Καταβολή δικηγορικής αμοιβής:..Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί διότι εκδόθηκε κατά συγγνωστή πλάνη, πρέπει να απορριφθεί διότι η αιτούσα στερείται της ικανότητας να επικαλεστεί συγγνωστή πλάνη, η οποία, προκειμένου να έχει ως αποτέλεσμα τη θεώρηση του χρηματικού εντάλματος ανάγεται στη διερεύνηση της βούλησης του διατάκτη της δαπάνης, δηλαδή των δημοτικών οργάνων. Τέλος, προβάλλεται ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι κανονική διότι εκδόθηκε σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης και για το έτος 2015 και για το έτος 2017, ωστόσο η εξέταση του λόγου αυτού αναφορικά προς την αυτοτελή πλημμέλεια της μη κανονικότητας της δαπάνης, παρέλκει, ενόψει όσων ανωτέρω έγιναν δεκτά, σχετικά με την μη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης. Το αίτημα της αιτούσας να της επιστραφεί το καταβληθέν παράβολο είναι απορριπτέο, ανεξάρτητα από την απόρριψη της αίτησής της, διότι δεν προκύπτει καταβολή του (σχετ. άρθρο 73 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο), όπως δεν προκύπτει δικαστική της δαπάνη, συνεπώς απορριπτέο είναι και το σχετικό αίτημά της.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η μετακίνηση των φερόμενων στα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα ως δικαιούχων αιρετών γυναικών στην .. προκειμένου να παρακολουθήσουν το προαναφερόμενο συνέδριο ήταν νόμιμη. Και τούτο, διότι ναι μεν δεν συνάγεται ότι η μετακίνηση της ως άνω Αντιδημάρχου και των δύο (2) Δημοτικών Συμβούλων έγινε για εκτέλεση υπό στενή έννοια υπηρεσίας, στην προκειμένη, όμως, περίπτωση, δεδομένου ότι οι προπεριγραφόμενες θεματικές ενότητες του συνεδρίου άπτονταν αρμοδιοτήτων του Δήμου, όπως αυτές προσδιορίζονται στο άρθρο 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006), η συμμετοχή τους αυτή στο συγκεκριμένο συνέδριο αποσκοπούσε στην αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου.

Δαπάνες προμήθειας ακατέργαστου αλατιού:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση ο Δήμος ... δεν προέβη στις διαδοχικές αναθέσεις των προμηθειών αλατιού αποχιονισμού κατόπιν κατάτμησης της συνολικής σχετικής δαπάνης (20.260,54 ευρώ χωρίς ΦΠΑ), ώστε να αποφύγει τη διενέργεια ενιαίου πρόχειρου διαγωνισμού. Και τούτο, διότι οι διαδοχικές απευθείας αναθέσεις στην εταιρεία «....» έλαβαν χώρα κατόπιν δύο επειγουσών ειδοποιήσεων από τους αρμόδιους φορείς προς το Δήμο ... σχετικά με έκτακτα καιρικά φαινόμενα (έντονες χιονοπτώσεις) στην περιφέρεια του Δήμου τις αμέσως επόμενες ημέρες. Τα εν λόγω επικείμενα καιρικά φαινόμενα δημιούργησαν επιτακτικές ανάγκες, λόγω των οποίων δεν ήταν δυνατό να τηρηθούν οι προϋποθέσεις για τη διενέργεια ενιαίου διαγωνισμού. Εξάλλου, δεν προκύπτει ότι η ανάγκη για προμήθεια αλατιού αποχιονισμού έχει πάγιο χαρακτήρα, ώστε ο Δήμος ... θα έπρεπε να είχε προβεί σε σχετικό προγραμματισμό, δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από τα προσκομιζόμενα στοιχεία, η προηγούμενη αντίστοιχη προμήθεια εκ μέρους του Δήμου είχε γίνει το έτος 2012, ενώ τα έτη 2013 και 2014 δεν εκδηλώθηκαν έντονα καιρικά φαινόμενα που καθιστούσαν αναγκαία τέτοια προμήθεια. Περαιτέρω, οι 5/20.1.2015 και 24/18.2.2015 αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., με τις οποίες εγκρίθηκαν οι πιστώσεις για τη διενέργεια των επίμαχων προμηθειών, νομίμως εκδόθηκαν μετά την απευθείας ανάθεση και τη διενέργεια των εν λόγω προμηθειών, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 158 παρ. 7 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, καθόσον στην προκειμένη περίπτωση συνέτρεχαν, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, έκτακτες και επείγουσες ανάγκες που επέτρεπαν, κατ’ εξαίρεση, την εκ των υστέρων έγκριση των σχετικών πιστώσεων.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες είναι νόμιμες και αυτά θα μπορούσαν να θεωρηθούν, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2015, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

Μίσθωση μηχανημάτων για ηχητική κάλυψη εορταστικής εκδήλωσης...:Με αυτά τα δεδομένα, επιτρεπτώς ο Δήμος ανέλαβε την υπό κρίση δαπάνη, διότι αφορά εκδήλωση που έλαβε χώρα στην εδαφική του περιφέρεια και σχετίζεται με την εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου και ως εκ τούτου η σχετική πίστωση δύναται να βαρύνει τον προϋπολογισμό του. Περαιτέρω, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 203 του ν. 4555/2018 νομίμως διατίθεται η δαπάνη από το Δήμαρχο και δεν απαιτείται απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.Κατ’ ακολουθία η υπό κρίση δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.

Σχέδιο σύμβασης για την  υλοποίηση του διετούς προγράμματος δράσεως μεταξύ του Δήμου ..και αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας.Αναθεώρηση της 3367/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(....) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη (ΙΙΙ) νομική σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ο Δήμος ….δύναται μεν επιτρεπτώς να καταβάλει την κατ’ έτος οφειλόμενη εισφορά του στην εν λόγω αστική μη κερδοσκοπική εταιρία, που εξακολουθεί να λειτουργεί νομίμως εφόσον διαχειρίζεται ευρωπαϊκό πρόγραμμα και για όσο διαρκεί αυτό, πλην όμως δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει διετές πρόγραμμα δράσεων της εταιρίας αυτής, καθόσον δεν προβλέπεται χρηματοδότηση αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας μέσω κατάρτισης διετούς προγράμματος, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αιτούντος Δήμου.

Καταβολή αποζημίωσης σε δημοτικούς συμβούλους για συμμετοχή σε συνεδριάσεις..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ο προβαλλόμενος από την Αναπληρώτρια Επίτροπο λόγος διαφωνίας είναι απορριπτέος. Και τούτο διότι επιτρεπτώς, δυνάμει της πρόσδοσης αναδρομικής ισχύος στις διατάξεις της κ.υ.α. 11836/2018, εκδόθηκε η απόφαση ανάληψης της εντελλόμενης δαπάνης μετά την πραγματοποίηση των αντίστοιχων συνεδριάσεων, καίτοι αφορά σε χρόνο πριν την έκδοση της 90/3421/20.6.2018 απόφασης του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου …, αφού η ανάληψη της εν λόγω δαπάνης δεν ήταν εφικτό να προηγηθεί της τελευταίας αυτής απόφασης, με την οποία ορίστηκαν οι δικαιούχοι δημοτικοί σύμβουλοι και το ύψος της καταβλητέας αποζημίωσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι κανονική και, ως εκ τούτου, αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών:ΕΚΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΔΟΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟΥ..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει, κατ’ αντιστοιχία προς τους προβληθέντες λόγους διαφωνίας της Επιτρόπου, τα ακόλουθα: α) η εκ μέρους της Διαδημοτικής Επιχείρησης ΧΥΤΑ ... εκπρόθεσμη έκδοση του εκ του νόμου απαιτούμενου φορολογικού στοιχείου (τιμολογίου) δύναται μεν να επισύρει την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων εκ μέρους των αρμοδίων φορολογικών αρχών, δεν άγει όμως σε ακυρότητα του τιμολογίου, και κατά συνέπεια δεν καθιστά μη νόμιμη ή ανύπαρκτη την αξίωση της δικαιούχου επιχείρησης, αφού το τιμολόγιο εξακολουθεί να αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό εκκαθάρισης και ενταλματοποίησης της σχετικής δαπάνης, β) κατά τα επίμαχα  έτη 2004-2007 ο Δήμος ... δεν πραγματοποίησε  δαπάνες που να σχετίζονται με την καταβολή είτε του ιδρυτικού κεφαλαίου, είτε των αναλογούντων σ΄αυτόν τελών απόρριψης απορριμμάτων συνεπώς δεν ήταν απαραίτητη η έκδοση πράξης ανάληψης υποχρέωσης, η οποία, σε κάθε περίπτωση, εκδόθηκε πριν από το κρίσιμο χρονικό σημείο πραγματοποίησης της δαπάνης από τον Δήμο ..., κατά το έτος 2011, γ) δεδομένου ότι τόσο η υποχρέωση καταβολής ιδρυτικού κεφαλαίου όσο και η υποχρέωση καταβολής τέλους απόρριψης απορριμμάτων (καθοριζόμενο από την επιχείρηση) στον συμμετέχοντα στον ΧΥΤΑ Δήμο ... προκύπτει με σαφήνεια από τη συστατική πράξη της διαδημοτικής επιχείρησης, δεν απαιτούνταν για τα κρίσιμα έτη οι επιμέρους αποφάσεις ανάθεσης υπηρεσιών και οι σχετικές αυτών συμβάσεις, δ) κατά παραδοχή του σχετικού λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου, σε κάθε περίπτωση οι οφειλές του τέως Δήμου ... για τέλη απόρριψης απορριμμάτων ετών 2004 και 2005 έχουν υποπέσει στην πενταετή παραγραφή του άρθρου 90 παρ. 1 του ν.2362/1995. (...)Κατ’ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το κρίσιμο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, παρίσταται μη νόμιμη και μη κανονική, κατά παραδοχή των τετάρτου και  έκτου λόγων διαφωνίας των Επιτρόπων συνεπώς, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Εξώδικος συμβιβασμός.Με δεδομένα τα ανωτέρω και ενόψει των εκτιθέμενων στην δεύτερη σκέψη της παρούσας, ο εξώδικος συμβιβασμός, μεταξύ του Δήμου …και της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος, ως αιτιώδης δικαιοπραξία, είναι άκυρος. Ειδικότερα, δοθέντος ότι η εκτέλεση των επίμαχων εργασιών ανατέθηκε απευθείας, καίτοι το ύψος του συμβατικού ανταλλάγματος υπερέβαινε το όριο της απευθείας ανάθεσης (το οποίο κατά τον κρίσιμο χρόνο ανερχόταν στο ποσό των 8.804 ευρώ), από μη εξουσιοδοτημένα όργανα του Δήμου και χωρίς να τηρηθεί ο αναγκαίος έγγραφος τύπος, η αιτία του εξώδικου συμβιβασμού δεν είναι έγκυρη διότι πηγάζει από μη νομίμως συναφθείσα -άκυρη σύμβαση παροχής υπηρεσιών. Συνεπώς μη νόμιμα ενταλματοποιήθηκε     η δαπάνη του επιμάχου Χ.Ε., αφού αυτή ερείδεται σε άκυρο συμβιβασμό, που δεν υποχρεώνει το Δήμο σε παροχή. Εξάλλου τα υποστηριζόμενα περί αδικαιολογήτου πλουτισμού του Δήμου σε βάρος της φερόμενης ως δικαιούχου δεν ασκούν έννομη επιρροή. Και τούτο διότι, πέραν των αμφιβολιών που προεκτέθηκαν ως προς την αποδεικτική ισχύ των προσκομισθέντων χειρόγραφων αποδείξεων, στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ελέγχου, οι διατάξεις των άρθρων 904 ΑΚ επ. δεν παρέχουν νόμιμο έρεισμα για τη διενέργεια δαπάνης, η δε ικανοποίηση της σχετικής αξίωσης μόνο με άσκηση αγωγής ενώπιον του καθ’ ύλην αρμοδίου δικαστηριου δύναται να επιδιωχθεί (πρβ. ΚΠΕΔ στο Ι Τμ. 265/2013 και εκεί παρατεθείσα νομολογία).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-Δήμοι:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η παράθεση, στα πλαίσια της προαναφερόμενης διοργάνωσης της πρώτης Γενικής Συνέλευσης του ανωτέρω Σωματείου δεξίωσης, αφορά μεν δαπάνη που ενδεχομένως μπορεί να θεωρηθεί ότι συνάδει με τους κανόνες της σύγχρονης εθιμοτυπίας, δεν μπορεί, όμως, να υπαχθεί στην έννοια των εκδηλώσεων, που ορίζεται με τις προεκτεθείσες διατάξεις του άρθρου 158 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ. εφόσον πραγματοποιήθηκε εκτός της εδαφικής περιφέρειας του Δήμου και αφορά τα μέλη του σωματείου, χωρίς τη συμμετοχή δημοτών του και συνεπώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι προάγει τα κοινωνικά και οικονομικά συμφέροντα ή τα πολιτιστικά και πνευματικά ενδιαφέροντά τους., εφόσον η Γενική Συνέλευση του ως άνω σωματείου, το οποίο έχει πανελλήνια δράση, απευθύνεται κατά κύριο λόγο στα μέλη του και όχι στο σύνολο των δημοτών, ενώ σε κάθε περίπτωση δεν προσδιορίζεται, πλην μιας απλής αναφοράς του Δημάρχου στον αριθμό των μελών του σωματείου (275) και ο αριθμός των συνέδρων, προκειμένου να είναι δυνατός ο έλεγχος υπέρβασης του προσήκοντος μέτρου της δαπάνης, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής και τις συναλλακτικές αντιλήψεις.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια υλικών εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών στις στέγες δύο δημοτικών σχολείων, καθόσον: α) η ανωτέρω προμήθεια, ανεξαρτήτως προϋπολογιζόμενης δαπάνης, εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δήμου, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. Ι περ. α' στοιχ. 1 του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, η οποία ορίζει ότι στην αρμοδιότητα των Δήμων ανήκει η προστασία, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση των ήπιων ή ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, χωρίς η αρμοδιότητα αυτή να αναιρείται από το γεγονός ότι η εγκατάσταση των συστημάτων αυτών γίνεται σε στέγες σχολικών κτιρίων και β) δεν απαιτείται έγγραφη συναίνεση ή άλλου είδους έγγραφη απόφαση του ν.π.δ.δ., που είναι κύριος του κτιρίου (Δήμος) επί του οποίου εγκαθίστανται τα φωτοβολταϊκά συστήματα και τη διαχείριση του οποίου έχει η σχολική επιτροπή (12323/ΓΓ175/2009 Υπουργική Απόφαση, ΦΕΚ Β' 1079/2009).