ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ: Μη νόμιμη η καταβολή δαπάνης στη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης ….. (Δ.Ε.Υ.Α.Κ.),  εναπόθεσης απορριμμάτων μηνών Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου 2011 στον Χ.Υ.Τ.Α. …….Ως αιτιολογία για την άρνηση της θεώρησης του ανωτέρω εντάλματος η Επίτροπος προέβαλε ότι: α) το από 3.1.2011 ιδιωτικό συμφωνητικό που καταρτίσθηκε μεταξύ του νομίμου εκπροσώπου του Δήμου ….. και της Δ.Ε.Υ.Α.Κ. αποτελεί προγραμματική σύμβαση, η οποία ενόψει του ότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη της, όπως προσδιορίζεται από την εγγεγραμμένη στον προϋπολογισμό του Δήμου ….. αντίστοιχη πίστωση (ποσού 213.089,38 ευρώ), υπερβαίνει το όριο των 200.000,00 ευρώ, που τίθεται από τις οικείες διατάξεις, έπρεπε να υποβληθεί στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και β) μη νομίμως εκκαθαρίσθηκε η εν λόγω δαπάνη χωρίς να προσκομισθούν τα ζυγολόγια που αναφέρονται στην από 3.1.2011 σύμβαση.

Μίσθωση μηχανημάτων για ηχητική κάλυψη εορταστικής εκδήλωσης...:Με αυτά τα δεδομένα, επιτρεπτώς ο Δήμος ανέλαβε την υπό κρίση δαπάνη, διότι αφορά εκδήλωση που έλαβε χώρα στην εδαφική του περιφέρεια και σχετίζεται με την εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου και ως εκ τούτου η σχετική πίστωση δύναται να βαρύνει τον προϋπολογισμό του. Περαιτέρω, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 203 του ν. 4555/2018 νομίμως διατίθεται η δαπάνη από το Δήμαρχο και δεν απαιτείται απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.Κατ’ ακολουθία η υπό κρίση δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΥΣΙΜΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που παρατέθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Από τα προσκομισθέντα δελτία κίνησης των οχημάτων της Δ.Ε.Υ.Α.Κ. που αφορούν στο κρίσιμο χρονικό διάστημα, προκύπτουν με σαφήνεια οι διαδρομές που κάθε φορά ακολουθήθηκαν, καθόσον αναλυτικά αναφέρονται οι τοποθεσίες του βορείου τμήματος της ... από τις οποίες διήλθε κάθε όχημα, συνεπώς είναι δυνατός ο υπολογισμός των χιλιομετρικών αποστάσεων που καλύφθηκαν και, συνακόλουθα, ο έλεγχος της τυχόν υπέρβασης του νομίμου ορίου κατανάλωσης καυσίμων. Επομένως ο πρώτος λόγος διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου είναι αβάσιμος και πρέπει να απορριφθεί. Περαιτέρω, δεδομένου ότι ούτε από την απόφαση σύστασης της Δ.Ε.Υ.Α.Κ. (30998/10.5.20111 αποφ. Του Δ.Σ. Δήμου ... - Φ.Ε.Κ. Β΄ 115) προκύπτει, ούτε άλλωστε η ίδια η Δ.Ε.Υ.Α.Κ. επικαλείται την ισχύ ειδικών διατάξεων σχετικά με τη διαδικασία πραγματοποίησης των δαπανών της, εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις του β.δ/τος 17.5/15.6.1959 ως προς την τηρητέα διαδικασία δημοσιονομικής ανάληψης της υποχρέωσης της δημοτικής επιχείρησης. Ως εκ τούτου, δοθέντος ότι η υπό κρίση δαπάνη δεν εκτελέστηκε εντός του οικονομικού έτους 2015, έπρεπε να διαγραφεί η αναληφθείσα υποχρέωση με σχετική ανακλητική απόφαση και να εκδοθεί νέα απόφαση δέσμευσης ισόποσης, εγγεγραμμένης στον οικείο προϋπολογισμό, πίστωσης στο επόμενο οικονομικό έτος (2016), από τα στοιχεία του φακέλου όμως δεν προκύπτει η τήρηση της ως άνω διαδικασίας. Συνεπώς, η εντελλόμενη με το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη κανονική, όπως βασίμως προβάλλεται από τον Αναπληρωτή Επίτροπο. Ωστόσο, κατ’ εκτίμηση του γεγονότος ότι η Δ.Ε.Υ.Α.Κ. νομίμως εξέδωσε απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το οικονομικό έτος 2015 και μάλιστα η δημοσιονομική αυτή ανάληψη (14.4.2015) προηγήθηκε της αντίστοιχης διοικητικής ανάληψης υποχρέωσης (σύμβαση από 9.9.2015), πρέπει να γίνει δεκτό ότι η παράλειψη τήρησης της προαναφερθείσας διαδικασίας δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων από τα όργανα της Δ.Ε.Υ.Α.Κ., αλλά πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, δεν ενήργησαν σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο β.δ. 17.5/ 15.6.1959 για το νέο οικονομικό έτος. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Επιχορήγηση αθλητικού- μη κερδοσκοπικού σωματείου:..Με τα δεδομένα αυτά, συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την επιχορήγηση του ως άνω σωματείου από τον Δήμο ..., καθόσον πρωτίστως οι σκοποί του είναι αθλητικοί. Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη ότι το ποσό της επιχορήγησης, ύψους 1.500,00 ευρώ δεν αφορά το σύνολο των αιτούμενων δράσεων αλλά μέρος αυτών και ότι οι δράσεις υπό στοιχείο Β) και Γ), συνολικού ποσού 2.200,00 ευρώ έχουν αθλητικό περιεχόμενο, καθόσον συμβάλλουν στην ανάπτυξη και προαγωγή του αθλητισμού, δεν συντρέχει περίπτωση υπέρβασης των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας του οικείου δημοτικού συμβουλίου που αποφάσισε την επιχορήγηση μέρους των ανωτέρω δράσεων.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019 σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εκδόθηκε.

Συμμετοχή του Δήμου στην αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου εταιρίας.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι όσον αφορά στους προβαλλόμενους από το διαφωνούντα Επίτροπο λόγους μη θεώρησης του ελεγχόμενου εντάλματος, η εντελλόμενη με αυτό δαπάνη είναι νόμιμη, διότι από τα στοιχεία του φακέλου και ιδίως από το περιεχόμενο της προσκομισθείσας οικονομοτεχνικής μελέτη βιωσιμότητας της φερόμενης ως δικαιούχου ανώνυμης δημοτικής εταιρείας, η οποία (μελέτη) έχει το οριζόμενο στην 43886/3.8.2007 απόφαση του Υφυπουργού Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης περιεχόμενο, προκύπτει ότι η αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου αποσκοπεί στην υλοποίηση ενός επενδυτικού προγράμματος και στην επέκταση των καταστατικών της δραστηριοτήτων που θα έχουν ως επακόλουθο την αύξηση του κύκλου εργασιών της και των εσόδων της κατά τα επόμενα πέντε έτη, γεγονός που θα καταστήσει αυτήν όχι απλά βιώσιμη αλλά κερδοφόρα. Εξάλλου, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός του διαφωνούντος Επιτρόπου ότι δεν προσκομίστηκαν στοιχεία διαχείρισης κατά την πρώτη περιόδο χρήσης της ανωτέρω δημοτικής ανώνυμης εταιρείας πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον, κατόπιν του 47674/13.9.2011 εγγράφου του, προσκομίστηκαν οι ισολογισμοί των δύο πρώτων εταιρικών χρήσεων της εταιρείας, από τους οποίους προκύπτουν κέρδη ποσού 15.827,96 ευρώ για το έτος 2009 και ποσού 42.882,09 ευρώ για το έτος 2010. Περαιτέρω, από τις προεκτιθέμενες διατάξεις δεν συνάγεται απαγόρευση αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου δημοτικής ανώνυμης εταιρείας μέσα στο πρώτο εξάμηνο λειτουργίας της, ενώ εν προκειμένω το ποσό αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας κατά 500.000,00 ευρώ είναι κατώτερο του ιδρυτικού της κεφαλαίου (775.000,00 ευρώ). Τέλος, και ο ισχυρισμός του Επιτρόπου ότι από την προαναφερόμενη οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας προκύπτει ότι με την ως άνω χρηματοδότηση του Δήμου ... προς τη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία καταστρατηγούνται τόσο οι κανόνες του ευρωπαϊκού κοινοτικού δικαίου για την κατ’ αρχήν απαγόρευση χορήγησης κρατικών ενισχύσεων, όσο και οι διατάξεις του 259 του ν. 3463/2006, ανεξαρτήτως της αοριστίας του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι το ποσό της αύξησης του μετοχικού κεφάλαιου της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας πρόκειται να αναλωθεί για την κάλυψη των λειτουργικών της δαπανών και την ταμειακή της διευκόλυνση προκειμένου να εξυπηρετήσει τις οικονομικές της υποχρεώσεις προς τρίτους. Ως εκ τούτου, οι προβαλλόμενοι λόγοι διαφωνίας είναι αβάσιμοι και εφόσον δεν συντρέχει άλλος λόγος μη νομιμότητας της δαπάνης, το χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Επιχορήγηση εταιρείας για διοργάνωση κινηματογραφικού φεστιβάλ:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την επιχορήγηση της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος εταιρείας από το Δήμο. Ειδικότερα, κατά την κατάθεση της αίτησής της η ως άνω εταιρεία δεν προσκόμισε τον αναλυτικό προϋπολογισμό της προς επιχορήγηση πολιτιστικής δραστηριότητας (διοργάνωση φεστιβάλ κινηματογράφου), ώστε αφενός ο Δήμος να έχει τη δυνατότητα να διαγνώσει την ανάγκη για την επιχορήγηση της αιτούσας και να καθορίσει το ύψος αυτής, αφετέρου ο Αναπληρωτής Επίτροπος να κρίνει εάν συντρέχει υπέρβαση ή μη των άκρων ορίων της ασκούμενης διακριτικής ευχέρειας. Πλην όμως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο Δήμος συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, υπέλαβε ότι η εταιρεία δικαιούτο επιχορήγησης, ενόψει της προηγούμενης πολιτιστικής δράσης της (μεταξύ άλλων, διοργάνωση φεστιβάλ στην πόλη επί επτά έτη). Δεδομένου, μάλιστα, ότι η εταιρεία προσκόμισε με το έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος αναλυτικό προϋπολογισμό και πρόγραμμα του φεστιβάλ, ενώ παράλληλα συνδέει το ποσό της επιχορήγησης με συγκεκριμένες δαπάνες στις οποίες υπεβλήθη, κρίνεται ότι, έστω και εκ των υστέρων, αποδεικνύεται ότι το συνολικό ποσό της επιχορήγησης προοριζόταν για την κάλυψη εξόδων διοργάνωσης κινηματογραφικού φεστιβάλ. Εξάλλου, απορριπτέος ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης τυγχάνει ο δεύτερος λόγος διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου, καθόσον ο ισολογισμός από τον οποίο, κατά την 16/2016 πράξη διαφωνίας, προκύπτει ότι το ποσό της επιχορήγησης αφορά στην κάλυψη λειτουργικών δαπανών της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος, αφορά στο προηγούμενο έτος (2015). Τούτο δε, ανεξαρτήτως του ότι σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατή, εν προκειμένω, η κάλυψη και λειτουργικών δαπανών με το ποσό της επίμαχης επιχορήγησης, το οποίο, δεδομένου ότι είναι μικρότερο από το προϋπολογισθέν για την κάλυψη των πολιτιστικών εκδηλώσεων ποσό (15.589,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, έναντι 2.000,00 ευρώ), εξαντλείται στο σύνολό του για την κάλυψη των εν λόγω εξόδων.

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής συμβασης. (..)  ζητείται η ανάκληση της 108/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της δανειακής συμβάσεως μεταξύ της αιτούσας και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (..) Με τα παραπάνω δεδομένα το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει πλέον διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή του προσκομιζόμενου ενώπιον του Τμήματος αναδιατυπωμένου και συμπληρωμένου σχεδίου δανειακής συμβάσεως μεταξύ της αιτούσας και του Τ.Π.Δ., με εγγυητή το Δήμο ..., συνολικού ποσού 789.000,00 ευρώ, υπό τη ρητή επιφύλαξη απάλειψης από το ως άνω σχέδιο δανειακής συμβάσεως του σχετικού όρου που αφορά την εκχώρηση από την Δ.Ε.Υ.Α. ... στο ως άνω Ταμείο του δικαιώματος να διορίσει το ίδιο στην εν λόγω επιχείρηση ταμία της επιλογής του. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εξεταζόμενη αίτηση ανακλήσεως καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 108/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να επιτραπεί η υπογραφή του προσκομισθέντος ενώπιον του Τμήματος τροποποιημένου σχεδίου δανειακής συμβάσεως με τη ρητή επιφύλαξη της προηγούμενης απάλειψης από το κείμενο αυτού του ως άνω όρου.(..) Ανακαλεί την 108/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Καταβολή δικηγορικής αμοιβής:..Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί διότι εκδόθηκε κατά συγγνωστή πλάνη, πρέπει να απορριφθεί διότι η αιτούσα στερείται της ικανότητας να επικαλεστεί συγγνωστή πλάνη, η οποία, προκειμένου να έχει ως αποτέλεσμα τη θεώρηση του χρηματικού εντάλματος ανάγεται στη διερεύνηση της βούλησης του διατάκτη της δαπάνης, δηλαδή των δημοτικών οργάνων. Τέλος, προβάλλεται ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι κανονική διότι εκδόθηκε σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης και για το έτος 2015 και για το έτος 2017, ωστόσο η εξέταση του λόγου αυτού αναφορικά προς την αυτοτελή πλημμέλεια της μη κανονικότητας της δαπάνης, παρέλκει, ενόψει όσων ανωτέρω έγιναν δεκτά, σχετικά με την μη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης. Το αίτημα της αιτούσας να της επιστραφεί το καταβληθέν παράβολο είναι απορριπτέο, ανεξάρτητα από την απόρριψη της αίτησής της, διότι δεν προκύπτει καταβολή του (σχετ. άρθρο 73 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο), όπως δεν προκύπτει δικαστική της δαπάνη, συνεπώς απορριπτέο είναι και το σχετικό αίτημά της.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με δεδομένα τα ανωτέρω, η ανωτέρω σύμβαση μεταξύ του Δήμου ..... και της Δ.Ε.Υ.Α.Κ. αποτελεί προγραμματική σύμβαση, καθόσον στη Δ.Ε.Υ.Α.Κ. δεν ανατέθηκε μια συνηθισμένη παροχή υπηρεσίας, ώστε να υποκρύπτεται ανεπίτρεπτη επιχορήγηση προς αυτή, ανεξαρτήτως ότι δεν πρόκειται για Δ.Ε.Υ.Α. του Δήμου ....., αλλά η υλοποίηση ενός συγχρηματοδοτούμενου έργου, με οικονομικό αντικείμενο ποσού 6.527.322,65 ευρώ, στο πλαίσιο της οποίας η Δ.Ε.Υ.Α.Κ. θα λειτουργήσει ως αναθέτουσα αρχή πραγματοποιώντας ό,τι είναι απαραίτητο τόσο για τη διενέργεια των διαγωνισμών, τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, την επίβλεψη και παραλαβή όσο και έναντι της διαχειριστικής αρχής για τη χρηματοδότηση και τις πληρωμές του έργου. Συνεπώς, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή αποζημίωσης σε δημοτικούς συμβούλους για τη συμμετοχή σε συνεδριάσεις..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη κανονική, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο. Και τούτο διότι, πριν την πραγματοποίηση των επίμαχων συνεδριάσεων, το Νοέμβριο και Δεκέμβριο του έτους 2018, στις οποίες συμμετείχαν οι φερόμενοι ως δικαιούχοι δημοτικοί σύμβουλοι, δεν εκδόθηκε απόφαση ανάληψης της σχετικής υποχρέωσης, ώστε στη συνέχεια να ανατραπεί και η οικεία υποχρέωση να αναληφθεί εκ νέου σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του επόμενου οικονομικού έτους (2019). Και τούτο, παρά το γεγονός ότι η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, με την οποία ορίστηκαν οι δικαιούχοι και προσδιορίστηκε το ύψος της καταβαλλόμενης αποζημίωσης ανά συνεδρίαση, είχε εκδοθεί ήδη από τις 23.7.2018. Ωστόσο, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) για την καταβολή των σχετικών αποζημιώσεων ενεγράφη στον προϋπολογισμό του Δήμου …, οικονομικού έτους 2018, πίστωση ύψους 20.000,00 ευρώ, αλλά δεν εκδόθηκε απόφαση ανάληψης της σχετικής υποχρέωσης, διότι τα όργανα του ως άνω Δήμου θεώρησαν ότι δεν μπορούσαν να προβούν στην έκδοσή της μέχρι τη διαβίβαση, στην Oικονομική Yπηρεσία του Δήμου, της κατάστασης των δικαιούχων αποζημίωσης δημοτικών συμβούλων με τις ημέρες συμμετοχής εκάστου στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, και β) αμέσως μετά τη διαβίβαση στην Oικονομική Yπηρεσία του Δήμου της κατάστασης των ως άνω δικαιούχων αποζημίωσης δημοτικών συμβούλων, τον Ιανουάριο του έτους 2019, δεσμεύτηκε η σχετική πίστωση, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου … ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη, με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι κανονική, πλην όμως αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.