Αμοιβή εργασιών καθαρισμού ρεμάτων και μίσθωσης μηχανημάτων​: Με δεδομένα αυτά, το αντικείμενο των ελεγχόμενων «εργασιών καθαρισμού ρεμάτων» δεν είναι ομοειδές με το αντικείμενο των λοιπών άνω αναφερόμενων εργασιών και ως εκ τούτου, ενόψει το ότι το συνολικό ποσό τους δεν υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., νομίμως αυτές ανατέθηκαν απευθείας, σύμφωνα με το άρθρο 118 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, οι εν λόγω συμβάσεις, που αποσκοπούν στον καθαρισμό τμημάτων των πέντε, συνολικά, ρεμάτων της περιοχής στη Δ.Ε. Αν. ..., περιλαμβάνουν πρωτίστως εργασίες απομάκρυνσης φερτών υλικών, μπαζών και απορριμμάτων, εργασίες οι οποίες δεν παρουσιάζουν ομοιότητα με όσες έχουν ανατεθεί με τις λοιπές συμβάσεις. Εξάλλου, σύμφωνα με τη σχετική τεχνική περιγραφή, για την άρτια εκτέλεση των συμβάσεων αυτών απαιτείται η χρήση φορτωτή και διαξονικού ανατρεπόμενου φορτηγού, ήτοι μηχανημάτων διάφορων από αυτά που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των αναθέσεων που αφορούν στον καθαρισμό της φυτικής βλάστησης στο δημοτικό οδικό δίκτυο και στη συντήρηση των αγροτικών οδών, στις τεχνικές περιγραφές των οποίων δεν ορίζονται συγκεκριμένα μηχανήματα για την εκτέλεσή τους. Επιπλέον, οι επίμαχες συμβάσεις εκτέλεσης εργασιών καθαρισμού των ρεμάτων δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ομοειδείς με τη σύμβαση μίσθωσης μηχανημάτων ειδικού τύπου εκσκαφέα για την προετοιμασία του Δήμου ενόψει της χειμερινής περιόδου, δεδομένου ότι οι πρώτες αφορούν στην παροχή υπηρεσιών, ενώ η τελευταία στην προμήθεια αγαθών και, περαιτέρω, από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι η μίσθωση του ερπυστριοφόρου περιστροφικού εκσκαφέα και του τροχοφόρου περιστροφικού εκσκαφέα θα εξυπηρετήσει τις ανάγκες καθαρισμού των συγκεκριμένων ρεμάτων. Επομένως, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως μερικότερα τμήματα ενιαίας εργασίας, ώστε να αποτελούν προϊόντα μη νόμιμης κατάτμησης. Ως εκ τούτου, οι επίμαχες συμβάσεις έχουν ανατεθεί νομίμως. Κατ’ ακολουθία, οι εντελλόμενες δαπάνες, ως ερειδόμενες σε νομίμως συναφθείσες συμβάσεις, είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.

Καταβολή, στο φερόμενο ως δικαιούχο εργολάβο δημοσίων έργων, ..., μέρους του μισθώματος που συμφωνήθηκε για τη μίσθωση ενός ερπυστριοφόρου οχήματος (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ο Δήμος ... νομίμως προέβη, χωρίς την προηγούμενη έγκριση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, στη με απευθείας συμφωνία μίσθωση του ως άνω μηχανήματος, εφόσον πρόκειται για μίσθωση μηχανήματος για την εκτέλεση εργασιών διαμόρφωσης-επιπεδοποίησης της ως άνω ακτής και η διάρκεια της σχετικής σύμβασης δεν υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια ανταλλακτικών..:Με τα ανωτέρω δεδομένα η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι για την ανάθεσή της έπρεπε να διενεργηθεί ανοικτός διαγωνισμός. Τούτο διότι οι δαπάνες για την προμήθεια ανταλλακτικών, τη συντήρηση και την επισκευή μηχανημάτων υπερέβαιναν κατά το ελεγχόμενο οικονομικό έτος το προβλεπόμενο από το  ν. 4412/2016 όριο για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού και ο Δήμος δεν επικαλέστηκε για την επίμαχη ανάθεση συνδρομή κατεπείγουσας ανάγκης απορρέουσας από απρόβλεπτα γεγονότα. Ο ισχυρισμός του Δήμου ότι δεν είναι δυνατή η διενέργεια διαγωνισμού, επειδή είναι αδύνατος ο προγραμματισμός εργασιών συντήρησης και επισκευής για την αποκατάσταση βλαβών ενός απαρχαιωμένου στόλου 78 οχημάτων διαφόρων κατασκευαστών, είναι αβάσιμος, καθώς η αντιμετώπιση επαναλαμβανόμενων αναγκών προσφέρεται για τη χρήση της συμφωνίας - πλαισίου μεταξύ της αναθέτουσας και περισσότερων οικονομικών φορέων κατά το άρθρο 39 του   ν. 4412/2016 (άρθρο 33 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ).Ωστόσο, ενόψει του ότι η ελεγχόμενη δαπάνη αφορά σε μηχάνημα έργου γκρέιντερ, χρησιμοποιούμενο για αποχιονισμό, και η απευθείας ανάθεση της προμήθειας έγινε σε χρόνο που είναι πιθανές οι χιονοπτώσεις στις ορεινές κατοικημένες περιοχές του Δήμου … (26.3.2023), κρίνεται ότι τα όργανα του Δήμου προχώρησαν στην απευθείας ανάθεση από πλάνη, η οποία κρίνεται συγγνωστή.

Καταβολή ποσού ως αμοιβή για την εργασία «Προληπτικός Καθαρισμός και Συντήρηση Δασικού Δικτύου για Αντιπυρική Προστασία ...»Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η μίσθωση του μηχανήματος «γκρέιντερ» από τον ανάδοχο δεν στοιχειοθετεί, στο πλαίσιο της απευθείας ανάθεσης των ως άνω εργασιών, ακαταλληλότητα αυτού να τις εκτελέσει, αλλά ούτε και συνιστά μη εγκριθείσα, σύμφωνα με το άρθρο 39 του π.δ. 28/1980, υποκατάσταση του τελευταίου από τον εκμισθωτή στις απορρέουσες από την, από 8.6.2016 σύμβαση παροχής υπηρεσιών υποχρεώσεις του. Περαιτέρω, από τα  στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι ο …προσέλαβε χειριστή για το μηχάνημα τύπου «γκρέιντερ», αντιθέτως στο από 2.7.2016 ιδιωτικό συμφωνητικό διαλαμβάνεται ότι ο ίδιος θα χρησιμοποιεί το μηχάνημα αυτό. Επομένως ο α΄ λόγος  διαφωνίας  ερείδεται  σε  εσφαλμένη  προϋπόθεση. Επισημαίνεται  δε  ότι  οι δύο δακτυλογραφημένες σε Η/Υ «συμβάσεις μίσθωσης μηχανήματος», με ημερομηνία σύνταξης 2.7.2016 (ίδια με αυτήν που αναγράφεται στο ως άνω χειρόγραφο, από 2.7.2016 «ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης ποσού 3.000 ευρώ») οι οποίες προσκομίστηκαν, ως νέα δικαιολογητικά, μετά την έκδοση της 19/30.9.2016 αρχικής πράξης επιστροφής και οι οποίες περιλαμβάνουν ως όρο ότι όλες οι δαπάνες που αφορούν την χρήση του μηχανήματος βαρύνουν τον μισθωτή, πέραν του ότι δεν αποτελούν στοιχείο από το οποίο να συνάγεται  ότι ο φερόμενος ως δικαιούχος προσέλαβε χειριστή, δεν δύναται να ληφθούν υπόψη, αφού δεν προκύπτει ότι συντάχθηκαν πριν από την εκτέλεση της επίμαχης εργασίας και την έκδοση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος. 

Μίσθωση μηχανήματος για συντήρηση αγροτικών δρόμων-ΕΚΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΔΟΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟΥ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι ανεξαρτήτως του οργάνου που ενέκρινε την απευθείας συμφωνία, αυτή μπορούσε κατά νόμο να γίνει αφού η μίσθωση δεν υπερέβαινε τους τρεις (3) μήνες και δεν χρειαζόνταν η τήρηση της διαδικασίας του διαγωνισμού (όμοια διάταξη περιλαμβάνεται και στο άρθρο 199 παρ. 24 και 2 του ν. 3463/2006). Συνακόλουθα, η δαπάνη είναι μεν νόμιμη δεν είναι όμως κανονική αφού το συνοδευτικό αυτής τιμολόγιο εκδόθηκε κατά παράβαση του χρονικού ορίου που προβλέπεται στον ΚΒΣ. Επομένως, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί

ΕΡΓΑ. (..) Με τα δεδομένα αυτά, τα έργα «Ανακατασκευή φθαρμένου τμήματος της οδού Δράκου από την οδό Κάδμου μέχρι την οδό Ηλέκτρας» και «Βελτίωση Δημοτικών Οδών ΔΕ ... 2017» αποτελούν ένα ενιαίο έργο, καθόσον εκτελέστηκαν ταυτόχρονα εντός του ίδιου γεωγραφικού πλαισίου και περιλαμβάνουν ομοειδείς εργασίες επισκευής οδών (βλ. και CPV 45233142-6). Συνεπώς, δεν είναι νόμιμος ο επιμερισμός της κατασκευής του ως άνω ενιαίου έργου και η απευθείας ανάθεση της εκτέλεσης ενός από ομοειδή τμήματά του. Εξάλλου, δεδομένου ότι ο ανάδοχος του έργου αυτού έπρεπε να είχε επιλεγεί κατόπιν τακτικού διαγωνισμού και όχι με απευθείας ανάθεση, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση του αν της απευθείας ανάθεσης αυτού έπρεπε να είχε προηγηθεί δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση. Τέλος, είχε οριστεί επιβλέπων τεχνικός υπάλληλος από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου, καθώς μεταξύ των στοιχείων του φακέλου περιλαμβάνεται το 18207/24.8.2017 έγγραφο του αναπληρωτή Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών, περί ορισμού της ..., Πολιτικού Μηχανικού ΤΕ, ως επιβλέποντος μηχανικού για το έργο «Ανακατασκευή φθαρμένου τμήματος της οδού Δράκου από την οδό Κάδμου μέχρι την οδό Ηλέκτρας»... Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή αμοιβής γαι συμβουλευτικές υπηρεσίες:..Σύμφωνα με το άρθρο 118 του ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α΄ 147) - το οποίο, κατά το άρθρο 379 παρ. 1 του νόμου αυτού, ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο έκδοσης της 656/1.9.2016 απόφασης του Δημάρχου Κηφισιάς, με την οποία επιλέχθηκε οριστικά η εφαρμογή της διαδικασίας της απευθείας ανάθεσης για την επιλογή παρόχου των επίμαχων υπηρεσιών (C-324/14 Partner Apelski Dariusz, σκ. 83, C-213/13 Impresa Pizzarotti, σκ. 31, C-576/10 Επιτροπή κατά Κάτω Χωρών, σκ. 52, C-337/98 Επιτροπή κατά Γαλλίας, σκ. 36 - 37, Ελ.Συν. ΣΤ΄ Κλιμακίου 41, 70/2017) - «Προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, χωρίς Φ.Π.Α., είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ …». Κατά τα δε οριζόμενα στο άρθρο 2 παρ. 1 εδ. 5 και 9 του ίδιου ως άνω νόμου, στην έννοια της δημόσιας σύμβασης, στην οποία αφορά η προαναφερόμενη ρύθμιση για τη δυνατότητα προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, εμπίπτει και το σύνολο των εξ επαχθούς αιτίας συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ανεξαρτήτως του αντικειμένου τους. (...) Στην προκειμένη υπόθεση, με την 62/2016 μελέτη της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου …, που εγκρίθηκε με την 656/1.9.2016 απόφαση του Δημάρχου, η αξία των επίμαχων υπηρεσιών εκτιμήθηκε στο ποσό των 19.800 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.. Συνεπώς, νομίμως, με την 657/1.9.2016 απόφαση του ίδιου, οι υπηρεσίες αυτές ανατέθηκαν απευθείας στη δικαιούχο του εντάλματος ετερόρρυθμη εταιρεία με την επωνυμία «…», με την οποία και συνάφθηκε η από 6.9.2016 σχετική σύμβαση, αφού η άνω εκτιμώμενη αξία τους υπολείπεται του ορίου των 20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι το οποίο είναι άνευ ετέρου επιτρεπτή, κατά  το άρθρο 118 παρ. 1 του ν. 4412/2016, η προσφυγή στην εν λόγω εξαιρετική διαδικασία. Δεν ασκεί δε επιρροή το αντικείμενο της παρεχόμενης υπηρεσίας, δεδομένου ότι ο ν. 4412/2016, ο οποίος εφαρμόζεται εν προκειμένω, δεν διακρίνει σχετικά.

Αμοιβή εργασιών καθαρισμού ρεμάτων.(..) Με τα δεδομένα αυτά, το αντικείμενο των ελεγχόμενων «εργασιών καθαρισμού ρεμάτων» δεν είναι ομοειδές με το αντικείμενο των λοιπών άνω αναφερόμενων συμβάσεων και ως εκ τούτου νομίμως αυτές ανατέθηκαν απευθείας, σύμφωνα με το άρθρο 118 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, οι εν λόγω εργασίες, που αποσκοπούν στον καθαρισμό τμημάτων των πέντε ρεμάτων της Δ.Ε. ..., πέραν του καθαρισμού της βλάστησης που ως αντικείμενο ταυτίζεται με αυτό των αναθέσεων για τον «καθαρισμό φυτικής βλάστησης στο οδικό δίκτυο» και τις «κλαδεύσεις για λόγους πυρασφάλειας», περιλαμβάνουν πρωτίστως εργασίες απομάκρυνσης φερτών υλικών, μπαζών και απορριμμάτων, εργασίες οι οποίες δεν παρουσιάζουν ομοιότητα με όσες έχουν ανατεθεί με τις λοιπές συμβάσεις. (..)Εξάλλου, σύμφωνα με τη σχετική τεχνική περιγραφή, για την άρτια εκτέλεση της επίμαχης σύμβασης απαιτείται η χρήση φορτωτή και τετραξονικού ανατρεπόμενου φορτηγού, ήτοι μηχανημάτων διάφορων από αυτά που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των αναθέσεων που αφορούν στις κλαδεύσεις για λόγους πυρασφάλειας, στον καθαρισμό της φυτικής βλάστησης στο οδικό δίκτυο και στη συντήρηση των αγροτικών οδών, στις τεχνικές περιγραφές των οποίων δεν ορίζονται συγκεκριμένα μηχανήματα για την εκτέλεσή τους. Σε κάθε δε περίπτωση, η επίμαχη σύμβαση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ομοειδής με την σύμβαση μίσθωσης μηχανήματος, δεδομένου ότι η πρώτη αφορά στην παροχή υπηρεσιών ενώ η δεύτερη στην προμήθεια αγαθού και περαιτέρω από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι η μίσθωση του φορτωτή θα χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες καθαρισμού των ρεμάτων. ...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη, ως ερειδόμενη σε νομίμως συναφθείσα σύμβαση, είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί. 

Σύμβαση απευθείας ανάθεσης υπηρεσιών: Με αυτά τα δεδομένα, η υπό κρίση σύμβαση δεν αποτελεί προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν.3852/2010, αλλά συνιστά αμφοτεροβαρή εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση απευθείας ανάθεσης υπηρεσιών. Τούτο διότι, από το αντικείμενό της και κυρίως από τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβαλλομένων, προκύπτει ότι η εταιρεία αναλαμβάνει, έναντι ανταλλάγματος, την παροχή συγκεκριμένης υπηρεσίας προς το Δήμο, δηλαδή την εξεύρεση του κατάλληλου επιστημονικού προσωπικού και περαιτέρω τη σύνταξη και υποβολή της προαναφερθείσας μελέτης, ενώ η συμβολή του Δήμου περιορίζεται στη, δευτερευούσης σημασίας και σε κάθε περίπτωση αόριστη, διατύπωση προτάσεων για την υλοποίηση της μελέτης και παροχή κάθε δυνατής βοήθειας. Επομένως, δοθέντος ότι η εταιρεία στην ουσία αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου την εκτέλεση της υπηρεσίας και ο Δήμος υποχρεούται απλά να καταβάλει το αντάλλαγμα, οι συμβαλλόμενοι δεν έχουν την ίδια αφετηρία συμφερόντων, με σκοπό την εκ μέρους τους εκτέλεση κοινής δημόσιας αποστολής, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 του ν.3852/2010, αλλά ο Δήμος λειτουργεί ως αναθέτουσα αρχή, που επιδιώκει την εκτέλεση της υπηρεσίας εκ μέρους της «...». (...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Δημόσια έργα- απευθείας ανάθεση: Με τα δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθώς για την επιλογή του άνω εργολήπτη δεν διενεργήθηκε δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση, όπως απαιτείται από το άρθρο 118 του ν. 4412/2016. Εντούτοις, ενόψει του ότι με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. (67) του ν. 4412/2016 καταργούνται τα άρθρα 9, 10, 14, 16 και 17 του π.δ/τος 171/1987, πεπλανημένα, πλην συγγνωστά, τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής του άνω Δήμου υπέλαβαν ότι μπορούσαν νόμιμα να αναθέσουν το ως άνω μικρό έργο στον προαναφερόμενο, κατά την κρίση τους κατάλληλο, εργολήπτη, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 15 παρ. 1 του ίδιου π.δ/τος, χωρίς την προηγούμενη διενέργεια δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης. Η εν λόγω εσφαλμένη ερμηνευτική εκδοχή είχε άλλωστε αποτυπωθεί και στην ΔΝΣα/οικ.68559/Φ.18/19.10.2016 εγκύκλιο ΥΠΥΜΕΔΙ, που ίσχυε κατά την έκδοση της ελεγχόμενης απόφασης απευθείας ανάθεσης, ενώ η ορθή ερμηνεία των επίμαχων διατάξεων, ήτοι των παρ. 5 και 6 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016, και για την ανάθεση μικρών έργων υποδείχθηκε από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων στις 23.10.2017, μετά την υπογραφή της επίμαχης σύμβασης, δια της ανάρτησης στην ιστοσελίδα της σχετικής ανακοίνωσης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.(συγγνωστή πλάνη)