ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/140/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Συμφωνία-πλαίσιο για την προμήθεια 100 φορητών ολκωτών κλιμάκων του Πυροσβεστικού Σώματος (...) Με τις διατάξεις που παρατέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις θεσπίζεται, μεταξύ άλλων, υποχρέωση τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού δημόσιας σύμβασης, ήτοι αναφοράς των στοιχείων που ελήφθησαν υπόψη κατά το πρόδρομο στάδιο της ετοιμασίας της δημοπράτησής της για την κοστολόγηση του αντικειμένου της. Η τεκμηρίωση αυτή συνιστά τη χρηματοοικονομική αιτιολόγηση της σύμβασης, τελεί σε συνάρτηση με το αντικείμενό της, αποτελεί στοιχείο της ωριμότητάς της και προϋπόθεση της ορθής εκτέλεσής της. Εξυπηρετεί και εγγυάται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο την τήρηση της αρχής της χρηστής και οικονομικής διαχείρισης των δημόσιων πόρων από τις Αναθέτουσες Αρχές, παρέχει τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς να διαμορφώσουν ρεαλιστικές προσφορές σε περιβάλλον υγιούς ανταγωνισμού και επιτρέπει, εκ παραλλήλου, στις Αναθέτουσες Αρχές να διασφαλίσουν με την κατακύρωση τη βέλτιστη σχέση ποιότητας/τιμής.(...)Επί του επί του δεύτερου ισχυρισμού των προσφευγόντων, ήτοι ότι η προϋπολογισθείσα τιμή παρίσταται επαρκώς αιτιολογημένη, τόσο από τα συμπληρωματικά στοιχεία που περιήλθαν στο Κλιμάκιο όσο και από την ίδια την εξέλιξη του διαγωνισμού, καθώς κανείς πλην της προσωρινής αναδόχου … ABEE δεν υπέβαλε προσφορά, το Δικαστήριο παρατηρεί εκ προοιμίου ότι στοιχεία τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού είτε δεν προκύπτουν καθόλου ή αναφέρονται ανεπαρκώς και αναποδείκτως στη συνταχθείσα κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού 623/8.6.2023 γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Προμηθειών της Αναθέτουσας Αρχής, καθώς ούτε τα στοιχεία της επικαλούμενης «πρόσφατης προσφοράς» εξειδικεύονται, ούτε προκύπτει εάν έλαβε χώρα και με ποιο περιεχόμενο η αναγγελλόμενη διαβίβαση σε ψηφιακή μορφή ενδεικτικών τιμών από έρευνα αγοράς για τις ολκωτές κλίμακες.(...)Τέλος, ο ισχυρισμός των προσφευγόντων περί συνδρομής λόγων υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος υπό την έννοια ότι η σκοπούμενη προμήθεια κατατείνει στην προστασία της ζωής, της περιουσίας και του φυσικού πλούτου της χώρας που αποτελεί ζωτικής σημασίας προτεραιότητα για την ελληνική κοινωνία και καίρια αποστολή του Πυροσβεστικού Σώματος, πρέπει να απορριφθεί πρωτίστως ως απαράδεκτος, διότι υποβλήθηκε το πρώτον με το υπόμνημα, και περαιτέρω ως αλυσιτελής, διότι δεν μπορεί να οδηγήσει στην υπογραφή μίας μη νόμιμης σύμβασης, καθόσον η αιτίαση αυτή αναφέρεται στη σκοπιμότητα προγραμματισμού της ελεγχόμενης σύμβασης και δεν συνδέεται με τον τρόπο τεκμηρίωσης του προεκτιμώμενου κόστους της. Εξάλλου, ούτε στην προσβαλλόμενη απόφαση περιέχονται κρίσεις ως προς τη σπουδαιότητα ή τη σκοπιμότητα της εν λόγω προμήθειας. Τέλος, η συνδρομή τέτοιων λόγων δεν αναιρεί, κατ’ αρχήν, την υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να τηρεί τους κανόνες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, οι οποίοι έχουν επίσης θεσπιστεί για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης κατά της 1642/2023 αποφάσεως του Εβδόμου Τμήματος.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1286/2023
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ-ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΡΗΤΡΑ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ (...)ζητείται η ανάκληση της 300/2023 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης της μεικτής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της προσφεύγουσας κοινοπραξίας (Κ/Ξ) με την επωνυμία «… ΑΕ – … AE – … ΑΕ», η οποία έχει ως αντικείμενο τη «Συντήρηση και αναβάθμιση του οδοφωτισμού των κυρίων οδικών αξόνων της Περιφέρειας Αττικής με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση κόστους λειτουργίας».(...)Ενόψει του ότι η προσφεύγουσα κοινοπραξία υπέβαλε πριν από τη λήξη της σύμβασης αίτημα για την παράτασή της κατά 6 μήνες, για λόγους, που δεν συνδέονται με υπαιτιότητά της αλλά με την παγκόσμια συγκυρία έλλειψης ανταλλακτικών και πρώτων υλών, που καθιστούν αδύνατη την εμπρόθεσμη παράδοση του συνόλου των φωτιστικών, όπως τούτο βεβαιώνεται και από το έγγραφο της προμηθεύτριάς της εταιρείας και της αποδοχής του σχετικού αιτήματος από την Περιφέρεια Αττικής, νομίμως παρατάθηκε η προθεσμία εκτέλεσης των Σταδίων 2 και 3 κατά 6 μήνες, καθόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 206 του ν. 4412/2016.(...)Ως προς την αναπροσαρμογή των συμβατικών τιμών των φωτιστικών σωμάτων, που ήδη έχουν παραδοθεί και εξοφληθεί με τις 2η έως 5η πιστοποιήσεις (βλ. ανωτ. Πίνακα 2), ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι αυτές δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο της ελεγχόμενης τροποποιητικής σύμβασης, καθόσον πρόκειται για τμηματικές παραδόσεις που έχουν ολοκληρωθεί σύμφωνα με τους όρους της αρχικής σύμβασης και, συνεπώς, με την αναδρομική αύξηση των συμβατικών τιμών επιχειρείται μη επιτρεπόμενη αναδρομική τροποποίηση της σύμβασης, και τούτο ανεξαρτήτως του ότι οι παραδόσεις, που περιλαμβάνονται στη 2η και 3η Πιστοποίηση ολοκληρώθηκαν και πριν από την θέσπιση της διάταξης του άρθρου 7 του ν. 4965/2022.(...)Τέλος, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας, ότι μπόρεσε να εκτελέσει τις ως άνω παραδόσεις αγαθών απαιτώντας συμβατικές τιμές, διότι είχε λάβει την προκαταβολή και ότι πάντως από την εκτέλεση της σύμβασης με βάση τις συμφωνηθείσες τιμές και από την έλλειψη σχετικού αιτήματος για την αναπροσαρμογή τους, δεν τεκμαίρεται ότι αυτή δεν υπέστη ζημία, όπως άλλωστε τούτο αποδεικνύεται, κατά τους ισχυρισμούς της, και από τον ΔΤΚ που ίσχυε κατά τους μήνες των ως άνω παραδόσεων αγαθών, αλυσιτελώς προβάλλεται, καθόσον και αν, ακόμη, κατά την εκτέλεση των ως άνω τμηματικών παραδόσεων, οι οποίες έγιναν σύμφωνα με τους συμφωνηθέντες συμβατικούς όρους, η προσφεύγουσα υπέστη ζημία, αυτή δεν δύναται να αποκατασταθεί με την ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση και την αναδρομική αναπροσαρμογή των συμβατικών τιμών, αλλά με την αναγνώριση και επιδίκαση ανάλογης αποζημίωσης από τα αρμόδια προς τούτο δικαστήρια. Δέχεται εν μέρει την προσφυγή ανάκλησης.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/261/2024
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/365/2023
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτηριακών εγκαταστάσεων περιβάλλοντος χώρου: 1. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η νέα ως άνω τροποποίηση της Δ24/20 σύμβασης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας, κατά το μέρος που αφορά τα κονδύλια του εργατικού κόστους και των ασφαλιστικών εισφορών που συνδέονται άμεσα με αυτό, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως τα τελευταία διαμορφώθηκαν με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Β΄ 2003/28.3.2023). Η εν λόγω αύξηση στην τελική ποσοτική της ρύθμιση, ισχύουσα από την 1η.4.2023, ανέκυψε μετά την έκδοση της από 16.3.2022 κατακυρωτικής απόφασης και την υπογραφή της οικείας σύμβασης (28.6.2022), ενώ δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί ούτε κατά την υπογραφή της προγενέστερης τροποποιητικής σύμβασης (17.11.2022). Με τη συγκεκριμένη δε τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, η δε δαπάνη αμφότερων των τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης. Κατόπιν τούτων και ενόψει της υποχρέωσης συμμόρφωσης της αναθέτουσας αρχής με το οικείο κανονιστικό καθεστώς (βλ. άρθρο 18 παρ. 2 του ν. 4412/2016 περί τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις διατάξεις της κοινωνικοασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας κατά την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων και άρθρο 53 παρ. 10α του ν. 4412/2016 περί υποχρεωτικής σχετικής αναπροσαρμογής της τιμής για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών καθαριότητας), το Νοσοκομείο προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος της Δ24/20 σύμβασης βάσει του άρθρου 7 παρ. 3 του ν. 4965/2022 σε συνδυασμό με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και υπό τις προϋποθέσεις αυτού. Ωστόσο, η αναπροσαρμογή τυγχάνει μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση των λοιπών κονδυλίων που περιλαμβάνονται στο συνολικό συμβατικό τίμημα, ήτοι κόστη αναλώσιμων υλικών, ειδών ατομικής υγιεινής, εργαλείων και μηχανημάτων καθαρισμού κ.λπ., τα οποία ουδόλως συνδέονται με την αύξηση του εργατικού κόστους που επήλθε με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, την οποία επικαλείται ο ανάδοχος, ούτε επηρεάζονται από αυτό. Σημειώνεται δε ότι από την αντιπαραβολή της από 17.11.2022 τροποποιητικής σύμβασης με την αρχική, προκύπτει ότι με την προηγηθείσα τροποποίηση τα μεγέθη που αναπροσαρμόστηκαν ήταν μόνο αυτά που σχετίζονται με την αύξηση του εργατικού κόστους.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/50/2023
Προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, για τις ανάγκες της ως άνω Σχολικής Επιτροπής.(...)Κατόπιν των ανωτέρω, πέραν του ότι δεν αποδεικνύεται, κατά τα προαναφερθέντα, ότι η ανάγκη τροποποίησης της αρχικής σύμβασης οφείλεται σε απρόβλεπτες περιστάσεις που ανέκυψαν κατά τον χρόνο εκτέλεσής της, σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ότι η ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση δεν αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων, αφού δεν τεκμηριώνονται επαρκώς η αναγκαιότητα της αναπροσαρμογής του ποσοστού έκπτωσης της προμηθεύτριας εταιρείας και το ύψος αυτής, λαμβανομένου υπ’όψιν ότι τυχόν δυνατότητα εκ των υστέρων μεταβολής της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου, βάσει των εκάστοτε οικονομικών συνθηκών της αγοράς, άγει σε νόθευση του ανταγωνισμού, δοθέντος ότι, εάν ο σχετικός όρος είχε αποτελέσει μέρος της αρχικής διαδικασίας σύναψης της σύμβασης, θα προσέλκυε και άλλους συμμετέχοντες στον διαγωνισμό.Κατ’ ακολουθίαν, συντρέχει, εν προκειμένω, ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία συνίσταται στη μη συνδρομή των σωρευτικά προβλεπόμενων προϋποθέσεων του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/261/2024
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ-ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΡΗΤΡΑ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ (...)Ειδικότερα με την 1286/2023 απόφαση του Έβδομου Τμήματος ανακλήθηκε εν μέρει η 300/2023 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου και κρίθηκε ότι η ένδικη αίτηση ανάκλησης: Α) πρέπει να γίνει δεκτή κατά το μέρος που αφορά α) στην εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής και του σχετικού μαθηματικού τύπου για τον προσδιορισμό της αυξημένης τιμής των 1692 φωτιστικών σωμάτων, που παραδόθηκαν εντός του Μαΐου 2023 και πληρώθηκαν με την 6η/23.5.2023 Πιστοποίηση και β) στην ενσωμάτωση της ρήτρας αναπροσαρμογής της τιμής στο συμβατικό κείμενο, προκειμένου να εφαρμοστεί για τις μελλοντικές παραδόσεις που αφορούν στις υπολειπόμενες ποσότητες φωτιστικών σωμάτων καθώς και στο σύστημα διαχείρισης ΙΟΤ και Β) ν’ απορριφθεί κατά το μέρος αυτής που αφορά α) στις εκτελεσθείσες παραδόσεις φωτιστικών, που εξοφλήθηκαν με τις 2η ως 5η πιστοποιήσεις και β) στην παροχή των υπηρεσιών του Σταδίου 1 αυτής, καθόσον οι υπηρεσίες αυτές που αφορούν υπηρεσίες συλλογής δεδομένων, καταγραφής και αποτύπωσης υφιστάμενων στοιχείων οδοφωτισμού, εργασίες σχεδιασμού και προδιαγραφών νέου συστήματος οδοφωτισμού, σύνταξη φωτοτεχνικής μελέτης, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022.(...)Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος διότι από την γραμματική και τελολογική ερμηνεία της ρύθμισης του άρθρου 53 παρ. 9α του ν. 4412/2016, όπως η παρ. 9α προστέθηκε με το άρθρο 7 του ν. 4965/2022, συνάγεται ότι στην περίπτωση εκτέλεσης σύμβασης, στην οποία προβλέπονται τμηματικές παραδόσεις των συμβατικών ειδών, ως εκτελούμενη νοείται η σύμβαση μόνο ως προς τα συμβατικά είδη που δεν έχουν παραδοθεί και δεν έχουν εξοφληθεί ή που έχουν παραδοθεί αλλά δεν έχουν εξοφληθεί, καθώς τότε και μόνο συντρέχει ο δικαιολογητικός λόγος εφαρμογής της ανωτέρω ρύθμισης του άρθρου 7 του ν. 4965/2022, ήτοι η αντιμετώπιση της επισφάλειας και η αποφυγή της διακινδύνευσης της ομαλής εξέλιξης και επιτυχούς εκτέλεσης της σύμβασης, εξαιτίας των αυξημένων ανατιμήσεων των αγαθών και των προκαλούμενων εξ αυτών αυξημένων πληθωριστικών πιέσεων.(...)Τούτο διότι με την παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022 ρυθμίζονται ζητήματα διαχρονικού δικαίου ως προς την εφαρμογή των τροποποιήσεων του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 χωρίς τούτο να συνεπάγεται την κάμψη της γενικής αρχής του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων, σύμφωνα με την οποία οι συμβάσεις δεν αναπτύσσουν αναδρομική ισχύ, ήτοι τα έννομα αποτελέσματά τους δεν δύνανται, καταρχήν, να ανατρέξουν σε χρόνο προγενέστερο της υπογραφής τους, υπό την επιφύλαξη αντίθετης περί τούτου ειδικής ρύθμισης, καθόσον η συμβατική δράση της δημόσιας διοίκησης διέπεται από την αρχή της νομιμότητας και όχι από τον κανόνα της συμβατικής ελευθερίας του άρθρου 361 ΑΚ ... Εν προκειμένω δε, όπως ορθώς δέχτηκε και το δικάσαν Τμήμα στη σκέψη 18.2, με τη ρύθμιση της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022 δεν εισάγεται εξαίρεση στην αρχή περί μη αναδρομικής ισχύος των συμβάσεων, αλλά ρυθμίζεται το διάφορο ζήτημα διαχρονικού δικαίου της ρύθμισης, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα εφαρμογής του οικείου μαθηματικού τύπου για τον προσδιορισμό της αύξησης της τιμής σε ήδη εκτελούμενες συμβάσεις, χωρίς, όμως, να θίγονται οι γενικές αρχές του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων, όπως η εν λόγω αρχή της μη αναδρομικότητας.(...)Η τροποποίηση της βάσης υπολογισμού του συμβατικού τιμήματος, ήτοι της τιμής μονάδας των υπό προμήθεια ειδών συνιστά αλλοίωση βασικής παραμέτρου της σύμβασης, που δύναται να αλλάξει την οικονομική ισορροπία της σύμβασης υπέρ του αναδόχου κατά τρόπο που δεν προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016. Εξάλλου η εν λόγω τροποποίηση εισάγει όρο, ο οποίος εάν είχε αποτελέσει μέρος της αρχικής διαδικασίας σύναψης σύμβασης ενδεχομένως να είχε επιτρέψει τη συμμετοχή διαφορετικών υποψηφίων από αυτούς που επιλέχθηκαν αρχικώς ή στην αποδοχή άλλης προσφοράς από εκείνη που επελέγη ή στη συμμετοχή και άλλων προμηθευτών. Άλλωστε σκοπός της διάταξης αυτής δεν είναι η αθέμιτη και αντίθετη στο δημόσιο συμφέρον μετακύλιση του επιχειρηματικού ρίσκου στην αναθέτουσα αρχή, κατά στρέβλωση του ανταγωνισμού. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1436/2023
2η τροποποιητική σύμβαση για την παροχή «Υπηρεσιών φύλαξης για την κάλυψη των αναγκών αποκεντρωμένων δομών αρμοδιότητας 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη 6), το Δικαστήριο κρίνει ότι νομίμως η αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος υπολογίστηκε από τον χρόνο έναρξης ισχύος της κανονιστικής μεταβολής του κατώτατου νόμιμου μισθού και ημερομισθίου και, επομένως, ορθά αντικείμενο της 2ης τροποποίησης της αρχικά υπογραφείσας σύμβασης αποτελεί η συνολική (αυξητική) διαφορά του συμβατικού τιμήματος, όπως αυτό ίσχυε πριν και μετά από την επιτρεπτή αναπροσαρμογή αυτού, κατά τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022, βάσει του προβλεπόμενου στις οικείες διατάξεις τύπου, από 1.4.2023 και μέχρι τη λήξη ισχύος της σύμβασης. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.
ΕΣ/Α'ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/178/2022
Προμήθεια καυσίμων κίνησης: Ζητείται η αναθεώρηση της 1277/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε προσφυγή ανάκλησης της ήδη προσφεύγουσας κατά της 246/2021 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Δικαστηρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της Α΄ Τροποποίησης της 12/20 συμφωνίας - πλαίσιο μεταξύ του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και της προσφεύγουσας για την προμήθεια καυσίμων κίνησης των πολεμικών πλοίων και των πλωτών μέσων του Λιμενικού Σώματος και της Ελληνικής Ακτοφυλακής μέχρι του ποσού των 90.000.000,00 ευρώ.(....)Σε κάθε περίπτωση ο λόγος αυτός είναι και αβάσιμος, καθότι δεν συντρέχουν σωρευτικά οι προϋποθέσεις που θέτει η διάταξη της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, η ανάγκη τροποποίησης προέκυψε λόγω περιστάσεων που φέρεται να συντρέχουν αποκλειστικά στο πρόσωπο της προσφεύγουσας (και όχι της αναθέτουσας αρχής), η οποία και τις επικαλέστηκε, ενώ και η τροποποίηση αυτή μεταβάλλει την συνολική φύση της σύμβασης, κατά τα εκτεθέντα σε προηγούμενες σκέψεις, ένεκα της ουσιώδους αύξησης του εργολαβικού ανταλλάγματος χωρίς αντίστοιχη αύξηση των υποχρεώσεων της προσφεύγουσας. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1607/2022
Προμήθεια ειδών κυλικείου:ζητείται η ανάκληση της 70/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 1η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα (...)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου της πρώτης ΕΣ της 19/21 ΣΠ, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη. Τούτο διότι το εν λόγω σχέδιο έρχεται σε αντίθεση με τους όρους της από 31.3.2022 ΣΠ, και ειδικότερα, με το άρθρο 2 αυτής που αποκλείει αναπροσαρμογή των τιμών σε συνδυασμό με τα Παραρτήματα «Α» και «Β» αυτής, όπου καταγράφονται αναλυτικά οι τιμές μονάδας όλων των προς προμήθεια αγαθών. Πέραν τούτου, με την εισαγωγή το πρώτον στην ελεγχόμενη ΕΣ όρων περί αναπροσαρμογής τιμών παραβιάζονται προδήλως οι διατάξεις του άρθρου 39 παρ. 4 του ν. 4412/2016, που παρατίθενται στη σκ. 6 της παρούσας, σύμφωνα με τις οποίες επί μοναδικού αντισυμβαλλόμενου ΣΠ, οι ΕΣ που βασίζονται σε αυτήν ανατίθενται, σύμφωνα με τους όρους της. Συναφώς, είναι αβάσιμος ο ισχυρισμός ότι με το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο επιχειρείται η τροποποίηση των τιμών αποκλειστικά και μόνο της ΕΣ, δοθέντος ότι οι ΕΣ δεν παρουσιάζουν αυτοτέλεια σε σχέση με τις προηγηθείσες αυτών ΣΠ, αλλά αντιθέτως, συνάπτονται με βάση τα ήδη συμφωνηθέντα σε αυτές. Ως εκ τούτου, τυγχάνουν -ομοίως- απορριπτέοι, προεχόντως ως αλυσιτελείς, οι ισχυρισμοί του προσφεύγοντος και της παρεμβαίνουσας που αφορούν στην κατ’ ουσίαν νομιμότητα της αναπροσαρμογής των τιμών της ΕΣ (βλ. σκ. 15 α΄ - δ΄), αφού και αληθείς υποτιθέμενοι δεν δύνανται να εξεταστούν αυτοτελώς χωρίς να έχει προηγηθεί τροποποίηση της ΣΠ κατά το ως άνω ουσιώδες περιεχόμενό της. Άλλωστε τούτο (την τροποποίηση της ΣΠ) ζητεί και η παρεμβαίνουσα εταιρεία με την πρώτη της επιστολή προς την αναθέτουσα αρχή, με την οποία θέτει το πρώτον το ζήτημα της αναπροσαρμογής των τιμών των προς προμήθεια αγαθών. Εξάλλου, εσφαλμένως γίνεται λόγος με το δικόγραφο της προσφυγής για «τροποποίηση της εκτελεστικής σύμβασης» (βλ. ενδεικτ. σελ. 7, 9 αυτού), δοθέντος ότι η εν λόγω σύμβαση δεν έχει ακόμα συναφθεί και, συνακόλουθα, δεν δύναται να τροποποιηθεί προ της σύναψής της. Τούτο άλλωστε διαφέρει από την τροποποίηση της εγκριτικής απόφασης του Διοικητή της ΔΑΥ (φερόμενη στα έγγραφα του φακέλου και στο ως άνω δικόγραφο ως «κατακυρωτική» της εκτελεστικής σύμβασης), η οποία σε κάθε περίπτωση προηγείται της υποβολής του ελεγχόμενου σχεδίου. Ούτε μπορεί, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, να εκτιμηθεί το υποβληθέν σχέδιο της ΕΣ ως σχέδιο τροποποίησης της 19/22 ΣΠ, καθόσον ούτε η βούληση της αναθέτουσας αρχής συνίσταται σε τέτοιου είδους τροποποίησή της, ούτε το περιεχόμενο του υποβληθέντος σχεδίου ΕΣ αφορά ειδικώς στην τροποποίηση αυτής. Ορθώς, επομένως, η προσβαλλόμενη Πράξη διαπιστώνει ότι της υποβολής σχεδίου της πρώτης ΕΣ έπρεπε να έχει προηγηθεί η υποβολή προς έλεγχο στο αρμόδιο όργανο του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχεδίου τροποποίησης της 19/22 ΣΠ. Τούτο θα έπρεπε να ελέγξει πρωτογενώς τις προϋποθέσεις για την επιτρεπτή τροποποίηση της ΣΠ, λαμβάνοντας υπόψη, πέραν των εγκυκλίων οδηγιών ανεξάρτητων αρχών, το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο (συνεκτιμώντας τις όλως πρόσφατες διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 4965/2022, Α΄ 1625) και τους όρους αυτής. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι η 19/22 ΣΠ δεν απαιτείται να τροποποιηθεί διότι οι μεταβολές αφορούν αποκλειστικά και μόνο στην ΕΣ, είναι αβάσιμος, καθόσον, όπως έχει ήδη προεκτεθεί, οι ΕΣ συνάπτονται βάσει των όρων των ΣΠ και δεν παρουσιάζουν νομική αυτοτέλεια (άρθρο 39 παρ. 4 ν. 4412/2016). Εξάλλου, όρος που καθορίζει περιορισμένο χρονικό διάστημα ισχύος των νέων τιμών (π.χ. για ένα έτος) θα μπορούσε, ενδεχομένως, να συμπεριληφθεί σε τροποποίηση της εν λόγω ΣΠ, υπό την επιφύλαξη της τήρησης των οικείων διατάξεων που αφορούν στην τροποποίηση των συμβάσεων κατά την εκτέλεσή τους (άρθρο 132 του ν. 4412/2016). Συνεπώς, είναι αβάσιμος ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης και ο ισχυρισμός (βλ. σκ. 15 στοιχ. στ΄) του προσφεύγοντος ότι η αναπροσαρμογή τιμών αφορά αποκλειστικά και μόνο στην πρώτη ΕΣ, αφού αυτή δεν τυγχάνει αυτοτελής σε σχέση με τη 19/22 ΣΠ και το περιεχόμενο της πρώτης πρέπει να συμφωνεί με τους όρους της ΣΠ με βάση την οποία συνάπτεται.Δεν ανακαλεί την 70/2022 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 1η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα ….
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/405/2023
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαδικασίας τροποποίησης και ως εκ τούτου κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησής της, υπό τον όρο ότι η υπό έλεγχο τροποποίηση θα αφορά στον χρόνο από την υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης και για το μέλλον και όχι αναδρομικά από το χρονικό διάστημα από 1.4.2023 έως την υπογραφή της τροποποιητικής σύμβασης, δοθέντος ότι οι συμβάσεις που συνάπτει η δημόσια διοίκηση, η συμβατική δράση της οποίας διέπεται από την αρχή της νομιμότητας και όχι από τον κανόνα της συμβατικής ελευθερίας του άρθρου 361 Α.Κ., υπόκεινται στην απαγόρευση αναδρομικής ισχύος (βλ. Ελ.Συν Ζ΄Κλ. ad hoc 931/2022, 649, 621/2022, 666/2021). Επισημαίνεται, περαιτέρω, ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης με την υπογραφή του οικείου σχεδίου, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με το άρθρο 65 του ν. 4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιέχουσα τις πληροφορίες που προβλέπονται στο Μέρος Ζ΄ του Παραρτήματος V του Προσαρτήματος Α΄ του ίδιου νόμου (Ελ.Συν. Ζ΄ Κλ. ad hoc 931/2022, 74/2020 κ.ά.).ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1192/2023
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/931/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΧΩΡΩΝ: Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαδικασίας τροποποίησης, συνεπώς κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησής της, υπό τον όρο ότι η υπό έλεγχο τροποποίηση θα αφορά στον χρόνο από την υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης και για το μέλλον και όχι αναδρομικά το χρονικό διάστημα από 1.1.2022 έως την υπογραφή της τροποποιητικής σύμβασης, δοθέντος ότι οι συμβάσεις που συνάπτει η δημόσια διοίκηση, η συμβατική δράση της οποίας διέπεται από την αρχή της νομιμότητας και όχι από τον κανόνα της συμβατικής ελευθερίας του άρθρου 361 Α.Κ., υπόκεινται στην απαγόρευση αναδρομικής ισχύος (βλ. Ελ.Συν Ζ΄Κλ. 666/2021, 649, 621/2022). Επισημαίνεται, περαιτέρω, ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης με την υπογραφή του οικείου σχεδίου, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με το άρθρο 65 του ν. 4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιέχουσα τις πληροφορίες που προβλέπονται στο Μέρος Ζ΄ του Παραρτήματος V του Προσαρτήματος Α΄ του ίδιου νόμου (ΕλΣυν Ζ΄ Κλ. 74/2020 κ.ά.).ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/447/2023
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/184/2023
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας. : Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η τροποποίηση των από 29.7.2022 αρχικών συμβάσεων, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συνολικού συμβατικού τιμήματος για την παροχή των υπηρεσιών καθαριότητας, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως αυτό διαμορφώθηκε με τις 107675/2021 (Β΄ 6263) και 38866/2022 (Β΄ 2030) υπουργικές αποφάσεις, η αύξηση δε αυτή έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια διενέργειας του οικείου διαγωνισμού και, ειδικότερα, μετά την καταληκτική προθεσμία υποβολής προσφορών (23.11.2020). Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ενόψει των, διά των ως άνω υπουργικών αποφάσεων, επελθουσών αυξήσεων, η αναθέτουσα αρχή προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος των αρχικών συμβάσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 10α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 και της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022. Περαιτέρω, με τις συγκεκριμένες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση των αρχικών συμβάσεων, ούτε η δαπάνη των τροποποιήσεων υπερβαίνει το 50% της αξίας των αρχικών συμβάσεων (βλ. σκ. 2 και 3). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων τροποποίησης των από 29.7.2022 συμβάσεων. Σημειώνεται, τέλος, ότι οι ανάδοχοι οφείλουν να εφαρμόσουν τις προαναφερόμενες κανονιστικές ρυθμίσεις και να αναπροσαρμόσουν τις αμοιβές του προσωπικού που απασχολούν, στο πλαίσιο των εν λόγω συμβάσεων.