Δεν αποκλείεται κατ αρχήν η έκτοτε αύξηση του κεφαλαίου μιας αμιγούς Δημοτικής Επιχείρησης και αποτελεί αξιολογική εκτίμηση πραγνατικού γεγονότος το εάν η τοιαύτη αύξηση Κεφαλαίουμιας αμιγούς δημοτικής επιχείρησης IN CONCRETO συνιστά ή όχι επιχορήγηση αυτής απο το Δήμο.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε ανώνυμη εταιρεία (η οποία προήλθε από μετατροπή  αμιγούς δημοτικής επιχείρησης εκμετάλλευσης), που αφορά στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της, καθόσον η ανωτέρω δαπάνη αποσκοπεί, τουλάχιστον κατά το μεγαλύτερο μέρος της, στην ταμειακή διευκόλυνση της εταιρείας, προκειμένου αυτή να εκπληρώσει οικονομικές υποχρεώσεις της προς τρίτους προμηθευτές, ενώ επιπλέον δεν έχει παρασχεθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο η δυνατότητα να αποφασίσει, αν η μειωμένη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας αυτής (250.000,00 ευρώ) εξακολουθεί να εξυπηρετεί την εκπλήρωση του σκοπού, για τον οποίο αρχικά είχε αποφασιστεί μεγαλύτερη αύξηση (326.500,00 ευρώ) (άρθρα 252 παρ. 1 και 253 παρ. 1 του ΚΔΚ, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006,ΦΕΚ Α΄ 114/2006).

Για την αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου δεν συντάχθηκε πλήρης οικονομοτεχνική μελέτη και δεν αποδεικνύεται ότι η γενόμενη αύξηση συνδέεται όχι με την κάλυψη αποκλειστικά των λειτουργικών δαπανών αυτής και την αντιμετώπιση των οικονομικών της υποχρεώσεων, αλλά με την βελτίωση των παρεχόμενων απ' αυτή υπηρεσιών ή με την προσθήκη άλλων δραστηριοτήτων στους καταστατικούς της σκοπούς. Συνεπώς καταβολή αυξημένου κεφαλαίου από το Δήμο αποτελεί στην ουσία χρηματοδότηση της εν λόγω επιχείρησης, η οποία απαγορεύεται από το άρθρο 277 παρ.8 του ΔΚΚ, συνιστά δε και ανεπίτρεπτη κρατική ενίσχυση και παραβιάζει το άρθρο 87 παρ. 1 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης.(..). Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει ότι: α) Η συμμετοχή του Δήμου ... στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΗ.Κ.Ε.ΔΗ.Σ. δεν αντίκειται στις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 259 του Δ.Κ.Κ., αφού ουσιαστικά σκοπό έχει την εξόφληση των υποχρεώσεων και την εξυγίανση της μετατρεπόμενης αμιγούς δημοτικής επιχείρησης, ούτως ώστε η νέα επιχείρηση, η οποία, λόγω της φύσης της ως κοινωφελούς, έχει εκ των πραγμάτων περιορισμένη οικονομική αυτοδυναμία, να είναι σε θέση να προχωρήσει στην υλοποίηση των προβλεπόμενων από το διετές πρόγραμμα δράσεων, εκ των οποίων άλλες αποτελούν συνέχεια των δράσεων της αμιγούς επιχείρησης και άλλες αναλαμβάνονται για πρώτη φορά από τη νέα επιχείρηση (π.χ. λειτουργία κινηματογράφου και μουσείου). β) Το αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης της ΔΗ.Κ.Ε.ΔΗ.Σ. κατά το πρώτο χρονικό διάστημα της λειτουργίας της (τελευταίο τρίμηνο του έτους 2008, 2009 και 2010) παρουσιάζει θετικό πρόσημο μεταξύ της διαφοράς εσόδων και εξόδων των δράσεων της, η δε βιωσιμότητά της δεν στηρίζεται αποκλειστικά στην χρηματοδότηση του Δήμου, ενόψει αφενός της πρόβλεψης ίδιων εσόδων από τους χρήστες των υπηρεσιών της, ήτοι 27.500,00 ευρώ κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους 2008 και 276.900,00 ευρώ το έτος 2009 και αφετέρου της αναμενόμενης χρηματοδότησης μέρους των δράσεών της από κοινοτικά ή εθνικά προγράμματα. Συνεπώς, κρίνεται βιώσιμη κατά τη μετατροπή της η κοινωφελής επιχείρηση, εφόσον τα εκτιμώμενα έσοδα αυτής, είτε από τις ανωτέρω χρηματοδοτήσεις είτε από αποζημίωση που καταβάλλουν οι χρήστες των υπηρεσιών της, της επιτρέπουν να αναλάβει πάνω από το ήμισυ των εξόδων λειτουργίας της και δεν στηρίζεται αποκλειστικά στη χρηματοδότηση του Δήμου που τη συνέστησε.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2010, σε βάρος των πιστώσεων του οποίου είχε εκδοθεί.

Συμμετοχή του Δήμου στην αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου εταιρίας.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι όσον αφορά στους προβαλλόμενους από το διαφωνούντα Επίτροπο λόγους μη θεώρησης του ελεγχόμενου εντάλματος, η εντελλόμενη με αυτό δαπάνη είναι νόμιμη, διότι από τα στοιχεία του φακέλου και ιδίως από το περιεχόμενο της προσκομισθείσας οικονομοτεχνικής μελέτη βιωσιμότητας της φερόμενης ως δικαιούχου ανώνυμης δημοτικής εταιρείας, η οποία (μελέτη) έχει το οριζόμενο στην 43886/3.8.2007 απόφαση του Υφυπουργού Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης περιεχόμενο, προκύπτει ότι η αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου αποσκοπεί στην υλοποίηση ενός επενδυτικού προγράμματος και στην επέκταση των καταστατικών της δραστηριοτήτων που θα έχουν ως επακόλουθο την αύξηση του κύκλου εργασιών της και των εσόδων της κατά τα επόμενα πέντε έτη, γεγονός που θα καταστήσει αυτήν όχι απλά βιώσιμη αλλά κερδοφόρα. Εξάλλου, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός του διαφωνούντος Επιτρόπου ότι δεν προσκομίστηκαν στοιχεία διαχείρισης κατά την πρώτη περιόδο χρήσης της ανωτέρω δημοτικής ανώνυμης εταιρείας πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον, κατόπιν του 47674/13.9.2011 εγγράφου του, προσκομίστηκαν οι ισολογισμοί των δύο πρώτων εταιρικών χρήσεων της εταιρείας, από τους οποίους προκύπτουν κέρδη ποσού 15.827,96 ευρώ για το έτος 2009 και ποσού 42.882,09 ευρώ για το έτος 2010. Περαιτέρω, από τις προεκτιθέμενες διατάξεις δεν συνάγεται απαγόρευση αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου δημοτικής ανώνυμης εταιρείας μέσα στο πρώτο εξάμηνο λειτουργίας της, ενώ εν προκειμένω το ποσό αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας κατά 500.000,00 ευρώ είναι κατώτερο του ιδρυτικού της κεφαλαίου (775.000,00 ευρώ). Τέλος, και ο ισχυρισμός του Επιτρόπου ότι από την προαναφερόμενη οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας προκύπτει ότι με την ως άνω χρηματοδότηση του Δήμου ... προς τη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία καταστρατηγούνται τόσο οι κανόνες του ευρωπαϊκού κοινοτικού δικαίου για την κατ’ αρχήν απαγόρευση χορήγησης κρατικών ενισχύσεων, όσο και οι διατάξεις του 259 του ν. 3463/2006, ανεξαρτήτως της αοριστίας του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι το ποσό της αύξησης του μετοχικού κεφάλαιου της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας πρόκειται να αναλωθεί για την κάλυψη των λειτουργικών της δαπανών και την ταμειακή της διευκόλυνση προκειμένου να εξυπηρετήσει τις οικονομικές της υποχρεώσεις προς τρίτους. Ως εκ τούτου, οι προβαλλόμενοι λόγοι διαφωνίας είναι αβάσιμοι και εφόσον δεν συντρέχει άλλος λόγος μη νομιμότητας της δαπάνης, το χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Συμμετοχή του Δήμου στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Με τα δεδομένα αυτά, κρίνεται, καταρχάς, ότι με την απόφαση 300/2016 του Δημοτικού Συμβουλίου ..., με την οποία εγκρίθηκε η συμμετοχή του Δήμου αυτού στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ...Α.Ε., εγκρίθηκε και η οικονομοτεχνική μελέτη επί της οποίας ερείδεται η αύξηση αυτή, δεδομένου ότι για την ως άνω απόφαση περί της αύξησης ελήφθη υπόψη η σχετική μελέτη, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της απόφασης αυτής, το οποίο εκτίθεται στη σκέψη 3.Α.. Περαιτέρω, κρίνεται ότι η συμμετοχή του Δήμου ... στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ...Α.Ε. δεν είναι νόμιμη. Και τούτο, διότι η αύξηση αυτή, με την οποία θα καλυφθεί κατά βάση το κόστος εργασίας δέκα (10) ατόμων σε δωδεκάμηνη διάρκεια, δεν συνδέεται με οποιαδήποτε συγκεκριμένη αλλαγή προς το βέλτιστο του τρόπου παροχής των υπηρεσιών της ούτε με την προσθήκη και άλλων δραστηριοτήτων στους καταστατικούς σκοπούς της ούτε με την υλοποίηση επενδυτικών έργων συναφών με την αναπτυσσόμενη από αυτή δραστηριότητα, σημειώνεται δε ότι η δυνατότητα απευθείας ανάθεσης σε αυτήν της παροχής υπηρεσιών συναφών ή συνδεόμενων με το αντικείμενο της δραστηριότητάς της μέχρι του ποσού των 45.000,00 ευρώ, σύμφωνα με το άρθρο 268 παρ. 1 του Κ.Δ.Κ., καταργήθηκε με την παρ. 1 περ. 38 του άρθρου 377 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147). Αντιθέτως, με την αύξηση αυτή επιδιώκεται η βιωσιμότητα της εταιρείας, η ικανότητά της, δηλαδή, να λειτουργήσει και να επιδιώξει τους καταστατικούς σκοπούς της για τα επόμενα πέντε χρόνια. Τούτο προκύπτει από τα εξής στοιχεία: i. Από την οικονομοτεχνική μελέτη, όπως αυτή αναλυτικά εκτίθεται στη σκέψη 3.Γ., με τις εκεί αναπτυχθείσες παρατηρήσεις, από το σύνολο της οποίας προκύπτει ότι επιδίωξη της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου είναι η βιωσιμότητα της εταιρείας και η επαρκής ρευστότητα (όπως άλλωστε ρητώς αναφέρεται ως στόχος της επένδυσης), ώστε να μπορέσει αυτή να λειτουργήσει και να επιδιώξει τους ήδη καταστατικούς σκοπούς της. Το ανωτέρω συμπέρασμα δεν αναιρείται από την από 8.2.2018 επιστολή του ορκωτού ελεγκτή που συνέταξε την οικονομοτεχνική μελέτη σε απάντηση της πράξης επιστροφής της επιτρόπου ως προς το ζήτημα της κατ’ ουσίαν έμμεσης επιχορήγησης της ...Α.Ε. με την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, στην οποία (επιστολή) αναφέρεται ότι επειδή η … Α.Ε. δεν έχει επαρκή κέρδη χρήσεως ή σωρευμένα κέρδη και επαρκή ρευστότητα και επειδή θέλει να υλοποιήσει το επενδυτικό πλάνο που περιγράφεται στην οικονομοτεχνική μελέτη, δικαιούται να προχωρήσει στην αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου σύμφωνα με τον κ.ν. 2120/1920, καθόσον είναι εταιρική πράξη που προβλέπεται στο νόμο αυτό και η βιωσιμότητα της εταιρίας είναι εξασφαλισμένη. Και τούτο, διότι σε αυτήν βεβαιώνεται η έλλειψη ρευστότητας της εταιρίας, ενώ παραμένει γεγονός ότι η πρόσληψη του προσωπικού δεν συνδέεται με την ανάληψη νέων καταστατικών σκοπών ή την αλλαγή στον τρόπο παροχής των υπηρεσιών της. ii. Από την οικονομική θέση της εταιρείας, όπως αυτή αναλυτικά εκτίθεται στη σκέψη 3.Δ., με τις εκεί αναπτυχθείσες παρατηρήσεις, από την οποία συνάγεται ότι πρόκειται για μια εταιρεία που, και αν γίνουν δεκτά ως αληθή όλα τα περιλαμβανόμενα στους ισολογισμούς στοιχεία, αποφέρει, κατά την κρίσιμη χρήση και τις εγγύς σε αυτές, μικρά κέρδη ή εμφανίζει ζημία και, πάντως, από τη χρήση 2014 μεταφέρει στην επόμενη χρήση ζημία και τα κέρδη που εμφάνισε στη χρήση 2015 και στη χρήση 2016 τα διέθεσε ώστε να μειώσει τη μεταφερόμενη στην επόμενη χρήση ζημία. Συνεπώς, η συμμετοχή του Δήμου ... στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της … Α.Ε. αποτελεί, κατ’ ουσίαν, έμμεση επιχορήγηση προς αυτήν, η οποία, ωστόσο, ρητώς απαγορεύεται, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στη σκέψη 2.Β..5. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το 42, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Δεν αποκλείεται κατ αρχήν η έκτοτε αύξηση του κεφαλαίου μιας αμιγούς Δημοτικής επιχείρησεως και αποτελεί αξιολογική εκτίμηση πραγματικού γεγονότος το εάν η τοιαύτη αύξηση του Κεφαλαίου μιας αμιγούς δημοτικής επιχειρήσεως IN CONCRETO συνιστά ή όχι επιχορήγηση αυτής από το Δήμο.

Συμμετοχή Δήμου στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρίας.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις αιτιολογίες της μείζονας σκέψης το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη διότι δεν αποδείχθηκε ότι η γενόμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας …. Α.Ε. συνδέεται όχι με την κάλυψη αποκλειστικά των λειτουργικών δαπανών αυτής και την αντιμετώπιση των οικονομικών της υποχρεώσεων, αλλά με τη βελτίωση των παρεχόμενων απ’ αυτή υπηρεσιών ή με την προσθήκη άλλων δραστηριοτήτων στους καταστατικούς της σκοπούς. Συνεπώς η ως άνω καταβολή αυξημένου κεφαλαίου από το Δήμο αποτελεί στην ουσία χρηματοδότηση της εν λόγω επιχείρησης, η οποία απαγορεύεται από το άρθρο 277 παρ.8 του Δ.Κ.Κ., συνιστά δε και ανεπίτρεπτη κρατική ενίσχυση και παραβιάζει το άρθρο 87 παρ. 1 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρίας.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της άνω δημοτικής ανώνυμης εταιρείας αποσκοπεί μεν στην υλοποίηση των προαναφερόμενων επενδυτικών προγραμμάτων, η σχετική ωστόσο απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ... λήφθηκε χωρίς οι συνταχθείσες για το λόγο αυτό οικονομοτεχνικές μελέτες να φέρουν το αναγκαίο κατά νόμο ελάχιστο περιεχόμενο καθόσον δεν αναφέρονται σε παράγοντες που προσδιορίζουν τη βιωσιµό­τητα της εταιρείας και στην ικανότητα αυτής να ανταποκριθεί στις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις που θα δημιουργηθούν με τις προαναφερόμενες επενδύσεις, καθώς και στους προβλεπόμενους ισολογισμούς με τα αποτελέσματα χρήσης και τις αναµενόµενες ταμειακές ροές. Περαιτέρω, δεν περιλαμβάνουν τεκμηριωμένη ανάλυση του κόστους εκάστης επένδυ­σης με όλες τις δαπάνες που απαιτούνται και χρηματοδοτικό σχήμα στο οποίο να αναλύετε η άντληση των κεφαλαίων με βάση την ανάλυση του κόστους και αξιολόγηση των επενδυτικών έργων και να προσδιορίζονται οι πηγές της χρηματοδότησης. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι έχει συνταχθεί η απαιτούμενη, κατά τα προαναφερόμενα, οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας για την υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος της συμμετοχής της άνω δημοτικής εταιρείας στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας «... Α.Ε.», δεν δύναται δε αυτή να υποκατασταθεί από τις συνταχθείσες εκείνες που αφορούν στην υλοποίηση επενδυτικών έργων από την τελευταία. Κατά συνέπεια, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη και δεν πρέπει αυτό να θεωρηθεί.

Συμμετοχή του Δήμου στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρείας.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτίθενται στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι δοθείσας της συρρίκνωσης του συνόλου των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης κατά την τελευταία χρήση (2011) πριν από την αύξηση του κεφαλαίου της, που ανήλθαν σε 8.397,30 ευρώ, ποσό καταφανώς κατώτερο του ½ του μετοχικού της κεφαλαίου, αφού η εταιρεία εμφανίζει ζημιές από προηγούμενες χρήσεις 48.361,03 ευρώ και κατά την ίδια χρήση 3.241,67 ευρώ, η αύξηση του κεφαλαίου της επιχείρησης, επιτρεπτή με τις προϋποθέσεις και μόνο του άρθρου 47 του ν. 2190/1920 και του άρθρου 265 παρ. 8 περ. γ΄ του Κ.Δ.Κ., δεν μπορούσε να υπερβαίνει το ποσό των 30.000,00 ευρώ, ανεξάρτητα από μεταβολές στο εταιρικό σχήμα, και να αποφασισθεί από Γενική Συνέλευση εντός έξι μηνών από τη λήξη του έτους 2011, και μάλιστα συγκαλούμενη με αποκλειστικό σκοπό την υιοθέτηση μέτρου για την ανατροπή της δυσαναλογίας που καταγράφεται κατά το ίδιο έτος μεταξύ του μετοχικού κεφαλαίου και της καθαρής θέσης της επιχείρησης. Η αύξηση κατά 100% του μετοχικού κεφαλαίου, η οποία βαρύνει στο σύνολό της τους Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού που συμμετέχουν στην επιχείρηση, δε βρίσκει έρεισμα στις εφαρμοστέες διατάξεις,(..). Εξάλλου, και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας είναι βάσιμος, δεδομένου ότι δεν επιτρέπεται η επιχορήγηση των επιχειρήσεων Ο.Τ.Α. και ότι εν προκειμένω, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην οικονομοτεχνική μελέτη η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου αποσκοπεί στην κάλυψη λειτουργικών δαπανών, ενέργεια η οποία καταλήγει τελικώς σε μη επιτρεπτή επιχορήγηση της ανώνυμης εταιρείας.