθρωποώρες), ώστε να προκύπτει ο τρόπος υπολογισμού από το Δήμο του ως άνω ποσού. Παρόλα αυτά, δεδομένου ότι ο Δήμος υπέλαβε ότι εφαρμόζεται ο «Κανονισμός Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών» (ΔΝΣγ/32129/ΦΝ 466/16.5.2017 απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Υποδομών - ΦΕΚ Β΄ 2519) - που σημειωτέον δεν καταλαμβάνει τις δημόσιες συμβάσεις γενικών υπηρεσιών όπως η προκείμενη-, και βάσει αυτού υπολόγισε το κόστος των επίμαχων υπηρεσιών (άρθρο 4: ελάχιστη ημερήσια αμοιβή μηχανικών ή άλλων επιστημόνων 300 ευρώ Χ προβλεπόμενο συντελεστή 1,203 Χ 180 ημέρες = 64.962,00 ευρώ), συγγνωστώς τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ανέφεραν αναλυτικά στα έγγραφα της σύμβασης τα στοιχεία εκείνα, από τα οποία προκύπτει ο τρόπος υπολογισμού της δαπάνης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.