Μεταφορά αστικών στερεών αποβλήτων με πλοία.(ΑΔΑ:6ΙΤΖ4653ΠΩ-ΟΡΣ)

«Λήψη μέτρων για την προστασία της Δημόσιας Υγείας από τη μη αποκομιδή των αστικών στερεών αποβλήτων».(ΑΔΑ:65ΝΚ465ΦΥΟ-Σ42)

Προγραμματικής σύμβαση:Με δεδομένα τα ανωτέρω πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνήφθη εν προκειμένω η από 1.6.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου ....... και της ........ με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ........, αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της ........ για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι, όπως προεκτέθηκε, η εν λόγω ποσότητα συνιστά κριτήριο προσδιορισμού της συμμετοχής έκαστου δήμου στο κόστος ετήσιας διαχείρισης της ........ ως Φο.Δ.Σ.Α., ήτοι σε σχέση με τις υπηρεσίες διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, οι οποίες, μάλιστα, αφορούν σε εργασίες μεταφόρτωσης, προσωρινής αποθήκευσης και επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων, τις οποίες παρέχει ο Φο.Δ.Σ.Α.,  και όχι σε σχέση με τις -διενεργούμενες στο πλαίσιο του όλως αυτοτελούς συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας- εργασίες συλλογής και μεταφοράς αυτών (αποβλήτων συσκευασίας). Πρόκειται, επομένως, για ένα όλως απρόσφορο κριτήριο, που δεν συμμορφώνεται με την επιταγή για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, όπως αυτή ορίζεται ειδικότερα μέσω της αρχής της οικονομικότητας. Η κρίση, μάλιστα, αυτή επιρρωνύεται   με την αναγνώριση από τον Δήμο ότι οι υπηρεσίες που παρέχει το διοικητικό προσωπικό της ........ κοστολογούνται με τον ίδιο τρόπο ανεξαρτήτως της φύσεως αυτών, καθόσον τούτο συνεπάγεται την εν τοις πράγμασι ταύτιση της ετήσιας εισφοράς, που υποχρεούται αυτός να καταβάλει για τη συμμετοχή του στο κόστος διαχείρισης της ........, με το διοικητικό κόστος που ανακύπτει στο πλαίσιο της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι την ανεπίτρεπτη διπλή καταβολή της ετήσιας εισφοράς. Περαιτέρω, όπως προεκτέ-θηκε, οι περιουσιακές μετακινήσεις μεταξύ των φορέων που συμβάλλονται σε μία προγραμματική σύμβαση, περιορίζονται στην κάλυψη των απαραίτητων δαπανών για την υλοποίηση του αντικειμένου της, αντίκειται δε απολύτως στον σκοπό των διατάξεων περί προγραμματικών συμβάσεων η σύναψη αυτών, ως μέσου για την οικονομική ενίσχυση του αντισυμβαλλόμενου, ήτοι εν προκειμένω της ......... Τέλος, μη νόμιμα εγγράφηκε η σχετική δαπάνη στον Κ.Α. 00.6737.0005 του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2017 του Δήμου, εφόσον αυτή επρόκειτο να καλυφθεί από ανταποδοτικά έσοδα, ήτοι από τα προερχόμενα από την είσπραξη του ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισμού, συνεπώς η δαπάνη έπρεπε να εγγραφεί στην υπηρεσία με Κ.Α. 20 (Καθαριότητα και Ηλεκτροφωτισμός) , και όχι σε εκείνη με Κ.Α. 00 (Γενικές Υπηρεσίες), είναι δε κατά τούτο μη κανονική.

Προγραμματική σύμβαση.Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνάφθηκε εν προκειμένω η από 17.3.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... και της .... Α.Ε. με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ... Α.Ε., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη .... υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου ..., της .... Α.Ε. και της .... Α.Ε., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας. Η δε προβλεπόμενη από την άνω προγραμματική σύμβαση προκαταβολή του 30% του συνολικού κόστους αυτής, δεν αντίκειται στο νόμο.(..) Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της .... Α.Ε. για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι η εν λόγω ποσότητα συνιστά κριτήριο προσδιορισμού της συμμετοχής έκαστου δήμου στο κόστος ετήσιας διαχείρισης της .... ως Φο.Δ.Σ.Α., ήτοι σε σχέση με τις υπηρεσίες διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, οι οποίες, μάλιστα, αφορούν σε εργασίες μεταφόρτωσης, προσωρινής αποθήκευσης και επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων, τις οποίες παρέχει ο Φο.Δ.Σ.Α., και όχι σε σχέση με τις -διενεργούμενες στο πλαίσιο του όλως αυτοτελούς συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας- εργασίες συλλογής και μεταφοράς αυτών (αποβλήτων συσκευασίας). Πρόκειται, επομένως, για ένα όλως απρόσφορο κριτήριο, που δεν συμμορφώνεται με την επιταγή για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση... Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί.

Νομιμότητα της συστάσεως ανωνύμου εταιρείας πριν από τη συγχώνευση στον προϋπάρχοντα αυτής, υπό μορφή ν.π.δ.δ., Περιφερειακό Σύνδεσμο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, των τοπικών φορέων, με αρμοδιότητα τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στην ίδια Περιφέρεια. Συνέπειες της συστάσεως της ανωνύμου εταιρείας, για το ν.π.δ.δ., τους τοπικούς φορείς διαχειρίσεως στερεών αποβλήτων, οι οποίοι έχουν ήδη συγχωνευθεί στον Περιφερειακό Σύνδεσμο και εκείνους, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη συγχωνευθεί.Είναι νόμιμη η σύσταση της ανώνυμης εταιρείας «Περιφερειακός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Στερεός Ελλάδας Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.» και η εταιρεία αυτή αποτελεί καθολικό διάδοχο, υπεισερχόμενη στην περιουσία, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, του προϋφιστάμενου ν.π.δ.δ. με τίτλο «Περιφερειακός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας», αλλά και των συγχωνευόμενων, πριν και μετά τη σύσταση της ανώνυμης εταιρείας, τοπικών φορέων. - Το ν.π.δ.δ. με τίτλο «Περιφερειακός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας» και οι συγχωνευόμενοι, πριν και μετά τη σύσταση της ανώνυμης εταιρείας, τοπικοί φορείς, παύουν να υφίστανται μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσής τους. - Οι τοπικοί φορείς, οι οποίοι δεν έχουν συγχωνευθεί διαρκούσης της τιθέμενης στο νόμο προθεσμίας ολοκληρώσεως της συγχωνεύσεως (30.6.2017), συνεχίζουν να λειτουργούν και να ασκούν τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων αρμοδιότητάς τους, αν όμως παρέλθει άπρακτη και η προθεσμία αυτή, οι τοπικοί φορείς συνεχίζουν μεν, κατ’ αρχήν, να λειτουργούν και να ασκούν τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων αρμοδιότητάς τους, πλην οφείλει ο Γ.Γ.Α.Δ., κατά δέσμια αρμοδιότητα, να ενεργήσει την αναγκαστική συγχώνευσή τους, με έκδοση διαπιστωτικής πράξεως, μετά το διορισμό, εκ μέρους του, ορκωτών ελεγκτών και αποτίμηση της περιουσίας τους.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της  διαδικασίας διαπραγμάτευσης για την ανάθεση από τον Περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φ.Ο.Δ.Σ.Α.) … Α.Ε. της υπηρεσίας «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΛΑΒΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ … ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΙΑΝΟ», συνολικής εκτιμώμενης  δαπάνης  1.720.000 ευρώ  (με Φ.Π.Α.).(....)Δεν προκύπτει ότι έχει παραταθεί η ισχύς της ... απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία προβλέφθηκε η μεταφορά από τον Φο.Δ.Σ.Α. … Α.Ε. δεματοποιημένων υπολειμμάτων επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων μέγιστης ποσότητας 10.000 τόνων του Δήμου … στις νόμιμα λειτουργούσες εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων(....)Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην ελεγχόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης  συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες με συνέπεια να κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1704/2021.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«Δοκιμαστική λειτουργία, λειτουργία και συντήρηση των ΣΜΑ Ηπείρου, Μεταφορά Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) και υπολείμματος της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) Ηπείρου», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης, 4.311.239,15 ευρώ πλέον ΦΠΑ(...)Ως εκ τούτου και δεδομένου ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η φάση της διαδικασίας του διαγωνισμού, η οποία συνίσταται στην καταχώριση της διακήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ που, κατά τη ρητή πρόβλεψη του νόμου, αποτελεί όρο ισχύος της τελευταίας, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας ελέγχου του υποβληθέντος σχεδίου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, απαραδέκτως εισάγεται προς έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο διακήρυξης. 

Υπηρεσίες – εργασίες καθαρισμού:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε ιδιώτη  για την παροχή υπηρεσιών αποκοµιδής και µεταφοράς απορριμµάτων του ως άνω Δήµου, καθόσον κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, ο ανάδοχος δεν διέθετε την απαιτούμενη κατά νόμο άδεια για τη συλλογή και μεταφορά στερεών (μη επικίνδυνων) αποβλήτων, καθότι η άδεια «για την δραστηριότητα συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων» εκδόθηκε μετά τη λήξη της εν λόγω σύμβασης στις 31.12.2014 και ισχύει για χρονικό διάστημα πέντε ετών από την ημερομηνία έκδοσής της (άρθρο 36 του ν. 4042/2012, ΦΕΚ Α΄ 24/2012).(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«Συλλογή και μεταφορά Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Α.Σ.Α.) των Δ.Ε. ..., Ανακυκλώσιμων Υλικών των Δ.Ε. ... του Δήμου ... καθώς και για τη μίσθωση μηχανικού σαρώθρου (με χειριστή) για δύο (2) έτη»(...)για να είναι νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης σύμβασης από Δήμους σε τρίτο, ειδικά για την παροχή των συγκεκριμένων υπηρεσιών, ήτοι συλλογής και μεταφοράς στερεών αποβλήτων και ανακυκλώσιμων υλικών και καθαριότητας κοινόχρηστων χώρων και δημοτικών κτιρίων, πρέπει στο Φάκελο της σύμβασης να περιλαμβάνεται η τεκμηρίωση της σκοπιμότητας της σχετικής σύμβασης, η οποία, στην περίπτωση αυτή, προσλαμβάνει τη μορφή της αιτιολογημένης απόφασης του δημοτικού συμβουλίου, λαμβανομένης με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, στην οποία θα πρέπει να τεκμηριώνεται η αδυναμία εκτέλεσης των συγκεκριμένων υπηρεσιών με ίδια μέσα του δήμου και να καθορίζονται, ιδίως, το αντικείμενο των παρεχόμενων υπηρεσιών, η διάρκεια και η περιοχή, εντός της οποίας αυτές παρέχονται. Η πληρότητα της αιτιολογίας της ως άνω απόφασης είναι απαραίτητη, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος της τήρησης της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, υπό την έκφανση της αρχής της οικονομικότητας, η οποία επιβάλλει την εκπλήρωση από τη Διοίκηση, με ίδια μέσα, των από το νόμο ανατεθειμένων σε αυτή καθηκόντων, επιτρέποντας κατ’ εξαίρεση την προσφυγή στις υπηρεσίες τρίτων (outsourcing) μόνο στην περίπτωση αντικειμενικής αδυναμίας αυτής να τα εκτελέσει, ενώ η έλλειψη της επίμαχης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ή η ελλιπής αιτιολογία αυτής καθιστά τη σχετική διαδικασία νομικώς πλημμελή.(...)Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης. Και Διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου με την προσκόμιση των αναφερόμενων στο σκεπτικό της παρούσας στοιχείων.

Εναπόθεση και υγειονομική ταφή απορριμάτων Δήμου...ζητείται η ανάκληση της 122/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (υπό σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ), το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ο αιτών Δήμος … έχει την αποκλειστική τοπική αρμοδιότητα για την ανάθεση των υπηρεσιών εναπόθεσης και υγειονομικής ταφής των απορριμμάτων του και συνεπώς μη ορθώς το Κλιμάκιο με την πληττόμενη πράξη του έκρινε ότι ο Δήμος ... είναι αυτός ο οποίος μπορεί να αναθέτει νομίμως σε τρίτους υπηρεσίες με αντικείμενο την εναπόθεση και υγειονομική ταφή του συνόλου των απορριμμάτων που δέχεται ο ΧΥΤΑ ..., συνεπώς και των απορριμμάτων του αιτούντος Δήμου. Τούτο δε, διότι γίνεται εκ του νόμου (άρθρα 102 Σ., 75 παρ. 1 ΚΔΚ, 12 ν. 1650/1986, 94 παρ. 1 περ. 25 και 95 παρ. 1 περ. α΄ ν.3852/2010, κ.υ.α. 50910/2727/16.12.2003, κ.υ.α. 2527/2009) διάκριση μεταξύ: α) της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων σε περιφερειακό επίπεδο, που περιλαμβάνει την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, αξιοποίηση, διάθεση των στερεών αποβλήτων και λειτουργία των υφιστάμενων εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, βάσει του οικείου σχεδιασμού διαχείρισης, για την υλοποίηση του οποίου αρμόδιοι είναι οι Φο.Δ.Σ.Α., και β) της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων σε τοπικό επίπεδο από τους Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού, που περιλαμβάνει την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, αξιοποίηση, διάθεση των στερεών αποβλήτων και λειτουργία των υφιστάμενων εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, αλλά και ειδικότερα την καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής περιφέρειας των οικείων δήμων και της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων που παράγονται εντός αυτής δια της συλλογής και μεταφοράς αυτών υποχρεωτικώς στις εγκαταστάσεις της οικείας διαχειριστικής ενότητας που ορίζεται από το ΠΕΣΔΑ. Συνεπώς, η κατά τα ως άνω διαχείριση των στερεών αποβλήτων του Δήμου … ανήκει στην αποκλειστική τοπική του αρμοδιότητα και δεν πρέπει να συγχέεται προς την τοπική αρμοδιότητα άλλων δήμων, όπως ο Δήμος ..., αλλά και ούτε προς τις περιφερειακές αρμοδιότητες του συσταθέντος, αλλά μη λειτουργούντος Περιφερειακού Φο.Δ.Σ.Α. …, που ασκούνται ως εκ τούτου από την οικεία Περιφέρεια ως προς την εκπόνηση και υλοποίηση του οικείου ΠΕΣΔΑ, κατά τους ρητούς ορισμούς των διατάξεων του άρθρου 35 παρ. 2 (β) του ν. 4042/2012, οι οποίες, μάλιστα, ως ειδικότερες, υπερισχύουν της αρχής της επικουρικότητας του άρθρου 75 παρ. Ι του ΚΔΚ. Περαιτέρω, ο Δήμος ..., στη χωρική ενότητα του οποίου βρίσκεται ο ΧΥΤΑ, τη διαχείριση του οποίου ασκεί μέσω της ... Α.Ε. Ο.Τ.Α. ως μοναδικός μέτοχος αυτής, σε καμία περίπτωση δεν καθίσταται, με μόνη την εναπόθεση των απορριμμάτων άλλων δήμων προς υγειονομική ταφή στον ΧΥΤΑ, αρμόδιος για τη διαχείριση των απορριμμάτων αυτών, αφού τούτο θα οδηγούσε στο ανεπίτρεπτο της αφαίρεσης της εκ του Συντάγματος θεμελιούμενης αρμοδιότητας του εκάστοτε δήμου (… εν προκειμένω) για τη διοίκηση των τοπικών του υποθέσεων, στην οποία ανήκει η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής του περιφέρειας και η κατά τα ως άνω διαχείριση των στερεών αποβλήτων που παράγονται εντός αυτής, στην έννοια της οποίας (διαχείρισης) περιλαμβάνεται και η ανάθεση υπηρεσιών εναπόθεσης και υγειονομικής ταφής αυτών, αλλά και στην ομοίως μη νόμιμη αποστέρηση των περιγραφόμενων ανωτέρω περιφερειακών αρμοδιοτήτων του Φο.Δ.Σ.Α., όπως αυτές εν προκειμένω ασκούνται από την οικεία Περιφέρεια, λόγω της μη λειτουργίας του συσταθέντος Φο.Δ.Σ.Α. ...να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με αυτές 122/2014 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου