ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη   για την εκπόνηση της «Μελέτης άρδευσης για την ανάπλαση ……..». (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας Πράξεως, ο Δήμος …., μη νομίμως, ανέθεσε στο φερόμενο ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, ηλεκτρολόγο μηχανικό την εκπόνηση της μελέτης της άρδευσης για την ανάπλαση των οικισμών Δ.Ε. … του Δήμου ….., καθόσον αυτή αφενός αφορά στη συντήρηση του πρασίνου (δέντρων, θάμνων και χλοοτάπητα) που υπάρχουν σε πεζοδρόμια στους κεντρικούς δρόμους των οικισμών …. και …. και στην κεντρική πλατεία των …, μέσω της προβλέψεως υποδομών αυτόματου ποτίσματος (άρδευσης) αυτών, ανάλογα με τις ανάγκες τους και την εποχή του έτους και ανάγονται στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο Τμήμα Τεχνικών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών προσωπικού, αφετέρου δε, συνιστούν συνήθεις, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, εργασίες, για την εκτέλεση των οποίων δεν απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις, ιδία δε καθόσον, όπως αναφέρεται στην, από 6.2.2014, σύμβαση μεταξύ του Δήμου και του       ως άνω ιδιώτη μελετητή, η επίμαχη μελέτη στηρίζεται σε πρότερη φυτοτεχνική τοιαύτη (στην οποία εμφαίνεται ο αριθμός των φυτικών ατόμων και οι ανάγκες τους σε νερό), η οποία έχει εκπονηθεί από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου και αποτυπώνει την υπάρχουσα  βλάστηση στις περιοχές αναπλάσεως. Σε κάθε περίπτωση ο Δήμος δεν αποδεικνύει ότι το υπηρετούν στην Τεχνική Υπηρεσία προσωπικό στερείται των αναγκαίων γνώσεων για την εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζει την επιστημονική ειδικότητα την οποία πρέπει να έχει το εξειδικευμένο προσωπικό που θα προβεί στη σύνταξη της μελέτης. Περαιτέρω, η επικαλούμενη  από το Δήμο …. έλλειψη του αναγκαίου λογισμικού προς ανάλυση των δεδομένων για την εξεύρεση του αναγκαίου αριθμού των σταλακτών ποτίσματος (βλ. τα σχέδια αρδεύσεως       της μελέτης) και της αποστάσεως αυτών μεταξύ τους, πέραν του ότι ανάγεται           σε πλημμελή εκπλήρωση της υποχρεώσεώς του να μεριμνά για την αποτελεσματική λειτουργία των τεχνικών υπηρεσιών του, αναιρείται εκ του γεγονότος ότι τόσο η Προϊσταμένη του Τμήματος Τεχνικών Έργων (αρχιτέκτων μηχανικός κατηγορίας ΠΕ), όσο και ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών (τοπογράφος μηχανικός κατηγορίας ΤΕ) ενέκριναν την ως άνω μελέτη, βεβαιώνοντας την ποσοτική και ποιοτική επάρκεια αυτής, γεγονός που υποδηλώνει ότι ήταν σε θέση να ελέγξουν τα δεδομένα και τα μεγέθη που αποτυπώνονται σε αυτήν, προκειμένου να πιστοποιήσουν ότι τηρήθηκαν όλες οι προδιαγραφές, οι κανονισμοί και οι τεχνικές οδηγίες          που ίσχυαν κατά το χρόνος συντάξεώς της.  Επίσης, ως επιβλέπων την ως      άνω μελέτη, ικανός να ελέγξει τα δεδομένα που ελήφθησαν υπ’ όψιν για την εκπόνησή της σε όλα τα στάδια αυτής, ορίσθηκε μηχανολόγος μηχανικός κατηγορίας Π.Ε., πρόσωπο δηλαδή που φέρει την ίδια ειδικότητα με έναν        από τους τρεις που υπέβαλαν προσφορά κατά την έρευνα αγοράς που πραγματοποίησε η υπηρεσία και είχε τη δυνατότητα να προβεί στη σύνταξή της. 

ΜΕΛΕΤΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία:Νόμιμη η δαπάνη Δήμου, που αφορά στην πληρωμή ποσού 30.750,00 ευρώ, σε ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «... Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.» για την εκπόνηση της μελέτης «Διαμόφωση παράλιου κοινόχρηστου χώρου σε πλατεία στην Πλύτρα Δήμου ...», καθόσον κατά το κρίσιμο, εν προκειμένω, χρονικό σημείο ανάθεσης της μελέτης (3.10.2013), η Τεχνική Υπηρεσία της ανωτέρω ανώνυμης εταιρείας ήταν επαρκώς στελεχωμένη, οι δε συντάκτες και υπογράφοντες τη μελέτη ανήκαν στο προσωπικό αυτής και είχαν τα ειδικά επαγγελματικά εχέγγυα και προσόντα για την εκπόνησή της. Ως εκ τούτου, πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 268 παρ.1 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και η ανάθεση στην ως άνω εταιρεία της εκπόνησης της εν λόγω μελέτης είναι νόμιμη.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το χρηματικό αυτό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι ο Δήμος …δεν απέδειξε ότι η Τεχνική Υπηρεσία του αδυνατούσε να συντάξει τη μελέτη. Ειδικότερα, η εκπόνηση της μελέτης ανήκει στην αρμοδιότητα του Τμήματος Τεχνικών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, ο δε ισχυρισμός ότι «ο μοναδικός πτυχιούχος τοπογράφος μηχανικός είναι ο Διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών, ο οποίος εκ των πραγμάτων λόγω θέσης, αρμοδιοτήτων και φόρτου εργασίας αδυνατεί να εκτελέσει την εν λόγω μελέτη» είναι απορριπτέος ως αόριστος και αναπόδεικτος. Εξάλλου, με δεδομένο ότι ο αναγκαίος για τη σύνταξη της μελέτης εξοπλισμός θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εκπόνηση και άλλων παρόμοιων μελετών (βλ. και την προεκτεθείσα άποψη του μειοψηφίσαντος Δημοτικού Συμβούλου), αλυσιτελώς προβάλλεται ότι το κόστος του εξοπλισμού αυτού υπερβαίνει τις 30.000,00 ευρώ και είναι ετησίως αυξανόμενο λόγω της απαιτούμενης αναβάθμισης του λογισμικού και των οικείων ηλεκτρονικών συστημάτων. Τέλος, αλυσιτελώς προβάλλεται επίσης ότι «ο Δήμος δε διαθέτει τις υπόλοιπες ειδικότητες για την τεχνική υποστήριξη της υλοποίησης της μελέτης» (στοχοφόρους, αναλυτές σημείων και σχεδιαστές), καθώς σε κάθε περίπτωση ο Δήμος θα μπορούσε να εξοικονομήσει τουλάχιστον τη δαπάνη για την αμοιβή του τοπογράφου μηχανικού, προσλαμβάνοντας μόνο το αναγκαίο υποστηρικτικό προσωπικό που θα τον πλαισίωνε.

Αναγκαστική απαλλοτρίωση:. Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, με την απόφαση υπ΄ αριθμ. 134/3.11.2007 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ...  κηρύχθηκε αναγκαστική απαλλοτρίωση στην περιοχή του Δ.Δ. ... του εν λόγω Δήμου, οικισμού που προϋπήρχε του 1923, έχει πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων, δεν έχει εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο και του οποίου τα όρια καθορίσθηκαν με την απόφαση υπ΄ αριθμ. Π-5010/7.4.1987 του Νομάρχη  (ΦΕΚ Δ΄ 392). Η απαλλοτρίωση αυτή κηρύχθηκε επί συνολικής εκτάσεως εμβαδού 937,55 τ.μ., τμήματος της οποίας, εμβαδού 919,62 τ.μ., εντασσόμενης στα όρια του οικισμού, φέρεται συνιδιοκτήτης ο αιτών, κηρύχθηκε δε υπέρ του ως άνω Δήμου, με σκοπό τη διάνοιξη και δημιουργία οδού, μετά πεζοδρομίων, εντός του Δ.Δ. .... Η νέα αυτή παρακαμπτήρια οδός κρίθηκε απαραίτητη διότι η ήδη υφιστάμενη οδός, η οποία οδηγεί στους λοιπούς οικισμούς του Δήμου, διέρχεται μπροστά από την πλατεία και τα καταστήματα του οικισμού, ακολουθώντας κυκλική πορεία, με συνέπεια, από την κυκλοφορία των οχημάτων να επιβαρύνεται κυκλοφοριακά το κεντρικότερο σημείο του χωριού και να δημιουργούνται κίνδυνοι ατυχημάτων, λόγω της συχνής κίνησης πεζών. Σκοπός, συνεπώς, της χαράξεως της παρακάμψεως είναι η διοχέτευση της κινήσεως οχημάτων εκτός του κέντρου του ως άνω οικισμού, ώστε να αποφεύγεται η κυκλοφοριακή επιβάρυνση αυτού. Παρά ταύτα όμως, εφόσον η διάνοιξη της προαναφερθείσης οδού δεν προβλέπεται από εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, δηλαδή από πολεοδομική μελέτη ή από τοπικό ρυμοτομικό σχέδιο, η κήρυξη της αναγκαστικής απαλλοτριώσεως για την εκτέλεση του εν λόγω έργου δεν είναι νόμιμη, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, και για το λόγο αυτό, ο οποίος βασίμως προβάλλεται, η ανωτέρω προσβαλλόμενη απόφαση υπ΄ αριθμ. 134/3.11.2007 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ...  πρέπει να ακυρωθεί. Κατόπιν τούτου, παρέλκει ως αλυσιτελής η έρευνα των λοιπών προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως.

Λειτουργική βελτίωση στεγάστρων λαϊκής αγοράς:..Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη. Τούτο, διότι η 220/8.6.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί απευθείας ανάθεσης της βελτίωσης των στεγάστρων της λαϊκής αγοράς στη φερόμενη ως δικαιούχο και ανάδοχο της αρχικής κατασκευής τους εταιρεία στερείται νόμιμης και επαρκούς αιτιολογίας. Ειδικότερα, η ανωτέρω ανάθεση συνιστά νέο αυτοτελές έργο λειτουργικής βελτίωσης των στεγάστρων κάλυψης των πάγκων πώλησης προϊόντων στη δημοτική λαϊκή αγορά, η εγκατάσταση των οποίων είχε ολοκληρωθεί, κατά τα ανωτέρω, ήδη από τα τέλη του έτους 2016, χωρίς να προκύπτουν σαφώς οι τεχνικοί λόγοι που θα καθιστούσαν αναγκαία, κατ’ άρθρο 125 του ν. 3669/2008, την εκτέλεσή του αποκλειστικά από την εταιρεία αυτή. Σε κάθε περίπτωση άλλωστε, το εν λόγω άρθρο 125 του ν. 3669/2008 έχει καταργηθεί από 8.8.2016, με το άρθρο 377 του ν. 4412/2016, και δεν μπορεί, σύμφωνα με τα οριζόμενα από το άρθρο 376 παρ. 2 του ν. 4412/2016, να τύχει εφαρμογής και να διέπει τη νέα σύμβαση βελτίωσης των στεγάστρων, δεδομένου ότι το έργο της κατασκευής και εγκατάστασής τους είχε ολοκληρωθεί. Για τον ίδιο λόγο, εξάλλου, μη νομίμως γίνεται επίκληση από το Δήμο τόσο του άρθρου 74 παρ. 1 και 2 του ν. 3669/2008, περί υποχρεωτικής συντήρησης του έργου από τον ανάδοχο κατά το χρόνο εγγύησης, την οποία άλλωστε, κατά τις ως άνω ρυθμίσεις και εντός του προβλεπόμενου από το νόμο χρονικού διαστήματος των 15 μηνών, έπρεπε αυτή να αναλάβει χωρίς αντάλλαγμα, όσο και του άρθρου 164 του ίδιου νόμου περί της δυνατότητας ανάθεσης συμπληρωματικών εργασιών στον ανάδοχο εκτελούμενου έργου, καθόσον η απόφαση για τη βελτίωση των στεγάστρων ελήφθη μετά την ολοκλήρωση της κύριας εργολαβίας και την εγκατάσταση των μικροπωλητών στις νέες εγκαταστάσεις. Η δε επικαλούμενη από το Δήμο 2173/1.6.2017 απόφαση του Περιφερειάρχη … περί παράτασης της προθεσμίας διαχειριστικής ολοκλήρωσης της Πράξης «Ολοκληρωμένη παρέμβαση αστικής ανάπτυξης πόλης … Δήμου …»έως 31.8.2018, αφορά στο υποέργο της προμήθειας και τοποθέτησης κλιματιστικών μονάδων στο κτήριο του πολυλειτουργικού χώρου και όχι στο επίμαχο έργο της βελτίωσης των στεγάστρων. Τέλος, ενόψει των ανωτέρω καθώς και της χρηματοδότησης του έργου της λειτουργικής βελτίωσης των στεγάστρων από ίδιους πόρους του Δήμου …, δεν απαιτείτο εν προκειμένω η αποστολή σύμφωνης γνώμης για την υλοποίησή του από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος.

Απευθείας ανάθεση μελέτης.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθόσον τόσο η σχετική απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής .... για την απευθείας ανάθεσή της, όσο και υπογραφή της σχετικής σύμβασης, εκδόθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο της εκπόνησης και παράδοσης της ανωτέρω μελέτης. Ο ισχυρισμός δε του Δήμου .... ότι η μελέτη αυτή ανατέθηκε κατ’ εφαρμογή του άρθρου 158 παρ.7 του ν.3463/2006, προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον η διαγραφόμενη από τη διάταξη αυτή διαδικασία αφορά στην τροποποίηση του προϋπολογισμού όταν δεν υπάρχει πίστωση ή αυτή που υπάρχει είναι ανεπαρκής και δεν μπορεί να θεραπεύσει την έλλειψη προηγούμενης απόφασης ανάθεσης και του σχετικού συμφωνητικού πριν από την εκπόνηση της σχετικής μελέτης.

Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου αμιγούς δημοτικής επιχείρησης. Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι, .... η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι σύμφωνα με τα εκτεθέντα στις προηγούμενες σκέψεις η καταβολή της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της ανωτέρω αμιγούς δημοτικής επιχείρησης εχώρησε αφενός κατόπιν επέκτασης των καταστατικών σκοπών και δραστηριοτήτων της (δια της προσθήκης στους καταστατικούς της σκοπούς και της ανέγερσης-λειτουργίας του Πολιτιστικού και Συνεδριακού Κέντρου ... (Π.Σ.Κ.Η.) το οποίο δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί) και μετά από σύνταξη σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας (βλ. την προσκομιζόμενη Μαρτίου 2010 οικονομοτεχνική μελέτη, αναφορικά με την αποπεράτωση της ανωδομής των κτιρίων Α και Β του Π.Σ.Κ.Η.) και αφετέρου σε εκπλήρωση ανειλημμένων υποχρεώσεων του Δήμου ..., για την πραγματοποίηση του αυτοχρηματοδοτούμενου τμήματος του έργου από πόρους του Δήμου....Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Διοργάνωση της γιορτής της Πρωτομαγιάς.(..)Με δεδομένα αυτά, λαμβανομένων υπόψη του λόγου της εκδήλωσης (Πρωτομαγιά) και της διεξαγωγής της στην αρχή της τουριστικής περιόδου, η εντελλόμενη δαπάνη είναι λειτουργική διότι συμβάλλει αφενός μεν στην επιτυχία της εκδήλωσης και αφετέρου στην αποτελεσματικότερη προβολή του Δήμου ως τουριστικού προορισμού...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.

Μελέτη τοπογραφικής αποτύπωσης.Η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, η οποία μπορεί να συνταχθεί και από τεχνολόγο πολιτικό μηχανικό, μη νομίμως ανατέθηκε στον φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη τοπογράφο μηχανικό, καθόσον ανάγεται στα καθήκοντα του υπηρετούντος, στα Γραφεία Τεχνικών Έργων και Πολεοδομίας και Πολεοδομικών εφαρμογών του Τμήματος Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος του Δήμου, προσωπικού (βλ. και 263/2008 πράξη παρόντος Τμήματος).

Διοργάνωση Χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης Δήμου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η διοργάνωση χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης για τα μέλη των λεσχών φιλίας του Δήμου .. συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών της Διεύθυνσης Κοινωνικής Μέριμνας του Δήμου και ως εκ τούτου η σχετική δαπάνη είναι λειτουργική. Εξάλλου, ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας περί υπέρβασης του προσήκοντος μέτρου είναι απορριπτέος ως αόριστος, καθόσον δεν προσδιορίζονται τα κριτήρια οριοθέτησης του προσήκοντος μέτρου και ειδικότερα, ενόψει του ότι η δαπάνη που αφορούσε τη διοργάνωση της χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης για τα μέλη των Λεσχών Φιλίας κατά τα έτη 2007, 2008 και 2009..είχε εγκριθεί από την αρμόδια Επίτροπο, γεγονός που επισημαίνεται με το από 29.3.2013 έγγραφο του Διευθυντή Οικονομικών του Δήμου … και δεν αμφισβητείται από την αναπληρώτρια Επίτροπο, δεν παρατίθενται συγκριτικά στοιχεία για άλλες συμβάσεις όμοιου ή συναφούς αντικειμένου με εκείνο της επίμαχης σύμβασης, ώστε να μπορεί να εξαχθεί ασφαλής κρίση σχετικά με το αν η εντελλόμενη δαπάνη υπερβαίνει το κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής και τις συναλλακτικές αντιλήψεις προσήκον μέτρο..Κατ’ ακολουθίαν, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και συνεπώς, το ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.